42
EcoVision
ƏSAS MÖVZU
dəmiryol xəttini Asiya və Avropa nəqliyyat xəttinə
birləşdirəcək strateji əhəmiyyətə malik limanlardır.
BTQ vasitəsilə illik 1 milyon sərnişin və 15 milyon
ton yük daşınması nəzərdə tutulur. Aktau–Urumçu
dəmiryol xəttinin tamamlanması ilə bu xəttin BTQ
ilə birləşdirilməsi nəzərdə tutulur ki, bu da dəmir yo-
lunun Şərq–Qərb istiqamətində yük daşımaçılığı və
ticarətində rolunu artıracaq. Qazaxıstan BTQ-yə illik
10 milyon ton karqo yükü verəcəyini açıqlamışdır.
Tərəflər Çinin də BTQ karqo daşımaçılığına dəstək
verməyini müzakirə edir.
Digər tərəfdən, Türkiyə daxilində QarslaƏdirnə
arasında sürətli dəmir yol xəttinin çəkilməsi də
qərarlaşdırılıb və kredit ayrılıbdır. Türkiyə tərəfinin
bu xətti uğurla başa çatdırmasından sonra BTQ ma-
gistralı XXI əsrdə İpək yolunun çox vacib bir hissəsi
olacaq.
Azərbaycan, Rusiya və İran arasında Şimal-Cənub
dəmir yolunun çəkilməsi üçün müqavilə imzalanmış-
dır. Bu xətt də həyata keçəndən sonra BTQ-yə qoşu-
lacaq.
Region
dövlətləri
arasında
münasibətlərin
möhkəmlənməsi
və
yeni
layihələrin
həyata
keçirilməsi regionun təhlükəsizliyinin və sabitliyinin
möhkəmlənməsinə xidmət edir. Son zamanlarda
Türkiyə–Rusiya münasibətlərinin inkişafını necə
qiymətləndirirsiniz?
Ümumiyyətlə, Azərbaycan regional və beynəlxalq
güclərin bölgədə rəqabətindən çox əməkdaşlığında
maraqlıdır. Bu mənada Azərbaycan regional və qlo-
bal güclərlə münasibətlərini suverenlik və torpaq
bütövlüyünə hörmət çərçivəsində qurur.
Azərbaycanın Türkiyə ilə münasibətləri qardaşlıq
və maraqların örtüşməsi üstünə qurulub. Regional
siyasətdə Türkiyə Azərbaycan üçün mühüm bir stra-
teji partnyordur.
Azərbaycan–Rusiya münasibətləri də strateji
müttəfiqliyə söykənir. Azərbaycan Qərblə Rusiya ara-
sında davam edən geopolitik mübarizədə yer almaq
və ya tərəf olmaq istəmir. Rusiya ilə münasibətlərini
bu rəqabətdən qorumağa çalışır. Azərbaycan Prezi-
denti İlham Əliyevin son Davos Zirvəsində dedikləri
də buna nümunədir.
Bu mənada Rusiya–Türkiyə münasibətlərinin
rəqabətdən uzaq əməkdaşlıq çərçivəsində davam
etməsi Azərbaycanın maraqlarına uyğundur. Bildiyi-
niz kimi, həm Türkiyə, həm də Azərbaycan müstəqil
xarici siyasət kursuna sadiq qalaraq Ukraynanın ərazi
bütövlüyünü dəstəklədi, eyni zamanda Rusiyaya qarşı
sanksiyalara dəstək vermədi.Çünki Azərbaycan işğal-
çı Ermənistana qarşı bu sanksiyaları tətbiq etməyən
Aİ-nin bu siyasətini ikili standartın təzahürü kimi
qiymətləndirir.
Azərbaycanın xarici siyasətində iqtisadiyyat və
ticarətin rolunu görmək üçün regional layihələrdə al-
dığı rola baxmaq kifayətdir. Azərbaycanın həm Türkiyə
və Gürcüstanda, həm də Rusiyada mühüm sərmayə
yatırımları var və bu ölkələrlə ticari-iqtisadi əlaqələrin
inkişafını sadəcə sözdə deyil, əməldə də dəstəkləyir.
Rusiya Qərbin tətbiq etdiyi sanksiyalardan qorun-
maq üçün qonşu dövlətlərlə münasibətlərini inkişaf
etdirməyə çalışır və bu səbəbdən Rusiya rəsmilərinin
son aylarda qonşu dövlətlərə səfərləri artmışdır.
Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinin
Türkiyəyə son səfərində tərəfləri ən çox maraqlandı-
ran iqtisadi-ticari münasibətlərin inkişafı oldu. Türkiyə
Rusiya təbii qazının Avropaya getməsi üçün alter-
nativ istiqamətdir. Putin Türkiyə səfərində Ukrayna
üstündən Avropaya satacağı təbii qaz boru xəttinin
istiqamətini dəyişdirərək Türkiyədən keçirəcəyini
açıqladı.
Türkiyə qonşu ölkələrlə bu istiqamətdə əlaqələrini
inkişaf etdirərək Qərbdən iqtisadi asılılığını azaltma-
ğa çalışır. Türkiyə Avrasiya İttifaqına üzv olan ölkələrlə
iqtisadiyyatına dəyəcək ziyanın qarşısını almaq üçün
İttifaqla müqavilə imzalamaq istəyir. Türkiyə artan
enerji tələbatını qarşılamaq üçün Rusiya ilə ener-
ji əlaqələrini inkişaf etdirmək istəyir. Putinin səfəri
zamanı təklif olunan Türk Axımı layihəsi, Türkiyəyə
veriləcək qazın qiymətinin azaldılması və həcminin ar-
tırılması Ankara üçün müsbət oldu. Türkiyə Rusiya ba-
zarında Qərb şirkətlərinin yerini doldurmaq, sanksiya-
lara qoşulmayaraq Rusiyaya ixracatını artırmaq istəyir.
Qısacası, artıq Türkiyə–Rusiya münasibətlərində so-
yuq müharibə dövrünün qanunları işləmir.
Dostları ilə paylaş: |