Samir İmanov HƏDƏFDƏKİ İnsan

Bakı. Azərbaycan
Asif televizora baxa-baxa anasına səsləndi:
-Ana, mən acam.
-Nə olub, niyə qışqırırsan? (Anası stolun üstünü silə-
silə soruşdu).
-Dedim bəs mətbəxdəsən.
-Yemək artıq hazırdır. Gətirim, yoxsa atanı gözləyirsən?
-Bilmirsən, nə vaxt gələcək? Həmişə bu vaxtları evdə 
olurdu.
-Zəng  vurmuşdu.  İşdən  çıxıb,  bir  saata  evdə  olacaq. 
Nə  etsin,  mərkəzdəki  ən  təcrübəli  cərrah  sənin  atandır. 
Ona görə də hamı onun qəbuluna düşməyə çalışır.
-Buna görə də atam işdən gec çıxır. Onun yaxşı həkim 
olmağının əzabını isə mənim mədəm çəkir.
-Mən başa düşdüm. Sənə yemək verməsəm, atan gələ-
nə qədər sən mənə söz yedizdirəcəksən.
-Başqa vaxt olsaydı, gözləyərdim. Ancaq bu gün kom-
püterdə işim çoxdu. 3d max proqramında ev maketi yığı-
ram.
-Sən o proqramları öyrənəndə fikirləşirdim ki, mənasız 
şeydir. Ancaq görürəm ki, çox iş görmək olur.
-Bu işi yarımçıq dayandırmalı olacağam.
-Niyə ki?

55
-Necə nə olacaq? Ac olanda eyvanı evin damına yapış-
dırıram.
Anası  “başa  düşdüm”  deyib  mətbəxə  tərəf  gedəndə 
Asif onun arxasınca qışqırdı:
-Ana, özün üçün də yemək qoy, bir yerdə yeyək.
-Sən ac olanda başqalarını fikirləşə bilirsən? Məni lap 
təəccübləndirdin (Anası eyni ahənglə cavab verdi).
Anası yemək gətirməyə gedəndə Asif reklamların bit-
diyini görüb filmin davamına baxmağa başladı. Filmdəki 
baş  qəhraman  getməyə  yeri  olmadığına  görə  gecəni  ya-
ğışın  altında,  parkdakı  oturacağın  üstündə  keçirtməyə 
məcbur  idi.  Asif  televizorda  oturacaqda  uzanan  adamın 
üstünə tökülən yağış damlalarına baxdıqca, qeyri-ixtiyari 
bir neçə il bundan qabaq başına gələn hadisəni xatırladı. 
15 yaşı olanda bir payız günü üç həmyaşıdı ilə evlə-
rinin yaxınlığındakı parkda qoyulmuş oturacaqda oturub 
sakitcə kola içirdilər. Asif cansıxıcı sükutu pozmaq üçün 
lətifə danışmaq qərarına gəldi:
-Bir  rus  parkda  qaz  otarır.  Polis  yaxınlaşıb  deyir:  - 
Vətəndaş, burada qaz otarmaq olmaz. Qaz otaran soruşur: 
-Niyə? Polis cavab verir: - Ona görə ki, qazlar yaşıllığı ye-
yir, ətrafı bulayırlar. Qaz otaran göyərçinləri göstərib so-
ruşur: -Bəs bunlar? Axı onlar da eyni şeyləri edirlər. Polis 
deyir: - Onlara olar, onlar sülh quşudur. Qaz otaran əlini 
polisin  çiyninə  qoyub  başıyla  qazları  göstərərək  deyir: 
-Çuvak, heç mənim qazlarım da müharibə tərəfdarı deyil. 
Asifin gedişi nəticəsini verdi. Sağda onunla yanaşı otu-
ran sözə başladı: Rus demişkən, bir ay bundan qabaq Rusi-
yada içində bir neçə azəri sərnişin də olan avtobus qəzaya 
uğrayıb. Xəbərlərdə göstərdilər. 

56
Səhəri gün oxumaqla arası olmayan sinif yoldaşlarım-
dan  biri  məktəbə  gələndə  direktora  yaxınlaşaraq  özünü 
kədərli göstərib dedi: 
-Müəllim, dayım dünən Rusiyada avtobus qəzasında 
həlak  olub.  Özü  də  oradan  evləndiyindən  ailəsinin 
xahişiylə onu orada dəfn etməliyik. Mən də dəfndə iştirak 
etmək istəyirəm. Xahiş edirəm, mənə bir neçə günlük icazə 
verəsiniz. Direktorun ona yazığı gəlir və 10 günlük icazə 
verir. Üstəlik məktəbin fondundan bir miqdar pul götürüb 
verir ki, al bunu yolda lazım olar. Sinif yoldaşım da “qatar-
dan düşən kimi məktəbə getməməliyəm” fikri ilə bir neçə 
gün də özü ləngiyir və iki həftə dərsdən yayınır. 
Artıq söhbət get-gedə qızışırdı ki, birdən leysan yağ-
mağa  başladı.  Uşaqlar  ani  olaraq,  evlərinə  tərəf  qaçaraq 
onu yağışın altında tək qoydular. Asif güclü yağışın altın-
da birtəhər gəlib evlərinə çatanda tamam suyun içində idi. 
Anasının  səsinə  fikirdən  ayıldı.  “Süfrə  hazırdır,  gəl 
yeməyini  ye”.  Yeməkdən  sonra  Asif  otağına  getmək 
istəyəndə anası qoymadı:
-Dayan, iş qaçmır ki. Səninlə bir şey haqqında danış-
maq istəyirəm.
Asif divanda oturan anasına yaxınlaşdı: Buyur. Eşidirəm.
-Atanın işlədiyi «Ümid» mərkəzinə üzv olmaq istəmir-
sən?
-Dəqiq  bilmirəm.  Məncə  oraya  müraciət  etmək  üçün 
gərək nəyəsə ehtiyacın ola. Mənim isə şükür Allaha, heç 
nəyə ehtiyacım yoxdur. Mənim qayğıma qalan və həmişə 
güvənəcəyim  valideynlərim  var.  Məndən  ötrü  şəhərdəki 
evi  satıb,  buradan  -Binəqədidən  həyət  evi  aldınız.  Evi 
mənim  rahat  hərəkət  edə  biləcəyim  şəkildə  döşəmisiniz, 
autocad və 3d max proqramlarını öyrənsəm işim də ola-
caq. Daha mənə nə lazımdır?

57
-Məsələ  ehtiyacda  deyil.  Mən  maraqlanmışam,  ora 
gedən əlillərin heç də hamısı ehtiyac üzündən getmir. Ki-
misi bacarığını nümayiş etdirmək üçün, kimi də bu işdə 
Samirə  dəstək  olmaq  üçün  ora  üzv  olub.  Atan  deyir  ki, 
«Ümid»  mərkəzində  hər  həftə  müxtəlif  ölkələrdən  gələn 
əlillərlə  birgə  fərqli  yığıncaqlar,  tədbirlər  təşkil  olunur. 
Məncə ora üzv olsan yerli və xarici çoxlu dost qazanarsan. 
Bu həyatda zəngin təcrübə qazanmaq üçün ora üzv olma-
lısan.
-Yaxşı ana, mən fikirləşərəm.
-Əgər vaxtın olsa, həmin mərkəzin internet saytına gir, 
bir az məlumat topla.
Asif “oldu” deyib otağına getmək istəyəndə qapı dö-
yüldü. Anası qapını açıb içəri qayıdanda Asif soruşdu:
-Qapını döyən kim idi?
-Akif idi. Əllərini yuyub gəlir.
Akif içəri girən kimi Asif dedi:
- Xoş gəlmisən ata. Nə əcəb belə gec gəldin?
-Çox sağ ol oğlum. Deyəsən, darıxmısan məndən ötrü?
-Yaman  da  darıxıb.  (Anası  çörək  doğraya-doğraya 
söhbətə  qoşuldu)  Onun  üçün  qarın  qardaşdan  irəlidir. 
Səni gözləmədən şam etdi. Hətta məni də yoldan çıxart-
maq istəyirdi.
-Nə edim axı, dedin atan gec gələcək.
-Onunla işin olmasın, Adilə. Bəxtim gətirdi ki, yolda 
tıxaca düşmədim. Yoxsa ən tezi bir saatdan sonra evdə ola-
caqdım. Sizin işləriniz necədir? (Akif stulda oturaraq so-
ruşdu) Hər şey qaydasındadır?
- Şəxsən məndə hər şey qaydasındadır (Asif dilləndi).
-Hər şey yaxşıdır. (Adilə əlindəki yemək dolu boşqab-
ları stolun üstünə qoyub söhbətə qoşuldu). Bu gün qonşu-
da toy var idi, ora getmişdim.

