Tursun usarovich salimov jahon xalqlari etn ologiyasi

bretonlar
(Fransiyaning shimoliy-g'arbidagi 
Bretan yarimoroli) va uelsliklar kiradi. So‘nggi paytlarda bu guruh­
ga komiylami ham qo‘shmoqdalar. Komiylar, Angliyaning janubiy- 
g'arbida (Komuoll) yashaydilar. Komiy tili uzoq payt o iik til hisob- 
langan. Hozirda unda 150 kishi gaplashadi. Ammo uni bir necha ming 
kishi o‘rganmoqda.
Yevropada hind-yevropa til oilasining ikki mustaqil tarmog‘i 
b o iib , ular grek va alban tillaridir. Hindoriy guruhidan - lo iilar mav­
jud. Yevropaning uch etnosi - vengrlar, finlar va kichik xalq - saamlar 
(laparlar) ural til oilasining fin-ugor tarmog‘iga kiradi.
263

---

Saamlar Yevropaning eng shimolida, Norvegiya, Shvetsiya va 
Finlandiyaning arktika rayonlari hamda Rossiya Federatsiyasining 
Kolskiy yarimorolida yashaydilar.
Saam xalqlari 3 ta til guruhi (ural, oltoy va paleosiyo)ga va 4 ta til 
oilasi (fin-ugor, samodiy, tungus-manjur va turkiy)ga mansub.
1. Fin-ugor oilasi: saamlar, xantlar, mansilar (umumiy soni 80,5 
ming kishi).
2. Samodiy oilasi: nenetslar, nganasanlar, selkuplar (umumiy soni 
34,5 ming kishi).
3. Tungus-manjur oilasi: evenklar, evenlar, nanaylar, ulchilar, ude- 
geylar, orochilar, negidallar (umumiy soni 56,4 ming kishi).
4. Turkiy oilasi: dolganlar, tofalar (umumiy soni 5,9 ming kishi).
5. Paleosiyo til guruhi: chukchalar, koryaklar, itelmenlar, yuka- 
girlar, eskimoslar, aleutlar, nivxilar, ketlar (umumiy soni 132,1 ming 
kishi)ni tashkil qiladi.
Saamlar son jihatidan uncha katta boTmasa-da, ular barcha Shi­
moliy Yevrosiyo xalqlaridan yirigi hisoblanishadi. Biroq ularni o‘rab 
turgan qo‘shni xalqlar orasida umumiy aholining sezilmas foizini 
tashkil qiladi. Shunday sharoitda, ya’ni ko‘psonli boshqa tilda 
so‘zlashuvchi xalqlar qurshovida saamlar o‘z tili va turmush tarzini 
qanday qilib saqlab qoldi ekan, degan savol juda qiziqarlidir.
Ko‘pgina olimlar raqamlarga tayangan holda, saamlaming tez 
orada yo‘qolib va singib ketishini bashorat qilishgan. Biroq, bu noil- 
miy fikrni tarixiy haqiqat tasdiqlamadi.