Yer: Van, Rescate Otel program ve özetler programme and abstracts


Türkiye’de Felaketlerin Hastanelere Kazandırdığı Kadın



Yüklə 6,58 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə37/77
tarix04.01.2017
ölçüsü6,58 Mb.
#4502
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   77

Türkiye’de Felaketlerin Hastanelere Kazandırdığı Kadın 
Hastabakıcı Mesleği “Hemşirelik”
Disasters Raising Nursing Care in Hospitals as a Woman’s 
Carrer in Turkey
 
Prof.Dr.Nil SARI
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
e-mail:hnilsari@gmail.com
Özet
   Osmanlı döneminde kadınların hastanelerde çalışması düşünülmezdi. Kadınlar 
(anneler, eşler, kız kardeşler) ailelerinin doğal hastabakıcılarıydı. 19’uncu yüzyılın 
ikinci yarısından itibaren savaşlar, göçler ve salgın hastalıklar gibi felaketler sebebi-
yle Osmanlı’lar kadın hastabakıcılarla tanışmaya başladı. Kırım Savaşı’nda (1853-
56)  Türkiye’ye  gelen  rahibe  hemşireler  ordularının  yaralı  ve  hasta  askerlerine 
baktılar. Rahibe hemşireler 1865 kolera salgınında özveriyle hizmet ederek takdir 
topladılar. Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1877-78) Kızılhaç ile birlikte kurulan Hilâl-i 
Ahmer  Hastanelerinde  rahibe  hemşireler  de  hizmet  verdiler.  Kafkas  ve  Balkan 
göçlerinde  hastanelere  yatırılan  evsiz  ve  kimsesiz  kadın  hastaların  bakımı  için 
kadınlar görevlendirildi. 
19’uncu yüzyılın sonlarında kadın hastalar için açılan hastanelerde ve koğuşlarda 
hasta  bakımı  yapan  kadınlar  “kadın  hizmetçi”,  “inâs  hademe”  ve  “tımarcı”  gibi 
sıfatlarla çalışmaktaydı. Osmanlı-Rus Savaşı başladığında “Yaralı ve Hasta Asker-
lere Yardım Cemiyeti” olarak 1877 yılında kurulan Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemi-
yeti  içinde  kadınların  örgütlenmesi  ancak  1912’de  gerçekleşti.  Birinci  Dünya 
Savaşı’nda  Osmanlı  hanımefendileri  gönüllü  olarak  hastanelerde  hemşirelik 
yaptılar ve göçmenlere yardım ettiler. Kadın hastabakıcı (hemşirelik) mesleğinin 
Türkiye’de  toplumca  benimsenmesi  ve  gelişimi  Dr.  Besim  Ömer  Paşa’nın 
öncülüğünde  ve  Hilâl-i Ahmer  Cemiyeti  vasıtasıyla  sağlanmıştı. Ard  arda  gelen 
felaketler  Osmanlı  kadınının  toplum  içinde  yer  almasına  zemin  teşkil  etmiş  ve 
hastanelerde hasta bakımının bir kadın mesleği olarak benimsenmesine yol açmıştı.
Summary
  It would have been unthinkable for a woman to be a nurse in an Ottoman hospital 
before late 19th century. Female members of Ottoman families (wifes, mothers, 
sisters)  were  considered  as  inborn  nurses  of  the  family.    Ottomans  came  to  be 
acquainted with professional female nurses as a result of disasters such as wars, 
migrations and epidemic diseases. Nursing nuns who came to Turkey during the 
Crimean War (1853-56) looked after the wounded and sick soldiers of their armies. 
Nursing sisters were greatly appreciated due to their devoted service for patients 
during the cholera epidemic in 1865. Nursing sisters also served at hospitals estab-
lished by the Ottoman Red Crescent Society together with the International Red 
Cross Society during the Ottoman-Russian War (1877-78). Women were commis-
sioned in Ottoman hospitals to care for homeless and forlorn sick women immi-
grants from the Caucasus and Balkans. 
