40
shakllanishi qayd qilinadi. Bu ko‘rinishdagi vaziyat ishlab chiqarilgan mahsulot
tannarxiga ta’sir ko‘rsatib, ya’ni tovarning (yoki ko‘rsatiluvchi xizmatlar)
tannarxining ortishi yoki pasayib ketishiga olib kelishi mumkin.
Bozorning asosiy ishtirokchilari (sotuvchi – sotib oluvchi; yetkazib
beruvchi – iste’molchi; investor – pudratchi va h.k.) bevosita o‘zaro
munosabatga kirishishi kuzatiladi, biroq ko‘pincha ular o‘rtasida vositachi –
o‘rtakash (zavod–ulgurji baza–pudratchi va h.k.) faoliyat olib borishi kuzatiladi.
Masalan, qurilish materiallari ishlab chiqaruvchi korxonaning tayyor mahsuloti
sotilishida qurilish materiallari ulgurji bazasi tashkil qilinishi mumkin. Bu
ko‘rinishdagi vositachilar
oraliq sotish bozori
tushunchasini belgilab, bu bozor
o‘z tarkibiga turli investitsiya bozorlarini: ya’ni,
qurilish resurslari bozori
,
jumladan masalan, yuqorida keltirilgani kabi, shuningdek qurilish mexanizmlari,
transport vositalari va shu kabi bozorlar;
texnologik va muhandislik qurilmalari
bozori
; qurilish pudratchilari bozori va ko‘chmas mulk bozori kabilarni kiritish
mumkin. Ular tashkiliy jihatdan mustaqil faoliyat olib boradi. Masalan,
riel –
esteyt
: bino, xonadonlarni sotish yoki ijaraga berish bilan shug‘ullanadi va h.k.,
ya’ni materiallar yoki qurilmalar bozori bilan bog‘liq emas, biroq investitsiya
bozorining barcha qismlari iqtisodiy jihatdan o‘zaro bog‘liq hisoblanadi: ushbu
ko‘rinishda, bir bozorda talab va taklifda narx–navoning o‘zgarishi boshqa
bozordagi talab va taklif qiymatiga ta’sir ko‘rsatadi.
Bozor marketing va rivojlanishning marketing strategiyasi tushunchalari
bilan bog‘liq hisoblanadi.
Dostları ilə paylaş: