Qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti pulatov jamshid abdumajitovich sportchilarni

Guruhiy norma (tamoyil, qoida)larni ishlab chiqish bosqichi. 
Trening jarayonida albatta o‘tkazilishi kerak bo‘lgan bosqich — guruhiy 
normalarni ishlab chiqish bosqichidir. Guruhiy normalar guruhda 
mashg‘ulotning dastlabki soatlaridanoq samimiylik, o‘zaro ishonch, o‘zaro 
hurmat muhitini vujudga keltirish maqsadida qabul qilinadi. Guruhiy 
normalarni ishlab chiqish jarayonida ishtirokchilar bilan bu normalarga 
albatta rioya qilish kerakligi to‘g‘risida kelishish va har bir a’zoning 
roziligini olish kerak. Bu qoidalarga rioya etish treningni maqsadiga 
erishish va qulay psixologik iqlimning yaratilishida katta ahamiyatga ega 
hisoblanadi. 
Guruhiy normalar trener bilan guruh ishtirokchilarining hamkorligida 
ishlab chiqilishi shart. Mashg‘ulot jarayonida qanday qoidalarga amal 
qilish lozimligi to‘g‘risida guruh a’zolarining o‘zi takliflar, fikrlar berishi 
kerak va bu fikrlarini asoslab berganidan keyin qabul qilinadi. Buning 
uchun trener “Aqliy hujum” usulidan foydalangan holda fikrlar yig‘ishga 
harakat qiladi.
Ko‘pgina hollarda trenerning o‘zi yo‘naltiruvchi fikr sifatida birorta 
qoidani taklif etadi. 
Trening jarayonida guruhda ishlarni tashkil qilishga doir normalar 
quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin: 
* Intizomga qat’iy rioya qilish qoidasi”. Bunda har bir guruh a’zosi 
mashg‘ulotga o‘z vaqtida kelishi, o‘z vaqtida ketishi kerakligi zarurligini 
his etishi lozim va bunga qat’iy amal qilishi kerak. Chunki trening 
mashg‘ulotiga biror bir a’zo kechikib kelganida odatda uni kutishga to‘g‘ri 
keladi. Shuning uchun bunday holning bo‘lishi ba’zi ishtirokchilarning 
jahlini chiqarishi, g‘ashiga tegishi, mashg‘ulotlarning to‘xtab qolishi va 
noroziliklarga olib kelishi mumkin. 
* "Maxfiylik". Trening jarayonida bayon etilgan kimningdir, 
aniqrog‘i biror-bir guruh a’zosining hayotiga oid ma’lumotlar, fikrlar,
hissiyotlarning ifodalanishi, o‘yin va mashqlarni bajarish jarayonida 
noqulay holatlarga tushib qolishlar trening doirasidan chetga chiqmasligi 
lozim. 

---

63 
* "Shu еrda va hozir". Guruhdagi muomala-munosabat mashg‘ulot 
jarayoniga bevosita aloqador, ya’ni hozirgi zamonga bog‘liq bo‘lishi zarur. 
Hattoki ishtirokchilardan birortasi o‘tgan zamondagi voqeani hikoya 
qilayotganda ham, uning shu еrda va ayni paytda nimani his qilayotganligi 
muhim ahamiyat kasb etadi. Shuningdek, trener ham, har bir ishtirokchi 
ham barcha muammolarini unutib, o‘zini faqat "shu еrda va hozir" holatida 
his qilishi lozim.