‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

Aniq maqsadli va yo'llanma reja.
Birinchi qarashda aniq 
m aqsadli reja um um iy yoMlanma beradigan rejadan yaxshiroqdek 
tuyuladi 
(10.2-chizma).
Y o 'lla n m a reja 
A n iq reja
1 0.2-chizm a. A n iq m a q s a d li v a y o ‘1lanm a r e ja .
A niq m a q sa d li re ja deb aniq m aq sad ga ega boMgan va shu 
m aqsadga erishish uchun aniq ko ‘rsatm alar bergan rejaga aytiladi. 
Ya’ni m aqsad bilan birgalikda shu m aq sad g a erishish uchun lozim
boMgan faoliyat dasturi ham ko‘rsatiladi.
Rejani am alga oshirishda faqatgina shu rejada ko'rsatilgan y o ‘ 1 
tutiladi. M isol uchun, foydani 12 oy ichida 20 foizga oshirm oqchi 
boMgan rahbar, bunga qanday qilib erishish yoMlarini ham k o ‘rsa tib
o ‘tadi; budjet taqsim oti, ish soatini k o ‘paytirish va shunga o ‘x shash
177

---

aniq ishlar jadvali. B iroq, aniq maqsadli rejaning kamchiliklari ham 
y o ‘q emas. B unday reja im koniyat darajasidan yuqori aniqlikni va 
kelajakni yuqori aniqlik bilan aytib bo ‘ladigan darajadagi o ‘zgarm as 
m uhitni talab qiladi. A g ar muhit o ‘zgaruvchan va noaniq b o‘lsa 
tashkilot boshqaruvida m oslashuvchanlikni saqlab qolish uchun 
y o ‘llanma rejani q o ‘llash maqsadga m uvofiq boMadi.
YoMlanma reja 
deb m a’lum m aqsadga erishish uchun 
um umiy yoMlanma beradigan rejaga aytiladi. Bunday reja tashkilot 
faoliyatini aniq m aqsad sari y o ‘naltirsa-da, aniq faoliyatlar dasturini 
talab qilmaydi.
M asalan, bunday rejada 6 oy ichida xarajatlarni 4 foizga 
kamaytirib, foydani 6 foizga ko‘paytirish o ‘m iga, tashkilotning 
soliqdan keyingi foydasini 5— 10 foizga yaxshilash maqsad qilib 
belgilanadi. Ya’ni h am m aqsadda, ham unga erishish yoMini tanlashda 
bitta muqobil o ‘rn iga quyi va yuqori chegaralar k o ‘rsatiladi.