Tili, adabiyoti va folklori instituti, alisher navoiy nomidagi davlat adabiyot muzeyi, urganch davlat universiteti

Адабияттар: 
1.
Бекембай Апыш Жалпы дидактиканын негиздери. Окуу куралы. 
Бишкек, «Мектеп». 1991. – 158 б.
2.
Койчуманов Ж., Кадыров Ы. Макал-лакаптар, нуска сѳздѳр, накыл 
кептер, залкар ойлор: - Бишкек: «Бийиктик Плюс», 2012. – 542 б. 
3.
Кыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаева. –
Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1980. 
Том 5. Бишкек: Пирс – Токкана. -656 б. 
4.
Темирорва М. Ўзбек ва қирғиз фольклорида мақоллар муштараклиги: - 
Тошкент: «Турон-Иқбол», 2016. – 128 б. 
5.
Ўзбек халқ оғзаки поэтик ижоди: - Тошкент: «Ўқитувчи», 1980. – 360 б.
6.
https://qomus.info/encyclopedia/cat-t/topishmoq-uz/
. 
7.
http://kyrgyzinfo.ru/.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

324 
TURKİY XALQLAR ADABİYOTİDA OZARBAYJON 
ADABİYOTİNİNG TUTGAN O‘RNİ
 
TORPAQ - MİFİK SAKRALLIĞIN RƏMZİDİR 
 
Ülkər NƏBİYEVA
Bakı Dövlət Universiteti 
Filologiya elmləri üzrə elmlər doktoru, professor əvəzi 
[e-mail]
 
(Ozarbayjon)
Xülasə 
Məqalə türk mifoloji təsəvvürlərində torpaq anlayışının həm də mifik
sakrallıq semantikasını əhatə etməsinə və bu kontekstdə yazın gəlişini 
rəmzləndirən Novruz bayram kompleksinə daxil olan Torpaq çərşənbəsinin xalq 
təfəkküründə və şifahi söz sənətində əks olunmasına həsr olunmuşdur. Burada 
torpaq dünyanın və insanın yaradılıışında iştirak edən dörd müqəddəs ünsür kimi 
şərh olunmuş və Qurani-Kərimdən torpaqla bağlı surə və ayinlərdən nümunələr 
gətirilmişdir. Həmçinin Torpaq çərçənbəsi-İlaxır çərçənbə ilə bağlı xalq arasında 
yayılmış adət-ənənə, ritual və xalq ədəbiyyatı nümunələrinə yer verilmişdir. 
Xüsusən də Xızırla bağlı inanclar, onun yazın gəlişini müjdələməsi, axır 
çərşənbədə bütün evlərə bolluq- bərəkət paylaması vəs. haqqında mətnlər təqdim 
olunmuşdur.