D ə d ə qorqstrreplş d ı rmalar ı •Folklor, Etnoqrafiya və Mifologiya •Onomastika, Dialektologiya və Etimologiya



Yüklə 2,22 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə114/290
tarix02.01.2022
ölçüsü2,22 Mb.
#2369
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   290
DƏDƏ QORQUD ARAŞDIRMALARI
hesab edirik ki, “Kitab”da Oğuz igidləri ilə bağlı tez-tez işlədilən 
“şahbaz” sözü (Vay, şah yigidim, vay, şahbaz yigidim!) müasir 
antroponimikamızda əsl şəxs adı kimi işlənir. Bu da “Kitab”dakı 
zəncirvari bağlılığın müasir dilimizə ötürülməsidir.
At adlarının mənası, mənşəyi, mətndəki bədii çəkisi, qəhrəman 
adları ilə bağlılıq dərəcəsi təkcə “Kitab”ın poetik strukturu deyil, 
ümumən qədim türk tarixi və etnoqrafiyası baxımından dəyərlidir. 
Bu adların hər birində bir tarix yaşayır, hər birində at kişnəməsi, 
at ayaqlarının tappıltısı, eləcə də atın hərəkət trayektoriyası, onun 
sürətli  qaçışı  sanki  donmuş  vəziyyətdədir,  dil  açıb  danışmaq 
istəyir. Bu adları sevə-sevə yaradaraq tarixin yaddaşına hopduran 
türk at belində vətən qoruyub, elə öz tarixini də at belində yaradıb. 
Türk bu gün  də atın qeyri-adi gücünü, ata olan dərin məhəbbətini 
unutmayıb. Faktları sadalasaq, cildlərlə kitaba sığmaz. Elə buna 
görə də yalnız iki faktı xatırladırıq: Murad Adcı “Qıpçaq çölünün 
yovşanı” kitabının sanbalını, dəyərini şahə qalxmış atın gözəlliyi 
müstəvisində təqdim edir: “...Və kim zil qara atın üstündə şahə 
qalxmağın gözəlliyini duymursa, çöl nəğməsindən könlünə fərəh 
gəlmirsə,  o  da  bu  kitabı  kənara  qoysun,  o  da  müəllifi  anlama-
yacaq”; Minəxanım Təkləli “Orlov atları”nın sirri ilə bağlı araş-
dırmalarını “At türkün qanadıdır” (M.Kaşğarinin “Divan”ından 
götürülmüşdür) başlığı altında çap etdirmişdir.
Ədəbiyyat 
1.  A.Qurbanov.  Azərbaycan  onomalogiyasının  əsasları.  II 
cild, B., 2004. 
2. Anar. Sizsiz. B., 1992. 
3. B.Abdulla. “Kitabi-Dədə Qorqud”da rəng simvolikası. B., 
2004. 
4. B.Ögəl. Türk mifologiyası. Ankara, 1989. 


117

Yüklə 2,22 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   290




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin