Milli Kitabxana
259
necə olardı? Gündüzlər dərslərə, idmana, oynamağa və sair işlərə məşğul olaraq,
belə məişətin ağırlığını bir o qədər hiss eləməyirdim, dərin sükuta dalmış uzun
gecələri isə göz yaşı tökərək xəyal ilə keçirirdim... Nəhayət, yay tətili gəlib yetişdi.
Bir para yoldaşlarımla vaqona minib vətənə üz qoyduq, üç gündən sonra gəlib
evimizə çatdıq. Mən anam, bacım və sair qohumlarımla görüşdüm, öpüşdüm.
Lakin nə həsrətini çəkdiyim Tamam və nə də Gülbənd onların arasında yox idi. Bu
isə məni iztiraba salırdı. Soruşmağa da cəsarət eləməyirdim. Axırda görüşə
gələnlər dağıldıqdan sonra anamdan soruşdum:
- Tamam və Gülbənd haradadırlar? Nə üçün mənimlə görüşməyə gəlmədilər.
Anam çaşqın bir hal ilə dedi:
- Bilmirəm nə üçün, əlbəttə, eşidib gələrlər, görüşərlər... Onlar səni çox
istəyirlər.
Anamın belə dolaşıq cavabı məni daha da qorxu və şübhəyə saldı.
- Ana, nədən isə doğrusunu demək istəmirsən, söylə görüm, onların başına nə iş
gəlmiş?
- Bir şey yox, onlar buradan köçmüşlər... Gülbənd də, Tamam da ərə
getmişlər... Sonra başlarına nə qəziyyə gəlmişdir, bilmirəm.
Anladım ki, anam da, bacım da həqiqətən məndən gizləyirlər. Ona görə artıq
sual vermədim və işin həqiqətini bilmək üçün başqa yollar aramağa səy etdim.
Əmioğlumun xidmətçisi Məmmədrza, uşaqlıqdan bu üç ailə içində yaşadığına
görə, hamımız ona bir külfət üzvü kimi baxırdıq, ondan gizli bir sirrimiz olmazdı.
Məmmədrza üçün dünyada qəm-qüssə yaranmamışdı. Həmişə deyən, danışan,
gülən, zarafatçı bir şəxs idi. Həmişə də "Bu dünya beş gündür, beşi də qara, əbləh
odur, onu qəm-qüssə ilə keçirə..." sözlərini təkrarlarla söyləyirdi. Sabah ertə böyük
bağımızı gəzmək bəhanəsilə Məmmədrzanı yanıma salıb getdim. Yol uzunu
Məmmədrza məzhəkə söyləyərək məni güldürürdü.
Bağımızı seyr etdikdə Məmmədrzadan soruşdum:
- Lələ, səndən bir şey soruşacağam, məndən gizləmə, doğrusunu söylə. Nə üçün
Budaq baba buradan köçmüş? Tamam ilə Gülbənd necə olmuşlar?
Bu sualımdan Məmmədrzanın gülər üzü qara bulud kimi tutuldu. Bir az
fikirdən sonra:
Milli Kitabxana
260
- Bu göy ot üstə oturaq, mən də sənə onların faciələrini söyləyim, - deyə təklif
etdi.
Oturduq, Məmmədrza da kürd qızlarının başlarına gələn müsibəti nağıl etməyə
başladı. Gülbənd ilə kiçik əmioğlumun sevişdiklərini bilirdim, lakin onu zor ilə bir
kürd oğluna verib əmioğlumdan uzaqlaşdırmağı iridi, Məmmədrzanın nağılından
bildim.
Məmmədrza Tamamın faciəli qəziyyəsini nağıl etdikdə mən davam edə
bilməyib başımı otların arasında gizlətdim və göz yaşım neysan yağmuru kimi
tökülüb otları islatdı.
Gülbəndin qəziyyəsindən sonra Budaq baba, böyük qızmın yanına köçməyə
məcbur olur. Yazıq Tamam bizim ailəyə öyrəşdiyindən ayrılmaq istəməyirmiş,
lakin əmioğlularının aralarına nifaq düşməsinə səbəb olmamaq üçün anam onun
getməyinə izin verir.
Seyidli kəndi, ona qədər başqa kəndlərlə bitişən iki dağın arasında düşmüşdür.
