Dərslik azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmi şdir. Baki 2001



Yüklə 3,75 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə589/635
tarix13.12.2023
ölçüsü3,75 Mb.
#175262
növüDərs
1   ...   585   586   587   588   589   590   591   592   ...   635
Zeynaddin Haciyev-Fəlsəfə

3. Mədəniyyət və sivilizasiyanın
qarşılıqlı əlaqəsi 
Cəmiyyətin yarandığı ilk çağlarda insanların sosial həyatı ilə 
mədəni həyatı arasında kəskin fərq olmamış, onlar bir- birilə sanki 
qovuşmuş halda çıxış etmişdir.Bu dövrdə sosial həyatın bütün tərəfləri, öz 
mövcudluğunu qoruyub saxlamaq uğrunda birgə mübarizə aparan 


538 
insanların qəbilə- tayfa münasibətləri öz təbiiliyi ilə səciyyələnirdi. 
Tarix-
in sonrakı inkişafı gedişində cəmiyyətin bu ibtidai mədəniyyət 
səviyyəsindən sivilizasiyaya keçidi baş verdi
. Bu keçidi səciyyələndirən 
amillər sırasında ictimai əmək bölgüsü, şəhərin kənddən, əqli əməyin fizi-
ki əməkdən ayrılması, siniflərin və dövlətin əmələ gəlməsi, monoqam 
ailənin yaranması, yazının və digər mənəvi istehsal formalarının meydana 
gəlməsi xüsusi qeyd olunmalıdır. Sivilizasiya yarandıqdan sonra, onunla 
mədəniyyət arasında mürəkkəb münasibətlər bərqərar oldu. 
Qeyd etmək lazımdır ki, fəlsəfi ədəbiyyatda uzun müddət 
ümumdünya- tarixi miqyaslı məsələ kimi sivilizasiyanın öyrənilməsinə 
lazımi diqqət yetirilməmişdi. Belə hesab olunurdu ki, ictimi inkişaf 
mərhələlərini səciyyələndirmək üçün formasiya anlayışı tam kifayətdir. 
Sivilizasiya anlayışı isə məzmun etibarilə qeyri- müəyyən və 
çoxmənalıdır. Hətta bəzi hallarda sivilizasiya anlayışı neqativ planda, 
cəmiyyətin antihumanist vəziyyəti kimi qiymətləndirilirdi. Lakin həyat 
sivilizasiya anlayışının elmi, fəlsəfi mənada işlənilməsinin zəruriliyini 
sübut etdi. Bunun nəticəsidir ki, son dövrlərdə bu anlayışa maraq durma-
dan artır. Bu hər şeydən əvvəl, onunla izah edilir ki, müasir elmi- texniki 
inqilab dünyanın bütün ölkələrində avtomatlaşdırılmış, informatik texno-
loji istehsal üsulunun formalaşmasına kömək edir. Digər tərəfdən keçmiş 
SSRI-nin təcrübəsinin yenidən mənalandırılması və açıq cəmiyyətə keçid 
ilə əlaqədar olaraq Qərb və Şərq sivilizasiyaları haqqında əsrlər boyu da-
vam edən mübahisələr yenidən gündəliyə çıxır. 

Yüklə 3,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   585   586   587   588   589   590   591   592   ...   635




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin