Tursun usarovich salimov jahon xalqlari etn ologiyasi

Ijtimoiy tuzum va diniy tasavvurlar. 
Papuaslar qabilalarga 
boiinadi, lekin ular mustahkam tashkilotlar emas, sababi qabilani til 
va madaniyat umumiyligi birlashtirsa-da, unda qabila boshliqlari in- 
stituti shakllanmagan.
Papuas jam iyati asosini qarindoshlar guruhi tashkil etib, u uch- 
to ‘rt avlod vakillaridan iborat. U m g‘ patriarxal k o ‘rinishida. U ru g ia r 
ittifoqi - yevropaliklar kelguniga qadar eng yirik ijtimoiy tashkilot 
b o ig an .

---

Hozirgi paytda Yangi Gvineya aholisining ko‘pchiligi xristian- 
llkning 
protestant va katolik mazhablariga mansub. Lekin xristian- 
llkka 
e’tiqod kuchli asosga ega emas.
2.5. 
Okeaniya xalqlari 
XX 
asrda va hozirgi kunda.
Siyosiy holat
XX asming 60-yillariga qadar butun Okeaniyada birgina mustaqil 
davlat 
— Yangi Zelandiya bo‘lgan. Keyinchalik birgina Melaneziyada 
F^ji (1970), Papua-Yangi Gvineya (1975), Solomon orollari (1978), 
Vanuatu 
(1980) mustaqillikka erishdilar. Fransiyaning dengiz orti 
hududi 
- Yangi Kaledoniya tub aholisi va yana boshqa orollarda m us­
taqillik 
uchun kurash davom etmoqda.
Ikkinchi jahon urushidan so‘ng Mikroneziyaning asosiy qismi 
BMT 
tomonidan AQSH boshqamviga berilgan. Ulaming ayrimlariga 
1987-yili (Mikroneziya Federativ Shtatlari, Palau Respublikasiga) 
AQSHga 
assotsiatsiyalangan davlatlar maqomi berildi. Butunlay 
m ustaqillikka N aum oroli (1968-y.) erishgan.
A n’anaviy va zamonaviy madaniyat. 
Melaneziya xalqlari 
lam onaviy madaniy atiga an’anaviy madaniy atning Yevropa madani­
yati 
bilan mujassamlashuvi xususiyatlidir. 0 ‘ zaro munosabatlar sust 
hududlarda, jum ladan, Yangi Gvineyaning markaziy hududlarida tub 
>|holi 
madaniyati deyarli o ‘zgarishsiz qolgan. Yevropaliklar, ameri-
kaliklar bilan bevosita alo- 
qada bo ‘lgan orollarda (jum­
ladan, Yangi Kaledoniyada) 
an’anaviy madaniy atning ay­
rim elementlari saqlanib qol­
gan, xolos. Fiji va yana bir 
qator orollarda nisbatan yarim 
an’anaviy, yarim zamonaviy 
madaniyat qismlari mavjud.
35

---

Okeaniya hududlari ijtimoiy jihatidan keskin farqlanadi. Xususan, 
M ikroneziyada bozor iqtisodiyotiga asoslangan munosabatlar hukm 
sursa, boshqalarida urug‘chilik munosabatlari belgilarini ham uch- 
ratish mumkin. Papua-Yangi Gvineyada arxaik urug‘chilik ijtimoiy 
tuzumi mustahkam saqlanmoqda.
Moddiy madaniyatda (uy-joylar, kiyimlar, zeb-ziynatlar, idish- 
larda), ijtimoiy hayotda (jamoaviy mehnat, umumiy bayram va m a­
rosimlar), san’atda (yog‘och o ‘ymakorligi, musiqa, qo‘shiqlar, raqs- 
lar, afsonalar) an’analar qat’iy saqlanmoqda.
M avjud sharoitda mahalliy xalqlar madaniyatining eng yaxshi na- 
munalari saqlanib kelishi muhim vazifalardan, desak xato bo‘lmaydi.