Hadisədən dörd ay əvvəl
Bakı. Azərbaycan
Artıq dörd ay idi ki, işə başlanılmışdı və hər şey qay-
dasında idi. İşlər yolunda gedirdi. Samir hər gün növbəyə
yazılan əlilləri və yaxud onların valideynlərini qarşılayıb,
problemləri ilə yaxından maraqlanaraq mümkün olduğu
qədər köməklik göstərir, müxtəlif tədbirlərdə və semi-
narlarda iştirak edir, mərkəzin xarici ölkələrdə olan filial-
ları ilə sıx əlaqə yaradır, hər həftə yeni bir layihə həyata
keçirdərək əngəlli insanların gələcəkdə daha rahat yaşa-
ması üçün əlindən gələni edirdi. Bir sözlə, rəhbəri oldu-
ğu mərkəzin nüfuzuna hər gün bir az daha şöhrət qatırdı.
Bu gün də adəti üzrə dəhlizlə kabinetinə tərəf gedərkən,
ağbirçək bir qadının tibb şöbəsinin qapısı yanında qoyul-
muş skamyada oturaraq için-için ağladığını gördü. Yaxın-
laşıb onun yanında oturaraq soruşdu:
-Salam ana. Nə olub? Niyə ağlayırsan?
Qadın başını qaldırıb Samiri görən kimi iki əliylə onun
əlini tutub dedi:
-Salam bala. Sən ki, əlillərə bu qədər can yandırırsan,
Allah da sənin köməyində dursun. O ki, qaldı ağlamağı-
ma, ay bala, oğlumdan ötrü narahatam.
-Narahat olma ana. Sən oğlunun problemini mənə da-
nış, mən nə lazımdırsa, edərəm.
-Oğlumun çox gözəl şairlik qabiliyyəti vardı. Çörək pu-
lunu el şənliklərində meyxana deyərək qazanırdı. Dörd ay
bundan əvvəl oğlum damın qarlı vaxtında küləyin qırdığı
antenanı düzəltmək üçün dama çıxır. Dam gecədən buz bağ-
ladığı üçün ayağı sürüşüb yerə yıxılır. O hadisədən sonra
dili tutulub. Bir neçə ay xəstəxanada müalicə olunsa da xey-
ri olmadı. Gətirdim Bakıya ki, bəlkə buranın həkimləri bir
69
şey bildilər. Ancaq burada da heç nə alınmadı. Həkimlərin
dediyinə görə damdan yıxılanda oğlumun beynində zədə
yaranıb və bir daha danışa bilməyəcək. Mənə qalsa, danışa
bilməsə də əsas odur ki, salamatdır. Gözümün qabağında-
dır. Bundan da betəri ola bilərdi. Amma özü bunu qəbul
edə bilmir. Bütün günü evin bir küncündə oturub fikir edir.
Son vaxtlar əməlli-başlı çörək də yemir. Gözümün qabağın-
da günü-gündən əriyir. Bu qədər fikir onu məhv edəcək.
Neçə psixoloqun yanına aparsaq da, heç bir xeyri olmadı.
Ümidim tək buradır, xahiş edirəm kömək edin.
-Sən ürəyini sıxma ana, mən onu yola gətirərəm. Bəs
onun adı nədir?
-Ziyad.
-Sən məni burada gözlə, indi gəlirəm.
Samir psixoloqun otağına girəndə, o, Ziyadın psixolo-
ji vəziyyətini yaxından öyrənmək üçün şəkillərlə test ke-
çirirdi. Samir həkimdən bir az bayırda gözləməsini xahiş
edərək, keçib onun yerində oturdu. Bir neçə saniyə Ziyadı
süzəndən sonra söhbətə başladı:
-Hə, Ziyad, belə-belə işlər. Uşaq vaxtı futbol həvəskarıy-
dım, oynamağı da çox istəyirdim. Yaşadığım binanın ar-
xasında stadiona bənzər bir yer vardı. Hər dəfə eyvandan
futbol oynayan uşaqlara baxanda, onlara qoşulmaq istəyi
ilə alışıb-yanırdım. Ancaq futbol oynaya bilmədiyimə
görə heç vaxt ruhdan düşmədim. Əksinə, topun dalınca o
tərəf-bu tərəfə qaçan uşaqlardan üstün olmaq üçün daim
öz üzərimdə çalışdım və bəhrəsini də görürəm. İndi də
gələk sənin məsələnə. Danışmaq doğrudan, sənin üçün
belə vacibdir? Bütün həyatından vacibdir? Qapıda daya-
nan o ağsaçlı ananın göz yaşlarından da? Əgər danışığını
qaytarmaq müqabilində əllərini istəsələr, verərsən? Bəs
ağlını? Gözlərini necə? Verməzsən. Heç birini verməzsən.
70
Mən başa düşürəm ki, danışa bilmək hər bir insan üçün
vacib meyardır. Ancaq danışa bilməmək, ölmək demək de-
yil. Əgər istəsən əllərinin, ağlının və gözlərinin köməkliyi
ilə istədiyin səviyyədə yaşaya bilərsən. Anan dedi ki,
qabiliyyətli şairsən. Belə şair qalmağın üçün isə dil vacib de-
yil. Helen adlı bir qadın, kor olmasına baxmayaraq, məhşur
bir yazıçı olmuşdur. Sən fikirləşirsən ki, hər yerim qayda-
sında olsun ki, həyatla mübarizə aparım. Belə mübarizə ol-
mur. “Cin mikrorayonda” filmindəki epizod kimi.
İnsan soruşur ki, - Ey cin, niyə ağlayırsan?
Cin cavab verir ki, -Acizliyimdən.
İnsan soruşur ki, -Sən ki, istədiyin hər bir şeyi bir
saniyənin içində əldə edirsən, niyə acizsən?
Cin deyir: -Məsələ də elə bundadır. Heç nəyin uğrunda
mübarizə apara bilmirəm, heç nə üçün çalışa bilmirəm. Bax
Ziyad. Bu həyatda, nəyinsə uğrunda mübarizə aparmaq in-
sana həqiqətən də zövq verir. Xüsusilə də, həmin şeyi əldə
etmək çətin olduqda. David Livinqston demişkən, “yolu
olan yerə hər kəs gedər. Əsl hünər, yolu olmayan yerə
getməyi bacarmaqdır”. Gəl belə danışaq. Get evə, 100 dənə
şer yaz. Mən sənin kitabını çap etdirərəm, sən isə sadəcə
olaraq, keçmişi unudub ananın üzünü güldürürsən. Ça-
lış ananın qayğısına qalasan. Qoyma bir də heç vaxt qəm
çəksin. Dünən Bəxtiyar Vahabzadənin kitabını oxuyur-
dum. Ana haqqında olan şerindən bir-iki bənd yadımda
qalıb, eşit sənə də deyim:
Məni boya-başa yetirdin, ana!
Bizsə borclu bildik hər zaman səni.
Sən məni dünyaya gətirdin, ana,
Mənsə yola saldım dünyadan səni.
71
Sən mənə beşikdə laylay çalmısan
Bu gün laylay çalım sənə məndəmi?
Sənin şirin-şirin laylalarını
Mən sənə qaytarım cənazəndəmi?
Bir də çalış ki, heç vaxt, heç nəyə görə, heç kimə həsəd
aparma. Çünki başqaları da sənə həsəd aparır. Dediklərimlə
razısansa, səni 100 şerinlə birlikdə gözləyirəm. İndi nə
deyirsən? Razılaşaq?
Ziyad başını aşağı-yuxarı tərpətməklə razılığını
bildirəndən sonra hər ikisi onun anasının yanına gəldilər.
-Ana, al oğlunu, artıq hər şey qaydasındadır. (Gülüm-
sünərək): Bircə çalış ki, yenə dama çıxmasın. Yoxsa bu dəfə
işimiz çox çətin olacaq.
Ziyadın üzündəki təbəsümü görən qadının sevincdən
gözləri güldü:
-Çox sağ ol, ay oğul. Dörd aydan sonra ilk dəfədir ki,
balamın üzü gülür. Allah səndən razı olsun.
Samir onları yola salıb saatına baxdı. 10:30 - səhər
gəzintisi cana xeyirdir - deyə öz-özünə pıçıldayıb şöbələri
gəzməyə başladı. Kompüter şöbəsinə girəndə, bir ayağı
protez olan proqramist dünən başına gələn hadisəni danı-
şırdı: “Dünən toya gedəndə, səkinin kənarında kastellərə
söykənib avtobus gözləyirdim ki, birdən haradansa bir qız
peyda olub mənə 50 qəpik pul uzatdı. Dedim: -Ay xanım,
səhv başa düşmüsünüz, mən dilənçi deyiləm. Bu pulu
həqiqətən də ehtiyacı olan birinə versəniz. Mənə nə desə
yaxşıdı? – Demək bu pula ehtiyacın yoxdu? Siz dilənçilər
də lap qudurmusunuz ee, uje 50 qəpiyi priznavat eləmirsiz.
50 manat versəydim o dəqiqə qapacaqdın. -Məni bir az da
təhqir edəndən sonra, pulu üstümə tullayıb getdi. Toyda,
zala girib oturanda gördüm ki, həmin qız da mən olan ma-
sada əyləşib, xəcalətindən də yerə girir”.
72
Diskləri qurdalayan eynəkli oğlan soruşdu:
-Etibar, düzünü de görüm, 50 manat versəydi götürə-
cək din?
-Dilənçi olsaydım, 50 qəpiyi də götürəcəkdim.
Samir içəri girib ucadan dedi:
-Sabahınız xeyir dostlar. Necəsiniz? İşlər necə gedir?
Bir çətinliyiniz yoxdur ki?
-Hər vaxtınız xeyir müəllim. (Əziz dilləndi). Şükür Al-
laha ki, heç bir çətinliyimiz yoxdur. İşlər qaydasında gedir.
Uşaqlar da can-başla işləyirlər.
-Qoy işləsinlər. İşləsinlər ki, hər özündən razı, əlillərə
baxıb özünə şükr etməsin. Əngəlli insanlara yazıq, hər
şeyə möhtac, dilənçi gözü ilə baxmasınlar. Mən sizlərin
köməyinə arxalanaraq, əlilləri elə bir səviyyəyə qaldıra-
cağam ki, bir daha heç kəs, onlara yuxarıdan aşağı baxa
bilməyəcək.
-Mərkəzin bütü işçiləri sizin arxanızda dağ kimi daya-
nıb, müəllim. Bundan əmin ola bilərsiniz.
-Mən sizə inanıram. Biz birlikdə hələ çox uğurlar əldə
edəcəyik. Digər şöbələrə də baş çəkməliyəm. Sizə uğurlar.
Samir onlarla sağollaşıb, həmin şöbəylə yanaşı olan
idman şöbəsindəki şahmat və şaşki bölməsinə girdi. İçəri
girən kimi ölü sükutu görüb, öz-özünə düşündü: “Şahmat
doğrudan da sakitliyi sevir”.
İçəridə olanların demək olar ki, hər birinin fikri və
diqqəti qarşısındakı şahmat və ya şaşki lövhəsində idi. Ya-
xınlıqdakı stolda şahmat oynayan iki nəfər diqqətini çəkdi.
Biri rahatca şirə içdiyi halda, digəri bütün diqqətini şahmat
taxtasına yönəltmişdi. Yaxınlaşıb astadan soruşdu:
-Salam. İşlər necə gedir?
Şirə içən qarşısındakını göstərib dedi: -Ondan soruşun.
Digəri fikrini dağıtmamaq üçün başını qaldırmadan
dedi: -Bərbad. Dünən buna 15:0 uduzmuşam. “Axırıncı
73
aşırım” filmində deyildiyi kimi: -Heç oğlum Yədullanın
müsibəti belə olmamışdı.
Şirə içən özünə arxayın halda rəqibinin sözlərinə ay-
dınlıq gətirdi:
-Bu gün özünə söz verib ki, məni mütləq udacaq. Onu
qınamıram, axır vaxtlar fantastik filmlərə çox baxır.
Samir gülümsünərək otaqdakılara mane olmamaq
üçün sakitcə oranı tərk edib bilyard və stolüstü tennis zalı-
na girdi. Zalda məşq edən insanlarla hal-əhval tutduqdan
sonra soruşdu:
-Kim mənimlə tennis oynamaq istəyir?
Hər tərəfdən “mən” sözünü eşidib, özü bir nəfəri seç-
di. Bir qolu kəsik, sarışın, Nazim adlı oğlan idi. O ilk öncə,
Samirin tennis oynaya bilmədiyini düşünərək güzəştlə oy-
namağa başladı. Sonradan Samirin oynaya bildiyini görüb
tam qüvvəylə oynasa da, artıq gec idi. Oyunu qələbəynən
başa vuran Samir təklif verdi:
-Gəlin, öz aramızda mini turnir keçirdək.
Hamı razışaşandan sonra püşk ataraq kimin-kiminlə
oynayacağını dəqiqləşdirib oyuna başladılar. Maraqlı və
şən keçən oyunlardan sonra hamının təəccübünə səbəb
olsa da, Samir birinci yer tutdu. Axırda Nazim dözməyərək
soruşdu:
-Belə oynamağı harada öyrənmisiniz?
Samir dəsmalla tərini silə-silə gülümsünüb dedi: Mən
Sumqayıtdakı paraolimpiya idman kompleksində stolüstü
tennis və güllə atıcılığı məşqlərinə getmişəm. Üstəlik, evdə
fərdi olaraq boksla da məşğul olmuşam.
-Boksla?
-Bəli, boksla. Boks torbasını elə yerdən asdırmışdım ki,
divara söykənərək rahatca yumruqlaya biləm. Fəndləri və
zərbələrin vurulma qaydasını isə internetdən götürürdüm.
74
Samir bir az da söhbət etdikdən sonra, oradan çıxıb
kabinetinə getdi. Otağa girən kimi katibəsinə Muradı onun
yanına çağırmağı tapşırıb, bu günkü iş qrafikini nəzərdən
keçirməyə başladı. Murad içəri girəndə, Samir ona pul
verərək yekə ayı oyuncağı, üzərində “6 yaşın mübarək!”
sözləri yazılmış tort və içində 6 dənə rəngli balıq olan ak-
varium almağı tapşırdı. Muradı yola salandan sonra isə bu
günə növbəyə yazılan adamları qəbul etməyə başladı.
Rayonda əlillər üçün açılacaq peşə məktəbi ilə bağlı
gələn Quba rayonunun icra nümayəndəsini, kompüter bi-
liyi olan əlillərin bu mərkəzdə işə qəbulu ilə bağlı elana
görə müraciət etmiş iki nəfəri, mərkəzin İranda açılacaq
filialı ilə əlaqədar gələn İran səfirini, müxtəlif problemlərə
görə bağlı pənah gətirən əngəlli insanları və ya onların
valideynlərini qəbul edib yola salanda artıq axşam saat 6
idi. “Günorta bir saat nahar fasiləsini çıxmaq şərtiylə əla
işlədim!” deyə öz-özünə düşünüb Murada zəng vurdu:
-Dediklərimi almısan?
-Bəli müəllim.
-Onları apar maşına. Sürücüyə də denən hazır olsun,
15 dəqiqəyə çıxıram.
-Baş üstə.
Fevral ayı olduğundan, axşam saat 7-yə işləməsinə
baxmayaraq, hava artıq qaralmışdı. Qarlı və buzlu yollar-
la, aram-aram Saray qəsəbəsinə gedən maşının arxa otura-
cağında oturub radioda səslənən musiqiyə qulaq asa–asa,
açıq pəncərədən yağan güclü qara baxırdı. Həzin musiqilər
radioda bir-birini əvəz etdikcə, xəyalları onu uzağa, iki il
əvvəlki o dəhşətli günə apardı. Sürücü yenə səsini ucaltdı:
-Tez olun dəə. Gecikirəm axı.
Dünən ailəsi və qohumları ilə birgə avtobus tutaraq,
Tovu zun qəribli kəndində yaşayan əmisi oğlunun toy
75
məclisinə getmişdilər və qəflətən yağan güclü qarın ucba-
tından geri qayıda bilməyib, toy qurtarandan sonra gecəni
kənddə qalmağa məcbur olmuşdular. Sürücü nə olursa-ol-
sun, ilk nəvəsinin birinci doğum gününə çatmaq istəyirdi.
Ona görə də tezdən saat 9-dan hay -həşir salmağa başla-
mışdı. Ev sahibi yolların buzlu olması səbəbi ilə günortaya
qədər gözləməyi məsləhət görsə də xeyri olmadı.
-Mən neçə illərin sürücüsüyəm, o qədər belə yollarda
maşın sürmüşəm ki... Əgər getməsəniz Sumqayıta boş ma-
şınla qayıdacağam.
Hamını yola gətirən sürücü sərnişinlərlə birgə saat 10-
da yola düşdülər. Buludların arasından süzülən zəif günəş
şüaları səhərədək yağan qarın üzərinə düşərək bərq vurub
əsrarəngiz bir mənzərə yaratsa da, avtobusun içində heç
kim bunun fərqinə varmırdı.
Samirin bibisi ilə anası sürücünün arxa tərəfindəki
oturacaqlarda oturub, bibinin təzə gətirdiyi gəlini haq-
qında danışırdılar. Onlardan arxada oturmuş qardaşı ilə
əmisi oğlu bu il İtaliya futbolunda hansı klubun çempion
olacağını müzakirə edirdilər. Paralel oturacaqdakı Samir
Əliyə çipsi yedizdirə-yedizdirə onun: -O nədir? Orada nə
var? O niyə elədir? - kimi suallarına cavab verirdi. Onların
arxasında oturacaqda əyləşmiş bibisi qızı bu il Samirin qar-
daşı arvadının toyunda baş verənlərdən danışırdı. Atası ilə
əmisi isə öz aralarında möhkəm söhbətə girişmişdilər:
-Gərək toyu payızda edəydilər, ya da ki, yaza saxla-
yaydılar.
Əmisi qayğılı-qayğılı dilləndi:
-Yazıq haradan biləydi ki, belə olacaq? Bir həftədən
çoxdur ki, qar yağmır.
Avtobusun digər sərnişinləri hərəsi öz işində idi. Dır-
nağına boya çəkən kim, telefonla oynayan kim, körpəsini
76
yatızdıran kim. Kimisi də səssizcə oturub, evə tez çatmağı
arzulayırdı. Samir növbət çipsini Əliyə uzadanda Əli dedi:
-Dayı, çişim var.
Samir avtobusu saxlatdırmaq istədikdə, bibisi qoymadı:
-Onsuz da avtobus yavaş gedir. Qoy dursun qapı-
nın ağzında, neyniyir eləsin. Körpə uşaqdır, kim ona nə
deyəcək? Neçə yaşı var?
-On bir gündən sonra dörd yaşı tamam olacaq.
Arxadan qardaşı arvadı dilləndi:
-Samir, tuta biləcəksən?
Qardaşı soruşdu:
-Yoxsa mən gəlim?
-Narahat olma, özüm tutaram.
-Sən onu tut, qoyma yıxılsın. O özü çiş eliyəcək.
Samir Əlini aşağı pilləyə düşürtdü. Özü də onun ya-
nına enərək, bərk-bərk gödəkçəsinin boynundan yapışıb,
sürücüdən qapını açmasını istədi. Sürücü maqnitafonun
yanındakı iki kiçik dəstəkdən birini yuxarı qaldıraraq dedi:
-Bir azdan döngəyə yaxınlaşacağıq. Ehtiyatlı olun!
-Oldu.
Bir az sonra Əlinin – Dayı, qurtardım – sözünü eşidib,
sürücüyə -Qapını bağla- demək istəyirdi ki, qəflətən güclü
siqnal səsi eşitdi. Qeyri-ixtiyari başını qaldırıb yola baxdı.
Yük maşınının sürücüsü siqaretini yandırmaq istəyərkən
əlindən saldığı alışqanını götürmək üçün aşağı əyilmişdi.
Buna görə də döngədən çıxaraq ona tərəf gələn avtobusu
görmədi. Avtobusun sürücüsü isə əyləci basıb siqnal versə
də, artıq gec idi. Toqquşma zərbəsinin təsirindən həm Sa-
mir, həm də Əli maşından yıxılaraq qarın üstünə düşdülər.
Yol buzlu olduğundan hər iki maşın sürüşərək onsuz da dar
olan yoldan çıxıb, 30 metr yüksəklikdən dərəyə yuvarlan-
dı. Maşından yıxılarkən Samirin başı zərblə dəydiyindən
77
huşunu itirdi və gözünü bir gündən sonra xəstəxanada
açaraq, Əlidən savayı bütün ailə üzvlərinin həlak olmasını
eşidib şok keçirdi. O hadisədən sonra Sumqayıt şəhər İcra
Hakimiyyəti Samiri öz himayəsinə götürdü. Əli isə nənə-
babasının yanında qaldı.
Sürücü qarşısına çıxan pişiyi vurmamaq üçün qəfil
əyləci basanda, Samir fikirdən ayıldı. Bütün bədəni tər
içində idi, çətinliklə nəfəs alırdı. Maşını saxlatdırıb qapını
açdı. Çevrilərək ayaqlarını çölə çıxardıb qarın üstünə qoy-
sa da, oturacaqdan qalxmadı. Əyilib yerdən qar götürərək
əllərinə, üzünə sürtdü. Bir az özünə gələndən sonra,
yenidən maşına oturub qapını bağladı və sürücüyə dedi:
-Getdik.
Maşın Əlinin yaşadığı evin qarşısına çatdıqda Samir
sürücüyə dedi:
-Hədiyyələri içəri apar, özün isə get evə. Gecəni bura-
da qalacağam.
