T. Malikov O. Olimjonov moliya


 Transport vositalari egalarining fuqarolik



Yüklə 3,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə234/323
tarix30.09.2023
ölçüsü3,97 Mb.
#150845
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   323
Мoliya. Darslik. T.Malikov, O.Olimjonov. Toshkent-2019

24.7. Transport vositalari egalarining fuqarolik 
javobgarligini majburiy sug’urta qilish 


Yuridik yoki jismoniy shaxslar tomonidan uchinchi shaxslarning 
mol-
mulki va sog’ligiga zarar etkazilganda, ularning yuzaga kelgan 
zararni qoplash bo’yicha fuqarolik javobgarligi–javobgarlikni sug’urta 
qilishning ob’yekti hisoblanadi. Javobgarlikni sug’urtalash turlari 
“Sug’urta faoliyati klassifikatori”ning umumiy sug’urta tarmog’iga oid 
10-
klass “Avtofuqarolik javobgarligini sug’urta qilish”, 11-klass 
“Aviatsiya sug’urtasi doirasidagi javobgarlikni sug’urta qilish”, 12- 
klass “Dengiz sug’urtasi doirasida javobgarlikni sug’urta qilish” va 
13-
klass “Umumiy fuqarolik javobgarligini sug’urta qilish” doirasida 
o’tkazadilar. Javobgarlikni sug’urtalashni faqat yuqorida ko’rsatilgan 
klasslar bo’yicha litsenziyaga ega sug’urta tashkilotlari amalga 
oshirish huquqiga ega. 
Javobgarlikni 
sug’urtalash majburiy va ixtiyoriy shakllarda 
o’tkazilishi mumkin. 
Javobgarlikni 
sug’urtalashning majburiy turlariga quyidagilar 
kiradi: 
-transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy 
sug’urta qilish; 

ish beruvchining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta 
qilish; 

xavfli ishlab chiqarish ob’yektiga ega korxonalarning xavfli 
ishlab chiqarish ob’yektida avariya yuz bergan taqdirda boshqa 
shaxslarning hayoti, sog’lig’i va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof 
muhitga zarar etkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini majburiy 
sug’urta qilish; 
-
tashuvchining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish. 
Javobgarlikni sug’urta qilishning ixtiyoriy turlariga quyidagilar 
kiradi: 
- shifokorlar, advokatlar va boshqa kasb egalarining kasbiy 
javobgarligini sug’urta qilish; 
- a
ktsiyadorlik jamiyatlarining o’z investorlari oldidagi fuqarolik 
javobgarligini sug’urta qilish; 
-
qarz oluvchining bank oldidagi javobgarligini sug’urta qilish va 
boshqalar. 
Hozirgi kunda javobgarlikni sug’urtalashning eng keng tarqalgan 
turlaridan 
biri 
– transport vositalari egalarining fuqarolik 
javobgarligini majburiy sug’urta qilish hisoblanadi. 
Majburiy sug’urtaning mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotidagi 
ahamiyatini e’tiborga olgan holda 2008 yil 21 aprelda “Transport 
vositalari egalarining fuqarolik j
avobgarligini majburiy sug’urta qilish 


to’g’risida” O‘zbekiston Respublikasi Qonuni qabul qilindi
112
. Qonun 
41 ta moddadan iborat bo’lib, unda mazkur qonunning maqsadi, 
asosiy tushunchalar, majburiy sug’urtaning asosiy printsiplari, 
majburiy 
sug’urtani amalga oshirish shartlari va tartibi, sug’urta 
hodisalari bo’yicha zararning o’rnini qoplash, kompensatsiya 
to’lovlari, majburiy sug’urta bo’yicha to’lovlarni kafolatlash kabi 
boblar mavjud. 
Qonun qabul qilingandan so’ng uni amalga oshirishni 
ta
’minlashga qaratilgan Hukumat qarorini qabul qilishga zarurat 
tug’ildi va 2008 yilning 26 iyunida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasi “Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini 
majburiy sug’urta qilish to’g’risida” 141-sonli qaror qabul qildi. 
Mazkur qarorga asosan “Transport vositalari egalarining 
fuqarolik 
javobgarligini 
majburiy 
sug’urta 
qilish 
qoidalari” 
tasdiqlandi
113
. Shuningdek, qarorda transport vositalari egalarining 
fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish bo’yicha to’lovlarni 
kafolatlash jamg’armasini tashkil etish va uning asosiy vazifalari 
ko’rsatib o’tilgan. Eng muhimi, mazkur qaror asosida majburiy 
sug’urtani amalga oshirish huquqini olish uchun sug’urta 
tashkilotlariga muayyan talablar belgilandi. Ular quyidagilardan 
iborat: 

transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy 
sug’urta qilish huquqini olish uchun sug’urtalovchilar ustav 
kapitalining eng kam miqdori qonun hujjatlarida belgilangan 
me’yordan kam bo’lmasligi kerak; 

transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy 
sug’urta qilish huquqini olish uchun sug’urta tashkilotlari 
Qoraqalpog’iston Respublikasida, barcha viloyatlar va Toshkent 
shahrida majburiy sug’urta shartnomalarini tuzish, jabrlanuvchi 
(uning merosxo’ri yoki huquqiy vorisi)ning sug’urta to’lovlari 
to’g’risidagi talablarini ko’rib chiqish va sug’urta to’lovlarini amalga 
oshirish vakolati berilgan o’z filiallariga va boshqa alohida 
bo’linmalariga ega bo’lishi shart. 
Davlat tomonidan majburiy sug’urtani amalga oshirishda 
sug’urta tashkilotlariga nisbatan bunday talabning o’rnatilishi bejiz 
emas, albatta. Buni shu bilan izohlash mumkinki, majburiy sug’urta 
butun 
O‘zbekiston xududini qamrab oladi va yo’l-transport hodisasi 
112
“Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish to’g’risida” O‘zbekiston 
Respublikasi Qonuni. O‘zbekiston Respublikasining Qonun hujjatlari to’plami. – T.: Adliya vazirligi, 2008 yil 17-son. 
113
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini 
majburiy sug’urta qilish to’g’risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirish chora-tadbirlari haqida”gi 
141-sonli qarori. O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to’plami. – T.: Adliya vazirligi, 2008 yil, 26-27-son. 


mamlakatimizning qaysi joyida sodir bo’lishidan qatiy nazar, yuridik 
yoki jismoniy shaxslarning mulkiy manfaatlariga etkazilgan zarar, 
transport vositasi egasining fuqarolik javobgarligining majburiy 
sug’urtasi bo’yicha sug’urta tashkiloti tomonidan jabrlanuvchiga 
zarar qoplab berilishi lozim. 
Hozirgi kunda O‘zbekiston Respublikasi hududida transport 
vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish 
huqu
qiga quyidagi sug’urta tashkilotlari haqlidirlar: 
1. 
“O‘zagrosug’urta” aktsiyadordik jamiyati. 
2. 
“O‘zbekinvest” eksport-import milliy sug’urta kompaniyasi. 
3. 
“Kafolat sug’urta kompaniyasi” aktsiyadorlik jamiyati. 
4. 
“Kapital sug’urta” aktsiyadorlik jamiyati. 
5. 
“Alfa invest” mas’uliyati cheklangan jamiyati. 
6. 
“Asia insurans” sug’urta kompaniyasi. 
7. 
“Alskom” sug’urta kompaniyasi. 
8. 
“Ishonch” banklararo sug’urta kompaniyasi. 
9. 
“Universal sug’urta” aktsiyadorlik jamiyati. 
10. 
“Gross insurance” mas’uliyati cheklangan jamiyati. 
11. 
“Ingo Uzbekistan” yopiq aktsiyadorlik jamiyati. 
12. 
“Evroasia insuranse” mas’uliyati cheklangan jamiyati 
shaklidagi qo’shma korxona. 
13. 
“Temiryo’l-sug’urta” sug’urta kompaniyasi. 
Yuqorida nomlari keltirilgan sug’urta tashkilotlarining ustav 
kapitali 2018 yil 1 iyuldan 
sug’urtalovchilarning ustav kapitallariga 
nisbatan o’rnatilgan yangi talablarga to’la-tukis mos keladi. 
Ma’lumki, 2018 yil 1 iyuldan majburiy sug’urtani amalga oshiruvchi 
sug’urtalovchilar uchun ustav kapitalining eng kam miqdori 15,0 
milliard so’mdan kam bo’lmasligi shart. Bu haqda O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidentining 2017 yil 29 sentyabrdagi “O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidentining ba’zi hujjatlariga o’zgartish va 
qo’shimchalar kiritish, shuningdek, ayrimlarini o’z kuchini yo’qotgan 
deb hisoblash to’g’risida”gi PF-5197-son Farmonida aniq 
ko’rsatilgan
114
. Shuningdek, mazkur sug’urta tashkilotlarining 
O‘zbekiston Respublikasining barcha hududlarida filiallari mavjud. 
Ta’kidlash joizki, transport vositalari egalarining fuqarolik 
javobgarligini majburiy sug
’urta qilishni joriy qilish kutilgan natijani 
berdi. Mustaqil tahlilchilarning fikrlariga ko’ra, majburiy sug’urtaning 
amaliyotga joriy etilishi mamlakat miqyosida sug’urtaning aholi 
barcha qatlamlari orasiga kirib borishiga va shu orqali sug’urta 
114
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Sug’urtachilarning moliyaviy barqarorligini yanada oshirishga oid 
qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida” 2011 yil 31 maydagi PQ-1544-son qarori. 


madaniyatini oshishiga xizmat qilgan. Bundan tashqari, majburiy 
sug’urtaning amaliyotga joriy etishdan ko’zlangan asosiy maqsad 
yo’l-transport hodisalari sodir bo’lishi oqibatida jabrlangan shaxslarni 
ijtimoiy himoyasini kafolatlaydigan samarali tizimni shakllantirish edi. 
Ma’lumki, transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini 
majburiy sug’urta qilish tizimining ijtimoiy yo’naltirilgan jihatlaridan 
biri mazkur sug’urta bo’yicha to’lovlarni kafolatlash jamg’armasining 
tashkil etilganligi hisoblanadi. Transport vositalari egalarining 
fuqarolik javo
bgarligini majburiy sug’urta qilish bo’yicha to’lovlarni 
kafolatlash 
jamg’armasining funksiya va vazifalari O‘zbekiston 
Respublikasining 
“Transport vositalari egalarining fuqarolik 
javobgarligini majburiy sug’urta qilish to’g’risida”gi Qonunida
115
va 
Vazirlar Mahkamasining “Transport vositalari egalarining fuqarolik 
javobgarligini majburiy
sug’urta qilish to’g’risida”gi O‘zbekiston 
Respublikasi Qonunini amalga oshirish chora-tadbirlari
haqida” 
2008 yil 24 iyundagi 141-son qarorida
116d
a atroflicha qayd etib 
o’tilgan. 
“Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini 
majburiy sug’urta qilish to’g’risida”gi O‘zbekiston Respublikasi 
Qonunining 30-
moddasida majburiy sug’urta bo’yicha to’lovlarni 
kafolatlash jamg’armasining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat 
ekanligi 
ko’rsatib 
o’tilgan: 
“transport 
vositalaridan 
foydalanilayotganda jabrlanuvchilarga etkazilgan zararning o’rni 
ularga ushbu Qonun talablariga muvofiq kompensatsiya to’lovlarini 
amalga oshirish orqali kafolatli qopla
nishini ta’minlash; ushbu 
Qonunga muvofiq sug’urta mukofotlari bo’yicha siylovlar olish 
huquqiga ega bo’lgan fuqarolarning ayrim toifalarini qo’llab- 
quvvatlash tizimini mazkur siylovlarni kompensatsiya qilish orqali 
moliyaviy jihatdan ta’minlash; majburiy sug’urta to’g’risidagi 
ma’lumotlarni, shu jumladan majburiy sug’urta shartnomalari, 
sug’urta hodisalari, sug’urta qildiruvchilar va jabrlanuvchilar 
shaxsiga oid ma’lumotlarni o’z ichiga olgan axborot ma’lumotlar 
bazasini 
shakllantirish, 
shuningdek 
mazkur 
ma’lumotlar 
sug’urtalovchilar va To’lovlarni kafolatlash jamg’armasi o’rtasida 
qonun hujjatlarida belgilangan sug’urta siri to’g’risidagi talablar 
ta’minlangan holda ayirboshlanishini tashkil etish; ushbu moddaga 
115
“Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish to’g’risida” O‘zbekiston 
Respublikasi Qonuni. O‘zbekiston Respublikasining Qonunchilik hujjatlari to’plami. – T.: Adliya vazirligi, 2008 yil 17- 
son. 
116
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini 
majburiy sug’urta qilish to’g’risida” O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirish chora-tadbirlari haqida” 2008 
yil 24 iyundagi 141-sonli qarori. O‘zbekiston Respublikasining Qonunchilik hujjatlari to’plami. – T.: Adliya vazirligi, 
2008 yil 26-27-son. 


muvofiq To’lovlarni kafolatlash jamg’armasi zimmasiga yuklatilgan 
asosiy vazifalarni amalga oshirish bo’yicha uning faoliyatini tartibga 
soluvchi qoidalarni maxsus vakolatli davlat organi bilan kelishilgan 
holda ishlab chiqish va tasdiqlash”
117.
Jamg’arma tashkil etilgan paytdan boshlab o’z zimmasiga 
yuklangan vazifalarni sifatli va to’liq bajarilishini ta’minlash 
maqsadida yo’l-transport hodisasi sodir bo’lishi natijasida 
jabrlanuvchilarga 
kompensatsiya to’lovlari bo’yicha kelib tushgan 
arizalarni ko’rib chiqish va to’lovlarni amalga oshirish tartibini 
belgilovchi me’yoriy hujjatlarni ishlab chiqdi. Mazkur hujjatlar 
jamg’arma tomonidan tegishli arizalarni o’z vaqtida ko’rib chiqish va 
kompe
nsatsiya to’lovlarini amalga oshirish imkoniyatini berdi. 
Qonunga muvofiq, sug’urtalovchiga nisbatan bankrotlik tartib-taomili 
qo’llanilganda, jabrlanuvchiga etkazilgan zarar uchun javobgar 
shaxs noma’lum bo’lganda va foydalanilayotganda zarar etkazgan 
tra
nsport vositasining egasi o’z fuqarolik javobgarligini sug’urta qilish 
bo’yicha majburiyatini bajarmaganda jamg’arma tomonidan 
kompensatsiya to’lovlari amalga oshiriladi. 
Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy 
sug’urta qilish bo’yicha to’lovlarni kafolatlash jamg’armasining asosiy 
vazifalaridan yana biri amaldagi qonunchilikka asosan sug’urta 
mukofotlarini to’lashda siylovlar berilishi belgilab qo’yilgan shaxslar 
tomonidan to’lanishi lozim bo’lgan sug’urta mukofotlari summasining 
50 foizini sug’urtalovchilarga to’lash hisoblanadi. “Transport 
vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish 
to’g’risida”gi Qonunning 13-moddasiga ko’ra quyidagi shaxslar 
sug’urta mukofotlari bo’yicha siylovlar olish huquqiga quyidagilar 
ega
118: 
-1941-1945 yillardagi urush qatnashchilari yoki partizanlari 
yoxud ularga tenglashtirilgan shaxslar; 
-1941-1945 yillardagi urush davri mehnat fronti faxriylari; 
-kontsentratsion lagerlarning sobiq yosh tutqunlari; 
-harbiy 
xizmat 
majburiyatlarini 
bajarishda 
yaralanganligi, 
kontuziya bo’lganligi yoki shikastlanganligi oqibatida yoxud frontda 
bo’lish bilan bog’liq kasallik tufayli halok bo’lgan harbiy 
117
“Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish to’g’risida” O‘zbekiston 
Respublikasining Qonuni. O‘zbekiston Respublikasining Qonunchilik hujjatlari to’plami. – T.: Adliya vazirligi, 2008 yil 
17-son. 
118
“Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urta qilish to’g’risida” O‘zbekiston 
Respublikasining Qonuni. O‘zbekiston Respublikasining Qonuni. O‘zbekiston Respublikasining Qonunchilik hujjatlari 
to’plami. – T.: Adliya vazirligi, 2008 yil 17-son. 


xizmatchining ota-onasidan biri yoki boshqa turmush qurmagan 
bevasi; 
-Chernobil AESdagi avariya oqibatida jabrlanganlar; 
-pensionerlar; 
-nogironlar. 
Majburiy sug’urta shartnomasini tuzish uchun sug’urta 
qildiruvchi sug’urta tashkiloti va uning joylardagi vakillariga majburiy 
sug’urta shartnomasini tuzish to’g’risidagi ariza-anketani har bir 
transport vositasi bo’yicha taqdim etadi, unga quyidagi hujjatlarning 
nusxalari ilova qilinadi: 
a) 
transport vositasini boshqarishga qo’yilgan sug’urta 
qildiruvchi 
— jismoniy shaxsning va boshqa shaxslarning pasporti 
yoki boshqa shaxsini tasdiqlovchi guvohnomasi (fotosurati va 
ro’yxatga olinganlik to’g’risidagi oxirgi yozuv qayd etilgan varaqlari); 
b) 
transport 
vositasining 
texnik 
pasporti 
(schyot- 
ma’lumotnomasi) yoki uning davlat ro’yxatidan o’tkazilganligi 
to’g’risidagi guvohnoma (transport vositasining oldi-sotdi (almashish, 
hadya qilish) shartnomasining nusxasi); 
v) transport vositasini boshqarishga berilgan ishonchnoma 
yoxud ushbu transport vositasiga egalik huquqini tasdiqlovchi 
boshqa hujjat 
— agar majburiy sug’urta shartnomasi transport 
vositasini boshqarishga faqat muayyan shaxslargina boshqarishga 
qo’yilishi sharti bilan tuzilgan bo’lsa (transport vositasini 
boshqarishga qo’yilgan barcha shaxslar uchun, transport vositasi 
egasidan tashqari); 
g) transport vositasini bo
shqarishga qo’yilgan barcha 
shaxslarning 
haydovchilik 
guvohnomasi 
yoki 
barcha 
haydovchilarning 
transport 
vositasini 
boshqarish 
huquqini 
tasdiqlovchi boshqa hujjatlar 
— transport vositasini boshqarishga 
faqat muayyan shaxslar qo’yilishi sharti bilan majburiy sug’urta 
shartnomasi tuzilgan taqdirda; 
d) sug’urta qildiruvchi — jismoniy shaxslarning sug’urta 
mukofoti bo’yicha siylov olish huquqiga ega bo’lgan shaxslar 
toifasiga tegishliligini tasdiqlovchi (guvohnoma, ma’lumotnomalar va 
shu kabilar) hujjatlar (aga
r bo’lsa). 
Sug’urta qildiruvchi sug’urtalovchiga taqdim etilayotgan 
ma’lumotlar va hujjatlarning to’liqligi va haqiqiyligi uchun javobgar 
hisoblanadi. 
Sug’urta puli majburiy sug’urta shartnomasida milliy valyutada 
ko’rsatiladi. Majburiy sug’urta shartnomasi bo’yicha sug’urta 


Суғурта суммаси 
Жабрланувчининг ҳаёти ва 
соғлигига зарар етказилганда 
тўланадиган сумманинг энг 
юқори миқдори – суғурта 
суммасининг 65,0 гача миқдорга 
тенг 
Жабрланувчининг мулкига зарар 
етказилганда тўланадиган 
сумманинг энг юқори миқдори – 
суғурта суммасининг 35,0 гача 
миқдорга тенг 
mukofotining miqdori hukumat qarori bilan tasdiqlangan sug’urta 
tariflariga muvofiq hisoblab chiqiladi. 
Hozirgi paytda transport vositalari egalarining fuqarolik 
javobgarligini majburiy sug’urta qilish bo’yicha sug’urta summasining 
eng yuqori miqdori 12,0 mln.so’mga teng qilib belgilangan. Uning 35 
foizgacha bo’lgan qismi yo’l-transport hodisasi sodir bo’lishi 
natijasida jabrlanuvchining 
– yuridik yoki jismoniy shaxsning mulkiga 
etkazilgan zararni qoplash uchun sarflanadi. 
Sug’urta 
summasining 
65 
foizgacha 
bo’lgan 
qismi 
jabrlanuvchining hayoti va sog’ligiga etkazilgan zararni qoplash 
uchun to’lanadi. Buni yuqorida keltirilgan chizmada yaqqol ko’rsatish 
mumkin. 
Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy 
sug’urta qilish bo’yicha sug’urta mukofotini hisoblashda tarif stavkasi 
quyidagilarni e’tiborga olgan holda o’zgaradi: 

transport vositasining turi; 

transport vositasining yuridik yoki jismoniy shaxsga tegishli 
ekanligi; 

transport vositasi harakatlanadigan (ro’yxatga olingan) xudud; 

oldingi davrlarda sug’urta hodisalarining sodir bo’lganligi yoki 
bo’lmaganligi; 

haydovchining yoshi; 

transport vositasidan mavsumiy foydalanish; 



haydovchining staji. 
Masalan, Toshkent shahrida davlat ro’yxatidan o’tgan va shu 
xududda harakat qiladigan dvigatel hajmi 1200 kub. santimetrgacha 
bo’lgan jismoniy shaxslarga tegishli engil avtomashinalar uchun 
bazaviy tarif stavkasi 0,4 foizni tashkil eta
di. Sug’urta summasining 
eng yuqori miqdori 12,0 mln.so’m etib belgilangan. Demak, bazaviy 
stavka 48,0 ming so’mga teng. Mashina Toshkent shahrida harakat 
qilganligi uchun unga 1,4 koeffitsent qo’llaniladi va natijada sug’urta 
summasi 67,2 ming so’mga teng bo’ldi. Agar, haydovchining staji 5 
yildan ortiq bo’lsa, u holda unga 1,0 koeffitsent qo’llaniladi, ya’ni 
sug’urta mukofoti o’zgarmasdan qoladi. 
Jabrlanuvchilarga zarar etkazilishiga olib kelgan yo’l-transport 
hodisasi ishtirokchisi bo’lgan sug’urta qildiruvchi (fuqarolik 
javobgarligi majburiy sug’urta shartnomasi bo’yicha sug’urtalangan 
boshqa shaxs) mazkur hodisaning boshqa ishtirokchilari talabiga 
ko’ra ularga ushbu transport vositasi egalarining fuqarolik 
javobgarligi 
sug’urtalangan 
majburiy 
sug’urta 
shartnomasi 
to’g’risidagi ma’lumotlarni xabar qilishi shart. 
Sug’urta qildiruvchi (fuqarolik javobgarligi majburiy sug’urta 
shartnomasi bo’yicha sug’urtalangan boshqa shaxs) yoki uning 
vakolatli vakili sug’urta hodisasi sodir bo’lganda: 
-jabrlanuvchiga 
(uni
ng 
merosxo’rlariga 
yoki 
huquqiy 
vorislariga) yo’l-transport hodisasi kunidan boshlab uch kalendar 
kundan kechiktirmay sug’urta polisining nusxasini topshirishi; 
-
davlat yo’l harakati xavfsizligi xizmati xodimlarining etib 
kelishini kutishi, imkoni boricha 
yo’l-transport hodisasi guvohlarining 
familiyasi va manzilini yozib olishi; 
-
darhol, yo’l-transport hodisasidan keyin 72 soatdan 
kechiktirmay, sodir bo’lgan hodisa haqida yozma shaklda, sug’urta 
polisining nusxasini ilova qilgan holda sug’urtalovchiga (uning 
filialiga) yo’l-transport hodisasi sodir bo’lgan joydagi va transport 
vositasi ro’yxatdan o’tkazilgan joydagi davlat yo’l harakati xavfsizligi 
xizmatiga bildirishi kerak. Bildirishnomada hodisaning xususiyati
sodir bo’lgan payti, ko’rilishi taxmin qilingan zararning miqdori, yo’l- 
transport hodisasiga aloqador barcha shaxslarning, shu jumladan 
taxmin qilingan da’vogarlarning nomlari va manzillariga taalluqli 
axborot imkon qadar to’liq hajmda, shuningdek sug’urta qildiruvchi 
hodisa haqida ilk marotaba qa
y tarzda xabardor bo’lganligi va 
sug’urta qildiruvchining nega hodisani talabnoma bildirishga sabab 
bo’lishi mumkin deb hisoblashiga oid tafsilotlar majburiy tartibda 
ko’rsatilishi kerak; 


-
sug’urtalovchiga sug’urta hodisasi munosabati bilan unga 
nisbatan qo’yilayotgan barcha talablar yoki unga qarshi boshlangan 
sud muhokamasi to’g’risida darhol xabar qilishi, zarar etkazilishi 
holatlari to’g’risidagi barcha ma’lumotlarni va vakolatli organlardan 
olingan, sug’urta hodisasining sabablari hamda oqibatlarini, 
zararning xususiyati va miqdorini belgilash uchun zarur bo’lgan 
hujjatlarni sug’urtalovchiga taqdim etishi; 
zararning oldini olish va (yoki) kamaytirish yuzasidan mumkin 
bo’lgan barcha choralarni ko’rishi kerak. 

Yüklə 3,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   323




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin