Genelde her toplumda,duygusal dengesizlik gösteren bir çok

BĠBLĠYOGRAFYA 
 
ADASAL, R. 
:"Toksikomaniye KarĢı Tedavi ve SavaĢ  
 
 
 
 Prensipleri", UMS, s. 55-62 
AKÇASU, A. 
:"Esrar", UMS, s. 103-113 
AKDAĞ, S.  
:Türk Ceza Kanunu ġerhi, Ankara 1976 
ALACAKAPTAN,U. :SarhoĢluk Halinde ĠĢlenen Suçlarda Cezai 
 
 
 
 Mesuliyet, Ankara 1961 
__________ 
:Suçun Unsurları, Ankara 1970, Sevinç 
 
 
 
 Matbaası 
ALTINDAL, A. 
:"Take Tea And See/Take LSD And Be", UMS, 
 
 
 
 
 s. 1-52 
ARKONAÇ, O. 
:"Memleketimizde Toksikomani Problemi ve 
 
 
 
 Ġstatistikler", TD, c.40, sy. 12, s.34-46 
ARTUNÇ, V.- 
:Yargıtay BeĢinci Ceza Dairesinin 
TAZEBAY, Ġ.    Görevi Kapsamına Giren Suçlar, Ankara 1973 
AYKAÇ, M.  
:Adli Tıp, Ġstanbul 1987 
BAKICI, S. 
:"UyuĢturucu Madde Suçları", AD, y.1984 
 
 
 
 sy.6,  s.1562-1591 
__________ 
:"Yargıtay 5. Ceza Dairesinin Görev Alanına 
 
 
 
 Giren Suçları", AD, y.1984, sy.1, s.167-172 
BAYKAL, A. 
:"UyuĢturucu Madde Suçları ve Ceza  
 
 
 
 Uygulaması", AD, Y.1986,  sy.6, s.89-70 
BAYÜLKEM, F. 
:UyuĢturucu Madde ve Zehirli Maddeler, 2.B., 
 
 
 
 Ankara 1974, SSYB yy. 
BAYRAKTAR, K.  :"UyuĢturucu Maddeler ve Suç Siyaseti",  
 
 
 
 ĠÜHFM, c.4, y.1985,  sy.1-4, s.45-64 
BEAUCHESNE, L. :"De la criminalisation a la legalisation  
 
 
 
 des droggues: de charybde en scylla     
 
 
 
 Criminolojie, c. XXII, y.1989, no.1  
 
 
 
 
 
(Montreal-Kanada)  s. 67-81 
BEBERS, H. 
:"La Police et L'Furope", RSCDPC, y.1992,  
 
 
 
 no.4,  s. 
BEKTAġ, H. 
:UyuĢturucu Batağı, Ġstanbul 1991, Milliyet 
 
 
 
 yy. 

BERTRAND, M.A. :"Resurgence du Mouvement antıprohıbıtıon  
 
 
 
 nıste", Criminolojie, c.XXII, y.1989, no.1,  
 
 
 s.121-133 
BISOU, Y.  
:"D'un produit, l'autre: apropos de deux  
 
 
 
 siecle de controle des drogues en Europe" 
 
 
 
 RSCDPC, y.1991, no.2,  s.279-295 
CAHOREAU, G.-  :La Drogue expliquee aux parents 
TĠSON, C.  
 Balland,  Paris 1987 
CERVELLO, C. 
:"Analyse comparee des legislations penales  
 
 
 
 des pays membres du groupe Pompidou en  
 
 
 
 matiere de lutte contre l'usage et le  
 
 
 
 trafic de stupefiants", RSCDPC, y.1990, 
 
 
 
 no.3,  s.538-547 
CHET, M.M. 
:"Le crime organise et la guerre aux  
 
 
 
 
 stupefiantes: Crise et reform"  
 
 
 
 
 
 Criminologie, c. XXII, sy.l (1989),  
 
 
 
 Montreal 1989, s.42-61 
Conseille de   :L'importance des stupefiants par 
l'Europe   
  rapport a la criminalite, Strasbourg 1975 
___________ 
 :Rapport explicatif de la Convertion    
 
 
 
 relative au blanchiment, au Lepistage, a la 
 
 
 
 Saisie et a la Confiscation des produits 
 
 
 
 du Crime, Strasbourg 1991 
ÇAĞATAY,A.
(Çev.)
:UyuĢturucu Maddelerin, Psikotropik  
 
 
 
      Maddelerin ve UyuĢturucu Madde 
 
 
 
 Kullananların Tanınması, Kolluk Görevlileri 
 
 
 
 Ġçin Bir Klavuz, BirleĢmiĢ Milletler,  
 
 
 
 Ankara 1975 
__________ 
:UyuĢturucu Maddelerin Suistimali, BirleĢmiĢ  
 
 
 Milletler 1971,  Ankara 1975 
ÇAĞLAYAN, M.M. :Türk Ceza Kanunu, c.3, 1986, Yetkin yy. 
DALLOZ 
 
:"Stupefiants", Ensyclopedie Juridigue, 
 
 
 
 Repertoire de Droit Penali, 2.B., Paris 
 
 
 
 1990, s.1-8 
DARBEDA, P. 
:"Toxıcomanıe et Prıson", RSCDPC, y.1988,  
 
 
 
 no.3,  s.565-571 

DĠNÇKOL, A. 
:"Avrupa Ülkeleri Mevzuatında UyuĢturucu 
 
 
 
 Maddelerle Ġlgili Ceza Hükümleri" ARGU  
 
 
 
 MENTUM, C.1,  y.1991, s.9.  s.125-127 
DĠNÇMEN, K. 
:Deskriptiv ve Dinamik Psikiyatri, Ġstanbul 
 
 
 
 1981, Ar Yayın Dağıtım 
DÖNMEZLER, S.  :Kriminoloji, 6.B., Ġstanbul 1981 
__________ 
:"Abus et Trafic de Drogue Prevention et  
 
 
 
 Repression", AFDĠ, c.XXII, no:38,(1972-4), 
 
 
 
 Ġstanbul 1974,  s.27-54 
__________ 
:"Hukuk ve UyuĢturucu AlıĢkanlık Yaratıcı 
 
 
 
 Maddeler", ĠÜĠFM, S.F. Ülgener'e armağan, 
 
 
 
 y.1987,  c.43,  s.457-473 (metinde hukuk 
 
 
 
 ve uyuĢturucu olarak gösterilmiĢtir.) 
__________ 
:"UyuĢturucu ve tutku yapıcı maddeler    
 
 
 
 sorununa sosyo-politik yaklaĢım",  ĠÜHFM,  
 
 
 
 c.XIV. y.1981-1982, s.1015-1043 (metinde 
 
 
 
 "sosyo-politik" olarak gösterilmiĢtir.) 
__________ 
:"UyuĢturucu Madde ve Tutku Yapıcı Maddeler 
 
 
 
 Konusunda Avrupa Mukayeseli Mevzuatında  
 
 
 
 Yeni GeliĢmeler",  (metinte "uyuĢturucu ve 
 
 
 
 tutkucu" olarak gösterilmiĢtir.) Kubalıya 
 
 
 
 armağan, Ġstanbul 1974,  s.189-216 
__________ 
:"UyuĢturucu Maddelerin Hukuk ve Kriminoloji 
 
 
 
 Ġle Ġlgili Bazı Yönleri", ĠÜHFM, c.36,  
 
 
 
 y.1971, sy.1-4,  s.1-14 (metinde "ilgili 
 
 
 
 yön" olarak gösterilmiĢtir.) 
__________ 
:(Doktara öğrencileri için) uyuĢturucu  
 
 
 
 maddelere iliĢkin basılmamıĢ ders notları, 
 
 
 
 (metinde "notlar" olarak gösterilmiĢtir.) 
EKġĠ, A.   
:"UyuĢturucu, Uyarıcı ve Teskin Edici Madde 
 
 
 
 Kullanımı", ĠÜB, y.1978, sy.7,  s.33-35 
ERASLAN,F.
(Çev.)
:UyuĢturucu Maddeler ve Psikotropik  
 
 
 
 Maddelerin Gayri MeĢru Kaçakçılığını Önleme 
 
 
 
 ve AraĢtırmada Kullanılan Metodlar ve Polis 
 
 
 
 TeĢkilatı, Kolluk Görevlileri Ġçin Bir  
 
 
 
 Klavuz, BirleĢmiĢ Milletler, Ankara 1975 

ERDURAK, Y. 
:Türk Ceza Kanunu, 2.B., Ankara 1991, Seçkin 
 
 
 
 yy. 
EREM, F.   
:Türk Ceza Hukuku, Özel Hükümler,Ankara 1985  
__________ 
:Adalet Psikolojisi, 8.B., Ankara 1987 
ERGEN, C.  
:Türk Ceza Hukukunda UyuĢturucu Madde  
 
 
 
 Suçları, Ankara 1988 
__________ 
:"Türk Ceza Hukukunda UyuĢturucu Madde  
 
 
 
 Ġhracına TeĢebbüs Suçu" YD., c.16,  y.1990, 
 
 
 
 sy.3,  s.363-372 
ERMAN, S.  
:"UyuĢturucu Kaddelere ĠliĢkin Ceza  
 
 
 
 Hükümleri", ĠÜHFM, c.XLV-XLVII, y.1981- 
 
 
 
 1982, s.1061-1080 
FROMENT, B. 
:"l'esprıt des lois", La Revue Autrement, 
 
 
 
 l'esprıt des drogues, serie mutations,  
 
 
 
 y.1989,  no.106, (Paris), s.80-86 
GÖZÜBÜYÜK,A.P.:Türk Ceza Kanunu ġerhi, c.3, 4.B.,  
 
 
 
 Ġstanbul 1988, Kazancı yy. 
GREEN, P.  
:Drug Courıers, The Howard Leagues for Penal  
 
 
 
 Reform, Londra 1991 
GUILLEDOUX,D.Le:"Les stups", la Revue Autrement, L'esprit 
 
 
 
 des drogues, serie mutations, y.1989,  
 
 
 
 no.106, (Paris), s.108-113 
GÜNAL, Y.  
:UyuĢturucu Madde Suçları, Ankara 1986,  
 
 
 
 Kazancı yy. 
__________ 
:"UyuĢturucu Madde Kullanma Suçları",  
 
 
 
 AÜSBFD, c.32, y.1977, sy.1-4, s.55-85  
 
 
 
 (Metinde GÜNAL, a.g.m. olarak  
 
 
 
 gösterilmiĢtir.) 
GÜNDOĞMUġ, Ü.N.:Adli Amaçlarla Eroin, Morfin, Kodein  
 
 
 
 Analizi ve Bu maddelere Bağlı Ölümlerde 
 
 
  
 Otopsi Bulguları, Uzmanlık Tezi, Ġ.Ü. 
 
