Cinayət mühakimə icraatının
məhkəmə-tibbi təminatı
165
istintaqının digər iştirakçılarına izah etmək zərurəti yarandıqda tələb
oluna bilər, məsələn, məhkəmə-tibbi məlumatlara əsaslanan sübutlar
təqdim olunduqda, ekspert rəyi açıqlandıqda və s. Ekspert öz fikrini
xüsusi tibbi terminlərlə ifadə etmədikdə belə, məhkəmə-tibbi
ekspertizanın predmetinin spesifikliyi ilə əlaqədar ekspert rəyinin
nəticələrinin mahiyyəti hər vaxt proses iştirakçılarına aydın olmur.
Belə hallarda təqsirləndirilən (şübhəli) şəxs, zərərçəkmiş və ya
onların müdafiəçisi ekspertin dindirilmədə iştirak etməsi barədə
vəsatət qaldırır.
Dindirilmə istintaq eksperimentinə, ifadələrin yoxlanılması-na və
tanınma üçün təqdim olunmaya hazırlığın əsas tərkib hissəsidir. Bu
hərəkətlərdə ekspertin iştirak etməsi nəzərdə tutulubsa, keçiriləcək
istintaq hərəkətinin iştirakçılarının dindirilməsində onun iştirak
etməsi daha məqsədəuyğun olardı.
Ekspert üçün dindirilmənin gedişində, cinayətin şahidləri ilə və
ya onun törədilmə şəraiti haqqında məlumatlara malik olan digən
şəxslərlə bilavasitə əlaqə zamanı, nəticələri təsdiq edən və ya əksinə,
zidd olan məlumatlar əldə etmək imkanının yaranması az əhəmiyyət
kəsb etmir. Burada, aparılmış tədqiqatların nəticələrinin, subyektiv
olsa da, retrospektiv yoxlanılmasının əlavə nəzarət elementi aşkar
olunur.
İstintaq nöqteyi-nəzərindən, məhkəmə-tibb ekspertin
dindirilmənin icrasına cəlb olunması məqsədəuyğunluğunun təyin
edilməsinin aşağıdakı meyarları vardır:
1. maksimum düzgün ifadələr əldə etməyə səy göstərmək;
2. məlumat alma vasitəsinin adekvatlığı, yəni ekspertin
(mütəxəssisin) iştirakı olmadan bunun qeyri-mümkünlüyü;
3. istintaqın gedişi və onun sirlərinin qorunması üçün minimal risklə
tələb olunan nəticənin alınma mümkünlüyünü;
4. məhkəmə-tibbi ekspertizanın nəticələrinin obyektivliyinin təmin
olunması.
Məhkəmə-tibb eksperti tərəfindən həll edilən məsələlərin
spesifikliyi və prosesual vəziyyəti ekspertin dindirilməyə hazırlığında
və iştirakında ekspertin iş metodikasının və taktikasının
xüsusiyyətlərini müəyyən edir.
|