Qərar vermək probleminin ümumi ifadəsi

Tapşırıq nəqli matrisi

	D		E.		İstehsal həcmi, ədəd / rüb
A					1000
		80		215
B					1300
		100		108
C					1200
		102		68
Xəyali bitki					200
		0		0
Tələb, ədəd / rüb	2300		1400		3700

CF vəzifəsi

Avtomobilin rüblük daşınması üçün rublla ümumi xərclər düsturla müəyyən edilir

Məhdudiyyətlərin təyin edilməsi

   [ədəd / dörddəbir]

 Standart nəqliyyat vəzifəsinə dəyişikliklər

Qəbul olunmayan vaqon

Bəzən məhsulların müəyyən istiqamətlərdə daşınması mümkün deyil, məsələn, nəqliyyat magistral yollarının təmiri səbəbindən. Bu cür hallar, qadağan edilən tariflər tətbiq etməklə modelləşdirilir  . Qadağan edilmiş tariflər müvafiq istiqamətlərdə nəqliyyatı zərərsiz hala gətirməlidir. Bunun üçün tariflərin qadağan edilməsinin dəyəri nəqliyyat matrisindəki real tariflərdən böyük olmalıdır

...

CF -ni artırmaq

Nəqliyyat problemlərinin həlli üçün mövcud alqoritm ( potensial metodu ), CF -nin minimuma meyl etdiyini güman edir. Bununla birlikdə, nəqliyyat modeli çərçivəsində, məsələn, ümumi gəlir, satış həcmi, mənfəət, görülən işin keyfiyyəti və s. Bu vəziyyətdə, istədiyiniz CF əvəzinə, tariflərin (-1) ilə vurulduğu bir CF  tətbiq  olunur. Beləliklə, maksimallaşdırma  minimuma endirməyə uyğun olacaq  .

Çox məhsullu modellər

Problem, hər gediş nöqtəsindən bir neçə növ məhsulun daşınmasının mümkün olması ilə əlaqədardırsa, bir model qurarkən aşağıdakı variantlardan biri istifadə edilə bilər:

hər bir məhsul növünə bir nəqliyyat matrisi uyğun olmalıdır;       

bütün növ məhsullar fərqli məhsul növlərini əlaqələndirən hüceyrələrdə qadağan edilən tariflərdən istifadə edərək bir ümumi matrisdə təqdim olunur       

Statistik təhlil

 

Ölçmə tərəzi

 

Görülən əməliyyatlar baxımından ölçmə , müəyyən bir qaydaya uyğun olaraq bir obyektə bir ədəd / dəyər verilməsidir. Bu qayda obyektin ölçülən xassəsi ilə xarakteristikanın ölçülməsi nəticəsi arasındakı uyğunluğu müəyyən edir. 

Bir xüsusiyyətin araşdırılan əmlakı əks etdirməsinin dəqiqliyinin ölçmə prosedurundan asılı olması vacibdir.

Ənənəvi olaraq dörd növ ölçmə tərəzi fərqlənir:

1. 
   Nominativ və ya nominal və ya adlandırma miqyası.
   
2. 
   Sıra və ya sıra miqyası.
   
3. 
   Bərabər intervalların aralığı və ya miqyası.
   
4. 
   Bərabər Münasibət Ölçüsü.
   

Nominativ miqyas (metrik olmayan) , ada görə təsnif edilən bir miqyasdır. Başlıq kəmiyyətlə ölçülmür. Yalnız bir obyekti digərindən fərqləndirməyə imkan verir. Təsnifat hüceyrələri arasında paylanmasına görə obyektləri təsnif etmək üsuludur. Ümumiyyətlə ölçmə ilə əlaqəli olmayan bir prosedura əsaslanır. Müəyyən bir qaydanı istifadə edərək, obyektlər fərqli siniflərə qruplaşdırılır ki, müəyyən bir sinif daxilində ölçülmüş xüsusiyyətlərinə görə eynidirlər. Hər bir sinifə ad verilir (adətən ədədi). Sonra hər bir obyektə müvafiq təyinat verilir.

Nominativ miqyasda ən sadə hal iki hüceyrədən ibarət olan ikiqat miqyaslıdır. Dichotomous miqyasda ölçülən bir xüsusiyyətə alternativ deyilir.

Bütün obyektləri təsnifat hüceyrələrinə təsnif edərək, hər bir hüceyrədəki müşahidələrin sayını sayaraq adlardan rəqəmlərə keçmə imkanı əldə edirik.

Belə bir miqyasda, rəqəmlərin yalnız bir xüsusiyyəti nəzərə alınır - fərqli simvollar. Qalan xüsusiyyətlər nəzərə alınmır: nömrələrlə əməliyyatlar, sifariş. Cisimləri müqayisə edərkən, eyni sinfə aid olub -olmadıqları, ölçülən xüsusiyyətə görə eyni olub -olmadığı barədə bir nəticə çıxarmaq olar.

Beləliklə, nominativ miqyas, fərqli adların və ya bir xüsusiyyətin dəyərlərinin meydana gəlməsinin tezliklərini hesablamağa və sonra riyazi metodlardan istifadə edərək bu tezliklər ilə işləməyə imkan verir.

Eyni zamanda işlədiyimiz ölçü vahidi müşahidələrin sayı və ya tezlikdir. Daha doğrusu, ölçü vahidi bir müşahidədir. Bu cür məlumatlar metoddan  , binomial meyardan m və bucaqlı Fisher çevrilməsindən istifadə etməklə işlənə bilər . 

Sıra miqyası , "daha çox - az" prinsipinə görə təsnif edən bir miqyasdır . Adlandırma miqyasında təsnifat hüceyrələrinin hansı ardıcıllıqla yerləşdiyi laqeyd idi, onda sıralı miqyasda "ən aşağı dəyər" xanasından "ən yüksək dəyər" xanasına (və ya əksinə) bir ardıcıllıq əmələ gətirir. Bu miqyasda ölçmə, ölçülən xüsusiyyətin ifadə dərəcəsindən asılı olaraq obyektlərə ədədlərin verilməsini nəzərdə tutur. 

Əlavə olaraq, əlaqəli dərəcələr üçün sıralama qaydasına riayət etmək məsləhətdir. İki və ya daha çox cisim ölçülmüş xüsusiyyətin eyni intensivliyinə malikdirsə, obyektlərə eyni orta dərəcə verilir. Növbəti obyekt, əvvəlki bütün obyektlərin fərqli olduğu kimi sıralanır. Bu qayda, əlaqəli və əlaqəsi olmayan sıralar üçün eyni miqdarda qalma müqaviləsinə əsaslanır. Bu qaydaya uyğun olaraq, N sayı qrupu üçün bütün dərəcələrin cəmi, sıralarda əlaqələrin olub olmamasından asılı olmayaraq bərabər olmalıdır  .

Sıra tərəzisindəki hüceyrələrə tez -tez siniflər deyilir (aşağı, böyük və s.). Sıra miqyasında ən azı üç sinif olmalıdır. Sıralı miqyasda, siniflər arasındakı məsafələri bilmirik, ancaq onların ardıcıllıq təşkil etdiyini bilirik. Yalnız sinifləri nömrələməklə siniflərdən nömrələrə keçmək asandır.

Beləliklə, sifariş miqyasındakı ölçü vahidi, siniflər və dərəcələr arasındakı məsafənin (real) fərqli ola biləcəyi 1 sinif və ya 1 dərəcə məsafədir . 

Ölçmələri sıralı miqyasda əldə etmək üsullarının mahiyyəti: cisimləri bir -biri ilə müqayisə edərkən, bir mülkün az və ya çox ifadə edildiyini söyləmək olar, amma nə qədər çox və ya az olduğunu müəyyən etmək mümkün deyil. Beləliklə, dərəcə tərəzilərində ölçərkən ədədlərin xüsusiyyətləri fərqli olduqlarını və bir ədədin digərindən böyük olduğunu nəzərə alır.

İnterval miqyası , "müəyyən sayda vahidlə daha çox - müəyyən sayda vahiddən daha az" prinsipinə görə təsnif edən bir miqyasdır. Hər bir atribut dəyəri digərindən eyni məsafədədir. Bu miqyasdakı ədədlər arasındakı bərabər fərqlər, ölçülən xüsusiyyətin ifadə səviyyəsindəki bərabər fərqlərə uyğundur. Başqa sözlə, bu miqyasdakı ölçülər bir ölçü vahidindən (metrikdən) istifadə olunma ehtimalını qəbul edir. 

Obyektə ölçülən əmlakın şiddəti ilə mütənasib olaraq bir çox ölçü vahidi verilir. Belə bir miqyasın əhəmiyyətli bir xüsusiyyəti sıfır nöqtəsinin ixtiyari olaraq seçilməsidir. Sıfır əmlakın tam yoxluğuna uyğun gəlmir. Sıfır nöqtəsinin ixtiyari seçimi, bu miqyasda ölçmənin ölçülən əmlakın mütləq dəyərinə uyğun gəlməməsi deməkdir. Buna görə də, bu miqyasdan istifadə edərək, obyektləri müqayisə edərkən bir mülkün nə qədər çox və ya daha az ifadə edildiyini mühakimə etmək olar, ancaq mülkün neçə dəfə az və ya çox ifadə edildiyini mühakimə edə bilmərik.

Tipik nümunə: Selsi şkalası üzrə temperaturun ölçülməsi. 0 suyun donma nöqtəsidir, amma temperaturun olmaması. Bu gün +5, sabah isə +10 olarsa, bu günün sabahdan iki dəfə soyuq olduğunu söyləmək olmaz.

Əslində, yalnız standart sapma və faizlik tərəzi vahidlərindəki tərəzilər bərabər məsafədə hesab edilə bilər və sonra yalnız standartlaşdırma nümunəsindəki dəyərlərin paylanması normal olarsa.

Bərabər nisbətlər və ya mütləq miqyas ölçüsü , ölçülən əmlakın şiddətinə nisbətdə obyektləri təsnif edən bir miqyasdır . Əlaqə tərəzilərində siniflər bir -biri ilə mütənasib olan ədədlərlə ifadə olunur. Bu, mütləq sıfır istinad nöqtəsini nəzərdə tutur. Bütün arifmetik əməliyyatlar tezlik göstəricisinə tətbiq oluna bilər. 

Bu miqyasda sıfır nöqtəsinin mütləq olması səbəbindən bu və ya digər mülkün neçə dəfə az və ya çox ifadə edildiyini təyin etmək mümkündür.

Sadalanan tərəziləri fərqləndirmə qabiliyyəti (gücü) prinsipinə görə xarakterizə etmək faydalıdır. Bu baxımdan tərəzi verildiyi qaydada düzülmüşdür.