go‘zallik ikki omil asosida yuzaga keladi. Bular:
inson tafakkuri va
mehnatining mahsuli natijasida yaratiladigan go‘zallik; inson tafakkuridan tashqarida, insonga bog‘liq
bo‘lmagan xolda yuzaga keladigan go‘zallik. Birinchisida aql, ruh va xissiyot ustuvor bo‘lsa,
ikkinchisida makon va zamon salmoqli o‘rinni egallaydi.
Nafosat falsafasi go‘zallikka bilishning mahsuli sifatida. Chunki, voqelikdagi har qanday
narsa-hodisaning go‘zalligi uning ishonchlilik, haqqoniylik va realligi bilan belgilanadi. Zero
inson nazari tushgan go‘zallikkina qadriyatga aylanadi. Bundan tashqari, inson go‘zallik haqidagi
dastlabki ma’lumotni
5 ta sezgining eng rivojlangan turi bo‘lmish
ko‘rish sezgisi orqali
o‘zlashtiradi, undan so‘ng
eshitish ,
ta’m bilish ,
hid bilish va
tana sezgisi natijasida go‘zallik
anglanadi hamda his etiladi. Masalan, xarid qilmoqchi bo‘lgan kiyimingizni, iste’mol qilmoqchi
bo‘lgan taomni, turmushingiz uchun zarur bo‘ladigan jihozni avvalo ko‘rasiz, o‘rganasiz, tomosha
qilasiz, so‘ngra sifatiga, qulayligiga ishonch hosil qilganingizdan keyin ehtiyojingiz uchun
ishlatasiz... Shunday ekan, go‘zallik xususiyatlarining namoyon bo‘lishida sezgilarning alohida
ahamiyatga ega ekanligini e’tibordan chetda qoldirmaslik zarur. Shuningdek, go‘zallik haqidagi
qarashlar tahlili shundan dalolat beradiki, mazkur besh sezgi ham go‘zallikni to‘laqonli aks ettirish
uchun etarli emas.
Go‘zallikning namoyon bo‘lishi va his etishda shartli ravishda
quyidagi go‘zallik unsurlarini ko‘rsatish mumkin: me’yor ,
maqsadga muvofiqlik ,
tartiblilik ,
uyg‘unlik ,
hamoxanglik ,
moslik ,