Bu kəndlilərin meyvə bağları təxminən 12-13 kvadrat kilometr yer tutaraq,
uzaqdan baxdıqda böyük bir meşəyə bənzəyirdi. Qərb tərəfə uzanan dağlar
getdikcə qaralıb, əskidən bina olmuş Əsgəran qalasına çatdıqda yarım kilometr
qədər bir-birlərinə yaxınlaşırlar.
Bu iki dağın arasında Qarqar çayı axır. Kəndlilərin bağları, bostanları, tarlaları
bu çaydan sulanır. Seyidli kəndinin səkkiz verstliyində, Əsgəranın yaxınlığında
Bozdağ adlı bir otlaq mövcuddur. Bahar fəsli maldar kəndlilər buraya köçüb
alaçıqlar qurarlar və orada yaya qədər qalıb mallarını otladarlar. Sonra yaylaqlara
köçərlər.
Həmin Bozdağda, yol kənarında əski xaraba bir qəbiristan vardır, kəndlilər
burada ölülərini dəfn edirlər. Zavallı Tamamcığazın faciəsi də bu yerlərdə zühur
etmiş. Belə ki, bir mallı, dövlətli kəndlinin cavan oğlu şiddətli surətdə dəli olur.
Hətta onu zəncirlə bağlamağa məcbur olurlar. Nə qədər dua yazdırırlar, pirə
aparırlar və bu kimi avamca müalicə edirlərsə də fayda verməyir. Axırda kim isə:
"Belə dəliyə bir məsumə qız gəlin olarsa sağalar" deyə ata-anasını inandırır. Onlar
da elə bir qız axtarmağa başlarlar. Lakin hansı bir fağır kəndliyə böyük pullar
vədəsilə təklif edirlərsə, heç kəs qızım belə dəliyə vermək istəmir. Axırda arayıb
Budaq babam tapırlar və böyük pul ilə onu razı edirlər.
Zavallı Tamamın, "Səni bir gözəl dövlətli cavan oğlana veririk", -deyə
məcburən razılığını alırlar, kəbinin kəsirlər. Sonra toysuz, gizlincə dəliyə gəlin
aparırlar. Tamam baxıb görür ki, onu aldadıb dəliyə
Milli Kitabxana
261
vermişlər. Bunu bildikdə yazığın bütün bədəni titrəməyə başlar. İttifaqən həmin
gecə göy üzünü qara buludlar tutub şiddətli yağmur yağmağa başlar. Dağlardan
axan sellər alaçıqlara dolub bəzilərini yumalayıb aparır. Adamların başı buna
qarışdıqda Tamam fürsət tapıb qaçar.
Gecənin qaranlığı, göyün dağlara səda satan dəhşətli şaqqıltısı, dərələrdən axan
sellərin gurultusu Tamam kimi bir qızı yox, bütün kişiləri də xofa salar. Başaçıq,
ayaqyalın küləkdə boğuşa-boğuşa, sellərlə əlləşə-əlləşə Tamam qaçır. Dəli əmin
ürəyinə elə bir qorxu salmışmış ki, zavallı qızcığaz indiki halına şad imiş. Onun
fikri o imiş ki, adamlar duyuq düşüncə Qarqar çayını keçib meşədə gizlənsin.
Lakin bir qədər qaçdıqdan sonra daşlara dəyib yaralanmış ayaqları yağmurdan
islanmış, bədəni külək ilə əlləşməkdən tabdan düşmüş əzası, daha hərəkətdən qalır.
O zaman bir pənah yeri arayır ki, gizlənib dincəlsin, haranı tapır, bilirsinizmi? Hər
şeydən artıq xof etdiyi qəbiristanı.
Tamam, üstü günbədli bir əski məzar tapır və içində gizlənir.
İttifaqən axşamlamış bir qoca dilənçi, yoldan keçərkən, həmin gün-bədii məzarı
görür. İçəri girmək məqsədilə qapısına gəlir. Bu zaman dəhşətli bir qışqırıqdan
diksinərək çəkilir. Qoca heyrətdə ikən Tamam dişarı çıxır və sərsəri, qorxunc bir
qəhqəhə çəkərək, ildırım kimi çaya tərəf qaçır. Dilənçinin bütün bədəninə bir lərzə
yayılır. Bismillah, deyərək qəbiristandan qaçmağa üz qoyur.
Səhər olcaq Tamamı aramağa başlayırlar. Xeyli aradıqdan sonra meyidini
Qarqarın o biri sahilində tapırlar.
Milli Kitabxana
262
Dostları ilə paylaş: |