1. Har qanday eritmaning 100 grammida erigan moddaning gramm miqdorini ko‘rsatuvchi qiymat
foiz konsentratsiya deyiladi.
2. 1 l (1000 ml) eritmada erigan moddaning «mol» lar miqdori ko‘rsatuvchi qiymat
molyar konsentratsiya deyiladi.
Bu yerda m– modda erigan modda massasi g.
M – erigan moddaning molekulyar massasi, g/mol
3. Har qanday eritmaning 1 litrida erigan moddaning gramm-ekvivalent sonini bildiruvchi qiymatga
normal konsentratsiya deyiladi.
Osmos hodisasi va osmotik bosim. Agar shakar eritmasi solingan, devori yarim o‘tkazgich xossasiga ega idishni suvli idishga tushirilsa, bir
yoqlama diffuziya ro‘y beradi. Bunday hodisani
osmos deyiladi. Vant – Goff o‘z nazariyasini qonun tarzida ta’rifladi;
agar erigan modda eritma temperaturasida gaz holatida holatida bo‘lib, eritma hajmiga baravar hajmni egallasa, bu gazning bosimi eritmaning osmotik bosimiga teng bo‘ladi. Eritmalardagi osmotik bosim Vant – Goff qonuniga muvofiq, eritmada erigan modda miqdori va temperaturaga to‘g‘ri proporsianaldir.
R = CRT
R – eritmaning osmotik bosimi
C – molyar konsentratsiya
R – universal gaz doimiysi
Osmotik bosim odam organizmi va o‘simliklar hayotida katta ahamiyatga ega. O‘simliklar ildizi ham yarim o‘tkazgich xossasiga ega va ular
orqali tuproqdagi nam tortib olinib, o‘simlik tanasida osmotik bosim hosil bo‘ladi. Odam organizmidagi hujayra va to‘qimalar ham yarim o‘tkazgich
parda xossasiga ega. Iste’mol qilinadigan suyuqliklar, oziq ovqatlarning odam tanasiga singishi muskullarining rivojlanishi osmos hodisasi tufayli
sodir bo‘ladi.
3. Aldegid va keto kislotalar organik birikmalar bo'lib, ular tarkibida karbonil guruhi (C=O) va karboksilik kislotalar guruhi (COOH) mavjud. Ushbu
funktsional guruhlarning joylashuvi birikmaning aldegid kislotasi yoki keto kislotasi sifatida tasniflanishini aniqlaydi.1. Aldegid kislotalar: Aldegid
kislotalar tarkibida aldegid guruhi (-CHO) va karboksilik kislotalar guruhi (-COOH) mavjud. Aldegid guruhi har doim uglerod zanjirining oxirida
joylashgan. Aldegid kislotalarning umumiy formulasi R-CHO-COOH, bu erda R uglerod zanjirini ifodalaydi.Masalan: Glyoksalat kislotasi (OHC-
COOH) - bu karboksilik kislota guruhi va aldegid guruhi bo'lgan aldegid kislotasi.1. Keto kislotalar: Keto kislotalar tarkibida keton guruhi (C=O)
va karboksilik kislotalar guruhi (-COOH) mavjud. Keton guruhi uglerod zanjirining istalgan joyida joylashgan bo'lishi mumkin. Keto kislotalarning
umumiy formulasi R-CO-COOH bo'lib, bu erda R uglerod zanjirini ifodalaydi.Masalan: Pirouzum kislotasi (CH3-CO-COOH) karboksilik kislota va
keton guruhiga ega keto kislotadir.Ham aldegid, ham keto kislotalar tirik organizmlardagi turli biokimyoviy yo'llar va tsikllarda ishtirok etishi bilan
mashhur. Ular metabolik jarayonlarda, masalan, uglevod almashinuvi va energiya ishlab chiqarishda muhim rol o'ynaydi. Bu birikmalar boshqa
organik birikmalar sintezida ham hal qiluvchi ahamiyatga ega va turli kimyoviy reaksiyalarda oraliq moddalar boʻlib xizmat qiladi.
4.