During the end of the 19th century women who cared for female patients in Otto-
man hospitals and wards established for women were employed as “female maid” 
or  “female  servant”.  Organization  of  women  within  the  Ottoman  Red  Crescent 
Society, founded in 1877 at the start of the Russian War under the name “Relief of 
Wounded and Sick Soldiers”, was not realized until1912. During the Ist World War 
Ottoman ladies worked as volunteer nurses in hospitals and aided the immigrants. 
Nursing was adopted socially as a female career under the leadership of Dr. Besim 
Ömer Pasha and he also pioneered the development of professional nursing through 
the  support  of  the  Ottoman  Red  Crescent  Society.  Disasters,  one  after  another, 
constituted grounds for Ottoman women to participate in social life together with 
men and opened the way for the adoption of nursing in hospitals as a female career.   
Saint Ilarion the Georgian Known by Muslims: New Data 
about Medical and Clerical Activities
Ramaz SHENGELIA, Tengiz ALPENIDZE
Tbilisi State Medical University – Department of the History of Medicine and 
Bioethics
e-mail:writer-geo@hotmail.com
   
Summary
    Saint Illarion The Georgian - the 9th century’s churchmen, belongs to the group 
of  “Healers  by  Grace”  or  “silverless  doctor”.  His  activities  spread  mainly  over 
Georgia, the Holy Land, and the Byzantine and Western Roman Empires. That is 
why he was given a distinctive title “The Georgian”.  Despite the fact that not so few 
references are preserved about the Saint, some important aspects of his life and the 
activity still need further studies.  
  The present work introduces some important aspects of the Saint’s life and charity 
activities, the results of the recent studies and the future prospects. Saint Illarion 
The Georgian is described as the unrivalled healer of both the body and the soul. He 
is also mentioned as the influential and respected figure of the Christian world of 
that period, and highly respected by Muslims as well, especially after his death etc.  
  The main goal of the study is to reveal the unknown part (Such as activities at the 
crossroad  of  Christian  and  Islamic  worlds;  New  method  of  building;  Muslims 
relationships  with  his  grave  etc.)  of  a  certainly  world-scale  personality,  Saint 
Illarion The Georgian, to present decently his merit as of the renowned healer and 
the greatest progressive figure of the 9th century.
63

Türkiye’de Felaketlerin Hastanelere Kazandırdığı Kadın 
Hastabakıcı Mesleği “Hemşirelik”
Disasters Raising Nursing Care in Hospitals as a Woman’s 
Carrer in Turkey
 
Prof.Dr.Nil SARI
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
e-mail:hnilsari@gmail.com
Özet
   Osmanlı döneminde kadınların hastanelerde çalışması düşünülmezdi. Kadınlar 
(anneler, eşler, kız kardeşler) ailelerinin doğal hastabakıcılarıydı. 19’uncu yüzyılın 
ikinci yarısından itibaren savaşlar, göçler ve salgın hastalıklar gibi felaketler sebebi-
yle Osmanlı’lar kadın hastabakıcılarla tanışmaya başladı. Kırım Savaşı’nda (1853-
56)  Türkiye’ye  gelen  rahibe  hemşireler  ordularının  yaralı  ve  hasta  askerlerine 
baktılar. Rahibe hemşireler 1865 kolera salgınında özveriyle hizmet ederek takdir 
topladılar. Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1877-78) Kızılhaç ile birlikte kurulan Hilâl-i 
Ahmer  Hastanelerinde  rahibe  hemşireler  de  hizmet  verdiler.  Kafkas  ve  Balkan 
göçlerinde  hastanelere  yatırılan  evsiz  ve  kimsesiz  kadın  hastaların  bakımı  için 
kadınlar görevlendirildi. 
