Mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Konservaiar germetik (zich) yopilmagan bo‘lsa,
ulami sotishga mxsat berilmaydi. Bunda uning ichidagi 
mahsulot organoleptik jihatidan tekshiriladi. Shu- 
ningdek, bankani ochganda chiqqan gazning hidiga 
e’tibor beriladi. Mahsulotning tashqi ko‘rinishi, rangi, 
konsistentsiyasi, hidi va mazasi tekshirib ko‘riladi. 
Mahsulotning og‘irligi biror bo‘sh idishga solingan 
holda nazorat qilinadi va uning tarkibi tekshiriladi. 
Bundan tashqari, konserva bankasining ichki yuzasida 
qoramtir dog‘lar va zang bor-yo‘qligi aniqlangandan 
so‘ng qat'iy xulosaga kelinadi.
Z am onaviy usullarda g o ‘shtni konservalash
Zamonaviy usullar asosan go‘shtni 
quritish, sub-
limatsiyalab quritish, ultrabinafsha, ionlanuvchi
(radioaktiv) 
nurlar 
bilan 
nurlanish 
va 
antibiotiklar
bilan konservalash shular jumlasidandir.
Go‘shtni quritish 
deganda, uni namsizlantirish, 
to ‘qimalaridagi 
bakterial 
va 
autolik 
jarayonlami 
to‘xtatish tushuniladi. Bunda go‘sht avval tuzlanadi, 
keyin 50 gradus haroratda, nisbiy namligi 35—40%li 
havoda 4 sutka davomida quritiladi.
Quritilgan go‘sht kukunini 
tayyorlash uchun 
go‘sht, yog‘, paylardan tozalanib maydalagichda qiy- 
malanib, quritgich konveyerda 6-10% namligi qolgun- 
cha 60-70 gradusda 2 soat davomida quritiladi. Shu 
usulda quritilgan go‘sht qumq xonalarda uzoq vaqt 
saqlanadi.
Go‘shtni sublimatsiyalab quritish. 
Sublimatsiya -
bu moddaning qizitilgan vaqtda qattiqlikdan bevosita 
gaz holiga o‘tishi hisoblanadi. Bu usul yordamida 
-4 ° dan -15° gacha muzlatilgan mahsulot (qon zardobi, 
go‘sht qiymasi, bo‘laklari, yarimfabrikatlari, pishirilgan 
go‘sht, endokrin ashyolari)lar quritiladi.
81
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Quritish ishlari nisbatdan past haroratda va chu- 
qur vakuumda bajariladi. Bu usul yordamida mahsulot 
quritilsa, undagi muz suyuqlik fazasiz bevosita bug‘- 
ga aylanadi va u o‘zining dastlabki organoleptik xusu- 
siyatlarini yo‘qotmasdan, ferment, vitamin va ekstraktiv 
moddalarini (issiqlik bilan quritilganga nisbatan) 
to‘liq saqlanib, oddiy xonalarda buzulmasdan yil bo‘yi 
saqlash mumkin. Bu usulda go‘sht maxsus qurilma -
germetik yopiladigan sublimatorlarda quritiladi. Bu- 
ning uchun muzlatilgan go‘sht 15 sm qalinlikda sub- 
limatoming isitiladigan qavatlari ustiga joylanadi va 
qavatlar 20 gradusdan 50 gradusgacha isitiladi. Go‘sht 
tarkibida 5-6 foiz namlik qolguncha harorat shu 
darajada saqlanadi. Sublimatoming bosimi 1 mm simob 
ustunida ushlab turiladi.
G o‘sht va go‘sht m ahsulotlarini ultrabinafsha 
(ubn) n u rla r bilan konservalash, shu nurlaming 
bakteriya va zamburg‘lami o‘ldirishga asoslangan. 
Ultrabinafsha nurlar nurlantiriladigan mahsulotning 
chuqur qismiga o‘tmasdan faqat uning ustidagi mik- 
roblami o ‘ldirib, chirish jarayonlarining oldi olinadi. 
Shu bilan birga bir vaqtning o ‘zida oziq-ovqat mah- 
sulotlari saqlanadigan xona havosini mikroblardan 
tozalaydi. Natijada nurlantirilgan go‘sht va go‘sht 
mahsulotlarining uy haroratida saqlanishi 3-5 martaga 
ortadi. Nurlantirilgan go‘shtning yetilish muddati ham
3-4 marta kamayadi.
Sanoatda asosan buv-15 va buv-30 markali bakte- 
rertsid lampalar qo‘llanadi. Bu lampalaming quvvati 15- 
30 vatt bo‘lib, muhit harorati +10° dan +25° bo‘lganda 
ishlatiladi. Bu yuqorida nomlari ko‘rsatilgan lampalar 
uzunligi 254 mmk to‘lqinli 80 foiz bakteritsid nurlarini 
chiqaradi. Bu lampalar shaxmat tariqasida mahsulot- 
lar saqlanadigan xonalaming shiftiga o ‘matiladi.
Taniqli olimlardan M.M.Danilov ma'lumotiga ko‘ra 
ubn markali lampa bilan nurlantirilgan go‘sht 17 gradus
82
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

haroratda 12 kun, nurlantirilmagan go‘sht esa 3 kun, 
nurlantirilgan, pishirilgan kolbasalar (uy haroratida) 
18 sutka, yarim (chala) dudlangan kolbasalar 30-35 
sutka davomida o ‘z holati va xususiyatlarini saqlab 
qolganligini aniqlangan.