Maktab amaliyotchi psixologlari uchun psixologik xizmatdan innovatsion

Tiplarning tahlili 
Realistik tip.
Bunday tipdagi shaxs ko’proq konkret, ya’ni aniq ob’ektlar 
(narsalar, asbob - uskunalar, hayvonlar, mashinalar) bilan shug’ullanishni afzal 
ko’radi, konkret ob’ekt bilan shug’ullanish, chaqqonlik va aniqlikni yoqtiradi. 
Odamlar bilan muloqotda bo’lishni yoqtirmaganligi sababli yuqori lavozimlarda 
ishlashni xush ko’rmaydi. Injener, mexanik, elektrik, agronom, bog’bon, 
haydovchi va shunga o’xshash kasblarni tanlaydi. 
Intellektual tip
.
Bunday odamlar o’zining sezgir va boy xayolligi bilan 
boshqalardan ajralib turadi. Ular amaliy mashg’ulotlarni bajarishdan ko’ra, 
muammolarni nazariy hal qilish ustida o’ylashni yoqtiradilar. Biolog, botanik, 
astronom, fizik kabi kasblarni tanlashadi: 
Ijtimoiy tip.
Bunday odamlar muammoni yechishda ko’proq o’zlarining 
intellektual qobiliyatlaridan ko’ra shaxsiy hissiyot va tuyg’ularga asoslanadilar. 
Mexanizmlar bilan shug’ullanishni yoqtirmaydilar. Ko’proq ta’lim va sog’liqni 
saqlash sohasiga qiziqadilar: shifokor, psixolog, o’qituvchi kasblarini tanlashlari 
mumkin, chunki ularda muloqotga kirishish, boshqaruv va san’atga ehtiyoj katta.
Konventsial (shartli) tip.
Bunday odamlarda moslashish salohiyati juda past. 
Ularga past faollikni talab qiluvchi mashg’ulotlar va mutaxassisliklar hamda aniq 

---

89 
tizimli faoliyatlar ko’proq yoqadi. CHunki bunday faoliyatlarda aniqlik va 
noaniqlik belgilab berilgan. Boshqaruv faoliyati qo’l kelmaydi, chunki bunday 
odamlar masalalarni hal qilishda ko’proq boshqalarning fikriga suyanadilar. 
Tavsiya etilgan kasblar iqtisod, hisobchi, kotiba va hokazo. 
Tadbirkorlik tipi.
Bunday tiplar yuqori lavozimlarda ishlashni yoqtiradilar, 
Ularga qo’l mehnati, diqqatni bir nuqtaga jalb etuvchi faoliyatlar yoqmaydi. Ular 
quyidagi kasblarni tanlaydilar: direktor, teleoperator, artist, diplomat, jurnalist.