19’uncu yüzyılın sonlarında kadın hastalar için açılan hastanelerde ve koğuşlarda 
hasta  bakımı  yapan  kadınlar  “kadın  hizmetçi”,  “inâs  hademe”  ve  “tımarcı”  gibi 
sıfatlarla çalışmaktaydı. Osmanlı-Rus Savaşı başladığında “Yaralı ve Hasta Asker-
lere Yardım Cemiyeti” olarak 1877 yılında kurulan Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemi-
yeti  içinde  kadınların  örgütlenmesi  ancak  1912’de  gerçekleşti.  Birinci  Dünya 
Savaşı’nda  Osmanlı  hanımefendileri  gönüllü  olarak  hastanelerde  hemşirelik 
yaptılar ve göçmenlere yardım ettiler. Kadın hastabakıcı (hemşirelik) mesleğinin 
Türkiye’de  toplumca  benimsenmesi  ve  gelişimi  Dr.  Besim  Ömer  Paşa’nın 
öncülüğünde  ve  Hilâl-i Ahmer  Cemiyeti  vasıtasıyla  sağlanmıştı. Ard  arda  gelen 
felaketler  Osmanlı  kadınının  toplum  içinde  yer  almasına  zemin  teşkil  etmiş  ve 
hastanelerde hasta bakımının bir kadın mesleği olarak benimsenmesine yol açmıştı.
Summary
  It would have been unthinkable for a woman to be a nurse in an Ottoman hospital 
before late 19th century. Female members of Ottoman families (wifes, mothers, 
sisters)  were  considered  as  inborn  nurses  of  the  family.    Ottomans  came  to  be 
acquainted with professional female nurses as a result of disasters such as wars, 
migrations and epidemic diseases. Nursing nuns who came to Turkey during the 
Crimean War (1853-56) looked after the wounded and sick soldiers of their armies. 
Nursing sisters were greatly appreciated due to their devoted service for patients 
during the cholera epidemic in 1865. Nursing sisters also served at hospitals estab-
lished by the Ottoman Red Crescent Society together with the International Red 
Cross Society during the Ottoman-Russian War (1877-78). Women were commis-
sioned in Ottoman hospitals to care for homeless and forlorn sick women immi-
grants from the Caucasus and Balkans. 
During the end of the 19th century women who cared for female patients in Otto-
man hospitals and wards established for women were employed as “female maid” 
or  “female  servant”.  Organization  of  women  within  the  Ottoman  Red  Crescent 
Society, founded in 1877 at the start of the Russian War under the name “Relief of 
Wounded and Sick Soldiers”, was not realized until1912. During the Ist World War 
Ottoman ladies worked as volunteer nurses in hospitals and aided the immigrants. 
Nursing was adopted socially as a female career under the leadership of Dr. Besim 
Ömer Pasha and he also pioneered the development of professional nursing through 
the  support  of  the  Ottoman  Red  Crescent  Society.  Disasters,  one  after  another, 
constituted grounds for Ottoman women to participate in social life together with 
men and opened the way for the adoption of nursing in hospitals as a female career.   
Kahire’den İstanbul’a Bir Yaşam: Kosoni Mehmed bin 
Mehmed
A  Life from Cairo to İstanbul: Kosoni Mehmed bin 
Mehmed
Ömür ŞAYLIGİL * 
* Prof .Dr., Ph.D., Eskisehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıp 
Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, 26480, Eskişehir, Türkiye.
E-mail:  omursayligil@gmail.com
Özet
    Kosoni  Mehmed  bin  Mehmed,  Kahire  yakınlarında  Koson’da  XIV.  yüzyıl 
başından  beri  hekimlikle  meşgul  olmuş  bir  ailenin  çocuğudur. Aile  üyelerinden 
babası  Mehmed  ve  amcası  Alaeddin,  Yavuz  Sultan  Selim’in  1517’deki  Mısır 
Fethi’nden sonra İstanbul’da Sarayda hekim olarak çalışmıştır.
  Koson, Kahire yakınlarında yetiştirdiği hekimlerce meşhur bir merkezdir. Burada 
yetişen  birçok  hekim,  şöhret  ve  mevkii  sahibi  olmuştur.  Kosoni  Mehmed  bin 
Mehmed de bunlardan biridir.
    1547’de Amir  Efendi  Mısır’dan  dönerken,  oradaki  tedavisinden  çok  memnun 
kaldığı Kosoni Mehmed bin Mehmed’i İstanbul’a getirmiştir. Kosoni Mehmed bin 
Mehmed,  Kanuni’nin  şehzadesi  Bayezid’i  başarı  ile  tedavisi  sonucu  Saray  ve 
İstanbul’da  tanınan  bir  hekim  olmuştur.  Uyguladığı  tedavi  metotları  ile  hem 
Kanuni’nin  hem  de  çocuklarının  tedavisinden  sorumlu  olup,  devlet  hizmetine 
alınmıştır. 1562’de hekimbaşı olmuş, Kanuni ile Macaristan seferine katılmış, onun 
ölümü  üzerine  cesedin  İstanbul’a  kadar  muhafazası  için  tahnit  işlemini 
gerçekleştirmiştir.
  Kaysuni ve Kosoni’lere ait eserler tek bir kişinin eserleri gibi düşünülerek, birine 
ait eserler diğerine de mal edilmiştir. Kosoni Mehmed bin Mehmed, tıp alanında 
olduğu  kadar,  dini  bilimlerde  ve  edebiyat  alanında  da  eserler  vermiştir.  Kosoni 
Mehmed  bin  Mehmed’in  kahvenin  zarar  ve  faydalarını  açıkladığı  bir  risalesi  de 
vardır.
Summary
  Kosoni Mehmed bin Mehmed was son of a family, whose members were engaged 
in medicine since the early XIV century, living in Koson near Cairo. Among the 
family members, his father, Mehmed and his uncle, Alaeddin were employed as 
physicians at the Palace in Istanbul, after the conquering of Egypt in 1517 by Yavuz 
Sultan Selim.  
  Koson was a famous center with raising physicians. A lot of physicians raised in 
Koson gained reputation and dignity, so as Kosoni Mehmed bin Mehmed.
  In 1547, Amir Efendi brought Kosoni Mehmed bin Mehmed to Istanbul, since he 
was contented by the treatment of Kosoni Mehmed bin Mehmed. As a result of his 
successful treatment on Kanuni Sultan Suleyman’s son, Bayezid; Kosoni Mehmed 
bin Mehmed became a recognized physician, both in the Palace and in Istanbul. His 
successful treatment methods made him became the official physician of Kanuni 
and his sons, and he was appointed in the government service. In 1562, he became 
the  chief  physician,  accompanied  Kanuni  in  the  Hungarian  Conquest,  and 
embalmed the dead body of Kanuni to preserve it by their return to Istanbul.
  The work of Kaysuni and Kosoni were considered to belong to the same person, 
thus one’s work were attributed to the other. Kosoni Mehmed bin Mehmed worked 
on religious sciences and literature as much as on medicine. He has a pamphlet on 
the harms and benefits of coffee.   
64

Türkiye’de Felaketlerin Hastanelere Kazandırdığı Kadın 
Hastabakıcı Mesleği “Hemşirelik”
Disasters Raising Nursing Care in Hospitals as a Woman’s 
Carrer in Turkey
 
Prof.Dr.Nil SARI
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
e-mail:hnilsari@gmail.com
Özet
   Osmanlı döneminde kadınların hastanelerde çalışması düşünülmezdi. Kadınlar 
(anneler, eşler, kız kardeşler) ailelerinin doğal hastabakıcılarıydı. 19’uncu yüzyılın 
ikinci yarısından itibaren savaşlar, göçler ve salgın hastalıklar gibi felaketler sebebi-
yle Osmanlı’lar kadın hastabakıcılarla tanışmaya başladı. Kırım Savaşı’nda (1853-
56)  Türkiye’ye  gelen  rahibe  hemşireler  ordularının  yaralı  ve  hasta  askerlerine 
baktılar. Rahibe hemşireler 1865 kolera salgınında özveriyle hizmet ederek takdir 
topladılar. Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1877-78) Kızılhaç ile birlikte kurulan Hilâl-i 
Ahmer  Hastanelerinde  rahibe  hemşireler  de  hizmet  verdiler.  Kafkas  ve  Balkan 
göçlerinde  hastanelere  yatırılan  evsiz  ve  kimsesiz  kadın  hastaların  bakımı  için 
kadınlar görevlendirildi. 
19’uncu yüzyılın sonlarında kadın hastalar için açılan hastanelerde ve koğuşlarda 
hasta  bakımı  yapan  kadınlar  “kadın  hizmetçi”,  “inâs  hademe”  ve  “tımarcı”  gibi 
sıfatlarla çalışmaktaydı. Osmanlı-Rus Savaşı başladığında “Yaralı ve Hasta Asker-
lere Yardım Cemiyeti” olarak 1877 yılında kurulan Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemi-
yeti  içinde  kadınların  örgütlenmesi  ancak  1912’de  gerçekleşti.  Birinci  Dünya 
Savaşı’nda  Osmanlı  hanımefendileri  gönüllü  olarak  hastanelerde  hemşirelik 
yaptılar ve göçmenlere yardım ettiler. Kadın hastabakıcı (hemşirelik) mesleğinin 
Türkiye’de  toplumca  benimsenmesi  ve  gelişimi  Dr.  Besim  Ömer  Paşa’nın 
öncülüğünde  ve  Hilâl-i Ahmer  Cemiyeti  vasıtasıyla  sağlanmıştı. Ard  arda  gelen 
felaketler  Osmanlı  kadınının  toplum  içinde  yer  almasına  zemin  teşkil  etmiş  ve 
hastanelerde hasta bakımının bir kadın mesleği olarak benimsenmesine yol açmıştı.
Summary
  It would have been unthinkable for a woman to be a nurse in an Ottoman hospital 
before late 19th century. Female members of Ottoman families (wifes, mothers, 
sisters)  were  considered  as  inborn  nurses  of  the  family.    Ottomans  came  to  be 
acquainted with professional female nurses as a result of disasters such as wars, 
migrations and epidemic diseases. Nursing nuns who came to Turkey during the 
Crimean War (1853-56) looked after the wounded and sick soldiers of their armies. 
Nursing sisters were greatly appreciated due to their devoted service for patients 
during the cholera epidemic in 1865. Nursing sisters also served at hospitals estab-
lished by the Ottoman Red Crescent Society together with the International Red 
Cross Society during the Ottoman-Russian War (1877-78). Women were commis-
sioned in Ottoman hospitals to care for homeless and forlorn sick women immi-
grants from the Caucasus and Balkans. 
During the end of the 19th century women who cared for female patients in Otto-
man hospitals and wards established for women were employed as “female maid” 
or  “female  servant”.  Organization  of  women  within  the  Ottoman  Red  Crescent 
Society, founded in 1877 at the start of the Russian War under the name “Relief of 
Wounded and Sick Soldiers”, was not realized until1912. During the Ist World War 
Ottoman ladies worked as volunteer nurses in hospitals and aided the immigrants. 
Nursing was adopted socially as a female career under the leadership of Dr. Besim 
Ömer Pasha and he also pioneered the development of professional nursing through 
the  support  of  the  Ottoman  Red  Crescent  Society.  Disasters,  one  after  another, 
constituted grounds for Ottoman women to participate in social life together with 
men and opened the way for the adoption of nursing in hospitals as a female career.   
Kahire’den İstanbul’a Bir Yaşam: Kosoni Mehmed bin 
Mehmed
A  Life from Cairo to İstanbul: Kosoni Mehmed bin 
Mehmed
Ömür ŞAYLIGİL * 
* Prof .Dr., Ph.D., Eskisehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıp 
Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, 26480, Eskişehir, Türkiye.
E-mail:  omursayligil@gmail.com
Özet
    Kosoni  Mehmed  bin  Mehmed,  Kahire  yakınlarında  Koson’da  XIV.  yüzyıl 
başından  beri  hekimlikle  meşgul  olmuş  bir  ailenin  çocuğudur. Aile  üyelerinden 
babası  Mehmed  ve  amcası  Alaeddin,  Yavuz  Sultan  Selim’in  1517’deki  Mısır 
Fethi’nden sonra İstanbul’da Sarayda hekim olarak çalışmıştır.
  Koson, Kahire yakınlarında yetiştirdiği hekimlerce meşhur bir merkezdir. Burada 
yetişen  birçok  hekim,  şöhret  ve  mevkii  sahibi  olmuştur.  Kosoni  Mehmed  bin 
Mehmed de bunlardan biridir.
    1547’de Amir  Efendi  Mısır’dan  dönerken,  oradaki  tedavisinden  çok  memnun 
kaldığı Kosoni Mehmed bin Mehmed’i İstanbul’a getirmiştir. Kosoni Mehmed bin 
Mehmed,  Kanuni’nin  şehzadesi  Bayezid’i  başarı  ile  tedavisi  sonucu  Saray  ve 
İstanbul’da  tanınan  bir  hekim  olmuştur.  Uyguladığı  tedavi  metotları  ile  hem 
Kanuni’nin  hem  de  çocuklarının  tedavisinden  sorumlu  olup,  devlet  hizmetine 
alınmıştır. 1562’de hekimbaşı olmuş, Kanuni ile Macaristan seferine katılmış, onun 
ölümü  üzerine  cesedin  İstanbul’a  kadar  muhafazası  için  tahnit  işlemini 
gerçekleştirmiştir.
  Kaysuni ve Kosoni’lere ait eserler tek bir kişinin eserleri gibi düşünülerek, birine 
ait eserler diğerine de mal edilmiştir. Kosoni Mehmed bin Mehmed, tıp alanında 
olduğu  kadar,  dini  bilimlerde  ve  edebiyat  alanında  da  eserler  vermiştir.  Kosoni 
Mehmed  bin  Mehmed’in  kahvenin  zarar  ve  faydalarını  açıkladığı  bir  risalesi  de 
vardır.
Summary
  Kosoni Mehmed bin Mehmed was son of a family, whose members were engaged 
in medicine since the early XIV century, living in Koson near Cairo. Among the 
family members, his father, Mehmed and his uncle, Alaeddin were employed as 
physicians at the Palace in Istanbul, after the conquering of Egypt in 1517 by Yavuz 
Sultan Selim.  
  Koson was a famous center with raising physicians. A lot of physicians raised in 
Koson gained reputation and dignity, so as Kosoni Mehmed bin Mehmed.
  In 1547, Amir Efendi brought Kosoni Mehmed bin Mehmed to Istanbul, since he 
was contented by the treatment of Kosoni Mehmed bin Mehmed. As a result of his 
successful treatment on Kanuni Sultan Suleyman’s son, Bayezid; Kosoni Mehmed 
bin Mehmed became a recognized physician, both in the Palace and in Istanbul. His 
successful treatment methods made him became the official physician of Kanuni 
and his sons, and he was appointed in the government service. In 1562, he became 
the  chief  physician,  accompanied  Kanuni  in  the  Hungarian  Conquest,  and 
embalmed the dead body of Kanuni to preserve it by their return to Istanbul.
  The work of Kaysuni and Kosoni were considered to belong to the same person, 
thus one’s work were attributed to the other. Kosoni Mehmed bin Mehmed worked 
on religious sciences and literature as much as on medicine. He has a pamphlet on 
the harms and benefits of coffee.   
65

Türkiye’de Felaketlerin Hastanelere Kazandırdığı Kadın 
Hastabakıcı Mesleği “Hemşirelik”
Disasters Raising Nursing Care in Hospitals as a Woman’s 
Carrer in Turkey
 
Prof.Dr.Nil SARI
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
e-mail:hnilsari@gmail.com
Özet
   Osmanlı döneminde kadınların hastanelerde çalışması düşünülmezdi. Kadınlar 
(anneler, eşler, kız kardeşler) ailelerinin doğal hastabakıcılarıydı. 19’uncu yüzyılın 
ikinci yarısından itibaren savaşlar, göçler ve salgın hastalıklar gibi felaketler sebebi-
yle Osmanlı’lar kadın hastabakıcılarla tanışmaya başladı. Kırım Savaşı’nda (1853-
56)  Türkiye’ye  gelen  rahibe  hemşireler  ordularının  yaralı  ve  hasta  askerlerine 
baktılar. Rahibe hemşireler 1865 kolera salgınında özveriyle hizmet ederek takdir 
topladılar. Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1877-78) Kızılhaç ile birlikte kurulan Hilâl-i 
Ahmer  Hastanelerinde  rahibe  hemşireler  de  hizmet  verdiler.  Kafkas  ve  Balkan 
göçlerinde  hastanelere  yatırılan  evsiz  ve  kimsesiz  kadın  hastaların  bakımı  için 
kadınlar görevlendirildi. 
19’uncu yüzyılın sonlarında kadın hastalar için açılan hastanelerde ve koğuşlarda 
hasta  bakımı  yapan  kadınlar  “kadın  hizmetçi”,  “inâs  hademe”  ve  “tımarcı”  gibi 
sıfatlarla çalışmaktaydı. Osmanlı-Rus Savaşı başladığında “Yaralı ve Hasta Asker-
lere Yardım Cemiyeti” olarak 1877 yılında kurulan Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemi-
yeti  içinde  kadınların  örgütlenmesi  ancak  1912’de  gerçekleşti.  Birinci  Dünya 
Savaşı’nda  Osmanlı  hanımefendileri  gönüllü  olarak  hastanelerde  hemşirelik 
yaptılar ve göçmenlere yardım ettiler. Kadın hastabakıcı (hemşirelik) mesleğinin 
Türkiye’de  toplumca  benimsenmesi  ve  gelişimi  Dr.  Besim  Ömer  Paşa’nın 
öncülüğünde  ve  Hilâl-i Ahmer  Cemiyeti  vasıtasıyla  sağlanmıştı. Ard  arda  gelen 
felaketler  Osmanlı  kadınının  toplum  içinde  yer  almasına  zemin  teşkil  etmiş  ve 
hastanelerde hasta bakımının bir kadın mesleği olarak benimsenmesine yol açmıştı.
Summary
  It would have been unthinkable for a woman to be a nurse in an Ottoman hospital 
before late 19th century. Female members of Ottoman families (wifes, mothers, 
sisters)  were  considered  as  inborn  nurses  of  the  family.    Ottomans  came  to  be 
acquainted with professional female nurses as a result of disasters such as wars, 
migrations and epidemic diseases. Nursing nuns who came to Turkey during the 
Crimean War (1853-56) looked after the wounded and sick soldiers of their armies. 
Nursing sisters were greatly appreciated due to their devoted service for patients 
during the cholera epidemic in 1865. Nursing sisters also served at hospitals estab-
lished by the Ottoman Red Crescent Society together with the International Red 
Cross Society during the Ottoman-Russian War (1877-78). Women were commis-
sioned in Ottoman hospitals to care for homeless and forlorn sick women immi-
grants from the Caucasus and Balkans. 
During the end of the 19th century women who cared for female patients in Otto-
man hospitals and wards established for women were employed as “female maid” 
or  “female  servant”.  Organization  of  women  within  the  Ottoman  Red  Crescent 
Society, founded in 1877 at the start of the Russian War under the name “Relief of 
Wounded and Sick Soldiers”, was not realized until1912. During the Ist World War 
Ottoman ladies worked as volunteer nurses in hospitals and aided the immigrants. 
Nursing was adopted socially as a female career under the leadership of Dr. Besim 
Ömer Pasha and he also pioneered the development of professional nursing through 
the  support  of  the  Ottoman  Red  Crescent  Society.  Disasters,  one  after  another, 
constituted grounds for Ottoman women to participate in social life together with 
men and opened the way for the adoption of nursing in hospitals as a female career.   
Yüklə 6,58 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   77




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin