Söz köNLÜMÜ QƏLƏm etdi (publiSİSTİk düŞÜNCƏLƏR)

06.11.2009

---

67
“KREDO” NUN ON İLLİYİ MÜNASİBƏTİ İLƏ 
QƏZETİN BAŞ REDAKTORU ƏLİ RZA 
XƏLƏfLİYƏ AÇIQ MƏKTUB
Hörmətli  Əli  Rza  müəllim,  deyirlər  ki,  istedad  Allahın  öz  sevdiyi 
bəndələrinə verdiyi ən böyük mükafatdır. Bu mükafat isə istedadlı bəndənin 
təkcə özünə yox, mənsub olduğu elə, elata, yurda, Vətənə və nəhayət, millətə 
layiqli töhfə olur, çünki xalq öz istedadlarıyla zirvələrin fövqünə ucalır. Başqa 
millətlər tərəfindən sayılıb, seçilir, varlığına, mənəviyyatına ehtiram bəslənilir. 
Bütövlükdə istedadın yaratdığı nə varsa dünya evinə bəxşiş olur. Bu bəxşişlərlə 
hələ ki, məhvərindən çıxmır dünya, haqqına tapınır, iblisi, şeytanı yamanlayır 
və xeyir əməllərlə ümmanlayır. Yoxsa cahanın çarxı çoxdan çevrilərdi, bizim 
başıbəlalı dünyamız yerlə-yeksan olardı. Müxtəlif elm sahələrində istedad par-
laya bilər. Hər sahə də yaxşı əməllərə köklənirsə, deməli, həyatın inkişafına, 
ağlın,  düşüncənin  nurlaşmasına,  saflaşmasına,  bəndənin  yaşam  haqqına 
xidmət edir. Elə insanın böyüklüyü, ucalığı da ondadır ki, öz zəkasıyla bütün 
keşməkeşləri dəf edir…
İstedad  hər  dövrdə  ağrılı  bir  ömür  yaşayıb. Ağrısının  əsas  amili  hər 
şeyi  başa  düşüb  dərk  etməyi  və  bu  dərkin  içində  sıçrayışlar,  çırpıntılar, 
büdrə  mələr daha nələr, nələr… Əgər istedad söz adamı olubsa onlardan bir 
çoxunun  fəlakəti  ölçüyəgəlməz  olub.  Millətinin,  Vətəninin  tale  yü künü  öz 
çiyinlərində daşıyıb. Hər addımda laqeydliklə, təhqirlə, böhtanla, paxıllıqla, 
əzabla,  müsibətlə,  zillətlə  qarşılaşıb.  Bəzən  ac-susuz  qalıb,  bəzən  tərki-
vətən  olub,  repressiyalarla  üzləşib,  gülləbaran  olub,  ancaq  öz  amalından, 
əqidəsindən, məsləyindən dönməyib. Dahi Hüseyn Cavid deyirdi ki, dünyanı 
mədəniyyət xilas edəcək. Xilası mədəniyyətdə görən dahilərimizin böyüklüyü 
mənəviyyatdan  boy  göstərir.  Mənəviyyat  pakdırsa,  göylərində  ulduzları 
parlaqdırsa,  deməli,  işığı  mədəniyyətə  bəs  edəcək.  Mənəviyyat  bəsitdirsə, 
deməli,  mədəniyyət  də  kasadlaşacaq,  mütiləşəcək,  bayağılaşacaq  və  xalqın 
ruhunda özünü büruzə verəcək. Mənəviyyatı bəsit olan xalq gec-tez uçuruma 
yuvarlanır, könül sarayında bayquşlar ulayır. Öz ömrünü tamama yetirmiş in-
sana bənzəyir, qocalıb həyat səhnəsindən çıxır. 
Əli  Rza  müəllim,  mədəni  dünya  bügününü  öz  kitabı,  elmi,  qəzeti, 
dərgisi, bütünlükdə mətbuatı, televiziyası, kompüteri, telefonu ilə yaşadır, 
fəqət bu yaşamın içində ən önəmli yerdə ruhumuza köklənmiş mətbuatımız 
durur. Mətbuatımızın nümunələri içində dəyərilə “Kredo” qəzeti məxsusi 

---

68
fərqlənir. “Kredo” qəzeti redaksiyasında gördüyüm işıq, nur, mənəviyyat 
ucalığı  adamın  könlündə  həyat  eşqini  artırır,  ilhama  qol-qanad  verir. 
İyirminci  əsrin  əvvəllərində  dahi  Cəlil  Məmmədquluzadənin  “Molla 
Nəsrəddin”i söz adamlarını ətrafına toplayıb bu dərgiylə millətə mənəvi 
qida  verirdi.  O  dərgidən  dahi  Sabirlər  boy  göstərirdi,  xalqının  sabahına 
həyat  günəşi  olmaq  üçün,  millətin  mənəvi  yaddaşında  öz  qüdrətilə  qal-
maq üçün… Allah cənnət qanunlarını pozduqları üçün Adəm babamızla 
Həvva nənəmizi yerə cəza çəkməyə göndərdi. Əgər belədirsə, deməli, biz 
Yaradanın verdiyi böyük cəzanın daşıyıcılarıyıq. İşıq sürəti ilə ölçülsə in-
san ömrü saniyələrə bərabərdir. Bu saniyələr içində zaman tərəzisinə bizim 
günahlarımız və savablarımız yığılır. Haqq-hesab günündə hesaba alınmaq 
üçün,  bu  bambalaca  yer  kürəsi  isə  adəm  övladının  qazamatıdır,  ancaq 
uca Tanrı  bizə  bütün  canlılardan  fərqli  olaraq  zəka  əta  edib.  Bu  zəkanı 
həm xeyrə, həm şərə sərf edənlər var. Xeyir şəri üstələyəndə dünya nura 
boyanır,  düzlük  zəfər  çalır,  şər  xeyiri  üstələyəndə  qanlar  tökülür,  evlər 
yıxılır,  mənəviyyatlar  öləziyir,  mədəniyyətlər  dərdə  düşür.  Əgər  ağlını, 
şüurunu  halal  əməllərə  işlədən  mənəviyyat  adamları  olmasaydı,  yəqin 
ki, Yer Kürəsi çoxdan məhv olardı. Həqiqi ilham sahiblərinin qəlbi çox 
kövrək, uşaq kimi küsəyən olur. İstər təbiətdə, istərsə həyatda çəkişmələr, 
döyüşmələr,  dəyişmələr  onlara  təsir  edir.  Onlar  daima  istiqanlılığa, 
səmimiyyətə,  mehmannəvazlığa  möhtacdırlar.  Çox  vaxt  redaksiyaların 
qapıları ağzında ümidləri qırılan bu insanlar mənəvi ucalıqdan uçuruma 
doğru yuvarlanırlar. Qələmləri əllərində haray qoparır, bu harayın nalələri 
könül fəğanını Tanrıya aparır… 
Əli Rza müəllim, sizə nə qədər maddi və mənəvi cəhətdən üzücü və 
ağır  olsa  da,  “Kredo”  adlı  ağır  bir  yükün  altına  girmisiz.  Bu  yük  sizin 
çiyinlərinizə əzab-əziyyət versə də bu məşəqqətə sinə gərirsiz. Lap “Molla 
Nəsrəddin”  dərgisinin  çəkdiyi  ağrı-acıya  bənzər  bir  ömür  yaşayır  sizin 
qəzetiniz. Buna baxmayaraq siz zəkanızın, iradənizin gücünə qatlaşaraq 
“Kredo” qəzetini yaşadırsız. Bu ağrılı yaşam bizim mənəviyyatımıza işıq 
salır. Allah bu işığı sizin könlünüzdən əskiltməsin. Sizin ilhamınız aşıb-
daşır, qarşısıalınmaz sellər təki çağlayır. Biz bu qəzetdə söz adamlarının, il-
ham sahiblərinin könül dünyasına səyahət edirik. Onların ürək çırpıntılarını 
duyuruq. Güclü yazanlarla zəif yazanların çarpışması, rəngarənglik, ağır 
tutumlu,  elmi-ədəbi  yazılar  qəzetin  səhifələrini  bəzəyir.  Bu  qəzetdə  jur-
nalist olmayan özünə jurnalist, şair olmayan özünə şair, yazıçı olmayan 

---

69
özünə yazıçı, publisist olmayan özünə publisist deyir. Bu qəzetdə həqiqi 
sənəti  olmayanlarla  sənəti  olanlar  döyüşür.  “Kredo”nun  qeyri-adiliyi 
də  bundadır.  Bu  qəzet  əsl  mübarizə  meydanını  xatırladır.  İlhamlılarla 
ilham sızlar  çarpışmasında  həqiqi  sənət  əsərləri qəzetinizdə boy  göstərir. 
Sizə  Allah  elə  ürək  verib  ki,  söz  adamını  layiq  olduğundan  da  artıq 
tərifləyirsiniz. Bu da sizin böyüklüyünüzdən irəli gəlir. Sözün düzü iki il 
qabaq “Kredo”nun səhifələrilə tanış olarkən bu qəzetin mənəvi çəkisinə nə 
qədər heyrətlənmişdimsə, indi də həmin heyrətimdə qalıram. 
Bizim  xalqın  ən  böyük  biganəliyi  vaxtında  öz  istedad  sahiblərinə 
dəyər  verməməsindədir.  Həmin  istedad  sahiblərindən  biri  də  sizsiz. 
Sizin  kompüterin  yanında  dayanıb  bədii,  publisist  əsərlərinizi  sinədən 
demə  yiniz  mənə  böyük  zallarda  görkəmli  alimlərin  dediyi  mühazirələri 
xatırladır. Amma  alimlərin  çoxu  mühazirələri  kağızdan,  siz  isə  sinədən 
deyirsiz… Sizin coşqun ilhamlı söz xəzinəniz tükənmək bilməyən dəryaya 
bənzəyir.  Dərya  coşanda  bulanır,  sakitləşəndə  durulur,  amma  heç  za-
man özünə, sözünə rahatlıq tapmır. Bu yaxınlarda “Kredo” qəzetinin on 
illiyi tamam oldu. On illik yubiley sükutla keçdi. Sükutun arxasında bir 
əzəmət  görünürdü.  Allah  əzəmətdən  endirməsin  qəzetinizi!  Bu  on  ildə 
“Kredo”nun  xalqın  mənəviyyatına  xidmətləri  danılmazdır.  Qəzetiniz 
qapılarını heç kimin üzünə bağlamır, hər kəsə imkan verir ki, niyə qadir 
olduğunu əyani şəkildə sübut etsin. Bu qəzet imkan verir ki, “yazaram” 
deyən kəs könül dünyasından qəzetin səhifələrinə boylansın, istər nəzmi, 
istər nəsri ilə, istərsə də publisist məqalələrilə, indiki zamanda qəzetlərin, 
dərgilərin, baş redaktorların bol olduğu bir vaxtda hər mətbuat orqanı oxu-
cunu təəccübləndirib onda maraq oyada bilməz. İldə beş-altı sayla çıxan 
qəzetlərdən  oxucu  hansı  zövqü  və  məlumatı  ala  bilər? Və  yaxud  “çevir 
tatı, vur tatı” prinsipilə işləyən mətbu orqanı insana nəyi aşılayar? Bəli, 
sizin  qəzet  oxucuya  zövq  və  məlumat  verməyi  bacardı.  Maddi  çətinlik 
girdabında boğulan “Kredo”ya çoxları dodaq büzsə də, onun ağrılı-acılı 
taleyinə bədxahları sevinsə də, siz bir an belə ruhdan düşmürsüz. Qəzetin 
çapını  böyük  çətinliklər  bahasına  davam  etdirirsiz.  Mən  ölkənin  bir 
vətəndaşı kimi hesab edirəm ki, bu millətə və mənəviyyata ölçüyə gəlməz 
xidmətdir. İnanıram ki, siz gec-tez bu xidmətinizin əvəzini ulu Tanrıdan, 
həm də səlahiyyəti olan tanrısevər bəndələrdən alacaqsız. Necə deyərlər, 
qızıl nə qədər torpaq altda qalsa da öz əvvəlki parıltısını itirmir. Vətəndə o 
qədər imkanlı insanlarımız var ki, Allah varlarını daha da aşdırıb-daşdırsın. 

---

70
Arzu edərdim ki, “Kredo”ya, söz-sənət xiridarı olan bu qəzetə öz maddi 
köməkliklərini  əsirgəməsinlər,  çünki  mənəviyyata  yol  da  maddiyyatdan 
keçir.  Maddi  durum  yaxşı  olmayanda  mənəviyyatda  aşınmalar  yaranır. 
Ona  görə  də  bəzən  varı  olan  istedadsızlar  öz  adlarını  əbədiləşdirmək 
fikrinə düşür, cəfəngiyyatla dolu cild-cild kitablar buraxır, ancaq kitabları 
vərəqləyəndə görürsən ki, ayə içində heç zad yoxdur və o kitablara qo-
yulan  pullara  heyfin  gəlir.  Düşünürsən  ki,  bu  pul-paranı  mənəviyyatın 
çiçəklənməsinə sərf edərdi, nəinki, bu boş cəfəngiyyatlara! Nə edəsən ki, 
çox vaxt həyat tərzi düşüncə tərzini üstələyir və ondan da aşınmalar baş verir. 
Çox güman ki, hər kəs öz dəyər ölçüsünü duysaydı bu biabırçılıqlar da baş 
alıb getməzdi. Sığala tamarzı dəyərlərimiz ayaqlar altında itib-batmazdı. 
Mənəviyyatımızın bal arıları öz çiçəklənmə dövrünü yaşayarkən qoltuqlar-
da yatmazdı. İstedadsızların tüğyan etdiyi bir zamanda barmaqla sayılası 
istedad sahiblərimiz maddiyyat acıları ilə çapalamazdı. O cümlədən sizin 
də qəzetiniz bu acıların içindədir. Siz də, sizinlə birgə çalışan işçiləriniz də 
maaşsız “Kredo”ya xidmətdədirlər. Bu xidmət həm də Vətənə təmənnasız 
xidmətdir.  İstedadlıların  ürək  çırpıntılarıyla  köklənmiş  qəzetiniz  öz  hə-
yat  ideyasına  sadiq  bir  ömür  yaşayır.  Bu  ömür  həyat  tufanlarının  keş-
məkeşlərində çapalayır, vurnuxur, dahi Füzuli demişkən “gözündən qanlı 
axar  su”.  “Kredo”nun  araya-ərsəyə  gəlməsində  Elçin  Kamalın,  Şakir 
Albalıyevin, Cavahir xanım Kamilqızının, işinin cəfakeşi, bacarıqlı Həkət 
xanım Muradovanın, gənc Türkanın əvəzsiz xidmətlərini qeyd etməmək 
günah olardı. Bu zəhmətsevər insanlar can-dildən “Kredo”ya bağlanıblar. 
Onların fədakarlığı sayəsində bu gün qəzet mətbu ömrünü yaşamaqdadır. 
Qəzet  sizi  diləyinizcə-ürəyinizcə maddiyyat  sarıdan  yarıtmasa  da,  sizlər 
onun cövrünə səbir, təmkin, bir oğul dəyanəti ilə dözürsüz. Allah dözü-
münüzü  tükətməsin,  üstünüzdən  səmum  yelləri  əsməsin,  “Kredo”  nun 
ayrılığı  bizlərin  və  sizlərin  qapısının  ağzını  kəsməsin,  çünki  o  bizlərə, 
sizlərə,  bütövlükdə  ədəbiyyatımıza,  mənəviyyatımıza  vacibli  qəzetdir. 
Allah vacib bildiklərini hifz etsin, o cümlədən “Kredo”nu! “Kredo” ya on 
yaşın mübarək deyirəm, sizə isə deyirəm, Əli Rza müəllim Tanrı o boyda 
mənəviyyat və zəka yükünün ağrısını daşıyan ürəyinizi qorusun, çünki siz 
həm mənəviyyatımıza, həm də ədəbiyyatımıza lazımlı adamsız. Təəssüflər 
olsun ki, lazımlı adamlarımızın qədir-qiymətini çox vaxt sağlığında verməyi 
bacarmırıq, çünki həqiqi sənəti olan kəslər qapıların kandarını dağıtmır, 
hansısa  dərgilərdə,  qəzetlərdə  öz  lövbərini  salmır.  İstedadsızlar  xalqın 

---

71
yaddaşında qalmır, istedadlılar çox zaman layiq olduğu yerə ucalmır, ancaq 
heç kəsin qarşısında alçalmır. Budur istedad sahibinin böyüklüyü! Allah 
böyüklükdən düşürməsin sizi, siz də hər zaman öz nəsrinizlə, nəzminizlə, 
publisist yazılarınızla, sevimli “Kredo”nuzla sevindirəsiz bizləri... 
Hörmətli Əli Rza müəllim, ürəyinizi qoruyun, çünki bəşər övladının ən 
ali mexanizmi onun ürəyidir…