15
emas, balki uni qanday bo‘lsa, shundayligicha qabul qilishdir.
Maktabgacha ta’lim tashkiloti ta’lim-tarbiya muassasasi hisoblanadi
va uning vazifasiga bola shaxsi
asoslarini shakllantirish, uning
bilishga doir qiziqishlarini, madaniy axloq-odob ehtiyojlarini,
dastlabki mehnat ko‘nikmalarini rivojlantirish, unda bilimga
muhabbat uyg‘otish, salomatligini mustahkamlash kabilar kiradi.
Maktabgacha ta’lim muassasasi “Ta’lim to‘g‘risida”gi O‘zbekiston
Respublikasi qonuni talablariga hamda maktabgacha yoshdagi bolalar
ta’lim-tarbiyasiga
qo‘yiladigan
davlat
talablariga
muvofiq
maktabgacha ta’lim sohasida yagona davlat
siyosatini amalga oshi-
radi.
Maktabgacha ta’limni rivojlantirish uchun quyidagilarni amalga
oshirish lozim bo‘ladi:
– malakali tarbiyachi va pedagog kadrlarni ustuvor ravishda tay-
yorlash;
– maktabgacha ta’limni samarali psixologik-pedagogik uslublarini
izlash va joriy etish;
– bolalarni oilada tarbiyalashni tashkiliy,
psixologik, pedagogik va
uslubiy jihatdan ta’minlash;
– Zamonaviy o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar, texnik vositalar, o‘yin-
choqlar va o‘yinlar yaratish hamda ularni ishlab chiqarish;
– maktabgacha yoshdagi bolalarni xalqning boy madaniy-tarixiy
merosi va umumbashariy qadriyatlar asosida ma’naviy-axloqiy jihat-
dan tarbiyalash uchun
lozim-sharoitlar yaratish;
– maktabgacha ta’lim muassasalarining har xil turlari uchun muqobil
dasturlarni tanlab olish, barcha masalalar bo‘yicha malakali maslahat
ko‘rsatish imkoniyatini yaratish;
– maktabgacha ta’lim va sog‘lomlashtirish muassasalari tarmog‘ini
qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish texnologiyalarini ishlab chiqish;
– maktabgacha ta’lim tizimiga innovatsiyalarni, ilg‘or pedagogik va
axborot-kommunikatsiya
texnologiyalarini joriy etish;
– bolalarning sifatli maktabgacha ta’lim bilan qamrovini oshirish,
undan teng foydalanish imkoniyatlarini ta’minlash, mazkur sohada
davlat-xususiy sherikligini rivojlantirish.
Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining ish mazmuni va vazifasi
o‘quvchilarga fan asoslarini o‘rganish, ularda ijtimoiy faoliyatni
tashkil etish borasida ko‘nikma va malakalar hosil qilish, shuningdek,
o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limiga ularni tayyorlashdan iboratdir.
16
Umumiy o‘rta ta’lim quyidagi bosqichlardan iboratdir:
Maktabning birinchi sinfiga bolalar olti-yetti yoshdan qabul
qilinadilar. Boshlang‘ich ta’limning asosiy
vazifasi va ish mazmuni
umumiy o‘rta ta’lim olish uchun zarur bo‘lgan savodxonlik, bilim,
ko‘nikma va malaka asoslarini shakllantirishdan iboratdir. Umumiy
o‘rta ta’lim boshlang‘ich ta’lim negizida tashkil etilib, u o‘quvchilarga
bilimning zarur hajmini beradi (umumiy o‘rta ta’lim DTS da
belgilangan), ularda mustaqil fikrlash, tashkilotchilik qobiliyati va
amaliy tajriba-ko‘nikmalarini
rivojlantiradi, dastlabki tarzda kasbga
yo‘naltirishga va ta’limning navbatdagi bosqichini tanlashga yordam
beradi.
Umumiy o‘rta ta’lim doirasida bolalarning qobiliyati va
iste’dodini
rivojlantirish
maqsadida
muayyan
yo‘nalishdagi
ixtisoslashtirilgan, maxsus ta’lim muassasalari (maktab-internatlar,
musiqa, sport, xoreografiya hamda tasviriy san’at, shuningdek,
ijtimoiy-gumanitar
va tarbiyaviy fan yo‘nalishlar bo‘yicha
chuqurlashtirilgan bilim beruvchi maktablar va boshqalar)ni tashkil
etish mumkin.
Uzluksiz ta’lim tizimining muhim bo‘g‘ini bo‘lgan
maktabgacha
ta’lim tizimini yanada takomillashtirish, samarali davlat boshqaruvi
tizimini yaratish, maktabgacha ta’lim muassasalari davlat va nodavlat
tarmog‘ini kengaytirish, moddiy-texnika bazasini mustahkamlash,
ularni malakali pedagog kadrlar bilan ta’minlash, maktabgacha ta’lim
muassasalariga bolalarni qamrab olishni keskin oshirish, ta’lim-
tarbiya jarayonlariga zamonaviy ta’lim dasturlari va texnologiyalarini
tatbiq etish orqali bolalarni
har tomonlama intellektual, ma’naviy-
estetik, jismoniy rivojlantirish hamda ularni maktabga tayyorlash
sifatini tubdan yaxshilash maqsadida:
– birinchidan, maktabgacha ta’lim sohasida yagona davlat
siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish;
Dostları ilə paylaş: