Qafqaz Universiteti Materiallar

ОСОБЕННОСТИ ИНТЕГРИРОВАННЫХ                                           

УРОКОВ НАЧАЛЬНОЙ ШКОЛЕ 

 

Самира МЕЛИКОВА 

Бакинский Славянский Университет 

[e-mail] 

АЗЕРБАЙДЖАН 

 

Начальное  образование  имеет  свои  особенности,  резко  отличающие  его  от  всех 

последующих  этапов  систематического  школьного  образования.  В  этот  период  идет 

формирование основ учебной деятельности, познавательных интересов и познаватель-

ной  мотивации;  при  благоприятных  условиях  обучения  происходит  становление  са-

мосознания и самооценки ребенка. 

Проблема интегрированных уроков в начальной школе имеет свои трудности, но 

в то же время есть факторы, облегчающие её решение, по сравнению со средней шко-

лой. С одной стороны, в начальной школе мало учебных предметов.  

С другой стороны, учителю начальных классов легче перейти к интегрированным 

урокам, так как он один преподаёт все предметы. 

За исключением, может быть, таких предметов, как музыка, рисование, физкультура. 

Интегрированные уроки снимают утомляемость и перенапряжение учащихся из-

за переключения с одного вида деятельности на другой. 

Кроме  того,  одно  из  обязательных  и  основных  требований  интегрированного 

преподавания - повышение роли самостоятельности учащихся, потому что интеграция 

неизбежно расширяет тематику изучаемого материала, вызывает необходимость более 

глубокого  анализа  и  обобщения  явлений,  круг  которых  увеличивается  за  счёт  других 

предметов. Посильно ли школьникам самостоятельно изучить такой объём материала? 

Ученики  справятся  с  подобной  работой  только,  если  владеют  приёмами  анализа  и 

синтеза, и умеют правильно организовать своё время. 

Кроме того, одно из обязательных и основных требований интегрированного пре-

подавания - повышение роли самостоятельности учащихся, потому что интеграция не-

III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

1250

 

Qafqaz University                                                                                          17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan 

избежно  расширяет  тематику  изучаемого  материала,  вызывает  необходимость  более 

глубокого  анализа  и  обобщения  явлений,  круг  которых  увеличивается  за  счёт  других 

предметов. Насколько посильно школьникам самостоятельно изучить такой объём ма-

териала? Ученики справятся с подобной работой только, если владеют вышеназванны-

ми приёмами и умеют правильно организовать своё время. 

В  первую  очередь  это  интенсификация  познавательного  интереса  и  процесса 

выработки общеучебных умений и навыков на основе решения одного и того же воп-

роса интегрированного курса. Урок учителя могут проводить вместе или отдельно, но 

результат достигается только их совместными объединениями усилиями. 

В  рамках  же  интегрированного  урока,  курса  учителя  могут  заранее  определить, 

что считать важным, а что второстепенным, чтобы научить своих учеников рациональ-

но оформлять свою работу, правильно отроить устные ответы, привить им навыки са-

моконтроля и самооценки и т.п. 

Дети  знакомятся  со  многими  явлениями,  понятиями,  предметами уже  на  раннем 

этапе обучения, но имеют о них самые элементарные представления. По мере обучения 

они получают всё новые и новые знания, пополняя и расширяя уже имеющиеся. В этом 

основная  сложность  интегрированных  уроков,  т.к.  необходимо  сохранить  динамичес-

кое развитие любой темы от её введения до закрепления. 

Методической основой интегрированного подхода является установление внутри-

предметных и межпредметных связей в усвоении основ наук и понимании закономер-

ностей  всего  существующего  в  мире.  А  это  возможно  при  условии  многократного 

возвращения к понятиям на разных уроках, их углубления и обогащения, вычленения 

доступных данному возрасту существенных признаков, понятий. Следовательно, за ос-

нову интеграции может быть взят любой урок с его установившейся структурой и ло-

гикой проведения, в содержательную сторону которого будет включена та группа поня-

тий,  которая  относится  к  данному  учебному  предмету,  но  на  интегрированный  урок 

привлекаются знания, результаты анализа понятия с точки зрения других наук, других 

учебных предметов. 

Главной особенностью интегрированного урока является то, что такой он строится 

на основе какого-то одного предмета, который является главным. Интегрируемые с ним 

предметы, помогают шире изучить его связи, процессы, глубже понять сущность изуча-

емого предмета, понять связи с реальной жизнью и возможность применения получен-

ных знаний на практике. 

 

 

AZƏRBAYCANAİLƏSİNDƏ QIZTƏRBİYƏSİNİN 

ETNOPSİXOLOJİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ 

 

Günay MƏMMƏDOVA 

Azərbaycan Dillər Universiteti 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

Ailə cəmiyyət və onun sonrakı varlığının ən mühüm rüşeymidir. Onun, ictimai həyatın 

mədəni səviyyəsini yüksəldilməsində  və inkişafı sahəsində müstəsna rolu vardır. Ailədaxili 

münasibətlərə və gündəlik həyat tərzinin formalaşmasına xalqın adət-ənənəsi və həmçinin et-

nopsixoloji xüsusiyyətləri mühüm təsir edir. Buna görə də xalqın etnik-psixoloji xüsusiyyətlə-

rinin öyrənilməsi müasir dövrün ən əsas məsələlərindən biri kimi diqqəti cəlb edir. Xalq ailəni 

müqəddəs sayır və həqiqətən də, hər bir ailənin həyatında xalqın ruhu, mənəviyyatı yaşayır, 

adət-ənənələr və etnik xüsusiyyətlər nəsildən-nəsilə verilir. Ailənin əxlaqi əsasları onun ideya 

III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

1251

 

Qafqaz University                                                                                          17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan 

sərvətləri ilə bağlıdır. Biz əvvəlcə ailənin ideya sərvətlərini bilməliyik ki, sonra da onun əxlaqi 

sərvətlərini araşdıra bilək. Xalqın ideya sərvətləri içərisində onun etnopsixoloji keyfiyyətləri 

xüsusi yer tutur. Hər bir soyun, xalqın özünə xas etnopsixoloji xüsusiyyətləri və adət-ənənəsi 

var. Bütün bunlar ailənin qurulmasına, ailə kimi formalaşmasına və ailədə övladların tərbiyə 

olunmasına mühüm təsir göstərir. Valideynlər öz övladlarını tərbiyə edərkən, gələcək sosial 

həyata hazırlayarkən cəmiyyətdə mövcud olan əxlaqi normaları, davranış qaydalarını onlara 

öyrədərkən, bir sözlə öyüd-nəsihət verərkən etnopsixoloji materiallara müraciət etmələrinin, 

onlardan yerində və uyğun olaraq istifadənin mühüm rolu və əhəmiyyəti vardır. Xalqımızın 

böyük mütəfəkkiri N.Tusi “Əxlaqi-Nasiri”  əsərində valideynlərə müraciətlə qeyd edirdi ki, 

uşağa hikmətli kəlamlar, tərbiyəvi  şeirlər  əzbərlədərlər ki, öyrətmək istədikləri  şey yadında 

qalsın, mənasını unutmasın. Uşaqlarda lap kiçik yaşlarından oğlan və  qıza məxsus xarakter 

əlamətləri tərbiyə olunur, maraq aşılanır, oğlan və ya qız kimi gülmək şadlanmaq, sevinmək, 

ağlamaq qaydaları öyrədilir. Azərbaycan mədəniyyətində cinsi fərqlər haqqında təsəvvürlərin 

əmələ gəlməsi insan haqqında təsəvvürlərlə bağlı olub, insan amili kontekstində qavranılıb və 

dəyərləndirilib. İnsan ölçüləri kökündə də kişi və qadın idealı formalaşıb, kişi və qadın stan-

dartları yaranıb, ailədə qız və oğlan tərbiyəsi ənənələri qaynaqlanıb. Müəyyən qadın obrazı və 

stereotipi Azərbaycan xalqının və  mədəniyyətinin markeri kimi qızın  ənənəvi etik dəyər və 

rəmzlər daşıyıcısı olduğunu təsdiq edir və gender rolunun dəqiq sərhədlərini cızır. Müasir qız 

da məhz belə bir ailə şəraitində tərbiyə olunur. Hazırki sosial şərait qızların öz inkişaf səviy-

yələrinə, müstəqilliyinə, azadfikirliliyinə, ictimai fəallığına, təşəbbüskarlığına geniş imkanlar 

yaratmışdır. Bununla belə biz təhlillərimizə və müşahidələrimizə əsasən belə bir qənaətə gələ 

bilərik ki, azərbaycanlı ailələri üçün xarakterik cəhət qızların qadınlıq keyfiyyətlərinə hazır-

