6.4. Gazlarni oltingugurt (IV) oksididan tozalash
Gazlarni oltingugurt (IV) oksididan tozalash jarayonida absorsion
usul bilan tozalash jarayonidagi kamchiliklar
issiqlik energiyasi hosil
qilinayotgan agregatlarga chang holatidagi qattiq xemosorbentlarni
kiritish yo‘li bilan tozalash usulini qo'llash hisobiga yo‘qotiladi.
Xemosorbentlar
sifatida ohaktosh, dolomit yoki ohak qollanishi
mumkin. Xemosorbentlar faolligini oshirish va S 0 2 S 0 3ga
oksidlanishi
jarayonining oldini olish maqsadida jarayon maxsus qo'shimchalar:
noorganik tuzlar, mis oksixloridi, magniy
oksidi va boshqa moddalar
ishtirokida olib boriladi.
Yuqorida keltirilganlardan tashqari xemosorbentlar sifatida S 0 2 ni
bog'lab olish uchun ba’zi metall oksidlari ham qo‘llaniladi. Masalan,
Al, Bi, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Sn, Ti, V, U. Tadqiqot ishlari natijasida
marganets-oksidli usul (“Mitsubisi” firmasi taklif etgan)
amalda keng
qo‘llanilyapti (44-rasm).
atmosferaga
44-rasm. Tutun gazlarni oltingugurt (IV) oksididan marganets-
oksidli usul bilan tozalash moslamasining sxemasi:
1— adsorber; 2 — siklon; 3 — elektrofiltr; 4— tutun trubasi; 5— ammoniyli
sirubber; 6— reaktor; 7— separator; 8—filtr; 9—qaynatgich; 10— kristallizator;
11— sentrifuga; 12— siklon.
122
Ushbu usulga binoan issiq tutun gazlari (135°C)
poroshok holidagi
marganets oksidi bilan ishlov beriladi. Marganets oksidi S 0 2 va O,
bilan kontaktlashishi natijasida quyidagi reaksiya ketadi:
M n0*nH 20 + S 0 2 + (l-X /2 ) 0 2 = M nS04 + n* H20
bu yerda x = l,6 — 1,7
Hosil qilingan marganets-sulfat gaz muhitidan ajratib olingandan
so'ng, ammiak bilan ishlov berish yo‘li
bilan m arganets oksidi
regeneratsiya qilib olinadi:
M nS04+ N H 3 + (n+1) + (l-X /2 ) 0 2 =
= M n O / n H20 + (NH4)2 S 0 4
Shunday qilib, gazlarni oltingugurt (IV) oksididan quruq usul bilan
tozalash, yuqori temperaturaga ega bo‘lgan gazlarni ho‘llamasdan
tozalash imkonini beradi, bu esa o ‘z navbatida jihozlar korroziyasining
oldini olish, gazlarni tozalash texnologiyasini
oddiylashtirish va unga
sarflanayotgan kapital sarflarni qisqartirishga olib keladi.
Absorbsion tozalashning quruq usullari ichida ishlab chiqarish
sharoitida uglerodli yutgichlar (asosan aktivlangan ko'm ir
va yarim
koks) gazlarni 110—150°C da tozalash imkonini beradi.
Dostları ilə paylaş: 
