Şakir Musayev
168
8.4. Dindirilməyə hazırlıq.
Dindirilməyə hazırlıq məhkəmə-tibb ekspertinin (mütəxəssisin)
xüsusi biliklərindən istifadə etməklə bəzi halları müəyyən etməyi,
istintaq hərəkətinin keçirilmə qaydasını müstəntiqlə razılaşdırmağı,
sualları müzakirə etməyi, onların ifadə edilmə formasının
dəqiqləşdirilməsini və dindirilən şəxs qarşısında qoyulmasının
səmərəli ardıcıllığını müəyyən etməyi birləşdirir.
Şəxsiyyət əleyhinə törədilən zorakı cinayət işləri üzrə məhkəmə-
tibbi ekspertizanın keçirilməsinin tipik hallarında dindirilməyə daha
çox şübhəli və təqsirləndirilən şəxslər, az hallarda isə şahid və
zərərçəkmişlər cəlb olunur. Onların ifadələri, iş üzrə obyektiv faktiki
məlumatlarla yanaşı, məhkəmə-tibbi ekspertizanın təyin olunması və
keçirilməsi üçün nəticəvi məlumatların əsasını təşkil edir və
ekspertizanın təyin olunma qərarında bu öz əksini tapır. Əgər həmin
məlumatlar dəqiqləşdirilməni tələb edirsə, ekspert müstəntiq
(məhkəmə) qarşısında dəqiqləşdirilməsi tələb olunan sualların
siyahısını təqdim etməklə vəsatət qaldıra və müstəntiqin icazəsi ilə
dindirilmədə şəxsən iştirak edə bilər.
Dindirilmə şifahi yolla informasiya toplama vasitəsi olduğuna
görə, sualların məzmununa, qısa və dürüst ifadə edilməsinə diqqət
yetirmək lazımdır. Bu zaman ekspert dindirilmənin kriminalistik
taktikasında istifadə olunan formal məntiq qaydalarına müvafiq
tələbləri rəhbər tutmalıdır. Başlıca olaraq, yayındırıcı xarakter
daşıyan suallardan yayınmaq lazımdır. Ekspertin sualları məhkəmə-
tibbi ekspertizanın predmetinə aid olmalıdır.
İstintaq edilən cinayətin növündən, ekspert qarşısında qoyulan
vəzifələrdən, dindirilən şəxsin prosessual statusundan (şübhəli,
təqsirləndirilən şəxs, müttəhim, zərərçəkmiş, şahid) asılı olaraq,
suallar işin müxtəlif hallarına, deməli, ekspert fəaliyyətinin
predmetinin müxtəlif aspektlərinə də toxuna bilər. Bunlar arasında
əsas olanlar aşağıdakılardır:
1. zədə yetirilmənin üsul və mexanizminin detalları (travmatoloji
aspekt);
|