Taraqqiyot psixologiyasi va differensial psixologiyasi

Deviant xulq – atvor – ijtimoiy deviantlikni kiritib chiqaruvchi xulq – atvor
Dadillik – kishining xayot va omonligi uchun omon bo`lgan kishilarni engishda ko`rinadigan iroda kuchidir.
Do`stlik – o`zaro bir- birini tushunuvchi 2 inson o`rtasida yuzaga keluvchi emotsional ijobiy xisdirodatda bir jins vakillari orasida yuzaga keladi.
Jamiyat – tabiatning bir qismi, borliqning aloxida shaklini ifodalaydigan falsafiy tushuncha odamlar uyushmasining maxsus shakli kishilar o`rtasida amal qiladigan ko`plab munosabatlar majmuasidir.


Individ – odamzodning vakili, o`ziga xos takrorlanmas xususiyatlar egasi hisoblanish odam.
Innovatsiya – ijtimoiy amaliyotda sezilarli o`zgarishlar tug`diradigan turli xil yangiliklar yaratish va tadbiq etish.
Idrok – sub’ekt tomonidan uning ongiga nisbatan tashqi dunyodan ajratib olinadigan ba’zi butunlik va yaxlitliklarning bilish jarayoni va harakatlari davomida ongda aks ettirilishidir (bunga boshqa kishilar va inson o`z tanasini aks ettirish ham kiradi). Aytaylik, insonning o`z tanasining sog`ligi yoki nosog`lomligi to`g`risidagi ichki a’zolardan kelayotgan signal natijasida shakllanadigan obrazni idrok etish ham, etmaslik ham mumkin. Ko`pincha esa idrok deganda tabiiy va sotsial dunyodagi predmetlarni in’ikos ettirish tushuniladi. Ob’ekt bo`lsa tashqi muhitda tayyor holda bo`ladi-yu, u insonga ta’sir qiladi va natijada u inson tomonidan avtomatik tarzda aks ettiriladi, anglanadi, desak, unchalik to`g`ri emas. Aksincha, inson tartibsiz holdagi kechinma va tasavvurlar orasidan ba’zi ob’ektlarni ajratib oladi va bu bilan go`yoki ushbu tartibsizliklarni tartibga keltiradi. Inson sezgi a’zolariga ta’sir qilish uchun biron narsa idrok etildi, anglandi deyishga hali erta. Predmet yoki predmet emas deb hisoblash insonning o`ziga bog`liq: kim uchundir tashqi muhitda musiqaviy ovoz va shovqinlar, ularda uyg`unlashmaganlik (dissonans) va uyg`unlik (konsonaj); kimgadir esa mashinaning ishlashidan darak beruvchi shovqin yoki hayvonlar tomonidan chiqarilayotgan ovozlar, kim uchundir suhbatdoshning nutqidagi mantiqiy urg`u berishlar, kimgadir turar joylarni muvaffaqiyatli yoki muvaffaqiyatsiz rejalashtirish va boshqalar. Kimlar uchundir esa, agar u bunday narsalarni bilmasa, ular go`yoki yo`qdek «zo`r berib eshitmaslik va ko`rmaslik» payida bo`ladi.
Iroda – insonning o`z psixikasi va hatti-harakatlarini ongli ravishda boshqara olishida namoyon bo`ladigan xususiyati (holati) dir. Iroda ongli tarzda o`z oldiga qo`ygan maqsadiga erishishi yo`lida ro`y beradigan to`siqlarni engib o`tish davomida namoyon bo`ladi. Uni o`z-o`zini zo`rlab qiynash bilan tenglashtirmaslik kerak. Iroda hamma vaqt ham o`z-o`zini majburlash bilan bog`liq emas. Bu baribir o`z maqsadiga erishishishi yo`lida ishonch, kelishish, ayyorlik, o`rgatish, o`z xususiyatlaridan mohirona foydalanish (odatlar, standart reaktsiyalar, zaifliklardan) bo`lishi mumkin.