Zəngi basdıqdan bir az sonra Əlinin babası qapını açdı:
-Axşamın xeyir, Zahid dayı. Gəlmək olar?
-Hər vaxtın xeyir bala. Buyur keç.
Samir içəri keçib soruşdu:
-Bəs Əli haradadır?
-Yatıb. Bayaqdan səni gözləyirdi, təzə yuxuya gedib.
Sürücü əlindəkiləri stolun üstünə qoyub gedəndən
sonra, Samir Əlinin nənəsi Aybənizlə görüşüb, Əlinin yat-
dığı otağa keçdi. Uşağı oyatmamaq üçün ayaqlarını yerə
xəfifcə basırdı.
Əli yuxudan ayılanda Samiri görən kimi onun boynu-
na sarıldı. Samir onu dizinin üstündə otuzdurub üzündən
öpərək dedi:
-Ad günün mübarək, şirinim.
-Sağ ol əmi.
78
-Bu gün neçə yaşın tamam olur?
-Altı.
-Heç bilirsən sənə nə almışam?
Əli başını yellədərək dedi: Yox.
-Gəl gedək, göstərim.
Otağa girən Əli balıqları görən kimi sevincindən qış-
qırdı:
-Əla. Əmim mənə balıq alıb. Üzünü Samirə çevirib so-
ruşdu: Əmi, haradan bildin ki, mən balıq istəyirəm?
-Yuxuda görmüşdüm.
Əli heç nə başa düşməsə də dərinə getmədi. Akvari-
umun qarşısında diz üstə oturaraq, balıqlarla oynama-
ğa başladı. Samir yataq otağında, Əlinin yanında olanda,
Aybəniz süfrə açmışdı və indi əlində çörək, otağa girib
dedi:
-Oğul buyur süfrəyə. Əli də axşam heç nə yemədi ki,
əmimi gözləyirəm.
-Gərək bağışlayasınız. İş o qədər çoxdur ki, imkan ta-
pıb, vaxtında gələ bilmədim.
Şam yeməyindən sonra Əli yenidən balıqların yanına
getdi. Samirgil isə tortla çay içə-içə söhbətə başladılar. Sa-
mir Əlini göstərib soruşdu:
-Sizi incitmir ki? Əgər sizi çox yorursa, özümlə aparım.
Dayə tutaram baxar.
-Yox, a bala nə danışırsan? (Zahid kişi dedi) Tək qızımın
yeganə yadigarıdır. Bu iki qocanı həyatda saxlayan odur.
Aybəniz nənə nəmli gözlərini yaylığının ucu ilə silərək:
-Ondan başqa kimimiz var ki? Zahidlə mən uşaq
evində böyümüşük. Bir qızımız vardı, onu da qara torpaq
aldı əlimizdən. Bu həyatda tək təsəllimiz bu uşaqdır.
-Ümumilikdə, heç bir probleminiz yoxdur ki? Nəyəsə
ehtiyacınız olsa, çəkinməyin.
79
Zahid kişi çaydan bir qurtum içərək:
-Çox sağ ol ay oğul, onsuz da əziyyətimizi çox çəkirsən.
-Borcumdur dayı, borcumdur.
-Bircə, Əli səndən ötrü yaman darıxır. – Aybəniz nənə
əlavə etdi. -Bu yaşda uşağa ata qayğısı, ana nəvazişi lazım-
dır. Bir də fikirləşirəm ki, sən Azərbaycanda olmayanda
başımıza bir iş gəlsə, uşağa kim baxar.
-Rənanı tanıyırsınız? İcra hakimiyyətində işləyən
Rənanı deyirəm.
-Katibə qız? Əlbəttə tanıyıram. Əvvəllər bir-iki dəfə
bura gəlib–gedib.
-Hə, bax o. Onunla danışacağam, mən burada olma-
yanda qoyun, uşağa o baxsın. Telefon nömrəsini yazıram
bura, nə vaxt lazım olsa zəng vurun.
Bir az da söhbət edəndən sonra, Samir Əlinin əsnədiyini
görüb, onu yatırtmağa apardı. Samir gələndə Əli yuxudan
yarımçıq durmuşdu deyə, çarpayıya uzanan kimi yatdı.
Samir ona tamaşa edə edə necə yuxuya ketdiyini heç özü
də bilmədi.
Səhər mərkəzə gələn kimi, Anarı və bir yerə səfər edən
zaman onu müşayət edən Eldarı, Zauru və Ayxanı yanı-
na çağırdı. Bu üçlük səfərlər zamanı Samirin həm dostları,
həm köməkçiləri, həm də cangüdənləri olurdular. Eldar
içəri girən kimi soruşdu:
-Səhər-səhər noolub? Gecə kimi yuxuda görmüsən?
-Altıaylıq doğulduğuvu eşitmişdim, amma inanmır-
dım. Oturun görüm.
Hamı oturduqdan sonra Samir sözə başladı:
Bu gündən etibarən, yeni bir layihənin icrasına başla-
yırıq. Bölgələrdəki əlillərin vəziyyəti ilə yerində və yaxın-
dan tanış olmaq üçün hər həftə bir rayona gedəcəyik.
80
-Bu gün hara gedirik? – Ayxan maraqla soruşdu.
-Bu gün Gəncəyə gedəcəyik. Həm də iki gün sonra
Mə hərrəmlik ayı gəlir deyə, “İmamzadə”ni ziyarət etmək
istəyirəm.
-Bu yaxşı oldu. – Zaur dedi. – Kərbəla düzündə can-
ların dan keçən islam şəhidlərinin xatirəsini yad etmək pis
olmaz.
-Hansı zəmanədə, hansı niyyətlə olur-olsun. Öz məq-
sədinə çatmaq üçün adamları günlərlə susuz qoyub, onla-
ra işgəncə verən bütün insanlara Allah lənət etsin. Gedin
hazırlaşın, saat 12–də yola düşürük.
-Bəs bizim tərəflərə nə vaxt gedəcəyik? – Ayxan zara-
fatla soruşdu.)
-İnşallah, sən ata olanda. Həm vəziyyətlə tanış olarıq,
həm də uşağı qeyd edərik.
Eldar əlini əlinə sürtdü:
-Ay can, ay can. Balıq ləvəngisi, Lənkəran plovu və
daha nələr-nələr.
-Üstündən də ki, - Zaur əlavə etdi – içinə ətrinə və da-
dına doyum olmayan Lənkəran limonu atılmış samovar
çayı.
-Belə olmaz axı, bəs məni niyə aparmırsınız? – Anar
incikliklə soruşdu.
-Sən mənə burada lazımsan. Amma arxayın ol, Lən-
kərana mütləq gedəcəksən. Haydı. Gedin hazırlaşın. Saat
12-də yola düşürük.
Hamı otaqdan çıxandan sonra Samir kağız və qələm
götürərək, Gəncədə əlil qadınlar üçün açmaq istədiyi xal-
çaçılıq sexinin və tikiş fabrikinin layihələrini hazırlamağa
başladı.
81
Bakı. Azərbaycan
Hava soyuq olsa da külək dayanmışdı. Qar da yağmır-
dı. Buludların arasından süzülən zəif günəş şüaları ağ xalı
kimi torpağın üzərinə sərilmiş qara düşdükcə bərq vurur,
əsrarəngiz gözəllik yaradırdı.
Asif havanın sakit və mülayim olduğunu görüb təmiz
havada gəzişmək üçün həyətə çıxdı. Evlərinin qarşısın-
da bir az o tərəf-bu tərəfə getdikdən sonra həyətlərindən
kənara çıxmaq istədi. Bir qədər irəliləmişdi ki, qarşıdakı
içinə qar yığılmış çalanı görmədiyindən arabasının təkəri
çalaya düşərək aşdı. Asif yıxılarkən, böyrü zərblə daşa
dəydiyindən qabırğası zədələndi. Birtəhər özünü ələ ala-
raq telefonu götürüb anasına zəng vurdu. Beş dəqiqə
keçməmişdi ki, anası həyəcanlı halda özünü çatdırdı.
Təcili yardımın köməkliyi ilə xəstəxanaya çatdırılan Asif
həkimin nəzarətinə götürüldü.
Ona səhhətində ciddi bir şeyin olmadığı deyilsə də,
ağrının əzab verəcəyini və on gün xəstəxanada müalicə
olunmağın vacibliyi bildirildi. Müalicənin dördüncü günü
Asif özünə yer tapa bilmirdi. Çünki sabah anasının do-
ğum günü idi və Asif anasını bu şad günündə xəstəxanada
qəmgin yox, evdə şad-xürrəm görmək istəyirdi. Tibb bacı-
sı otağa girib dedi:
-Asif, həkim səni müayinəyə çağırır. On beş dəqiqə
sonra onun kabinetində olun.
Asif getmək istədikdə anası:
-Dayan, kömək edim.
-Yox lazım deyil. Dünəndən bəri özümü yaxşı hiss
edirəm. – deyib dəhlizə çıxdı və əli ilə qabırğasından tu-
tub bir az dayandıqdan sonra yoluna davam etdi. Həkimin
otağına çatanda içəri girib salam verdi:
82
-Salam həkim. Necəsiniz?
-Deyəsən vəziyyət yaxşıdır. Tək gəlmisən.
-Bunu sizdən eşitmək xoşdur.
-Çənənə güc vermə, köynəyini çıxart görüm.
-Həkim məni sonra müayinə edərsiniz. Hələlik isə xa-
hiş edirəm bir işdə kömək edəsiniz.
Həkim keçib onunla üzbəüz oturaraq maraqla soruş-
du:
-O nə işdir elə?
-Xahiş edirəm, məni bir günlük evə yazasınız. Amma
heç kimin bunun bir günlük olduğundan xəbəri olmasın.
Hamı elə bilsin ki, artıq sağalmışam və buradan birdəfəlik
çıxıram.
-Nəyə görə?
-Səbəb budur ki, sabah anamın doğum günüdür. İstə-
yirəm bu gündə o özünü xoşbəxt hiss etsin.
-Mən səni başa düşürəm, cəfakeşliyini də yüksək
qiymətləndirirəm. Amma bu mümkün deyil. Mən səni evə
buraxa bilmərəm.
-Axı nəyə görə?
-Ona görə ki, cənab Asif, bu sənin üçün təhlükəlidir.
Müalicə tam başa çatmadığından zədənin ciddiyəti arta
bilər. İkincisi isə onsuz da sən ağrılara dözə bilməyəcəksən
və hamı hər şeyi başa düşəcək.
-Həkim siz dediniz, mən eşitdim. İndi isə siz mənə
qulaq asın. Mənim 20 yaşım var və bu yaşa qədər fiziki
vəziyyətimlə əlaqədar olaraq, bir dəfə də olsun onun üzü-
nü güldürə bilməmişəm. Digər qadınlar öz oğullarının
uğurları haqqında bəh-bəhlə danışanda onun danışmağa
sözü olmayıb. Dəfələrlə müxtəlif xəstəxanalarda yatdığım-
dan bütün qohum-əqrəba hansısa toy məclisində əyləndiyi
vaxt o mənə qulluq etmək üçün yanımda qalmağa məcbur
83
olub. Bəli, həmişə məhz belə olub. Əgər onu sevindirə
bilmirəmsə, qoy heç olmasa kədərləndirməyim. Xahiş edi-
rəm həkim. Cəmi bircə gün.
Həkim əlini qoynuna qoyub bir az düşündükdən son-
ra gülümsünərək dedi:
-Birisigün ad günü tortundan mənə də gətirməsən,
səni düz iki ay burada saxlayacağam.
-O da mənim gözlərim üstə.
-Müayinədən sonra yadıma sal sənə ağrıkəsici dərman
verəcəyəm. Mütləq lazımın olacaq.
Asif sevincindən uçmaq istəyirdi:
-Çox sağ ol həkim. Çox sağ ol. Çox sağ ol.
Müayinədən sonra müayinə otağına qayıdanda anası
soruşdu:
-Necə keçdi? Həkim nə dedi?
-Əla. Həkim nikbin danışdı. Qabırğamı yenə rentgenə
saldılar. Həkim son sözü rentgen nəticəsindən sonra deyə-
cək.
Yarım saatdan sonra həkim əlində rentgen fotosürətləri
ilə otağa girdi və hər şeyin arxada qaldığını bildirib Asi-
fi evə yazdı. Xəstəxananın qarşısında taksiyə oturub evə
gedəndə yolüstü anasına hədiyyə də aldı.
Ad günündə hamı şənlənsə də, bu gün Asif üçün sanki
vaxt dayanmışdı. Keyidici dərmanın təsiri keçdiyindən ağrı
onu get-gedə əldən salırdı. Ona görə də tortun kəsilməsinə
qala bilməyib yorğun olduğunu bəhanə edərək otağına
getdi. Səhər açılan kimi hər şeyi valideynlərinə danışdı və
yenidən xəstəxanaya qayıtdılar. İndi Asif özünü xoşbəxt
sayırdı, çünki artıq onun anasının da başqa qadınların ya-
nında oğlu haqqında fərəhlə danışmağa sözü vardı.
|