lanmasıdır. Etnopsixoloji tədqiqatlar göstərir ki, qızlar qadınlıq etalonlarını əsasən ana ilə ün-

siyyət şəraitində mənimsəyirlər. Onlara bu etalonlara müvafiq olaraq evdarlıq, uşaqlara qulluq 

etmək vərdişləri aşılanır, musiqi mədəniyyəti (laylay çalmaq), özünün ata və qardaşları nü-

munəsində kişiyə hörmət hissi, oğlanlarla rəftar tərzi tərbiyə olunur. Qız üçün səciyyəvi olan 

keyfiyyətlərin formalaşmasına xüsusi diqqət yetirilir. Oğlanlarla müqayisədə  qızlar özlərini 

heç də “xüsusi şəxsiyyət” hesab etmirlər, oğlanların arasında isə elələrinə rast gəlinir ki, onlar 

özlərinin xüsusi məziyyətlərə malik olduqlarına inanırlar. Qızların tərbiyəsində onların bu xü-

susiyyətlərindən istifadə etmək lazımdır. Qızlarda özünə tənqidi münasibətləri gücləndirmək-

lə, onlarda özünütərbiyə  tələbatı yaratmaq mümkündür. Bu, valideyndən pedaqoji məharət 

tələb edir. Belə tərzlərdən sui-istifadə edən, qızın müsbət xüsusiyyətlərinə əhəmiyyət vermə-

yib, nöqsanlarını yerli-yersiz nəzərə çarpdıran valideyn onun bir şəxsiyyət kimi formalaşma-

sına mənfi təsir göstərə bilər. Qızlar oğlanlara nisbətən daha tez sözə baxır, tapşırılmış iş üçün 

məsuliyyət hiss edir və adətən, onu həvəslə yerinə yetirməyə çalışırlar. Məhz buna görə  də 

qızlarda borc və  məsuliyyət hissi tərbiyə etmək o qədər də  çətinlik törətmir. Qızlar çox az 

hallarda tərslik edirlər. Lakin qızların tərsliyi nisbətən sabit olur və uzun müddət davam edir. 

Buna görə də valideynlər tərbiyə prosesində öz qızlarında mülayimlik, xoş rəftar tərzinə malik 

olma, üzüyolalıq kimi keyfiyyətlərin formalaşdırılması istiqamətini də xüsusi nəzərə alırlar. 

Azərbaycan ailəsinin etnopsixoloji həyatında uşaqların xüsusi yeri var. Övladların tərbiyəsi 

ailənin ən önəmli xüsusiyyətlərindən biridir. Qız tərbiyəsinə, onun özünü abırlı, həyalı apar-

masına xüsusi fikir verilir. Sosial psixoloqların fikrincə, ailədə qızlara öyrədirlər ki onlar özlə-

rini “balaca xanım” kimi aparsınlar. Azərbaycan ailəsində qadın sədaqəti etibarın zirvəsi sayı-

lır. “Qızın adı çıxdı, ya canı çıxdı”, “qab sındı, ya cingildədi”-bu sərt qiymət meyarlarında qız 

tərbiyəsinin “açarları” verilir. Qeyd edək ki, ailədə övladların tərbiyəsi zamanı xalqın etnopsi-

xoloji və arxetipik xüsusiyyətlərinin də xüsusilə nəzərə alınması cinsi sosializasiya məsələsinə 

müsbət təsir göstərir. Eyni bir xüsusiyyət müxtəlif uşaqlarda müxtəlif məziyyətlərlə təzahür 

etdiyindən qızların və oğlanların tərbiyəsi zamanı onların yaş və fərdi xüsusiyyətləri də nəzərə 

alınmalıdır. Cinsi yetişkənlik dövründə qız orqanizmində əmələ gələn fizioloji dəyişikliklərin 

III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

1252

 

Qafqaz University                                                                                          17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan 

nəticələri onların davranışına və psixoloji vəziyyətinə də mühüm təsir göstərir. Qızlar daha çox 

emosional olur və tez yorulurlar. Bu cəhətləri nəzərə alaraq, qızların rejiminə və tərbiyə məsə-

ləsinə xüsusi nəzarət etməklə onların fiziki və psixi inkişafını düzgün istiqamətləndirmək olar. 

 

 

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ТЕЛЕПЕРЕДАЧ НА УРОКАХ РУССКОГО 

ЯЗЫКА В ПРОЦЕССЕ ОБУЧЕНИЯ РУССКОМУ ЛИТЕРАТУРНОМУ 

ПРОИЗНОШЕНИЮ УЧАЩИХСЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ ШКОЛЫ 

 

Ситара САЛАХОВА 

[e-mail] 

АЗЕРБАЙДЖАН 

 

  Чтобы учащиеся - азербайджанцы успешно овладевали русским языком, одними 

уроками  русского  языка  ограничиваться  нельзя.  Многолетняя  практика  преподавания 

русского  языка  в  азербайджанской  школе  показывает,  что  полноценное  освоение 

программного  материала  и  совершенное  владение  русским  языком  как  средством  об-

щения возможно лишь при условии, если обучающимся будет предоставлена возмож-

ность  говорить,  слушать,  читать,  писать  и  переводить  на  русском  языке,  по  крайней 

мере, 5-6 часов в день. Учебным планом и школьными программами это предусмотреть 

невозможно.  Следовательно,  решать  эти  задачи  необходимо  не  только  на  уроке 

русского  языка.  Большую  роль  в  приобщении  учащихся  всех  возрастов  к  русскому 

языку играют информационные и коммуникационные технологии, которые обозначают 

информационные каналы и программные средства создания, сбора, хранения, передачи, 

обработки, использования информации. 

  Велики  возможности  использования  средств  массовой  коммуникации  при  обу-

чении  русскому  языку  учащихся – азербайджанцев.  Благодаря  радио  и  телевидению 

учащиеся  находятся  в  постоянном  и  своеобразном  русском  языковом  окружении. 

Телевидение, как источник информации и средство обучения обладает большими, не до 

конца  изученными  дидактическими  возможностями  и  преимуществами  по  сравнению 

со  многими  средствами  обучения устной  речи.  Слушая  и  просматривая  телепередачи, 

воспринимая на слух и в зрительном сопровождении, ученики становятся участниками 

естественной речевой коммуникации на русском языке, быстрее овладевают им практи-

чески. Но их богатые обучающие возможности не нашли отражения в системе обучения 

русскому языку в азербайджанской школе в практике работы многих учителей. 

  Материалы телепередач целесообразно подключать к учебно – воспитательному 

процессу лишь тогда, когда у учащихся уже сформулированы определенные навыки ау-

дирования.  

   В связи с  изменением статуса русского языка в  Азербайджане, в современном 

азербайджанском  телевидении,  очень  мало  телепередач  на  русском  языке  (интеллек-

туальная телепередача «Что? Где? Когда?», «Carçı»-информационный выпуск новостей 

на русском языке). В наше время всем доступно спутниковое или кабельное телевиде-

ние.  Преподаватель  русского  языка  может  рекомендовать  телепередачи  российских 

каналов,  таким  образом  правильно  организовать  досуг  своих  учеников.  При  отборе 

телепередач необходимо прогнозировать их педагогическое воздействие на учащихся. 

Эти  телепередачи  должны  обладать  следующими  функциями:  мотивирующей,  инфор-

мационно – познавательной, коммуникативной, воспитательной и эстетической. В зави-

симости  от  возраста  учащихся  можно  предложить  следующие  телепередачи: «Уроки 

тетушки  Совы», «Один  против  всех», «Умники  и  умницы», «Спокойной  ночи,  малы-

III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

1253

 

Qafqaz University                                                                                          17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan 

ши»,  и  др.  Материалы  просмотренных  телепередач  могут  быть  использованы  на 

различных этапах урока. Например, в начале урока можно проводить речевую зарядку с 

учащимися  на  материале  просмотренных  телепередач  или  же  можно  предложить  им 

творческие  задания  с  опорой  на  просмотренные  передачи.  Можно  произвести  видео-

запись  любой  из  названных  телепередач  для  использования  на  уроке  русского  языка. 

Преимущество видеозаписи телепередачи заключается в том, что по разным причинам 

не  все  учащиеся  смотрят  рекомендованные  передачи,  и  в  результате  часть  из  них 

становится  пассивным  созерцателем  при  проведении  работы  по  просмотренному 

телематериалу.  При  этом  можно  прогнозировать  трудности  восприятия  данного 

материала и  изыскать  возможности устранения  этих  трудностей. Использование  теле-

передач на уроках русского языка помогает формированию речевого слуха, аудирова-

нию,  снятию  языкового  барьера,  активизацию  знаний  учащихся  по  русскому  языку, 

расширению их лексического запаса, обучению культуре устной русской речи. 

  Для развития аудирования и развития устной речи учащихся –азербайджанцев с 

применением  телепередач  или  их  записи  на  уроках  русского  языка  можно  провести 

следующие типы упражнений: 

1.подготавливающие к восприятию телевизионного материала; 

2.сопровождающие слуховое восприятие телепередачи; 

3.упражнения, базирующиеся на прослушанном тексте. 

 

 

 

 

KİÇİK YAŞLI MƏKTƏBLİLƏRİN NİTQİNİN İNKİŞAF ETDİRİLMƏSİ 

PROSESİNDƏ İNTERAKTİV TƏLİM METODLARINDAN İSTİFADƏ 

 

Alimə HƏŞİMOVA 

Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

Azərbaycan Respublikası qloballaşan dünyanın tərkib hissəsidir. Müasir dövrdə bütün 

dünyada təhsil və bu yolla insan kapitalının yaradılması  ən ümdə  məsələlərdən biridir. 

Təhsilsiz nə normal dövlət, nə onun mükəmməl strukturu, nə də inkişaf etmiş xalq və millət 

mövcud ola bilər. Ona görə  də böyük şəxsiyyətlər, dühalar təhsili tarixən dövlətlərin və 

xalqların mənəviyyatı hesab edirdilər. Gözəl, cazibədar, təsirli nitqi isə  təhsilli  şəxsin  ən 

mühüm göstəricisi kimi dəyərləndirirdilər. Çünki nəhəng mexanizm olan mənəviyyatın 

əsasında doğma ana dilinə dərindən yiyələnmək, ünsiyyətdə ondan necə istifadə etmək baca-

rıq və vərdişləri dayanır. Təfəkkürlə bilavasitə əlaqədar olan dili kifayət dərəcədə mənimsə-

mədən dünyada baş verən dəyişikliklərdən xəbərdar olmaq, elm və texnikanın, mədəniyyətin 

müxtəlif sahələrindəki nailiyyətləri mənimsəmək mümkün deyil. Çünki dil rəngarəng 

informasiyaların verilməsi və alınmasında əlahiddə funksiya daşıyır. O da öz növbəsində elmi 

əsaslar üzərində qurulan dil təliminə böyük ehtiyac olduğunu göstərir. Maraqlıdır ki, onun da 

bir elm kimi başlıca qayəsi nitq inkişafıdır. 

Təcrübə, həyati təssüratlar  əsasında təfəkkürdə yaranan və formalaşan fikir dilin səs, 

söz, cümlə kompleksi vasitəsilə təzahür edir. Dilsiz təfəkkür və eləcə də təfəkkürsüz dil olma-

dığı kimi, onlarsız da nitq yoxdur. Bu o deməkdir ki, nitq təfəkkür və dildən ayrılmazdır. On-

ların hər birinin inkişafı digərinin inkişafı üçün əsasdır. 

Kiçik yaşlı məktəblilərin nitqinin inkişaf etdirilməsində mühüm vasitələrdən biri müxtə-

lif nitq situasiyalarının yaradılmasıdır. Nitq ünsiyyət prosesidir. Interaktiv təlim metodların-

dan istifadə etməklə dərs prosesində asanlıqla müxtəlif nitq situasiyaları yaratmaq mümükn-

dür. İnteraktiv sözünün mənası da qarşılıqlı fəalliyyət kimi izah edilir. Bu təlim üsullarından 

III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

1254

 

Qafqaz University                                                                                          17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan 

istifadə zamanı müəllimin monoloji nitqi müəllim–şagird və ya şagird-şagird dialoqu ilə əvəz 

olunur.  

İnteraktiv təlim metodlarının əksəriyyəti qrup və ya çütlərlə iş formasında qurulur. Mə-

sələn, ziqzaq, karusel, auksion kimi interaktiv təlim metodlarının tətbiqi zamanı  şagirdlər 

qruplarda (cütlərdə) əqli fəaliyyətə cəlb edilirlər. Onlar müzakirələr aparır, mühakimələr yü-

rüdür, təqdimatlar hazırlayır, tədqiqatlar aparır və s. bu kimi fəaliyyətləri icra edirlər. Nəticə-

də isə onlarda məntiqi təfəkkür inkişaf edir, lüğət ehtiyatı  zənginləşir və qeyri-fəal lüğət 

ehtiyatına aid bəzi sözlər fəal lüğətə daxil olur, rabitəli nitq inkişaf edir, ünsiyyət mədəniyyəti 

formalaşır və öz fikrini başqaları ilə bölüşmək bacarığı yaranır. Bu prosesdə  həmçinin 

şagirdlərdə kütlə qarşısında çıxış etmək mədəniyyəti formalaşır.  