58
-İş başımı elə qatıb ki, xeyirdən də qalıram, şərdən də. 
Necə toy keçdi?
-Ata, mən otağıma gedirəm (Asif söhbətə qarışdı). Sizə 
nuş olsun.
-Yaxın dur, sənə də olsun (Akif zarafatla cavab verdi).
Asif  otağına  gedəndə  valideynləri  süfrə  arxasında 
yemək yeyə-yeyə söhbətə başladılar.
Çako vilayəti. Argentin
a
Bu dəfə yağan qar bəlkə də heç bir zaman gecəqondu 
məhəlləsində yaşayan insanların yadından çıxmayacaqdı. 
Üç gün əvvəl tikinti şirkətinin nümayəndəsi stadionu vax-
tında təhvil vermək üçün evlərin bazar günü söküləcəyini 
demişdi. Soyuq havada küçədə qalmaq qorxusu ilə ona yal-
varan insanlara isə bildirmişdi ki, rayonun şərq tərəfində 
onlar  üçün  yaza  qədər  qala  biləcəkləri  sığınacaqlar  tiki-
lir.  Ona  görə  də,  şənbə  günü  kədər  içində  ev  əşyalarını 
şirkətin ayırdığı maşınlara yükləyən sakinlərin üzərinə ya-
ğan sanki qar deyil, göydən ələnən dərd, kədər, qəm-qüssə 
idi. Get-gedə şiddətini artıraraq yağan qarı çarəsizlikdən 
talelərinə ağlayan insanların üzünə çırpan külək də sanki 
bununla onlara iztehza edib gülürdü. 
Pedro içinə ev əşyaları yığılmış sonuncu qutunu Lu-
siyadan  alıb  maşına  qoyanda  onun  soyuqdan  titrədiyini 
görüb  maşının  kabinəsində  oturmasını  tapşırdı.  Şirkətin 
sığınacaq  kimi  ayırdığı  yer  30  ailə  üçün  kiçik  olduğun-
dan,  bir  çox  ailələr  orada  qalmaqdan  imtina  etdi.  Kimi 
qohumlarının  yanına  getdi,  kimi  kirayə  ev  tutdu,  kimi 
də başqa bir gecəqonduya köçdü. Pedro da işlədiyi fabri-
kin  gözətçisinin  işdən  çıxaraq  paytaxta,  oğlunun  yanına 

59
köçməsindən istifadə edib rəhbərliklə danışdı və ailəsi ilə 
birgə onun qaldığı fabrikin girəcəyində tikilmiş birotaqlı 
gözətçi  kabinəsinə  köçməyə  razılıq  aldı.  Belə  olan  halda 
həm  qalmağa  yerləri  olacaqdı,  həm  də  gözətçiliyə  görə 
əlavə  pul  qazanacaqdı.  Köçməkdə  onlara  kömək  edən 
Qustavo ətrafa göz gəzdirib dedi:
-Daha burada qalmağın mənası yoxdur. Yığışın gedək.
Əslində,  Qustavonun  getmək  təklifini  onların  bu  acı 
mənzərəni  görüb  əzab  çəkməmələri  üçün  etdiyini  hamı 
gözəl  başa  düşürdü.  Lakin  bir-birilərinə  təsəlli  vermək 
və dayaq olmaq üçün heç kim səsini çıxartmadan maşına 
minməyə başladı. Qustavo ilə Xose də maşına oturduqdan 
sonra  Pedro  mühərriki  işə  salıb  yola  düşdü.  Maşın  ağır-
ağır  qarlı  və  palçıqlı  yolla  irəliləməyə  başlayanda,  Mari-
ya özünü saxlaya bilməyib hönkür-hönkür ağladı. Maşın 
məhəllədən  uzaqlaşdıqca,  Lusiya  get-gedə  kiçilən  evlərə 
baxaraq, yanağından süzülən yaşı gizlətməyə çalışırdı.
Səhərisi  gün  Pedro  Mariyanın  xahişi  və  uşaqların 
təkidi  ilə  onları  işlədiyi  maşınla  məhəlləyə  gətirdiyində, 
bütün məhəllə sakinlərinin oraya toplaşdığını gördü. Sığı-
nacaq soyuq, rütubətli və darısqal olduğundan qışın sərt 
soyuğuna  və  yağan  güclü  qara  baxmayaraq,  hamı  bura-
ya ürəklərində son ümid qığılcımı ilə, “bəlkə yağan qarın 
işə  maneçiliyindən  işləri  yaza  qədər  dayandırdılar”  fikri 
ilə  gəlmişdi.  Lakin  ətrafda  təmizlənəsi  yer  çox  olduğun-
dan,  tikinti  şirkəti  heç  nəyə  baxmadan  yaza  qədər  işləri 
bitirməkdə qərarlı idi. Ona görə də baş usta 3–4 evin iş vax-
tı  fəhlələrin  istifadə  etməsi  üçün  saxlanılıb,  qalanlarının 
sökülməsi barədə “Başlayın!” əmrini verdi. Evlərin üzərinə 
yeriyən traktor və maşınları gördükdə Pedro daşın üstündə 
oturub başını əllərinin içinə aldı. Sakitcə bir kənarda daya-
nıb dağılan evlərinin xarabalıqlarından qalxan toz-dumanı 

