207
"Əsrük" sözü istər qədim türk mətnlərində istərsə də XIII-
XIV yüzilliklərə aid yazılı abidələrdə işlənmişdir. Həzini bu si-
fətin kökündə dayanan "əsrimək" (keflənmək, sərxoş olmaq,
məst olmaq) feilini də işlətmişdir:
Xəmr içübən
əsrimiş
idi yəman,
Dedi ki, yeri ögimcə bu zəman.
"Əsrük" sözü "Kitabi-Dədə Qorqud"da da işlənmişdir: "
Ol
şərabdan içən əsrük olur
". V. Radlovun lüğətində "əsrik" şəklin-
də qeyd olunan bu sözin "qızmış", "qudurmuş” mənaları da gös-
tərilir . "Əsrük" sifəti və "əsrimək” feili Yusif Məddahın "Vərqa
və Gülşah" poemasında , "əsrimək" feili isə Nəsimi “Divan”ında
işlənmişdir. Şirazinin "Gülşəni-raz" tərcüməsi"ndə isə eyniköklü
"əsrüklük” (sərxoşluq, məstlik) ismi və "əsritmək" (kefləndir-
mək) feilinə rast gəlirik
Ətmək
- çörək
:
Bir qürab endi həvadən dər-zaman,
Süfrədən bir
ətməgi
qapdı rəvan.
“Ətmək” sözü "Divanü luğat-it-türk"də ("epmək" və "et-
mək” şəklində) Qütbün "Xosrov və Şirin" əsərində və başqa türk-
dilli mətnlərdə, eləcə də Azərbaycan yazılı abidələrinin çoxunda
işlənmişdir. "Şühədanamə"də bu sözə "ekmək" şəklində rast gəli-
rik . "Ətmək" sözü çağdaş türk və qumıq dillərində “ekmek”, tatar
və başqırdca isə "ikmək" şəklində işlənir. Dilimizin bir çox şivə-
lərində bu söz “əppək” şəklində qorunub saxlanılmışdır.
Dostları ilə paylaş: 
