Süleyman sani axundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ



Yüklə 3,42 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə110/196
tarix02.01.2022
ölçüsü3,42 Mb.
#2713
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   196
QATİL UŞAQ

Otuz-qırx  il  bundan əvvəl,  bəlkə indi  də Azərbaycanın  çox  yerlərində

müsəlman əkinçiləri  arasında  xeyli  təəccüblü,  hər  kəsin  nəzərini  özünə cəlb  edən

və əkinçilik  sənətinə əsla  yaraşmayan  bir  hal  vardı.  O  da əkinçilərimizin  öz

zəhmətilə becərilmiş  taxılı  biçməkdə aciz  qalaraq,  iranlı biçinçilərinə möhtac

olmaqları idi.

Yayın isti  günləri  idi.  İran  biçinçiləri  eyinlərində cındır  paltar,  ayaqlarında

çarıq,  qabarlı əllərində oraq,  arxalarında  mitil  yorğan,  Araz  çayını  keçərək,

Azərbaycana sel kimi axırdı. Bu zəhmətkeşlər arasında başı əmmaməli və qurşaqlı,

boynu  yoğun  seyid  dəstəsi  də görünürdü.  Zənn  olunmasın ki,  bu  müftəxorlar  da

Azərbaycana iş aramağa gəlirdilər. Xeyr, onlar xırmanları gəzib: "Cəddimin payını

ver"  deyə kəndlilərdən  "seyid vergisi"  tələb  edərdilər.  Dini və adəti - mövhumata

qərq  olmuş  sadədil  məzlum  kəndlilər, hər  bir vergidən əvvəl  bu  müftəxorların

torbalarını doldurardılar və heç biri cürət edib onların tələbini rədd edə bilməzdi.

* * *

Zəmili kəndi dağ ətəyində, meşə qırağında düşmüşdü. Bu kəndin əhli əkinçilik



və maldarlıqla  məşğul  olardı.  Tarlaları  yüksək  yerlərdə olduğu  üçün  dağlar

arasından  axan  çaylardan  istifadə edə bilməzdilər.  Ona  görə yağmur  az  yağan  ili

əkinləri yanıb zəhmətləri hədər gedərdi.

Bu  kəndin  qurtaracağında,  meşənin  başlanğıcında əski və ufaq  daxmada

Qızxanım adlı bir qadın on iki  yaşlı oğlu ilə yaşayırdı. Bu  qadın beş il idi ki, dul

qalmışdı. Əri  Mehdiqulunu  artıq  dərəcədə sevərdi  və sevməyə də haqlı  idi,  çünki

Mehdiqulu  həlim  təbiətli,  gülər  üzlü,  rəhmdil  bir  şəxs  idi.  Ölənə kimi  bir  dəfə də

olsa, Qızxanımı incidib əziyyət verməmişdi. Bundan əlavə Mehdiqulu kənd əhli ilə

də gözəl rəftar edərdi.

Tarlasını hamıdan  qabaq  şumlayıb  qurtarardı  və sonra  dul  qadınların,  xəstə

düşmüş  kəndli  qardaşların  yerlərini  pulsuz-parasız  öz  öküzləri  ilə sürərdi;  buna

görə kəndlilər  onu  çox  istərdilər.  Bu  yaxşılıqların əvəzi  idi  ki,  indi  dul  qalmış

Qızxanımın tarlasını "ho" edib əkərdilər və biçin zamanında kömək edərdilər. Bir

tərəfdən də oğlu Mərdanı




Milli Kitabxana

263


özlərinə çoban tutub, pul verməklə Qızxanıma kömək əllərini uzadırlar. Qızxanım

bu qeyrətli kəndlilərin sayəsində öz oğlu ilə yaxşı güzəran edərdi.

Qızxanım əri  kimi  işlək,  xoş  xasiyyətli,  namuslu  bir  qadın idi.  Bir  ittifaq

kəndlilərin  məhəbbətini  ona  daha  da  artırmışdı:  cavan  Qızxanım  dul  qaldıqdan

sonra dübarə ərə getməmişdi. Elçilərə belə cavab verərdi:

- Sevgili ərimdən  sonra  kimsəyə arvad  olmaq  həvəsində deyiləm və oğlum

Mərdanın da qəlbini  yaratmaq istəmirəm. O qeyrətli uşaq böyüyüb  məni hamıdan

yaxşı saxlayacaqdır.

Bu fikir  yanlış deyildi. Mərdan sağlam, cəsur bir  uşaq idi.  Anası ilə mehriban

rəftar edib itaətindən boyun qaçırmazdı.

Atası Mehdiqulu asudə vaxtlarını ovda keçirərdi. Bəzi vaxt Mərdanı da özü ilə

ova  aparardı.  Bu  isə uşaqda  ovçuluq  həvəsini  artırardı.  Atası  öləndən  sonra  uşaq

onun ov tüfəngini də özü ilə götürərdi. Anası mane olmaq istədikdə deyərdi:

- Ana can, qorxma, tüfəngdən mənə xata gəlməz, bəlkə, məni yırtıcı heyvandan

mühafizə edər. Atmaqda da ustayam.

Günəş ahəstə-ahəstə dağ başından enirdi. Getdikcə gözə batıcı şöləsi zəifləşirdi.

Dünyaya  buraxmış  zərrələrini  geri  çəkərək  sanki deyirdi: - Siz  də bir  qədər  rahat

olun, balalarım.

Bir  azdan  sonra  günəş  dağın  dalına  enərək  gözdən  qaib  oldu.  Kəndə qaranlıq

çökməyə başladı.  Aradan  bir  on  dəqiqə kecdikdən  sonra  dağın  arxasından  qara

buludlar qalxaraq, kəndin üstünü aldı.

Qızxanım  daxmadan  çıxıb  darvazaya  gəldi.  Qara  buludları  gördükdə yazıq

qadının ürəyi iztiraba düşdü.

Mərdan  hər  gün  günəş  batdıqda  malları kəndə gətirərdi.  Qəflətən  şimşək  qızıl

ilan  kimi  göyün  üzündə oynayaraq  dağlara  dəhşətli  bir  səda  buraxdı.  Bu  səsdən

diksinərək, Qızxanım ürəyində dua etməyə başladı.

Gurultu  getdikcə artırdı.  Bir  azdan  sonra  şiddətli  yağmur  yağmağa  başladı.

Qızxanım daxmaya girib köhnə, yamaqlı şalına büründü və yenə qapıya çıxdı. Bu

vaxt qısaboylu, qaraqaş, pırtlaqgöz bir cavan




Yüklə 3,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   196




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin