Rüblük elmi-praktik jurnal

Al nm   n tic l rin müzakir si. Qlauko-
man n nozoloji strukturunda aç qbucaql  ilkin 
qlaukoman n üstünlüyü bütün t dqiqatlarda 
oldu u kimi [4-7] bizim t dqiqat m zda da 
t sdiq olunur.  hali aras nda qlaukoman n 
yay lmas  bar d   m lumatlarda f rqlilik n -
z r  çarp r. Bel  ki, müraci t materiallr na 
saslanan rus aliml ri göst rirl r ki, qlauko-
man n yay lma s viyy si 40-49, 60-69, 80 v  
yuxar  ya larda müvafiq olaraq 0,1; 2,8 v  
14,5% t kil edir [10]. He J. v  h mmü llifl r 
[7] m qs dyönlü müayin  aparmaqla göst -
rirl r ki, aç qbucaql  ilkin qlaukoman n ya-
y lma s viyy si ki i v  qad n populyasiya-
lar nda 50-59 (2,43 v  1,64%), 60-69 (4,36 v  
1,96%), 70-79 (3,91 v  4,30%), 80 v  yuxar  
(1,85 v  4,82%) ya larda bir-birind n f rq-
l nir. Bizim t dqiqat m z da metodoloji 
bax mdan  He  S.  v   h mmü llifl rin t dqi-
qat na müvafiqdir, f rq ondad r ki, bizin t d-
qiqat m zda bütün formal  qlaukomalar n 
yay lmas  qiym tl ndirilmi dir. Qeyd olunan 
m nb  il  müqayis d  mü ahid mizd  olan 
populyasiyada qlaukoman n yay lma s viy-
y si  h miyy tli d r c d  f rql nmir. 
T dqiqat m zda eyni ya  intervallar nda 
ki i v  qad n populyasiyalar nda qlaukoman n 
yay lmas nda f rqliliyin etibarl l  sübut 
olunmam d r.  He S. v  h mmü llifl r [7] d  
qlaukoman n yay lmas nda eyni ya  qruplar  
üzr  gender f rqinin dürüstlüyünü t sdiq 
etmirl r. 
T dqiqat m zda 20 v  yüks k ya l   ki i v  
qad n populyasiyalar nda qlaukoman n yay l-
mas nda (c dv l 1) statistik etibarl   f rq mü-
ahid  edilmi dir. Eyni ya  qruplar nda gen-
der f rqinin t sdiql nm m si, amma ümumi 
yetkin ya l  populyasiyada bel  f rqin olmas  
qad n v  ki il rin populyasiyada eyni xüsusi 
ç kiy  malik olmamas  il  ba l  ola bil r.  
Bel  ki, He S. v  h mmü llifl rin [7] mü ahi-
d sind  olan 2528 n f rin 1460-  qad n 
(57,8%) olmu dur v  onlar n aras nda 50-59 
v  70-79 ya l lar n xüsusi ç kil ri f rqlidir. 
Bizim mü ahid mizd   d  ox ar n tic  
mü ahid  edilir (c dv l 1). Hesab etm k olar 
ki, populyasiya s viyy sind  qlaukoman n ya-
y lmas nda gender f rqi qad n v  ki il rin ya  
strukturunda ah l qad nlar n xüsusi ç kisinin 
çox olmas  il  ba l d r.  ks r ölk l rd  oldu-
u kimi Az rbaycanda da qad nlar n ki il rl  
müqayis d  orta ömür müdd ti xeyli çoxdur. 
 
 
C dv l 2. Profilkatik müayin  n tic sind  a kar edilmi  qlaukoman n klinik formalara gör  bölgüsü (%) 
 
Klinik formalar 
H.40.0 
qlaukoma 
ehtimal  
H40.1 
aç qbucaql  ilkin 
qlaukoma 
H40.2 
qapal bucaql  
ilkin qlaukoma 
H40.3-H.42.8 
Dig r formalar 
C m 
Bütün  hali  n 
                    % 
64 
29,1±3,1 
129 
58,6±3,3 
5 
2,3±1,0 
22 
10,0±2,0 
290 
Ki i              n 
                    % 
26 
28,9±4,8 
54 
60,0±5,2 
2 
2,2±1,5 
8 
8,9±3,0 
90 
100 
Qad n           n 
                    % 
38 
29,2±4,0 
75 
57,7±4,3 
3 
2,3±1,3 
14 
10,8±2,7 
130 
100 
  

120
N tic l rd n ç xar  
 
1. Qlaukoman n klinik formalar na gör  böl-
güsünd   sas yeri aç qbucaql  ilkin qlau-
koma tutur (60,0±5,2% ki i, 57,7±4,3% 
qad n populyasiyasinda); 
2.
hali aras nda qlaukoman n yay lmas  
ya dan as l d r. Ya  artd qca x st liyin ya-
y lmas  çoxal r; 
3. Qad n v  ki il rin eyni ya  qruplar nda 
qlaukoman n yay lma ehtimal  bir-birin-
d n dürüst f rql nmir; 
4. Qad n v  ki il rin ya  bölgüsünd  ah l-
lar n xüsusi ç kisi f rqli oldu una gör , 
qlaukoman n yay lmas nda gender f rqi 
saxlan l r.  
 
 
d biyyat 
 
1.
  . . 
-
 
 
 
   
 
. 
. 
. ... 
. 
. 
, 
, 2015, 23 . 
2.
  . ., 
  . ., 
  . . 
 
 
 
   
 // V 
 
 
. 
, 2012.  . 796-798 
3.
 
. . 
 
 
 
   
 
 
   
 // 
 
 
, 2012, 
 5.  1,  . 65-68 
4. Abdull M.M., Gilbert C.C., Evans J. primary open angle glaucoma in Northen Nigeria: stage at presentation and 
acceptance of treatment // BMC Ophthalmology. 2015,15:111 
5. El – Assal., Foulds J., Dobson S. and Sanders R. A comparative study of glaucoma referrals in Southeast Scotland: 
effect of the new general ophthalmic service contract, Eyecare integration pilot programme and NICE guidelines // 
BMC Ophthalmology. 2015,15:172 
6. Glen F. and Crabb D. Living with glaucoma: a qualitative study of functional implications and patients coping 
behaviours //BMC Ophthalmology. 2015,15:128 
7. He J., Zou H., Lee R. et all. Prevalence and risk factors of primary open-angle glaucoma in city of Eastern China: a 
population – based study in Pudoug New district, Shanghai// BMC Ophthalmology. 2015 15:134 
8. NICE (National Institute for Health and care excellence) guideline. Clinical guideline, 2009. 
Nice.org.uk/guidance/cg85 
9.
  . 
-
 
. 
. 
. 1999. 459  . 
10.
: 
 
 /
 
  . .
  . 
. 
, 2013. 824  .
 
 
 
  . . 
 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
.  .
, 
 
 
.   
 
 
 
, 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
. 
 
 
 (6585) 
 
 
 
 
 
 30-  
 
 20 
. 
 
 
 
, 
   
 
 
 
. 
 
 
 
 
 
 
. 
 
, 
 
 
    
 20-24   65-69 
 
   
   8,9±3,1‰   111,1±27,0‰. 
 
 
-
 
   
   
 
 
 
 
 
(
   
) 
 (R
2
0,7735).  
 
 
 

121 
Nabiyev T.F. 
Age-dependent prevalence of glaucoma among the population of Gandja 
Department of Social Health, Azerbaijan State Advanced Training Institute for Doctors  
named after A Aliyev, Baku 
 
Summary. The article presents the results of a study conducted to assess of age dynamics of 
glaucoma prevalence among the population on the example of residents of Gandja. 
The representative selection (6585) formed mechanically by supervision of every 30
th
 inhabitant 
that is more senior than 20. The program inspection included the methods included in the 
international standards of glaucoma diagnosis. Statistical processing was carried out by methods of 
the analysis of qualitative signs. 
The study showed that glaucoma prevalence at age of 20-24 and 65-69 fluctuated in the range 
from 8,9±3,1‰ to 111,1±27,0‰. Age dynamics of glaucoma prevalence in male and female 
population is described by high-precision levels (linear and polynomial) regressions (R
2
0,7735). 
 
 
 
R yçi: t.ü.f.d., dosent N.O.M mm dova 

122
J, 2016,  3, 122-126                
Ataki izad
1 
S.A, .Hac yev
2 
Y.V, Qarayev
2 
Z.Ö. 
 
C RRAH  KL N KALARDA  S D K YOLLARININ  
X ST XANADAX L   NFEKS YALARI  
 
1
Az rbaycan Tibb Universitetinin yoluxucu x st likl r kafedras  
2
Az rbaycan Tibb Universitetinin mikrobiologiya v  immunologiya kafedras , Bak   
 
Xülas . Sidik yollar n n x st xanadaxili infeksiyalar n n (SYX )  ks r hallarda sidik yollar n n katete-
rizasiyas  v  instrumental müdaxil l rl   laq dard r. T dqiqat n m qs di 2014-2016-c  ill rd  ATU T dris 
C rrahiyy  klinikas nda rast g lin n SYX  etioloji agentl rinin v  onlar n antimikrob preparatlara h ssasl q 
v  rezistentliyinin ara d r lmas  olmu dur. Ara d rma n tic sind   c rrahi klinikada sidik yollar  infeksiya-
lar n n  sas tör dicil rinin E.coli, K.pneumoniae v  P.aeruginosa olmas  mü yy n edilmi dir. E.coli v   
K.pneumoniae  tammlar   sas n karbopeneml r , tigesiklin   v  kolistin   h ssasl q göst rmi , beta-laktam 
antibiotikl rin , el c   d , beta-laktamaza il  kombinasiyal  beta-laktam antibiotikl rin , sefalosporinl r  
davaml  olmu lar. Pseudomonas aeruginosa  tammlar  is   sas n aminoqlikozid antibiotikl rin   h ssasl q 
göst rmi ,  tammlar n  ks riyy ti karbopeneml r   v  xinolon qrupu preparatlar na davaml  olmu lar. SY  
dominant tör dicil ri olan E.coli v  K.pneumoniae  tammlar  aras nda ESBL produksiyas  geni  yay lm d r. 
Açar sözl r: sidik yollar n n x st xanadaxili infeksiyalar ,  antibiotikl r  h ssasl q 
 
: 
 
 
 
, 
   
-
 
Key words: hospital-acquired urinary tract infection, susceptibility to antibiotics  
 
Bütün x st xanadaxili infeksiyalar n 40%-i 
sidik yollar n n x st xanadaxili infeksiyala-
r n n (SYX ) pay na dü ür [1, 2, 3].  SYX  
t qrib n 80% hallarda sidik yollar n n katete-
rizasiyas   v  instrumental müdaxil l rl   la-
q dard r [4]. Bütün dünya klinikalar n n 
uroloji  öb l rind  SYX  ild n-il  artmaq-
dad r. Avropa v  Asiya ölk l rind  SYX  tez-
liyi 10-15% aras nda t r ddüd edir. Sidik sis-
temind  anadang lm  anamoliyalar  olan, 
xronik hemodializ alan x st l rd  bu tezlik 
70%-  çat r. SYX  klinik formalar  aras nda 
simptomsuz bakteriuriya, sistit, pielonefrit v  
urosepsis daha çox mü ahid  edilir. Ümu-
miyy tl , sidik yollar  infeksiyalar n n  n çox 
rast g lin n tör dicisi (50%-d n çox hallarda) 
dünya  d biyyat na gör   scherichia coli-dir. 
Dig r mikroorqanizml r  nisb t n az rast 
g linir – 20%-  q d r Klebsiella spp., 10%-  
q d r Proteus mirabilis, az hallarda is  Ente-
robacter spp., Pseudomonas spp. v  dig r bak-
teriyalar a kar edilir [5].  
Uroloji klinikalarda müalic  alan pasiyent-
l rd  x st xanadaxili infeksiyalar sidik yolla-
r nda c rrahi v  diaqnostik müdaxil l rl   la-
q dar olur. Buna gör   d  uroloji stasionar-
larda sidik yollar  infeksiyalar  tör dicil rinin 
spektri ambulator x st l rd  oldu undan xeyli 
f rql nir. H r hans  bir  tammla tör dil n 
bakteriuriya universal hald r, lakin SYX  za-
man  pasiyentl rin  ks riyy tind  iki v  daha 
art q mikroorqanizm  tamm   a kar edilir. 
Bel likl , SYX  95% hallada polimikrob etio-
logiyal d r. Bel   x st l rd  Pseudomonas 
aeruginoza, dig r fermentl dirm y n Qram-
m nfi bakteriyalar v  Enterococcus cinsli 
bakteriyalar n artmas  hesab na 
.coli-nin 
etioloji rolu 20-30%-   q d r azal r. SYX  
tör dicil rinin antibiotikl r   h ssasl  bir 
qayda olaraq stabil olmay b x st xana daxi-
lind  dövr ed n  tammlar n xüsusiyy tl rin-
d n as l  olaraq d yi ilir. Buna gör   d   x s-
t xana daxilind  dövr ed n mikroorqanizm 
tammlar n xüsusiyy tl rin mütamadi öyr nil-
m si böyük  h miyy t k sb edir. 
T dqiqat n m qs di 2014-2016-c  ill rd  
ATU-nun T dris C rrahiyy  klinikas nda rast 
g lin n SYX  etioloji agentl rinin v  onlar n 
antimikrob preparatlara h ssasl q v  rezistent-
liyinin ara d r lmas  olmu dur. 
T dqiqat n material v  metodlar . Sidik yollar  
infeksiyas   lam tl rin  mailk x st l rin sidiyi mikro-
bioloji müayin  edilmi dir. Müayin  üçün s h r sidi-
yinin orta porsiyas ndan istifad  edilmi dir. Nümun l r 
müxt lif qidal  mühitl r  – Müller Hinton aqar , qanl  

123
aqar, EMB, Saburo mühitl rin  inokulyasiyadan sonra 
iki gün inkubasiya edilmi , al nm  kulturalar ümumi 
q bul edilmi  üsullarla (morfoloji, kultural, biokimy vi 
v  s.  lam tl ri n z r  almaqla) identifikasiya edil-
mi dir. Bakteriuriyan n d r c sini t yin etm k üçün 
sidik nümun l ri qidal  mühitl r  standart ölçüy  malik 
bakterioloji ilg kl   kilmi dir.  nkubasiyadan sonra 
inki af etmi  koloniyalar n say n  v  ilg yin tutumunu 
n z r  alaraq  sidiyin 1 ml-d  mikrob hüceyr l rinin 
say  – bakteriuriya d r c si t yin edilmi dir. Sidik 
nümun l rind n ancaq 1-2 mikrob növü t crid edildiyi 
halda, sidiyin 1 ml-d  Qram-müsb t bakteriyalar 10
3
, 
Qram-m nfi bakteriyalar is  10
5
 sayda olduqda etioloji 
rola malik mikroorqanizm kimi d y rl ndirilmi dir.  
Mikroorqaniml rin antibiotikl r   h ssasl  disk-
diffuziya yolu il  EUCAST (antimikrob preparatlara 
h ssasl q testi üzr  Avropa komit sinin) t klifl ri 
(European Committee on Antimicrobial Susceptibility 
Testing. Breakpoint tables for interpretation of MICs 
and zone diameters. Version 4.0, valid from 2014-01-
01) n z r  al nmaqla apar lm d r. 
T dqiqat n n tic l ri. SY   lam tl rin  
maik 44 x st nin sidik nümun l rinin müa-
yin si n tic sind   ld  edilmi  mikroorqa-
nizml r geni  spektr  malik olmu dur.  ld  
edilmi  mikroorqanizml r v  onlar n rasg lm  
tezliyi 1-ci c dv ld  göst rilmi dir.  
 
C dv l 1. Sidikd n  ld  edilmi  mikroorqanizml r 
 
Mikrorqanizml r
Say
%
Escherichia coli
18
40,9
Klebsiella pneumoniae
8
18,2
Enterobacter cloacae
3
6,8
Proteus spp.
2
4,5
Citrobacter spp.
1
2,3
Pseudomonas aeruginosa
8
18,2
Staphylococcus aureus
2
4,5
Enterococcus spp.
1
2,3
Candida spp.
1
2,3
C mi
44
100%
 
Göründüyü kimi, sidik yollar  infeksiya-
lar nda Escherichia coli, Klebsiella pneumo-
niae v  Pseudomonas aeruginosa daha çox 
rast g linmi dir, E.coli bütün tör dici bakte-
riyalar n 40,9%-ni, K.pneumoniae v  P.aeru-
ginosa is  18,2%-ni t kil etmi dir. Entero-
bacteriaceae f sil sind n olan dig r bakte-
riyalara (Enterobacter cloacae, Proteus spp., 
Citrobacter spp.) nisb t n az rast g linmi dir. 
Qram-müsb t bakteriyalara (Staphylococcus 
aureus, Enterococcus spp.) da nisb t n az rast 
g linmi dir. Bel likl , c rrahi klinikada sidik 
yollar  infeksiyalar n n  sas tör dicil ri E.coli, 
K.pneumoniae v  P.aeruginosa olmas  mü y-
y n edilmi dir. Buna gör   d  sonuncu bak-
teriyalar n antibiotikl r   h ssasl q v  rezis-
tentliyi t hlil edilmi dir (c dv l 2).  
Bu zaman mü yy n olunmu dur ki, sidik-
d n  ld  edilmi  E.coli  tammlar n n ham s  
(100%) karbopeneml r  (imipenem, mero-
penem, doripenem, ertapenem) tigesiklin , 
nitrofurantoin   v  kolistin   h ssas olmu lar. 
Bundan  lav  E.coli  tammlar n n  ks riyy ti 
aminoqlikozid antibiotikl r  (amikasin v  
netilmisin), piperasillin+tazobaktama h ssas-
l q göst rmi l r. E.coli  tammlar n n böyük 
bir qismi ampisillin , sefalosporinl r  (sefu-
roksim, seftriakson, sefotaksim, seftazidim, 
sefepim, sefoksitin), piperasillin , aztreona-
ma, trimetoprim-sulfametoksazola, el c   d  
xinolon qrupu preparatlar na (ofloksacin, sip-
rofloksacin, norfloksasin, levofloksasin) da-
vaml l  il  f rql nmi l r. 
Sidikd n 
ld  edilmi  K.pneumoniae 
tammlar n n ham s  (100%)  karbopeneml r  
(imipenem, meropenem, doripenem, ertape-
nem) piperasillin+tazobaktama, tigesiklin  v  
kolistin  h ssas olmu ,  tammlar n n  ks riy-
y ti aztreonama, aminoqlikozid antibiotikl r  
(amikasin v  netilmisin), xinolon qrupu pre-
paratlar na (ofloksacin, siprofloksacin, nor-
floksasin, levofloksasin) h ssas olmu lar. 
K.pneumoniae  tammlar n n ham s  (100%) 
ampisillin , böyük bir qismi piperasillin, beta-
laktamaza il  kombinasiyal  beta-laktam 
antibiotikl rin  (ampicilin+sulbaktam, amok-
sicillin+klavulanik asid), sefalosporinl r  (se-
furoksim, seftriakson, sefotaksim, seftazidim, 
sefepim, sefoksitin) davaml l q göst rmi l r.  
Enterobacteriaceae f sil sind n olan v  
nisb t n az a kar edil n dig r bakteriya 
(Enterobacter cloacae, Proteus spp., Citro-
bacter spp.)  tammlar n n ham s  (100%) kar-
bopeneml r  (imipenem, meropenem, doripe-
nem, ertapenem), tigesiklin  v  kolistin  h s-
sas olmu ,  ks riyy ti piperasillin+tazobak-
tama, beta-laktamaza il  kombinasiyal  beta-
laktam antibiotikl rin , sefalosporinl r , ami-
noqlikozid antibiotikl r , xinolon qrupu pre-
paratlar na, kolistin   h ssasl q göst rmi l r. 
Bu bakteriya  tammlar n n  ks riyy ti ampi-
sillin  v  nitrofurantoin   davaml  olmu lar. 
 
 
 
 
 
 
 
 

124
C dv l 2. Sidikd n  ld  edilmi  dominant mikroorqanizml rin antibiotikl r  h ssasl  
 
 
 
Antibiotik 
 
Escherichia.coli
 
Klebsiella pneumoniae
Enterobacteriaceae 
f sil sind n olan dig r 
bakteriyalar
H ssas 
tammlar n 
say
Davaml  
tammlar n 
say
H ssas 
tammlar n 
say
Davaml  
tammlar n 
say
H ssas 
tammlar n 
say
Davaml  
tammlar n 
say
Ampicilin
8
10
0
8
1
5
Ampicilin+ Sulbactam
14
4
4
4
4
2
Amoxicillin + 
Clavulanic Acid
14
4
5
3
4
2
Cefuroxime
12
6
4
4
4
2
Ceftriaxone
11
7
4
3
4
2
Cefotaxime
11
7
4
3
4
2
Ceftazidime
12
6
4
4
4
2
Cefepime
11
7
4
4
4
2
Cefixime
13
5
5
3
4
2
Cefoxitin
12
6
5
3
4
2
mipenem
18
0
8
0
6
0
Meropenem
18
0
8
0
6
0
Doripenem
18
0
8
0
6
0
Ertapenem
18
0
8
0
6
0
Piperacillin
11
9
3
5
3
3
Piperacillin+ 
Tazobactam
16
2
8
0
5
1
Aztreonam
9
9
6
2
4
2
Gentamicin
14
4
4
4
4
2
Amikacin
16
2
7
1
5
1
Netilmicin
16
2
7
1
4
2
Tigecycline
18
0
8
0
6
0
Ofloxacin
12
6
6
2
5
1
Ciprofloxacin
10
8
5
3
3
3
Norfloxacin
10
8
5
3
3
3
Levofloxacin
11
7
6
2
4
2
Moxifloxacin
11
7
6
2
4
2
Nitrofurantoin
18
0
5
3
2
4
Trimethoprim- 
Sulfamethoxazole
10
8
5
3
3
3
Colistin
18
0
8
0
4
2
 
 
Sidikd n  ld  edilmi  dominant mikroor-
qanizml rin antibiotikl r   h ssasl n   t hlil 
etdikd  m lum olur ki, bu bakteriyalar  sas n 
beta-laktam antibiotik olan ampisillin , h tta 
beta-laktamaza il  kombinasiyal  beta-laktam 
antibiotikl rin , sefalosporinl r  davaml lq 
göst rirl r. Bu davaml l n s b bini göst -
ril n mikroorqanizml rd  beta-laktamaza fer-
mentinin olmas  il  izah etm k olar. Cünki, 
SY  dominant tör dicil rinin bir çox  tamm-
lar nda ESBL (Extended-Spectrum Beta-
Lactamases – geni l nmi  spektrli beta-lakta-
maza) sintez etm si mü yy n olunmu dur. 
Bel  ki, E.coli  tammlar n n 7-si (38,9%), 
K.pneumoniae  tammlar n n is  3-ü  (37,5%) 
ESBL pozitivliyi göst rmi dir. 
Sidikd n  ld  edilmi  Pseudomonas aeru-
ginosa  tammlar n n ham s  (100%) amikasin 
v  kolistin ,  ks riyy ti piperasillin+tazo-
baktam, gentamicin, netilmicin antibiotikl -
rin   h ssasl q göst rmi ,  tammlar n  ks riy-
y ti meropenem, aztreonam v  xinolon qrupu 
preparatlar na (siprofloksacin, norfloksasin, 
levofloksasin) davaml  olmu lar (c dv l 3). 
P.aeruginosa  tammlar n n az bir qismi – 8 
tammdan 2-si (25%)  BL ( nducible beta 
lactamase – induktiv beta-laktamaza) aktivliyi 
göst rmi dir. 
 

125
C dv l 3. Sidikd n  ld  edilmi  Pseudomonas 
aeruginosa  tammlar n n antibiotikl r  h ssasl  
Antibiotik 
H ssas 
tammlar n 
say
Davaml  
tammlar n 
say  
Ceftazidime
4
4
Cefepime
3
5
mipenem
4
4
Meropenem
1
7
Aztreonam
2
6
Piperacillin
4
4
Piperacillin+Tazobactam
6
2
Gentamicin
6
2
Amikacin
8
0
Netilmicin
7
1
Ciprofloxacin
2
6
Norfloxacin
2
6
Levofloxacin
2
6
Colistin
8
0
 
Müzakir . T dqiqat n n tic l ri bu sah d  
ara d rma aparan dig r t dqiqatç lar n ald q-
lar     n tic l r  müvafiqdir. Bel  ki, AB - n 
36, Kanadan n is  5 klinik m rk zind  sidik 
yollar  infeksiyalar nda Escherichia coli 
(46,9%), Klebsiella spp. (11,0%), Pseudo-
monas aeruginosa (7,5%), Proteus mirabilis 
(5,0%) [6] a kar edilmi dir. L.Qian v  ba q.-
n n [7] AB -da apard qlar   t dqiqat n 
n tic sin  gör  2009-2010-cu ill rd  SYX  
tör dicil ri Escherichia coli (45,5%), Kleb-
siella pneumoniae (18,2%), Pseudomonas 
aeruginosa (10,1%), Proteus mirabilis (7,8%), 
Enterobacter cloacae (4,2%), Staphylococcus 
aureus (3,0%), Citrobacter freundii (1,5%) v  
dig rl ri (7,0%) olmu dur.  
SYX  tör dicil rinin antibiotikl r   h ssas-
l q v  rezistentliyin   h sr edilmi   t dqiqat n 
n tic l ri d  bizim ara d rmalar n n tic l ri 
il  qism n uy undur. Bir t dqiqatda [6] SYX  
tör dicisi olan P.aeruginosa  sas n amikasin  
(97,3%), piperasillin-tazobaktama (92,0-
95,6%), sefepim v  imipenem  (91,2%), 
ceftazidim  (85,8%) h ssas olmu dur. Bu 
zaman tör dicil rin fluorxinolonlara rezistent-
liyi nisb t n z if olmu dur:  P.aeruginosa 
(24,8-39,8%), P.mirabilis (5,3-13,3%), Ente-
robacter spp. (6,7-8,9%), Klebsiella spp. (4,2-
7,8%), E.coli (3,0-3,8%). Dig r bir t dqiqatda 
[7] E.coli imipenem v  sefalosporinl r  99-
100% h ssas, ampisillin  57%, ampisil-
lin/sulbaktama, siprofloksasin , levofloksa-
sin , tetrasiklin   v  trimetoprim-sulfametok-
sazola 30% hallarda rezistent olmu dur. Bu 
zaman P.aeruginosa  tammlar  imipenem  
yüks k rezistentliyi il  f rql nmi l r. 
Bel likl , ara d rma n tic sind   c rrahi 
klinikada sidik yollar  infeksiyalar n n  sas 
tör dicil rinin E.coli, K.pneumoniae v  
P.aeruginosa olmas  mü yy n edilmi dir. 
E.coli v   K.pneumoniae  tammlar   sas n 
karbopeneml r , tigesiklin   v  kolistin   h s-
sasl q göst rmi , beta-laktam antibioticl rin , 
el c   d , beta-laktamaza il  kombinasiyal  
beta-laktam antibiotikl rin , sefalosporinl r  
davaml  olmu lar. Pseudomonas aeruginosa 
tammlar  is   sas n aminoqlikozid antibio-
tikl rin   h ssasl q göst rmi , 
tammlar n 
ks riyy ti karbopeneml r  v  xinolon qrupu 
preparatlar na davaml  olmu lar. SY  domi-
nant tör dicil ri olan E.coli v  K.pneumoniae 
tammlar  aras nda ESBL produksiyas  geni  
yay lm d r.