13
biyalash hamda ta’limning mohiyati va qonuniyatlarini o‘rganadigan
fandir.
Shunday qilib, Maktabgacha ta’lim-tarbiyani
tashkil etish fani
yuqorida keltirilgan fanlar bilan bog‘liq holda rivojlanib, boyib boradi.
Yechilmay qolgan muammolar pedagogik nuqtayi nazardan ilmiy
asoslangan tarzda o‘z yechimini topadi va kerakli xulosa,
tavsiyalar
beradi.
I. 4. Maktabgacha ta’limga kirish
Maktabgacha ta’limning maqsadi: bola shaxsini maktabgacha
yoshdagi bolalar ta’lim-tarbiyasiga qo‘yiladigan Davlat talablariga
muvofiq sog‘lom va yetuk, maktabga
tayyorlangan tarzda
shakllantirish.
Maktabgacha ta’limning vazifalari bolalarni xalqning boy milliy,
madaniy-tarixiy merosi va ma’naviy axloqiy jihatdan tarbiyalash;
bolalarda milliy vatanparvarlik hislarini shakllantirish, maktabgacha
yoshdagi bolalarda
bilim olish ehtiyojini, o‘qishga intilish
moyilliklarini shakllantirib, ularni muntazam ravishda ta’lim
jarayoniga tayyorlash; bolalarning
tafakkurini rivojlantirish, o‘zining
fikrini
mustaqil
va
erkin
ifodalash
malakalarini
shakllan-
tirish,bolalarning jismoniy va ruhiy sog‘lig‘ini ta’minlashdan iborat.
Maktabgacha ta’lim va tarbiyaning asosiy prinsiplari quyida-
gilardan iborat:
– har bir bola uchun maktabgacha ta’lim va tarbiya olish
imkoniyatining mavjudligi;
– har bir bolaning iste’dodi nishonalarini, ishtiyoqlari va
qobiliyatlarini rivojlantirish uchun
shart-sharoitlar tengligi;
– maktabgacha bo‘lgan yoshdagi bolalarga ta’lim, tarbiya berish va
ularni sog‘lomlashtirishning, oila hamda maktabgacha ta’lim
tashkiloti tarbiyaviy ta’sirining birligi;
– maktabgacha bo‘lgan yoshdagi bolalarga ta’lim va tarbiya berish
uyg‘unligi;
– bolaning shaxsini rivojlantirishga yo‘naltirilgan shaxsiy yondashuv;
– maktabgacha va umumiy o‘rta ta’limning
izchilligi hamda
uzluksizligi;
– ta’lim va tarbiyaning demokratik hamda dunyoviy xususiyatga
egaligi;
– ta’lim-tarbiya jarayonining shaffofligi va ochiqligi;
14
– maktabgacha ta’lim va tarbiya mazmuni, darajasi hamda hajmining
maktabgacha bo‘lgan yoshdagi bolalarning rivojlanish xususiyatlariga
hamda sog‘lig‘i holatiga muvofiqligi.
Maktabgacha ta’lim tashkilotlari quyidagi turlar bo‘yicha tashkil
etiladi:
– umumiy turdagi maktabgacha ta’lim tashkiloti;
– ko‘p tarmoqli ixtisoslashtirilgan maktabgacha ta’lim tashkiloti;
– inklyuziv guruhlarga ega maktabgacha ta’lim tashkiloti;
– qo‘shma turdagi maktabgacha ta’lim tashkiloti.
Umumiy turdagi maktabgacha ta’lim
tashkilotining umumiy
rivojlantirish yo‘nalishidagi guruhlarida maktabgacha ta’lim va
tarbiyaning davlat ta’lim dasturi amalga oshirilishi ta’minlanadi.
Ko‘p tarmoqli ixtisoslashtirilgan maktabgacha ta’lim tashkilotida
rivojlanishida jismoniy yoki ruhiy nuqsonlari bo‘lgan bolalar uchun
maktabgacha ta’lim va tarbiyaning davlat ta’lim dasturi amalga
oshirilishi ta’minlanadi.
Inklyuziv guruhlarga ega maktabgacha ta’lim tashkilotida
bolalarning alohida ta’lim olish ehtiyojlari
va individual imkoni-
yatlarini hisobga olgan holda, ularni sog‘lom muhitga uyg‘unlashtirish
orqali ta’lim va tarbiya olishi uchun teng imkoniyatlar ta’minlanadi.
Qo‘shma turdagi maktabgacha ta’lim tashkilotida rivojlanishida
jismoniy yoki ruhiy nuqsonlari bo‘lgan bolalarning va rivojlanishida
nuqsonlari bo‘lmagan bolalarning bitta tashkilotda alohida guruhlarda,
shuningdek inklyuziv guruhlarda birgalikda o‘qishini hamda
tarbiyalanishini tashkil etishga qaratilgan maktabgacha ta’lim va
tarbiyaning davlat ta’lim dasturi amalga oshirilishi ta’minlanadi.
Dostları ilə paylaş: