Suxbat– o’qitishvao’qishningdiologik savol-javob usuli.
Munozara–faolta‘limusulibo’libmuxokama,ma‘lummuammobo’yichafikralmashinuv ko’rinishida o’tadi.
Munozara usuli barcha funksiyalarni bajaradi. Ushbu usuldan, quyidagi maqsadlar uchun foydalanamiz: yangi bilimlarni shakllantirish; o’quvchilarda u yoki bu savollarni chuqur o’ylab ko’rish, tub ma‘nosiga yetishga motivatsiyani ta‘minlash; o’quvchilarga dalil va dalilga asoslangan xulosa orasidagi farqni tushunib yetishni o’rgatish; kommunikativ ko’nikmalarni shakllantirish, o’quvchilarga o’z fikrida mustaxkam turish va uni ximoya qilishga yordam berish. Munozara rivojlanishi mumkin, qachonki: erkin munozara bo’lsa; yoki biror yo’nalishda boshqariladigan munozara bo’lsa.
Miyaga xujum (breynstorming)-g’oyalarnigeneratsiya qilish usuli. Qtnashchilarbirlashgan xolda qiyin muammoni yechishga xarakat qiladilar: uni yechish uchun shaxsiy g’oyalariniilgari suradilar (generatsiya qiladilar).
Bu usul barcha funksiyalarni bajaradi: lekin uning asosiy vazifasi – muammoni mustaqil tushunish va yechishga ta‘lim oluvchilarni motivatsiyasini uyg’otish.
Pinbord(inglizchadan: pin-mustaxkamlash; board-doska). Buo’qitishusluliningmoxiyati shundan iboratki, unda munozara yoki o’quv suxbati amaliy usul bilan bog’lanib ketadi. Uning afzallik munozara olib borish funksiyalari – rivojlantiruvchiva tarbiyalovchi vazifadir: o’quvchilarda muloqat yuritish va madaniyati shakllanadi,o’z fikrini faqat og’zaki emas, balki yozma ravishda bayon etish maxorati, mantiqiy va tizimli fikr yuritish ko’nikmasi rivojlanadi.
1 (5%)
2 (10%)
3 (20%)
4 (30%)
5 (40%)
6 (50%)
7 (75%)
8 (90%)
O’qitish piramidasi
1.
Ma‘ruza, doklad
Eshitganimiznin5%
2. O’qish
O’qiganimizning 10%
3. Video, rasm, ko’rgazmalarni ko’rish
Ko’rganimizning 20%
4.
Tajribaninamoyishqilish
Ko’rganvaeshitganimizning 30%
5.
Munozara
Birgamuxokamaqilganimizning 40%
6.
Mashq
O’qigan, yozgan, gapirganlarimizning 50%
7.
Ishbilarmon o’yin, loyixa usuli
Mustaqil o’qiganlarimizning, taxlil qil-ganlarimizning, muxokama,
ximoya va yozganlarimizning, namoyish qilganlari-mizning 75%
8.
Boshqalarnio’qitish
Boshqalarni o’qitgan narsalarimizning 90% ni
Rolli o’yin,ishbilarmonliko’yinikabi, vaziyatdako’rsatilganmuammoni yechishbo’yicha qatnashchilarning birgalikda faol ish olib borishlariga asoslangan. Mavzu qatnashchlarning bitta majburiy maqsadlari bor – muammoni yechish. Lekin individual maqsadlar, ishbilarmonlik o’yinidagi kabi kelishib olinmaydi. Rolli o’yin qatnashchilarining xar birini maqsadi - g’alaba qozonish, o’zini ko’rsatish. Vaziyatli o’yin yakunlarini baxolash faqatgina umumiy maqsadga erishish natijalariga qarab emas, balki xar bir qatnashchining maqsadga erishishiga qarab belgilanad9i.