Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti pedagogik ta

 
2
 https://qomus.info/encyclopedia/cat-a/akkumulyatsiya-uz/
  

---

15 
Fikrimizni atoqli o‘zbek adibi Pirimqul Qodirovning quyidagi jumlalari 
bilan yakunlasak, o‘rinli bo‘lar edi: “Tilning butun qudrati uning xalq dilida va 
mehnat jarayonida yaratilib, boyib borishi bilan bog‘liqdir. Odamlar bir ishni 
ko‘plashib qilganlarida bir-birlari bilan suhbatlashib so‘zlar vositasida aloqa 
qilishga ehtiyoj sezadilar. Bir avlod o‘zining ish tajribasini ikkinchi avlodga 
so‘zlar vositasida tushuntiradi. Shu tarzda bundan yuzlab, minglab yillar oldin 
yaratilgan til boyliklari avloddan avlodga o‘tib kishilarning ma’naviy dunyosini 
boyitib boradi. Til mehnat jarayonida yaratilgani tufayli uning bosh manbayi va 
asosiy ildizlari, asosiy boyliklari ham zahmatkash xalqda bo‘ladi
3
”. Mana shunday 
til boyliklarini xalq orasidan yig‘ish, ularga sayqal berib keyingi avlodga yetkazish 
ayni damda sharafli, shu bilan birga kechiktirib bo‘lmas vazifadir!
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yilning 20-oktabridagi 
“Mamlakatimizda o‘zbek tilini yanada rivojlantirish va til siyosatini 
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6084-sonli farmoni. 
https://lex.uz/docs/-5058351
 
2.
Қодиров П. Тил ва дил. Т., “Ўзбекистон”, 1972. – Б. 3. 
3.
https://qomus.info/encyclopedia/cat-a/akkumulyatsiya-uz/
  
DAVLAT TILIGA E’TIBOR 
 
A.A. Ikramov
 
Pedagogika fanlari bo‘yicha
 falsafa doktori (PhD
) 
Yangilanayotgan O‘zbekistonda olib borilayotgan islohotlar jarayonida 
ma’naviy hayotimizda ham ulkan ijobiy o‘zgarishlar ro‘y bermoqda. Buni 
birgina ona tilimizga bo‘lgan yuksak ehtirom, qolaversa, davlat tiliga bo‘lgan 
e’tiborning hukumatimiz kun tartibiga qo‘yilgan bosh masalalaridan biri ekanligida 
3
Қодиров П. Тил ва дил. Т., “Ўзбекистон”, 1972. – Б. 3. 

---

16 
ham ko‘rishimiz mumkin. Bundan o‘ttiz uch yil muqaddam o‘zbek tiliga davlat 
tili maqomi berilishi bilan ona tilimizga haqiqiy tamal toshi qo‘yildi. 
Mamlakatimiz rahbarining “O‘zbek tilining davlat tili sifatidagi nufuzi va 
mavqeyini tubdan oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2019-yil 21-oktabrdagi PF-
5850-son Farmoni ham mana shu tarixiy islohotning uzviy davomi bo‘ldi. Farmon
ijrosini ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 20-yanvardagi 
qaroriga muvofiq barcha viloyat hokimlari davlat tili to‘g‘risidagi qonun 
hujjatlariga so‘zsiz rioya qilinishi, ish yuritishning davlat tilida tashkil etilishiga 
shaxsan javobgar ekanliklari belgilab qo‘yildi. Chunonchi, O‘zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 3-martdagi 117-sonli qarori 
asosida Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti huzurida Davlat tilida ish yuritish asoslarini o‘qitish va malaka oshirish 
markazining, shuningdek, Davlat tilini rivojlantirish departamentining qoshida 
O‘zbek tilini rivojlantirish jamg‘armasining tashkil etilishi ona tilimizga bo‘lgan 
hurmat va ehtiromning amaldagi ifodasidir. 
Nuktadon olim I.Azimov tilimizga nisbatan beparvolik jamiaytning 
savodxonlik darajasiga salbiy ta’sir ko‘rsatayotgani, oliy o‘quv yurtiga kelayotgan 
aksariyat yoshlar hatto oddiygina ariza yoza olishmayotgani achinarli holat 
ekanligini, ayniqsa, pedagoglar tayyorlaydigan oliy ta’lim muassasalarida davlat 
tilining o‘qitilishiga alohida e’tibor berish lozimligini qayd etadi
4
. Bugun ona 
diyorimizning go‘zal ko‘chalarini keza turib, binolar peshtoqiga ilib qo‘yilgan 
“Sultan”, “BigMac”, “La Sirena”, “Eldorado”, “Другой”, “Diadema”, “Mega 
market”, “Big burger”, “King burger”, “BigMac”, “Dolce Vita”, “Ekonom market” 
kabi turli tillardagi nomlarga ko‘zimiz tushadi. Tilimiz shu qadar qashshoq 
ekanmi, boshqa tillardagi so‘zlarni olib jimjimador harflar bilan binolar peshtoqini 
bezashyapti, deya beixtiyor o‘yga toladi kishi. Shu o‘rinda muhtaram 
Prezidentimiz Sh.M. Mirziyoyevning: “Har birimiz davlat tiliga bo‘lgan e’tiborni 
4
Azimov I. Ta’lim tizimida davlat tilini o‘qitish muammolari. “Davlat tili ijtimoiy taraqqiyot va milliy yuksalish 
mezoni” mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy anjuman materiallari. Buxoro, 2020. – B 30. 

---

17 
mustaqillikka bo‘lgan e’tibor deb, davlat tiliga ehtirom va sadoqatni ona Vatanga 
ehtirom va sadoqat deb bilishimiz, shunday qarashni hayotimiz qoidasiga 
aylantirishimiz lozim. Bu olijanob harakatni barchamiz o‘zimizdan, o‘z oilamiz va 
jamoamizdan boshlashimiz, ona tilimizga, urf-odat va qadriyatlarimizga hurmat, 
Vatanga mehrimizni amaliy faoliyatda namoyon etishimiz kerak”, – degan 
so‘zlarini keltirish o‘rinli bo‘lar edi. Ona tilimizga ehtirom ko‘rsatish har 
birimizning yurt oldidagi burchimiz hisoblanadi. O‘ylaymizki, tez orada 
yuqoridagi kabi holatlar bartaraf etiladi.
Sof o‘zbek tilida so‘zlash millat tiliga bo‘lgan cheksiz hurmat va 
muhabbatning nishonasidir. Ona tilini avaylab-asrash, uni butun jozibasi-yu 
tarovati bilan kelajak avlodga yetkazib berish har birimizning muqaddas 
burchimiz, vataniy vazifamizdir. Zero, tilning asrlar davomida yashovchanligini 
ta’minlovchi, umrboqiyligini kafolatlovchi bosh mezon hukumat tomonidan 
chiqarilgan qonunlar, qabul qilingan qaror-u farmonlar emas, balki shu tilning 
haqiqiy egasi bo‘lmish xalqning o‘zidir.