 
 
 CerrahpaĢa Tıp Fakültesi, Ġstanbul 1990 
GÜRELLĠ, N. 
:"Hukuk Açısından Ġlaç AlıĢkanlıkları", 
 
 
 
 ĠÜHFM, c.XLI, no.1-2, (Ġstanbul 1975) 
 
 
 
 s.1-15 
ĠÇEL/YENĠSEY 
:KarĢılaĢtırılmalı ve Uygulamalı Ceza  

 
 
 
 Kanunları, 3.B., Ġstanbul 1990, Beta yy. 
ĠÇEL/YENĠSEY 
:Hususi Ceza Kanunları, 1.B., Ġstanbul 1992, 
 
 
 
 Beta yy. 
HEĠLLANT, G.H. :Crime and control in comparative  
 
 
 
 Perspectives, Berlin; New York 1992 
KAYAALP, S.O.  :Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmokoloji, 
 
 
 
 c.1,  1.B, Ankara 1989 
KIRANGĠL, B. 
:"UyuĢturucu Madde Alımına Bağlı Ölüm 
 
 
 
 Olgularının Ġncelenmesi", ATD, c.5, y.1989 
 
 
 
 sy.3-4, s.33-39 
__________ 
:"UyuĢturucu Bağımlılarında Otopsi  
 
 
 
 Bulguları", ATD, c.7, y.1992, sy.3-4,  
 
 
 
 s.151-157 (metinde "a.g.m." Ģeklinde  
 
 
 
 gösterilmiĢtir.) 
KIZILYALIN,A.A.:UyuĢturucu Zehirler ve Toksikomani,  
 
 
 
 Ġstanbul 1970 
KOPTAGEL, G. 
:"KiĢiyi Toksikomaniye Götüren Psiko-Sosyal  
 
 
 
 Nedenler", UMS, s.91-100 
__________ 
:"UyuĢturucu Tutku Yaratıcı Maddeler  
 
 
 
 Kullanımının Sosyal-Psikolojik Dinamizması" 
 
 
 
 ĠÜHFM, c.XLV-XLVII, y.1981-1982, s.1045 
KÖKNEL, Ö. 
:Ġnsanlık Tarihi Boyunca UyuĢturucu Madde 
 
 
 
 Sorunları, Ġstanbul 1976, GeliĢim yy. 
__________ 
:"UyuĢturucu Maddeler Sorununa Toplu Bir 
 
 
 
 BakıĢ" UMS. s.65-88 ("toplu bir bakıĢ"  
 
 
 
 olarak gösterilmiĢtir.) 
__________ 
:Alkolden Eroine KiĢilikten KaçıĢ, Ġstanbul 
 
 
 
 1983, Altın Kitaplar yy. (metinde  
 
 
 
 KiĢilikten KaçıĢ olarak gösterilmiĢtir.) 
__________ 
:Kaygıdan Mutluluğe KiĢilik, Ġstanbul 1986,   
 
 
 
 Altın Kitaplar yy. (metinde KiĢilik olarak 
 
 
 
 gösterilmiĢtir.) 
KUNTER, N. 
:Ceza Muhakemesi Hukuku, 9.B., Ġstanbul 
 
 
 
 1989 
KURT, ġ.   
:Uygulamada UyuĢturucu Madde Suçları ve  
 
 
 
 Ġlgili Mevzuat, Ġstanbul 1992, Kazancı  

 
 
 
 Yayınları 
LABROUSSE, A.  :"la Drogue n'est pas dure pour tout le  
 
 
 
 monde" Science-vie, y.1990, No.879,  
 
 
 
 s.26-37 
LARGUIER, C. 
:Crımınolojie et Scıence Penitentıaıre,  
 
 
 
 3.B., Paris 1976, Dalloz. 
LAZERGES, C. 
:"Les Fonctıons de la peine et la  
 
 
 
 toxıcomanıe", RSCDPC, y.1988, no.4,  
 
 
 
 s.857-864 
MALKOÇ, Ġ.-    :Ceza ve Yargılamada Temel Yasalar 
GÜLER, M.  
  Açıklamalı, Notlu, Ankara 1993 
MENNESSIER, M. :Drogue: le plaisır qui tue (2)", Sience- 
 
 
 
 Vıe, y.1991, no.880, s.38,51 
MEYDAN-LAROUSSE:Büyük Lugat ve Ansiklopedi, c.12,  
 
 
 
  Ġstanbul 1981,  s.458 
MEYER, J.,     :Gewinnabsch öffung bei Betöabungs- 
 
DESSECKER, A., 
SMETTAN, J.R.    mitteldelikten, Wiesbaten 1989,   
 
 
 
 
  Sonderband 
   
MOLLAMAHMUTOĞLU, S.,  
SAVAġ, V.   
 :Yargısal ve Bilimsel  
 
 
 
  Ġçtihatlarla Türk Ceza Kanununun Yorumu, 
 
 
 
  c.1, Ankara 1985, Sevinç Matbaası 
NIXON, R.  
 :ABD BaĢkanı Richard Nixson'un 17 Haziran 
 
 
 
  günü ABD Kongresine Gönderdiği UyuĢturucu 
 
 
 
  Maddeler Konusundaki Rapor, Ankara 1971 
OR, C. 
 
 :UyuĢturucu Maddeler Rehberi, Ġstanbul 1954 
ÖZBEK, A.  
 :Adli Psikiyatri, Ankara 1980, Adalet 
 
 
 
  Bakanlığı yy. 
ÖZEL, C.   
 :Yargıtay Ceza Daireleri ve Genel Kurul  
 
 
 
  Ġçtihatları, Ġstanbul 1988 
ÖZEN, C.   
 :"UyuĢturucu Maddelere KarĢı Mücadele",UMS, 
 
 
 
  s.123-134 
ÖZEN, C.-       :"Ġlaç AlıĢkanlığı ve Adli Tıp 

AKKAY, E.  
  Sorunları", ĠÜTFM, c.38, sy.1 (1975),  
 
 
 
  s.140-151 
ÖZÜTÜRK, N. 
 :Türk Ceza Kanunu ġerhi ve Tatbikatı, c.2, 
 
 
 
  Ankara 1966 
PANEL 
 
 :"TCK'nun 403 ve 404 maddelerinde sözkonusu 
 
 
 
  edilen uyuĢturucu madde kavramı", II. Adli 
 
 
 
  Tıp Günleri (Bursa 1985) Panel ve Serbest 
 
 
 
  Bildirileri, Ġstanbul 1986 
__________ 
 :"UyuĢturucu Madde Sorunları", I. Ulusal 
 
 
 
  Adli Tıp Günleri Panel ve Serbest  
 
 
 
  Bildirileri, Ġstanbul 1985 (metinde, I.ATG 
 
 
 
  panel, olarak gösterilmiĢtir.) 
__________ 
 :"UyuĢturucularda itiyat ve iptila  
 
 
 
  deyimlerinin tartıĢılması", VI. Adli Tıp 
 
 
 
  Günleri (Antalya 1989) Panel ve Serbet 
 
 
 
  Bildirileri, s.7-29 
PELCIER, Y.-   :la Drogue, "que sais-je?",Paris 1972 
THUILLER, G. 
PELT, J.M. 
 :Drogues et Plantes Magiques, Paris 1983, 
 
 
 
  Fayard 
POROT, A.  
 :Les Toxıcomanıes, que sais je?, Paris 1953 
RUTHERFORD, A.- :"Ġllegal Drugs and British 
GREEN, P.  
  Criminal Justice Policy", in Albrecht H.J. 
 
 
 
  and Kalmathout A. (eds) Drug Policies in 
 
 
 
  Western Europe 1989 
SEKA, R.   
 :UyuĢturucu Maddeler Hakkında Milli ve  
 
 
 
  Milletlerarası Hukuki ve Sosyal Durum,  
 
 
 
  Ġstanbul 1948 
SÖZER, S.  
 :UyuĢturucu Maddeler ve Problemleri, Ankara 
 
 
 
  1956. 
ġANAL, ġ.-      :Notlu ve Ġçtihatlı Türk Ceza 
AYDINÖZ, S. 
   Kanunu, Ġstanbul 1989 
TEZCAN, D. 
  :"UyuĢturucu Madde Kaçakçılığını Önleme 
 
 
 
   Tedbirleri" AÜSBFM, c. XXXVII, y.1982,  
 
 
 
   s.3-4, s.205-215 

TEZCAN, D. 
 :"UyuĢturucu Maddelerin YasadıĢı Ticaretini  
 
 
 
  Önleyici Tedbirler", TĠD, y.59 (Aralık 
 
 
 
  1987), s.377,  s.39-62 
TOGORA, F. 
 :"Politiques de Preventıon et de Controle 
 
 
 
  des Stupefiants", RSCDPC, y.1985, no.3, 
 
 
 
  s.669-674 
TOMUġ, H.L. 
 :UyuĢturucu, Uyarıcı ve Hayal Yaratıcı 
 
 
 
  Maddeler, Ankara 1990 
TRAUTMANN, C.   :Lutte Contre Toxicomanie et le Trafic des 
 
 
 
  Stupefiantes, Rapport au premier ministre, 
 
 
 
  Paris 1990 
TURGUT, H. 
 :"Türk Hukukunda UyuĢturucu Maddeler", AD., 
 
 
 
  Gençlik Özel Sayısı, y.1985, s.237-248 
ULUYAZMAN, A.   :"Neden UyuĢturucu Madde Müptelası Olunur",  
 
 
 
  UMS, s.117-119 
UYGUN, M.-SAVAġ, V.-:Ceza Genel Kurul Kararları (1987), 

MOLLAMAHMUTOĞLU, S.   Ankara 1988 
__________ 
  :Ceza Genel Kurul Kararları (1988, 1989, 
 
 
 
   1990, 1991), Ankara 1991, (metinde UYGUN 
 
 
 
   ud., 2. kitap olarak gösterilmiĢtir.) 
UyuĢturucu Maddeler :23 ġubat 1956, Ġstanbul 
Mevzuunda   
 
  Üniversitesi Ceza Enstitüsü Yayını, 
Kollokyum  
 
  Ġstanbul 1957 
UyuĢturucu Maddeler :Hastürk yayınları, Toplumsal sorunlar 
Sorunu  
 
 
 dizisi; 1, Ġstanbul 1972, (metinde UMS 
 
 
 
      olarak gösterilmiĢtir.) 
ÜLKER, M.L. 
:Kokain ve Metobolitlerinin Kan, Ġdrar, Ġç 
 
 
 
 Organlarda Ġdentifikasyonu ve Adli Tıp 
 
 
 
 Açısından Önemi, Uzmanlık Tezi, Ġ.Ü. 
 
 
 
 CerrahpaĢa Tıp Fakültesi, Ġstanbul 1991 
YENĠSEY, F. 
:"UyuĢturucu Maddeler Sorununun Ceza Hukuku 
 
 
 
 Yönü", DÜHFD, y.1983, sy.1 s.171-191 
YEġĠLAY 
 
:UyuĢturucu Kültürü ve Tedbirler Raporu,  
 
 
 
 Ġstanbul 1992 

YÜCEL, M.  
:Kriminoloji, Ankara 1986 
__________ 
:"Ġlaç AlıĢkanlığının Hukuki ve Cezai  
 
 
 
 Yönleri", AD, y.1973, sy.7, s.672-693 
__________ 
:"UyuĢturucu Madde ve Ġlaca Bağımlılığın  
 
 
 
 Ceza, Ġnfaz ve Tretman Yönleri", AD,  
 
 
 
 y.1971, sy.1, s.22-31 
ZĠYALAR, A. 
:Sosyal Psikiyatri, Ġstanbul 1982 
ZAPPELLĠ, P. 
:Toxicomanes et detention preventive SJZ, 
 
 
 
 y.1980, Zurih, s.275-278 
ZAVARO, M. 
:"Aspects Judiciaire et medicaux de la 
 
 
 
 toxicomanie", RSCDPC, y.1979. no.1, 
 
 
 
 s.255-267 
 
 

ĠÇĠNDEKĠLER 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sayfa No: 
 
ĠÇĠNDEKĠLER......................................... 
KISALTMALAR......................................... 
TABLOLAR............................................ 
GĠRĠġ...............................................1 
 
 
 
 
 
BĠRĠNCĠ BÖLÜM 
 
 
KAVRAM VE SORUNA GENEL BĠR BAKIġ (GENEL BĠLGĠLER) 
 
 
I. UYUġTURUCU MADDE KAVRAMI-ÇEġĠTLERĠ VE ETKĠLERĠ, 
 
   ÖZELLĠKLERĠ 
 
A- UyuĢturucu Madde Kavramı..........................4 
 
1- Genel olarak.................................4 
 
2- Tanım........................................6 
 
3- Mevzuatımız bakımından.......................7 
 
4- Terim problemleri............................10 
B- ÇeĢitleri ve Etkileri.............................13 
 
1- Tasnif Ģekilleri.............................13 
 
2- Doğal olanlar................................17 
 
 
a- Afyon...................................17 
 
 
b- Morfin..................................18 
 
 
c- Eroin...................................20 
 
 
d- Esrar...................................20 
 
 
e- Kokain..................................22 
 
3- Sentetik uyuĢturucu maddeler.................23 
 
 
a- Genel olarak............................23 
 
 
b- Depressantlar...........................24 
 
 
c- Trankilizanlar..........................25 
 
 
d- Halusinojenler..........................25 
 
 
e- Stimulantlar............................26 

C- UyuĢturucu Madde Özellikleri......................30 
 
1- AlıĢkanlık...................................30 
 
 
a- Ġtiyat..................................31 
 
 
b- Ġptila..................................31 
 
2- Bağımlılık...................................31 
 
 
a- PsiĢik bağımlılık.......................32 
 
 
b- Fiziksel bağmlılık......................32 
 
 
c- Bağımlılık tipleri......................33 
 
3- Yoksunluk sendromu...........................33 
 
4- Tolerans.....................................35 
 
 
II. DÜNYADA VE ÜLKEMĠZDE UYUġTURUCU MADDELER SORUNU 
 
     
A- Tarihi Açıdan.....................................36 
B- Günümüz Dünyasında UyuĢturucu Maddeler Sorunu.....38 
 
1- Genel olarak.................................38 
 
2- Avrupa topluluğu ülkeleri....................42 
 
3- Almanya......................................44 
 
4- Ġsviçre......................................46 
 
5- ABD..........................................47 
 
6- Japonya......................................49 
 
7- Ġngiltere....................................50 
C- Türkiye'de UyuĢturucu Maddeler Sorunu.............53 
 
1- Genel olarak.................................53 
 
2- Ġstatistiklerin ıĢığında.....................55 
 
 
a- DĠE istatistikleri......................57 
 
 
b- Polis istatistikleri....................59 
 
 
c- ASĠGM istatistikleri....................61 
 
 
d- Adli Tıp Kurumu Kimyasal Tahliller Ġhtisas 
 
 
   Dairesi istatistikleri..................61 
 
 
e- Adli Tıp Kurumu Gözlem Ġhtisas Dairesi 
 
 
   Ġstatistikleri..........................64 
 
 
f- Yargıtaya gelen uyuĢturucu madde suçlarına 
 
 
   iliĢkin dosya sayısı....................69 
 
 
g- Genel değerlendirme ve kanaatimiz.......70 
 

 
III. UYUġTURUCU MADDELERĠN DENETĠM VE YASAKLANMASI 
 
A- Uluslararası Örgütler.............................73 
 
1- Uluslararası uyuĢturucu maddeler kontrol 
 
   organı.......................................73 
 
2- BM uyuĢturucu maddeler komisyonu.............73 
 
3- Dünya sağlık örgütü..........................74 
 
4- UyuĢturucu maddelerin suistimali kontrol  
 
   fonu.........................................74 
 
5- Avrupa konseyi ve Pompidou grubu.............74 
B- Uluslararası SözleĢmeler..........................76 
 
1- Genel olarak.................................76 
 
2- UyuĢturucu maddelere dair 1967 Tek  
 
   SözleĢmesi...................................78 
 
3- 1971 Psikotropik maddelere dair sözleĢme.....80 
 
4- 1988 Viyana SözleĢmesi.......................81 
C- Uluslararası Alanda ÇağdaĢ Mücadele...............86 
 
1- Yasama alanında..............................86 
 
2- Polisiye alanda..............................89 
 
 
IV. UYUġTURUCU MADDELER VE HUKUK 
 
A- Hukukun UyuĢturucu Maddelere Ġlgisinin Nedeni.....91 
 
1- Genel olarak.................................91 
 
2- Toplumun uyuĢturucu maddeye karĢı değer 
 
   yargısı......................................93 
B- Ceza Hukukunun Müdahalesine ĠliĢkin Teorik 
   TartıĢmalar.......................................96 
C- UyuĢturucu Maddelerin Kullanılması ve Suçluluk....102 
 
1- Genel olarak.................................102 
 
2- Bazı uyuĢturucu madde çeĢitleri ve suçluluk..105 
 
 
a- Afyon türevleri ve suçluluk.............105 
 
 
b- Esrar ve benzerleri ve suçluluk.........106 
 
 
c- Kokain ve benzerleri ve suçluluk........106 
 

 
 
 
 
 
ĠKĠNCĠ BÖLÜM 
 
 
UYUġTURUCU MADDELER SORUNUNUN CEZA HUKUKU YÖNÜ 
 
 
I. AVRUPA ÜLKELERĠ MEVZUATLARININ MUKAYESELĠ  
 
   ĠNCELENMESĠ 
 
A- Uyum Gösteren Suç Politikaları: Suçlar...........108 
 
1- Kullanmanın suç sayılmasında uzlaĢma........108 
 
 
a- Basit kullanma.........................108 
 
 
b- Sadece bazı hallerde kullanma..........108 
 
2- Trafiğin cezalandırılmasında uzlaĢma........109 
 
 
a- Asıl suçlar............................109 
 
 
 
aa- Hafifletici nedenler.............109 
 
 
 
bb- AğırlaĢtırıcı nedenler...........111 
 
 
b- Trafikle bağlantılı suçlar.............111 
B- Farklı Suç Politikaları: Müeyyideler.............112 
 
1- Sert ve yumuĢak uyuĢturucu maddeler ayrımı..113 
 
2- Cezaların miktar ve nitelikleri.............115 
 
 
a- Kullanmanın cezai müeyyideleri.........115 
 
 
 
aa- Cezalandırıcı yaptırım...........115 
 
 
 
bb- Tedavisel karĢılık...............116 
 
 
b- Trafiğin cezai müeyyideleri............117 
 
 
 
aa- Cezaların niteliği...............117 
 
 
 
bb- Cezaların miktarı................119 
 
 
II. ÜLKEMĠZDEKĠ YASAL MEVZUATA BAKIġ 
 
A- Genel Olarak....................................122 
B- Ġdari Mevzuat...................................123 
 
1- UyuĢturucu maddelerin murakabesi hakkında 
 
   kanun......................................123 
 
2- Toprak mahsulleri ofisi kanunu.............124 
 
3- UyuĢturucu maddelerle ilgili kanun.........125 
c- TCK Hükümlari ve Tarihi Süreç içindeki GeliĢimi.126 
 

 
III. TCK'NDA UYUġTURUCU MADDE SUÇLARI 
 
A- UyuĢturucu Madde Temin Suçları..................132 
 
1- Suçun hukuki konusu........................132 
 
2- Fail.......................................134 
 
3- Maddi unsur................................134 
 
 
a- Genel olarak..........................134 
 
 
b- Ruhsatsız veya ruhsata aykırı olmak...136 
 
 
c- Ġmal, ithal ve ihraç..................136 
 
 
 
aa- Ġmal............................136 
 
 
 
bb- Ġthal...........................138 
 
 
 
cc- Ġhraç...........................139 
 
 
d- Satma, satıĢa arzetme, satın alma, 
 
 
   parasız devretme, devralma............142 
 
 
 
aa- Satma, satıĢa arzetme, satın  
 
 
 
    alma............................142 
 
 
 
bb- Parasız devretme, devralma......144 
 
 
e- Sevk ve nakletme......................145 
 
 
f- Aracı olma............................146 
 
 
g- Bulundurma............................147 
 
4- Manevi Unsur...............................149 
 
 
a- Genel olarak..........................149 
 
 
b- Ġftira amacıyla uyuĢturucu madde  
 
 
   bulundurma eyleminde manevi unsur.....149 
 
5- Cezayı etkileyen nedenler..................151 
 
 
a- Para cezasının tayini.................151 
 
 
b- Cezayı ağırlaĢtıran nedenler..........152 
 
 
 
aa- UyuĢturucu maddenin cinsi  
 
 
 
    bakımından......................152 
 
 
 
bb- TeĢekkül hali...................157 
 
 
 
cc- Topluluk hali...................158 
 
 
 
dd- Meslek, sanat veya geçim vasıtası  
 
 
 
    haline getirme..................159 
 
 
 
ee- Onsekiz yaĢını bitirmeyen  
 
 
 
    küçüklerin veya ceza ehliyetine 
 
 
 
    sahip olmayanların suçta 

 
 
 
    kullanılması.....................160 
 
 
 
ff- Fiili iĢleyenlerin sağlık mesleği 
 
 
 
    mensubu olması...................161 
 
 
 
gg- Suçun iĢlendiği yer..............161 
 
 
 
hh- Fiilin memuruyet vazife ve nufuzunu 
 
 
 
    suistimal suretiyle iĢlenmesi....163 
 
 
 
ıı- Neticenin ağırlığı...............164 
 
 
 
ii- UyuĢturucu madde kullanılmasını 
 
 
 
    kolaylaĢtırmak...................164 
 
 
 
jj- UyuĢturucu maddeleri onsekiĢ yaĢını 
 
 
 
    bitirmeyenlere veya aklen malül 
 
 
 
    olanlara ve müptelalara vermek....165 
 
 
c- Cezayı ortadan kaldırıcı veya hafifletici 
 
 
   nedenler................................166 
 
 
 
aa- Cezayı ortadan kaldırıcı sebepler.166 
 
 
 
bb- Cezayı hafifletici sebepler.......167 
 
 
 
   aaa- Suçun meydana çıkmasına yardım.167 
 
 
 
   bbb- Suç ortaklarının yakalanmasına 
 
 
 
 
   yardım.........................168 
B- UyuĢturucu Madde Kullanma Suçları.................170 
 
1- Suçun hukuki konusu..........................170 
 
2- Fail.........................................171 
 
3- Maddi unsur..................................171 
 
 
a- Genel olarak............................171 
 
 
b- Kullanma amacıyla uyuĢturucu madde  
 
 
   bulundurmak.............................172 
 
 
c- UyuĢturucu madde kullanmak..............174 
 
4- Manevi unsur.................................176 
 
5- Ġptila hali..................................178 
 
 
a- Genel olarak............................178 
 
 
b- Tesbiti.................................180 
 
6- UyuĢturucu madde kullanmanın isnat yeteneğine 
 
   tesiri.......................................183 
 
7- Cezayı etkileyen sebepler....................184 
 
 
a- Cezayı ağırlaĢtırıcı sebepler...........184 

 
 
b- Cezayı hafifletici sebepler.............185 
 
 
 
aa- Cezayı ortadan kaldırıcı sebepler.185 
 
 
 
 
aaa- Tedavi isteği...............185 
 
 
 
 
bbb- Suçu ihbar..................187 
 
 
 
bb- Cezayı hafifletici nedenler.......188 
 
 
 
 
aaa- Suçun meydana çıkmasına 
 
 
 
 
 
yardım......................188 
 
 
 
 
bbb- Suç ortaklarının  
 
 
 
 
 
yakalanmasına yardım........189 
 
 
 
 
ccc- Miktarın azlığı.............190 
 
IV. MUHAKEME HUKUKU SORUNLARI 
 
A- UyuĢturucu Madde Suçların da BilirkiĢilik........191 
B- Görev............................................192 
 
1- UyuĢturucu madde temin suçlarında...........192 
 
 
a- Ağır ceza mahkemesi....................192 
 
 
b- Devlet güvenlik mahkemesi..............193 
 
 
c- Sıkıyönetim askeri mahkemesi...........194 
 
2- UyuĢturucu madde kullanma suçlarında........194 
 
 
a- Asliye ceza mahkemesi..................194 
 
 
b- Ġrtibat nedeniyle yüksek dereceli  
 
 
   mahkemenin görevlisi olması............194 
C- Olumsuz Görev UyuĢmazlığı........................195 
D- Yetki............................................195 
E- Yetki UyuĢmazlığı................................196 
F- Yargılama Usulü..................................196 
G- Müdahale.........................................197 
H- Ajanın Dinlenmesi................................199 
I- Müsadere.........................................200 
Ġ- Ġadei Muhakeme...................................201 
J- Yargılama Gideri.................................203 
K- "Non bis in idem" kuralının uygulanması..........203 
L- 3848 Sayılı Kanun DeğiĢiklikleri.................204 
 

 
 
 
 
 
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
 
 
ADLĠ TIP AÇISINDAN UYUġTURUCU MADDELER SORUNU 
 
 
I. UYUġTURUCU MADDELER VE ADLĠ TIBBĠ BĠLĠRKĠġĠLĠK 
 
A- Adli Tıp Kurumu.................................206 
 
1- UyuĢturucu maddelerin adli tıp kurumuna  
 
   gönderilmesi...............................207 
 
2- UyuĢturucu maddelerin muayenesi............208 
 
3- UyuĢturucu madde kullananların muayenesi...209 
 
 
II. UYUġTURUCU MADDELERĠN ETKĠSĠYLE ÖLÜM VE  
 
    POSTMORTEM DEĞĠġMELER 
 
 
III. UYUġTURUCU MADDE BAĞIMLILARINDA OTOPSĠ BULGULARI 
 
A- KeĢif ve KeĢif Muayenesi........................214 
B- Otopsi..........................................215 
 
SONUÇ.........................................217 
 
BĠBLĠYOGRAFYA.................................223 

TABLOLAR 
 
Tablo No : 
 
 
 
 
 
 
 
Sayfa no: 
 
  
 
1- 
Deniker ve Delaya göre klasik ve Modern  
 
 
psikotropların tasnifi (1957)...............16 
 
2-   BaĢlıca UyuĢturucu Maddelerin Etkileri......28 
 
3- 
Dünya Sağlık Örgütünün tasnifine göre  
 
 
bağımlılık tipleri..........................34 
 
4-   Ġnterpol tarafından kaydedilen müsadere  
 
 
miktarları..................................41 
 
5- 
Almanya'da Polis kayıtlarına geçen uyuĢturucu 
 
 
olayları sayısı.............................45 
 
6-   Ġngiltere'de 1979-1989 yılları arasında 
 
 
kokain ithalinde suçlu bulunanların sayısı..51 
 
7-   Ġngiltere'de 1979-1989 arasında eroin ithal/ 
 
 
ihracından suçlu bulunan Ģahisların sayısı..51 
 
8- 
Ġngiltere'de 1979-1989 yılları arasında  
 
 
yasadıĢı esrar ithalinde suçlu bulunanların 
 
 
sayısı......................................51 
 
9-   BM UyuĢturucu Maddeler Komisyonuna göre bazı 
 
 
Ülkelerde uyuĢturucu maddelerin suistimalinin 
 
 
tehlikelilik düzeyi.........................52 
    10- 
DĠE Adalet Ġstatistikleri (Cezaevine yeni 
 
 
giren hükümlüler)...........................58 
    11- 
Polis tarafından ortaya çıkarılan uyuĢturucu 
 
 
suçu olgusu ve suçlu sayıları...............60 
    12- 
1980-1990 yılları arasında Türkiye çapında 
 
 
yakalanan uyuĢturucu madde miktarları.......60 
    13- 
1982-1990 yılları arasında uyuĢturucu madde 
 
 
suçlarından açılan dava ve sanık sayıları...62 
    14- 
1985-1992 Yılları arasında A.T.K. K.T.Ġ.D.  
 
 
Narkotik Bölümüne Gelen Dosya Sayısı ve  
 
 
Bunların Dağılımı...........................63 
    15- 
UyuĢturucu Madde suçlarından gözlem altına 
 
 
alınanlar ve iptilası tesbit edilenler......67 

    16- 
Kullandıkları, bulundurdukları ve ticaretini 
 
 
yaptıklarını maddelere göre sanıkların  
 
 
sayısı......................................67 
    17- 
1987-1992 Yılları arasında gözlem altına  
 
 
alınan yabancı sanıkların sayısı ve  
 
 
 
 
 
uyrukları...................................68 
    18-   1979-1984 Yılları arasında YSCD.ne gelen 
 
 
uyuĢturucu madde dosyalarının sayısı........69 
    19- 
Avrupa topluluğu ülkelerinde uyuĢturucu  
 
 
trafiği suçları için öngörülen azami  
 
 
 
 
 
cezalar.....................................120 
    20- 
Avrupa topluluğu ülkelerinin uyuĢturucu madde 
 
 
kullanımına iliĢkin mevzuatlarının  
 
 
mukayesesi..................................121 
 
 
 

KISALTMALAR 
 
AD.............:Adalet Dergisi 
ABKD...........:Adalet Bakanlığı Kararlar Dergisi 
AFDĠ...........:Annalas de la Faculte de Druit d'Ġstanbul 
a.g.e..........:Adı geçen eser 
a.g.m..........:Adı geçen makale 
ATD............:Adli Tıp Dergisi 
ATG............:Adli Tıp Günleri 
AÜSBFD.........:Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler  
                Fakültesi Dergisi 
b..............:Bend 
bkz............:Bakınız 
c..............:Cilt 
CD.............:(Yargıtay) Ceza Dairesi 
CGK............:(Yargıtay) Ceza Genel Kurulu 
Çev............:Çeviren 
dn.............:Dipnot 
DÜHFD..........:Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 
E..............:Esas 
f..............:Fıkra 
ĠKĠD...........:Ġlmi Kazai Ġçtihatlar Dergisi 
ĠÜB............:Ġstanbul Üniversitesi Bülteni 
ĠÜHFM..........:Ġstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 
                Mecmuası 
ĠÜĠFM..........:Ġstanbul Üniversitesi Ġktisat Fakültesi 
                Mecmuası 
ĠÜTFM..........:Ġstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 
K..............:Karar 
m..............:Madde 
No.............:Numara 
RSCDPC.........:Revue de Sience Criminelle et de Droit 
                Penal Compare 
s..............:Sayfa 
SJZ............:Schweizerıshe Juristen Zetitung (Revue 
                Suisse de Jurisprudence) 
SK.............:Sayılı Kanun 
sy.............:Sayı 
TCK............:Türk Ceza Kanunu 
TD.............:Tıp Dünyası 
TĠD............:Türk Ġdare Dergisi 
TMK............:Türk Medeni Kanunu 
UMS............:UyuĢturucu Madde Sorunları 
UNSDRI.........:Unıted Natıons Social Defence Rese arch  
 
                Instıtute 
vd.............:Ve diğerleri 
vs.............:Vesaire 
y..............:Yıl 
yy.............:Yayınları 
YD.............:Yargıtay Dergisi 
YDK............:Yargıtay Kararlar Dergisi 
 
 
 

 
 
I  II   III   IV    V    VI    VII     VIII     IX    X    XI    XII    
XIII    XIV    XV     XVI    XVII    XVIII      XIX   XX   XXI     XXII      
XXIII