60
izləyən insanların hər birinin üzündə ümidsizliklə bahəm 
bir  qəm-qüssə,  ürəklərində  kədər  dolu  hüzn,  gözlərində 
isə yanaqlarından süzülərək qarın üzərinə tökülən göz yaşı 
vardı. Kimi ürəyində dua edir, kimi yeni il bayramı üçün 
kardondan düzəldərək evinin damından asdığı rəngli “Fe-
liz Anyo  Nuevo  -2012”  və  xoruz  maketinin  dağıdılması-
na baxıb ağlayır, kimi də burada keçirdiyi illəri xatırlayıb 
dərindən ah çəkərək təəssüf edirdi. Bəziləri isə bu maşınla-
rı saxlamağın bir yolunu fikirləşirdi. Kənarda taleyilə barı-
şaraq, sakitcə bu mənzərəni seyr edənlər də vardı. 
Bir müddət sonra artıq burada qalmağın mənasız ol-
duğunu görüb dağılışmağa başladılar. Ailə giriş qapısı çü-
rük taxtadan olan və divarlarının çox yerdən suvağı tökül-
müş bir otaqdan və pəncərəsinin qırılmış şüşəsinin yerinə 
kardon  vurulmuş  kiçik  mətbəxdən  ibarət  olan  gözətçi 
kabinəsinə öyrəşə bilməsə də, başqa çarələri yox idi. Qal-
dıqları yer sığınacaqdan qat-qat isti idi. Sığınacaqda rütubət 
və soyuğun təsirindən xəstələnənlərin sayı çox idi. Venera 
da bərk xəstələndiyindən Lusiya ona baş çəkməyə getmiş-
di. İyirmi iki ailənin məskunlaşdığı çiy kərpicdən tikilmiş 
sığınacaqda hər şey bir-birinə qarışmışdı. Divarlar çöldən 
suvanmadığına  görə  içəri  əməlli-başlı  soyuq  idi.  Ortada 
qoyulmuş iri odun sobası odun və kömür olmadığı üçün 
insanların onsuz da dar olan yerini daha da daraltmaqdan 
başqa  bir  işə  yaramırdı. Antisanitariyanın  baş  alıb  getdi-
yi sığınacaqda elektrik olmadığından içəri yalnız şamlar-
la  işıqlandırılmışdı.  Pəncərələrin  qırıq  şüşələrinin  yerinə 
kardon parçaları vurulduğundan Lusiya içəri girəndə bir 
müddət  içəridəki  vəziyyətdən  baş  aça  bilmədi.  Get-gedə 
gözləri  alaqaranlığa  öyrəşdikcə  heç  kimi  tapdalamamaq 
üçün addımlarını ehtiyatla ataraq Veneranın ailəsinin qal-
dığı yerə gəldi. Venera damın deşilmiş yerindən içəriyə ya-

61
ğış və qar suyunun tökülməməsi üçün qoyulmuş və yarıya 
qədər su ilə dolmuş qulpu qırıq və paslı vedrənin yanında 
sərilmiş döşəkdə uzanmışdı. Qızdırmadan üzü qızarmış-
dı.  Ciyərlərinə  bərk  soyuq  dəydiyindən  güclə  nəfəs  alır-
dı. Anası baş tərəfində oturub çarəsizlikdən ağlaya-ağlaya 
gah  əskini  isladıb  onun  alnına  qoyur,  gah  da  müqəddəs 
Məryəmə  dua  edirdi.  Lusiya  yaxına  gəlib  onun  yanında 
oturaraq, əlindən tutub və saçını sığallayaraq dedi: 
-Salam əzizim.
Venera göz qapaqlarını yavaş-yavaş qaldırıb Lusiyanı 
görən kimi yüngülcə gülümsündü: 
-Bilirdim ki, gələcəksən.
-Necəsən, Venicita?
-Ömrümə az qalıb Lusi, lap az.
-Bəsdir görək. Sə.......
Venera onun sözünü yarımçıq kəsdi:
-Dayan,  sözümü  kəsmə,  bilirəm  ki,  belədir.  Xahiş 
edirəm mənə sona qədər qulaq as. Bu xəstəlik elə də ağır 
xəstəlik deyildi, sağalasıydı. Məni bu vəziyyətə pulsuzluq 
saldı. Nə dərman almağa pul var, nə də həkimə getməyə. 
Atam  sağ  olsaydı,  bəlkə  də  belə  olmazdı.  Anam  kömək 
üçün kimin üstünə getdisə, əliboş qayıtdı. Bu sığınacaqda-
kı bütün ailələr bizim vəziyyətdədi. Mən heç vaxt dəbdəbə 
arzusunda olmamışam bacı. Həmişə əlimdə olana qane ol-
muşam. Ac qalanda da, köhnə paltar geyinəndə də, soyuq-
dan üşüyəndə də. Amma səhv etmişəm, gərək pul qazan-
maq üçün nə isə edərdim. Bunu əczaxana satıcısının ona 
dərman üçün yalvaran anamı aptekdən bayıra qovduğunu 
eşitdiyim gün başa düşdüm. Xahiş edirəm bacı, sən belə 
olma, daim mübarizə apar. Apar ki, xəstələnəndə hansısa 
həkim ananı hamının yanında təhqir edib gülməsin, əksinə, 
sənin yanına qaça-qaça gəlsin. Söz ver mənə Lusi, söz ver 

62
ki,  bu  belə  olacaq.  (Əlini  üstünə  örtülən  yorğanın  altına 
salaraq, oradan taxtadan düzəldilmiş ovuc içi boyda kiçik 
göyərçin fiquru çıxarıb Lusiyaya verdi) -Al bunu, Lusi. Bir 
gün  yüz  nəfər  mənim  kimi  çarəsiz  insana  kömək  etmək 
gücündə  olanda  bu  göyərçini  gətirib  mənim  qəbrimdə 
basdırarsan. O mənə hər şeyi danışacaq Lusi. Sənin necə 
böyük adam olduğunu deyəcək mənə. Həmin gün mən də 
xoşbəxt olacağam bacı. Mən səni çox istəyi.......
Venera qəflətən sözünü yarımçıq kəsib əbədiyyən su-
saraq gözlərini həmişəlik yumdu. Onun ölümündən sonra 
anası havalanaraq dəlixanaya düşdü. Sığınacaqdakı insan-
lar  isə  qızınmaq  üçün  onların  ev  əşyalarını  sobada  yan-
dırdılar.  Veneranı  isə  kimsəsizlər  qəbiristanlığında  dəfn 
etdilər. Lusiya itirməmək üçün göyərçin fiqurunu deşib ipə 
keçirdi. Bu onun boynunda bir talisman kimi qalacaqdı. 
Moskva. Rusiya
Hər iki tərəfi yeni il aksesuarları ilə bəzədilmiş qarlı 
yolla gedən köhnə Moskviç Saykina küçəsinə girəndə qara 
batıb  dayandı.  Sürücü  maşını  bir  neçə  dəfə  dala-qabağa 
versə də, çıxara bilmədi. Maşından düşən kimi topuqdan 
yuxarı qarın içinə girən Con əsəbi halda öz-özünə deyindi: 
- Rusiyanın soyuğundan zəhləm gedir. 
Əyilib maşının batdığı yerə baxdı, qabaq təkərlər qarlı 
palçığın içində idi. Ətrafa göz gəzdirib yaxınlıqdakı park-
da  oynayan  uşaqların  yanına  gedərək  cibindən  100  dol-
lar  çıxardı.  Əl  hərəkətləriylə  maşınını  çıxartmağa  kömək 
edəcəkləri təqdirdə bu pulu onlara verəcəyini başa saldı. 
10–12 uşağın köməkliyi ilə maşını çıxardıb pulu uşaqlara 
verəndən  sonra  yoluna  davam  etdi.  Bir  neçə  dəqiqədən 

63
sonra  “Cирота  ивы”  kafesinə  çatıb  maşından  düşərək 
içəri  girdi.  Onu  qapıda  iki  ay  əvvəl  işə  götürdükləri  lal-
kar insan olan 53 yaşlı İvan qarşıladı. Həmişəki üsulla aşa-
ğı düşüb qapısı üzərində söyüd yarpağı şəkli olan otağa 
girdikdə dördlük onu gözləyirdi. Con içəri girən kimi ha-
mısı ayağa qalxdılar və yalnız o, yerində oturduqdan sonra 
öz yerlərində əyləşdilər. Con oturan kimi üzünü Xavyerə 
tutub soruşdu:
-Eşitdim xəstələnmisən, indi necəsən?
-Ciddi bir şey yoxdur, adi soyuqlamadır.
-Özünə yaxşı bax. Sən hələ bizə çox lazımsan.
-Bilirəm Con. Bilirəm
-Bu gün sizə iki şad xəbər gətirmişəm. Əvvəla gətir-
diyiniz  pulları  özünüzə  götürün.  Poler  dedi  ki,  yeni  il 
hədiyyəsidir. İkincisi isə yaxın on gün üçün iyirmi bir or-
qan istəyiblər. (Cibindən kağız çıxardıb Markezə verərək 
dedi) Bu işi sən gör. Sənə verdiyim kağızda orqanların ad-
ları və çatdıracağın ünvanlar yazılıb.
-Baş üstə, Con!
-Poler uşaqların saxlanma şəraitindən narazıdır. Əmr 
edir  ki,  Marta  qədər  heç  biri  diləndirilməsin.  Tapşırır 
ki,  onları  təmiz  və  isti  yerdə  saxlayasınız,  qidalarına  fi-
kir verəsiniz ki, sağlam qalsınlar. İstəyir ki, hər birinizin 
2–3  həkimdən  ibarət  kiçik  tibb  məntəqəniz  olsun.  Son 
iki ay ərzində soyuqdan, infeksiyadan, aclıqdan və digər 
səbəblər üzündən iyirmi səkkiz uşaq ölüb. Poler istəmir ki, 
oğurlanan əlil uşaqlar ona heç bir xeyir vermədən ölsünlər. 
Siqaret yandırıb soruşdu: 
-Hansısa bir probleminiz, istəyiniz yoxdu kir?
-Bizim səndən bir istəyimiz var. (Lobo dilləndi)
-Buyurun.
-İstəyirik, bizim yeni il hədiyyəmizi qəbul edəsən.

64
-Yeni  il  hədiyyəsindən  xoşum  gəlir.  Corabımı  çıxar-
dım?
-Əziyyət çəkmə, onsuz da coraba yerləşən deyil. Yaxşı-
sı budur, bizimlə gəl.
Con  onlarla  birgə  kafenin  arxasına  gələrək,  üzərinə 
çadır  örtülmüş  avtomobilin  yanında  dayandı.  Sergey  – 
“Yeni ilin mübarək Con” – deyib çadırı kənara çəkdi. Qızılı 
rəngdə olan Rol-s-Roys Conun xoşuna gəldi.
Sergey maşın haqqında qısa məlumat verdi. 
-2011-ci  ilin  maşınıdır,  xüsusi  olaraq,  Rusiya  yolları 
üçün modernləşdirilib. İçindəki mükəmməl klimasiya sis-
teminin  köməkliyi  ilə  daha  buranın  soyuğundan  zəhlən 
getməyəcək.
Con maşını işə salıb dedi:
-Hədiyəyə görə sağ olun. Mənim işim var, getməliyəm.
-Bəs Moskviçi nə edim? - Sergey soruşdu. 
-Yandır.  Amma  elə-belə  yandırma,  heyfdi.  İçinə  2-3 
nəfər adam da qoy ki, çox heyfslənməyim. 
Maşını sürə-sürə başını pəncərədən çıxardıb qışqırdı: 
-Azyaşlı uşaqlar olsa, lap əla olar. Küçənin başındakı 
parkda var.
Con şəhər kənarındakı kiçik mehmanxanaya gələrək, 
dörd  gündür  onu  bu  otaqda  gözləyən  25  yaşlı  Nataşa 
adlı  rus  qızıyla  əylənəndən  sonra  yatdı.  Səhər  yuxudan 
durduqda  yataqda  tək  olduğunu  görüb  Nataşanı  səslədi 
və  onun  –burdayam  –  cavabından  hamamda  olduğunu 
bilərək,  yerindən  durmadan  televizoru  yandırdı.  Dilini 
başa düşmədiyindən kanalları ora–bura çevirirdi ki, kanal-
ların birində göstərilən yanmış maşını nömrəsindən tanı-
dı. Bu onun Moskviçi idi. Nataşa başını qurulaya–qurulaya 
otağa girəndə əlini saxlayıb xəbərlərə baxmağa başladı.
Con onun maraqla baxdığını görüb soruşdu: 

65
-Nə olub? Niyə belə maraqla baxırsan?
-Görürsən əclafları. Uşaqları maşına doldurub yandı-
rıblar.
-Bəlkə maşın sahibinin uşaqları imiş? Ata birtəhər ma-
şından çıxıb, uşaqlar isə qalıb?
-Yox,  olsa  aparıcı  deyərdi.  Belə  insanların  ya  başını 
kəsmək, ya da gözlərini çıxartmaq lazımdır.
Con otaqdan çıxandan bir neçə saat mütəmadi olaraq, 
saat 1–də Nataşanın sifarişi ilə ona nahar yeməyi gətirən 
xidmətçi qız adəti üzrə otağa girəndə onu çarpayıda bo-
ğazı kəsilmiş halda uzanan və gözləri tökülmüş görüb dəli 
kimi çığıraraq otaqdan çıxdı.
Sergey kofe içə-içə anasına qulaq assa da, fikri tamam 
başqa yerdə idi. Göyərtəsində 12 ton heroin olan gəmi ar-
tıq bir həftə idi ki, limanda gözləyirdi. Limanla Sergeyin 
iş  yerindəki  anbara  qədər  olan  yolda  iki  növbətçi  köşkü 
var idi və Sergey bu qədər məhsulu risqə atmaq istəmirdi. 
Əgər  heroini  vaxtında  anbara  gətirib  müştərilərə  payla-
masaydı, bu həm özünün, həm də üzvü olduğu təşkilatın 
imicinə böyük zərbə olacaqdı. Ona görə də bu gün nə olur-
sa olsun, narkotiki gəmidən boşaltdırıb anbara gətirməyi 
düşünürdü.
“Lap  limandan  anbara  qədər  tunel  də  çəkdirmək  la-
zım  olsa,  bunu  edəcəyəm”.  -  deyə  öz-özünə  fikirləşdiyi 
vaxt anasının səsinə fikirdən ayıldı.
-Heç bilirsən nə istəyirdi?
Sergey fikirli olduğundan heç nə başa düşmədi: - Kim? 
Kim nə istəyir?
-Alyoşanı  deyirəm  dəə,  qardaşın  oğlu.  Dünən  gecə 
yuxudan  ayılaraq  gəlib  anasının  yanına  ki,  mən  qarpız 
istəyirəm. Ağlayıb bütün ailəni yuxudan oyadıb ki, yuxu-
da qarpız görmüşəm, mənə qarpız verin.

66
Birdən-birə Sergeyin əhvalı düzəldi. Doyunca güldük-
dən sonra ayağa duraraq, anasının üzündən öpüb qapıya 
tərəf gedəndə anası arxadan səsləndi:
-Səhər tezdən bu soyuqda hara gedirsən?
Sergey qapıdan çıxa-çıxa: 
-Gedirəm Alyoşaya qarpız almağa.
Sergey iş yerinə gələn kimi köməkçisi Oleqə dedi:
-Mənə  bir–iki  ton  qarpız  tap.  Çalış  bu  günə  hazır 
edəsən, axşama lazımdır. Üstəlik on iri şirəçəkən, iki rulon 
salafan, bir neçə qutu keyfiyyətli kley və əlli adam lazım-
dır. Qayçılar, bıçaqlar və vedrələr də ki, öz yerində.
Oleq: -Oldu! - deyib gedəndən 10–12 saat sonra əlli altı 
nəfər adam qarpızları yük maşınlarından boşaldıb heroin 
yüklənmiş  gəmiyə  daşıyırdılar.  Adamlar  işlərini  qurta-
ran kimi, özləri də gəmiyə mindilər və Sergeyin işarəsiylə 
gəmi  sahildən  uzaqlaşaraq  qaranlıqda  gözdən  itdi.  Bir 
saat gedəndən sonra Sergey dayanma əmrini verib bütün 
adamları kapitanın kayutuna çağırdı. Bir az sonra hamının 
toplaşdığını görüb görəcəkləri işi onlara izah etdi:
-Demək belə. Siz qarpızları səliqə ilə tən ortadan bö-
lərək içini təmizləyib vedrəyə tökürsünüz. Çalışın bu za-
man qabığı zədələməyin. Sonra hər bir yarımkürənin içinə 
salafan  döşəyərək  heroini  ora  doldurursunuz.  Hər  iki 
tərəfi doldurduqdan sonra yarımkürələri kleylə yapışdırır-
sınız. On nəfər isə vedrələrə yığılmış qarpızları göyərtəyə 
gətirərək  şirəçəkəndə  maye  halına  salıb  dənizə  tökürlər. 
Bu qədər sadə. Sualı olan var?
Sergey  heç  kimin  dillənmədiyini  görüb  –  Başlayın!  - 
deyərək, göyərtəyə çıxdı. 1-2 saat işə tamaşa edəndən son-
ra yuxusu gəldiyindən yatdı. Səhər yuxudan duran kimi 
telefonla  Oleqdən  işlərin  necə  getdiyini  soruşaraq  “əla” 
cavabını  alıb  üzünü  qırxmağa  başladı.  Adamlar  axşama 

67
yaxın bütün işləri qurtarıb istifadə etdikləri avadanlıqları 
məhv  etdilər.  Sergey  onları  yenidən  kapitanın  kayutuna 
yığıb dedi:
-Afərin sizə. Əla işlədiniz. Bilirəm ki, dünəndən bəri 
yuxusuzsunuz, həm də bərk yorulmusunuz. Ona görə də 
gedin dincəlin. Qarpızları anbara sabah səhər aparacağıq. 
İşlər tam başa çatan kimi özüm sizi mükafatlandıracağam. 
Adamlar kayutdan çıxandan sonra Oleqə dedi: 
-Sən sənəd işləri ilə məşğul ol. Kapitana tapşır gəmini 
sahilə  qaytarsın.  Bir  az  da  burada  qalsaq  diqqət  çəkərik, 
həm də şəhərdə işlərim var. Sergey səhəri gün iş yerindəki 
ka binetində oturaraq, mobil telefonu qarşısına qoyub hə-
ya canla Oleqin verəcəyi xəbəri gözləyirdi. Onun hesabına 
görə  maşınlar  20  dəqiqə  bundan  əvvəl  sonuncu  nəzarət 
mən təqəsindən keçməli idilər. Buna görə də keçən hər də-
qiqə  onun  narahatlığını  və  həyacanını  daha  da  artırırdı. 
Özü nü sakitləşdirmək üçün bir az viski içmək istədi. Viski 
şüşəsinin qapağını açmaq istəyəndə telefonun səsini eşidib 
cəld butulkanı kənara atdı, telefonu götürərək səbirsizliklə 
soruşdu:
-Eşidirəm Oleq. Nə xəbər var?
-Arxayın olun, boss, hər şey qaydasındadır. Postların 
hər ikisini problemsiz keçdik. Yarım saata ordayıq.
Sergey dərindən nəfəs alıb dedi: -Afərin sizə. Gözləyi-
rəm sizi.
O, telefonu cibinə qoyub musiqi mərkəzini yandıraraq 
viski içə-içə həzin musiqilərə qulaq asmağa başladı.

68