Mövzu: XVIII-XIX əsr Fransa və İtaliya ədəbiyyatı. Maarifçilik ərəfəsi fransız ədəbiyyatı

ədimlərə qarşı mübarizədə Pyer, Klod və Şarl Perro
qardaşları xüsusilə 
fərqlənirdilər. Pyer Perro Tassoninin "Oğurlanmış vedrə" əsərinə yazdığı önsözdə 
müəyyən eyhamlarla Bualonun klassisist prinsiplərinə gülürdüsə, Klod Bualonu 
paxıl bir adam kimi tənqid edirdisə, Şarl Perro "Böyük Lüdovikin əsri" 
poemasında yeni dövrün ədəbiyyatının antik ədəbiyyatdan qat-qat üstün olduğunu 
göstərmişdir. Şarl Perronun fikrincə, bəşəriyyətin irəliyə doğru inkişafında ən 
yüksək mədəniyyət o mədəniyyət sayılmalıdır ki, özündən əvvəlki dövrün 
təcrübəsini mənimsəyir, ümumiləşdirir, özünün yeni kəşfləri və tapıntıları ilə onu 

---

zənginləşdirir, tamamlayır. Şarl Perro, hər şeydən əvvəl, antik ədəbiyyatı təqlid və 
iqtibas qaynağı kimi rədd edirdi. Yunan və Roma ədəbiyyatı gənc yazıçıların 
yaradıcılığını qidalandıran mənbə olmaqdan uzaqlaşdı. Şarl Perro özü xalq 
yaradıcılığına müraciət edərək şeirlə və nəsrlə rəngarəng nağıllar yazdı. 1696-cı 
ildə "Nəzakətli Merkuri" jurnalında onun "Yatmış gözəl" nağılı dərc olundu. Bir il 
sonra isə onun "Anam ana qazın nağılları, yaxud əxlaqi öyüdlərlə birlikdə keçmiş 
çağların sərgüzəşt və nağılları" kitabı çap olundu. Buraya "Yatmış gözəl", "Qırmızı 
papaq", "Çəkməli pişik", "Kəkilli Rike", "Göy saqqal" və başqa nağıllar daxil idi. 
Perroya qədər folklorun yüksək ədəbiyyata daxil olması təsadüfi səciyyə daşıyırdı. 
Perro isə burada daha ciddi, prinsipial məqsədlər izləyərək onu klassisist 
ədəbiyyata, onun mövzu və sənətkarlıq meyllərinə qarşı qoymuşdur. Müəllif bu 
cəhəti qabardaraq önsözdə yazırdı: "Mən qəti şəkildə bildirirəm ki, mənim 
nağıllarım danışılmaq üçün bir çox antik əsərlərdən ... daha layiqlidir." Perronun 
nağıllarının ən mühüm cəhəti onların yüksək əxlaqi keyfiyyətləri təsdiq və 
tərənnüm etməsindədir. Müəllif nağıllarının süjetini də həmişə bu və ya başqa bir 
əxlaqi ideyanın təsdiqinə uyğun şəkildə qurur. Namus, dözüm, ağıl, düşüncə, 
fərasət, əməksevərlik bu nağıllarda yüksək qiymətləndirilən əsas sifətlərdir. 
Perronun irsində müşahidə olunan xalq yaradıcılığına doğru güclü meyl onu 
maarifçilik görüşlərinə yaxınlaşdırır. Perro bəzi nağıllarında şifahi ənənələrdən 
faydalanır, xalq nağıllarına məxsus cizgiləri olduğu kimi saxlayır. "Qırmızı 
papaq", "Çəkməli pişik" nağılları bu qəbildəndir. "Yatmış gözəl", "Zoluşka", 
"Cırtdan" nağıllarında isə kübarlıq əlamətləri, zəriflik, incəlik və dəbi cilalama 
müşahidə olunur. Mənzum nağıllarında Perro folklor ənənələrindən daha artıq 
uzaqlaşır. "Uzunqulaq dərisi" və başqa nağıllar buna misal ola bilər. Perronun 
nağıllarının forma rəngarəngliyinə baxmayaraq onlar Avropa xalqlarının 
ədəbiyyatının inkişafında mühüm rol oynadı. Qrimm qardaşlarının toplayıcılıq 
fəaliyyəti və Andersenin yaradıcılığı bu təsirin ən parlaq təzahürlərindəndir.