Bəzi interaktiv təlim metodları demək olar ki, sırf lüğət üzrə işə əsaslanır. Kub metodu-

nun tətbiqi zamanı şagird təqdim olunan əşyanın bütün xarakterik xüsusiyyət və əlamətlərini 

sadalayır. Anlayışın çıxarılması üsulu tətbiq edildikdə isə şagirdlər verilmiş əlamət və xüsusiy-

yətlərinə əsasən əşyaları müəyyən etməli olurlar. Bu üsul oyun- tapmaca formasında keçirilir.  

Rollu oyunların kiçik yaşlı məktəblilərin nitqinin inkişafında xüsusi rolu var. Hər hansı 

bir nağılın, təmsilin rollar üzrə oxusu şagirdlərin təxəyyülünü inkişaf etdirməklə yanaşı, onlar-

da sözləri düzgün tələffüz etmək və intonasiya ilə oxu vərdişlərinin, səsi, onun tonunu idarə 

etmək bacarıqlarının formalaşmasına müsbət təsir göstərir. Oxunan əsəri təxəyyüldə canlan-

dırmadan rola girmək və səsi idarə etmək, düzgün tələffüz olmadan isə şüurlu oxu və oxudu-

ğunu qarşı tərəfə düzgün çatdırmaq mümükün deyildir. 

Interaktiv təlim üsullarından biri də müzakirədir. Müzakirə mövzu ətrafında ideya, mə-

lumat, təəssürat, təhlil və təkliflərin qarşılıqlı mübadiləsidir. Onun əsas vəzifəsi problemi təh-

lil edərək həlli yolunu tapmaq, düzgün qərar qəbul etmək üçün imkan yaratmaqdır. Müzakirə 

dinləmək, təqdim etmək, sual vermək mədəniyyətini formalaşdırır, şagirdlərin məntiqi və tən-

qidi təfəkkürünü, şıfahi nitqini inkişaf etdirir. 

Kiçikyaşlı məktəblilərin nitqinin inkişafında müəllimin nitq nümunəsi xüsusi əhəmiyyət 

kəsb edir. Bu baxımdan mühazirə metodundan istifadə olduqca faydalıdır. Mühazirə uşaqlar-

da dinləmə mədəniyyəti formalaşdırmaqla yanaşı onlar üçün ən yaxşı orfoepiya nümunəsidir. 

Mühazirədə visual vasitələrdən istifadə olunur ki, bu da həm şagirdin dünyagörüşünü geniş-

ləndirir, həm də lüğət ehtiyatını zənginləşdirir. 

Interaktiv təlimin texnikalarından biri də karusel metodudur. Bu metoddan istifadə et-

məklə şagirdlərdə verilmiş müəyyən fikri tamamlamaq bacarığı formalaşdırmaq mümkündür. 

Karusel metodunun bu məqsədlə tətbiqi şagirdlərin rabitəli nitqin ininkişaf etdirilməsi istiqa-

mətində işlər aparmağa imkan verir. Eyni zamanda bu prosesdə təxəyyülün inkişafına şərait 

yaranır. 

Ana dili dərslərində interaktiv təlim metodlarından istifadə imkanları genişdir. Məhz bu 

üsullarla təşkiledilən dərslərdə şagirdlərin nitq inkişafı üzrə müxtəlif və rəngarəng işlər apar-

maq üçün əlverişli şərait yaranır.  

 

 

QRAMMATİKANIN TƏDRİSİ PROSESİNDƏ OYUN METODLARI

 

 

SaraŞÜKÜROVA

 

Bakı Slavyan Universitetinin 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

Müasir dövrdə Azərbaycan auditoriyasında xarici dildə canlı ünsiyyətin təmin olunması, 

təlim texnologiyalarından səmərəli istifadə edilməsi, gənclərin dünyagörüşünün artırılması, 

bir sözlə, onların yüksək ixtisas hazırlığına malik olmaları üçün konkret işlər həyəta keçirilir.