Turuz söZLÜGÜ 15-01-2017 1395- III 18 400 Başlıq Bey Hadi



Yüklə 13,47 Mb.
səhifə142/171
tarix25.04.2017
ölçüsü13,47 Mb.
#15753
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   171

taşqıtıcı daşqıtıcı. daşıtıcı. qudurducu. quduzducu. qurçatçı. yügürtücü. azdırıcı.

taşlamaq daşlamaq. salınğlamaq. sapanlamaq.
-bir axarı, işləmi durdurmaq, daşlamaq: saxlamaq. - dəğirmanı sav.
- silkibdaşlamaq: 1. silkələyib atmaq. 1. silkəvətmək. çəkin, ölçüsün, həddini bildirmək.

taşlana daşlana. daşlana saqqa. səkgə. taqqa. dikgə. düggə. səkə səkə. - səkgə danışma. - çox diggə düggə uşağdı.

taşlanmaq daşlanmaq. sıyıtmaq. sırıtmaq. disginmək. səkinmək. şaşırtmaq. təəcüblənmək. - onu orda gördüyümə çox sıyıtdım.
-dik daşlanmaq: sivsimək. sipsimək. səvsimək. səpsimək. sipsivrilmək. - onun nə gizli olan işi var ki, məni gördükdə sipsidi.

taşlanmış -daşlanmış yer qatlarından hər biri: sarağ.

taşlar -daşlar ağır çəkiylə, kişi ağır söziylə, min duymaqdan yeğ basar, kişi görsə göziylə.

taşlı -daşlı çanqıllı: salğaq. dağlıq. əngəbəli. yoxuş yenişli.

taşlıq daşlıq. dışlıq. sağanlıq. saxanlıq. sahanlıq. sayanlıq. ev, yapılar önündəki üsdü qapalı girişlik. səhn.

taşmaq -coşub daşmaq, qabarmaq: kükrəmək. kükürtmək. gügürtmək. gürgəmək. küprəmək. köprəmək. kökəlmək.

taşmasa -iç daşmasa, göz yaşmaz.

taşnaq daşnaq. 1. seçik. süprük. maaf. (# aşnaq: məşmul. müttəhim). 1. seçik. süprük. mübərra.

taşsa - ürək daşsa, göz yaşmaz. (yaşmaz: yaşarmaz).

taşta -us başda, altın daşda. (us: ağıl) .

taştı -hər elin vardı başı, bizdədə el daşdı başı.

taştuz -maldavarın daşduz yalağı daşı: silik.

taştuzu - daşduzu çox siləmə, dilin qabar tökər. (siləmə: yalama).

tat 1. fars. soxuq. saxaq (divan). - bu soxaq nə deyir. 1. dad. sins.
-yel əkib dəğmə tüpən, dad bu gün keçdi dünən
-arpa buğda yağ verməz, yaş ötürsə dad verməz.

tatan dadan. seçici. seçən. çəşikçi. çəkşiçi. çaşnıçı. baxavul.

tatanlar -istədiyin yapanlar, özgürlügün dadanlar.

tatanmaq dadanmaq. sirnişmək. sirnəşmək. sivnişmək. sivnəşmək. şivnişmək. şivnəşmək. siviriləşmək. itilmək. - sirnəşibsin dolmaya, olsun bir gün olmaya.

tatanmaq dadanmaq. şirnəşmək. girnəşmək.

tatanmamış - unutmamış acını, dadanmamış yaxcını.

tatı -mən çıxan çay sandığı çindən gəlir, yuğru çındır, çörəgi daş, dadı yox undan gəlir. (yuğru: xəmiri) (yuğru: xəmiri)
-dadı çönəsimək, qaçısımaq: savınsımaq. savısımaq. bayatsımaq. bayısımaq. savığınsımaq. savnısınmaq. geçginsimək. ötümsümək.
-çağı ötmüş, dadı çönmüş, qaçmış yemək, nərsə: savın. savıq. savuq. savğın. savnığ. bayat. geçgin. - savın yemək yməkdən bıqdıq.

tatımlıqı - dadımlığı analayan, doyumluğa yol tapar.

tatın -yaşlandıqca yaşın itər daduda , uşaqlığun verər dadın sala bilsən yaduva. {çalış qayıd uşaqlığıva, son verməyə yaşlığıvın tutaqlığına). (tutaqlığına: acizliginə. əsirliginə)}
-acı çəkmək ölməyin, dadın almaq olmağın.

tatıntan -doldum boşaldım gahdan, hammı köçdü yanımdan, doymaq yaşam dadından, boş sözlərdən sayılmış, çox azlığın bu boşluğa inanmış.

tatıva -bağır çağır gələn olmaz dadıva, ölüm gəlsə tutub alar canıvı, keçirməsən boş boşuna yaşamı, günlər keçər sorur qurur qanıvı. (ölüm: əcəl). (qurur: qurudur) .

tatqan dadqan. dadnaq. daynaq. dayqan. sağ. sağlam. onğ. önğ. doğru. dorut. doruc. durut. duruc. onğat. oğat. onat. iyi. güclü. acar. çağal. çağqal. sağlı. sağal. sağqal.

tatlanar -yoxsa umut nərsiyə, bəkləməyin boşuna, yaşam balı dadlanar, keçsə xoşluq qoşuna. ( qoşuna: cütlükdə).

tatlanmaq dadlanmaq. sucurmaq. sucunmaq. 1. tamlaşmaq. xoş tə'mləşmək. xoş məzələşmək. 1. şirinmək. şirinləşmək.

tatlanmış dadlanmış. küskütük. küskötük. korkütük. korkötük. köskütük. köskötük. içib sızmış, əsrük kimsə. zırkefli.

tatlı dadlı. 1. şirin. -dadlı, şirin olan: sağır. > sağər (< sağmaq) süci. süyçi. söyçi. çaxır, boza, şərab verən. 1. sağ. saf. kəvrək. - sağ kişi: xoş əxlaq. - sağ su: güvara su. 1. süycü . - acısız süycü, üfüsüz büycü olmaz. (acısız: əməksiz. zəhmətsiz). (üfüsüz: püfüsüz: kələksiz). (büycü: büyücü: cadıçı)
- süycü süycü yeyənlər, acı acı gəgirmiş, ağzın açıb deyənlər, sonu bir gəbirmiş. (gəbirmək: gəbərmək. piscənə, acınaqlı ölmək)
-acı qalsa içində, paylaşmasan kimsələ, dadlı qaçar yadından, yaşın sönər tez çağın.
-köprü güdüb dosdundan, köpü güdüb azından, dadlı güdüb qalma paya düşən duzundan.
-dadlı sözlər qatı daşı un eylər
, acı sözlər yılım unu daş eylər. (yılım : yumşaq)
-yapışqan, dadlı olan: sıvışıq. sıvşıq. süyüşük. yılışıq.
-tüstü sonsuz dadlı, sonu dönülməz acı!
-yoğurdan sarılaraq yağda qızardılan bir dadlı: sarqa. > səllə. sələ. güşbərə.

tatnaq dadnaq. dadqan. daynaq. dayqan. sağ. sağlam. onğ. önğ. doğru. dorut. doruc. durut. duruc. onğat. oğat. onat. iyi. güclü. acar. çağal. çağqal. sağlı. sağal. sağqal.

tatsız dadsız. duzsuz. savrıq. sovruq. ləzzətsiz.
-tıxanıbdır boğazım, dadsız ağız, yox gümanım atmış ola birdə danım, yarı can düşmüşəm əldən quruyub əl ayağım, duvağımda yıxılıb yox dayağım. (qocalıqla yalnızlıq).

tatuqu daduğu. ləzzəti . - əməyi yengə çəkər, daduğu güveyə düşər. (yengə: muşata). (daduğu: ləzzəti). (güveyə: kürəkənə) .

tatuta -yaşlandıqca yaşın itər daduda , uşaqlığun verər dadın sala bilsən yaduva. {çalış qayıd uşaqlığıva, son verməyə yaşlığıvın tutaqlığına). (tutaqlığına: acizliginə. əsirliginə)}.

tav tavış. tov. tovuş. sezi. sezu. sezgi. seziş. sızı. sızu. sızqı. sızış. sıpqı. sıpqu. sıpqış. duyuş. hiss. ehsas.
-sat tav: sat tov:satığ. maamilə. alver. (satıb dəğişmə) .

tava 1. saç. - salasan yağ tavıya. 1. saçıq. kiçik saç.
- tavakabab: saçkabab
-quyruğu tava sapına dönmək: uslanmaq. durulmaq. qoyalmaq. qoyulmaq. başa düşmək. ağıllanmaq.
- işəyə aparan dava:siydirgən darı.
-uzun qulplu tava: sapılca
-uzun saplı tava, qablama, qabcığ: sapaş. sapac. sapat.

tavaqabab tavakabab. saçkabab.

tavan çatı. -çaxma çatı: taxma çatı. qondarma , qoyma çatı, tavan. asma tavan. kazib səqf.
-tavan, döşəmənin örtüyü: salduvağ. salduv. saltuğ. saldığ. (> sandığ). pərdi.

tavar -kəsilmək üçün ayrılan, bəslənən davar: sökələv.

tavara - yıxılırsa biri əldən tutasan sən kişisən, düşənə vurmuyasan taqqa təkə sən kişisən, varasan malla davara yoluvu azmıyasan sən kişisən, əzilib ya əzələr olsana topraq təki bərk sən kişisən, istəyin salmaya əldən ələ, ovsarlıyasan sən kişisən, kar koru kəl keçəli manlamasan sən kişisən (istəyin: həvəsin. nəfsin). (manlamasan: ayıblamayasan).

tavarın -gecə keçmiş yarıya, çapıl (əcəl) gəlmiş qapıya, güman qalmış qaçıya, indi ev davarın saçqılan. (saçmaq: atmaq. əl çəkmək. əldən qoymaq. tərk edmək. bıraxmaq).

tavartan -köçər oba keçər kərvan, atlu olda azu yayvan, mal davardan nə vardan, sözdən başqa heç bir neden iz qalmaz. (azu : yaxud). (yayvan: yaya. piyada).

tavata tavada. saçda. -ilk öncə saçda (tavada) tovlatılmış (tov verilmiş, biraz pişirilmiş), sonra təndirdə (ferdə) pişirilən əkmək: saçaltı.
-saçda (tavada) tov verilmiş, öldürülmüş ət, soğan, nərsə: saçaltı.

tavban (> ?taban). savan. savın. (təpici. iti). açıq. parlaq. ışıq. dirəxşan.

tavış 1. tav. tov. tovuş. sezi. sezu. sezgi. seziş. sızı. sızu. sızqı. sızış. sıpqı. sıpqu. sıpqış. duyuş. hiss. ehsas. 1. savış. çavış. çağış. çağız. sez. sız. səs. - heç kimdən bir sez çıxmadı.

tavışlı tavlı. tovlu. tovuşlu. sıpıvğan. sıpqır. sezigir. sezüvğan. sezivgən. sızığır. sızğır. sızıvğan. duyuşlu. hissili. ehsaslı.

tavqavırma tavtavırma. saçısıcağı. hər nəyin yep yenisi, təptəzəsi, tap tazası.

tavlaşmaq taplaşmaq. sevişmək. sevləşmək.

tavlı tavışlı. tovlu. tovuşlu. sıpıvğan. sıpqır. sezigir. sezüvğan. sezivgən. sızığır. sızğır. sızıvğan. duyuşlu. hissili. ehsaslı.

tavran davran. yürə. rəfdar ed . - köp bilən ged, öz başnla yürə. (köp: çox).

tavrana -qolayca əğilib, yasılıb, qalxıb davrana bilən qılığ, arxa, yarqa, xəsiyət, keyfiyyət: sar. sər. yumşaq. yamşaq. yamışaq. initaf pəzir.

tavranan - əsrik, kefilyə tay davranan: dəngəsiz, olçüsüz, dalğaq, dağınağ kimsə. sərsəm < sərpəm. sərləm. sərcəm. sərgəm. sərgək. sərpik. salsağ. sarsağ. sərək. sərsərəm. sərəsərpə. avara.

tavranış davranış. 1. satış. yöntəm. işləm. iş yolu. sırış. sürüş. təriqə. rəviyyə. ruval. şivə. 1. sırsürüm. durum tutum. rəftar. siluk. (əda vo ətvar)
-iti, itiz, didiz, acı, tünd söz, davranış: saltav. salto. (xəşin)
-iti, acı, uslu söz, davranış: sivsi (> sipsi). səpsə.

tavranışızı davranışızı. tavşızı. - sizin bu tavşızı yaxcıdanmı, kötüdənmi sağınaq.

tavranmaq -çox iti davranmaq, qılınmaq, işləmək: sapcamaq. sıpcamaq. çapcamaq. çıpdamaq.
-düşünə düşünə, duraqsayaraq davranmaq: sərinsirəmək. sağınsıramaq. saxınsıramaq. sakınsıramaq. səkinmək. səğinmək. sərinmək. sağınmaq. saxınmaq. sakınmaq. səkinsirəmək. səğinsirəmək.
- güman, fərziyyə ilə davranmaq: quyuya daş atmaq. (quyu:qoyu. tuman. duman. tutqunluq. qaranlıq). qaranlığı oxlamaq.
-saçdırıcı, iğrəndirici, kötü davranmaq: azarlayan, incitici sözlər, işlər yapmaq. sasıqmaq. sarsıqmaq.

tavranmaq -yekə yekə davranmaq: dəngəlbəmək. tənğəlbəmək. yarğılaşmaq. -manğa tənğəlbə! : sən mənimlə boy ölçüşmə!. -balağa tənəğəlbə! : cocuqca hərəkət etmə!.

tavrantırmaq -çox iti davrandırmaq, qıldırmaq, işlətmək: sapcatmaq. sıpcıtmaq. çapcıtmaq. çıpdatmaq. - arabasın sapcatıb getdi.

tavsaq tovsaq. tovsiyə. düşrüt. tüşrüt. savır. savrı. çavır. çavrı. çağır. çağrı. (sorağ. sorğa. xəbər). danışma. öğüt. salıt. nəsihət.

tavşızı davranışızı. - sizin bu tavşızı yaxcıdanmı, kötüdənmi sağınaq.

tavtavırma tavqavırma. saçısıcağı. hər nəyin yep yenisi, təptəzəsi, tap tazası.

tay - quma sınan suya tay (su kimi) : 1. səssiz səmirsiz. qıpışlıq. xamuşluq. - quma sınan su kimi dinməz söləməz qaldı. 1. boşuna. asısız. karsız. faydasız. - qazandığı para, quma sınan suya tay gedir.
-hind qadın geyimlənə tay, bir ucu belə sarıb, öbür ucu döş üzərindən keçib, çiğindən aşan don: sarı. (< sarmaq)
-sənə tay, bənzər: sənin kimi. sənciləyin.

tayaq dəsdək. -qapı arxasına vurulan, nərsənin bərk dayanmasın sağlamaq vurulan dayaq, dəsdək: quşaq. qoşaq.
-dirək, dayaq üzərə yatayına (üfüqi) qoyulan uzun ağaclar: quşqonmaz.
-söyəkə (çarpayaya) asılan qazanın od üsdə havarlı, aralı saxlama üçün qurulan dayağ: söykə. saçayağ. sapay. səpəy. savba. savğa. savayaq.

tayaqı - dərdi çəkən bilər, dayağı yeyən.

tayaqım -tıxanıbdır boğazım, dadsız ağız, yox gümanım atmış ola birdə danım, yarı can düşmüşəm əldən quruyub əl ayağım, duvağımda yıxılıb yox dayağım. (qocalıqla yalnızlıq).

tayaqlamaq dayaqlamaq. sırıtmaq. arxasında durmaq. arxalamaq. dəsdəkləmək. saport edmək.

tayaqlı -enli, güclü, iti, dayaqlı piçaq çeşiti: satur. çapur.

tayamaq dayamaq. dayatmaq. yaslamaq. yaslatmaq. söyəmək. söyətmək. sökətmək. kökətmək. tükətmək. yükətmək. butatmaq. isnad edmək. - uzun bağdatı altına dirək yükətilir. - öz sözlərin nəyə sökətir. - arxavı duvara tükət.

tayamıyan -heç bir nəsədə dirəmiyən, dayamıyan:sallağ. sallacır. salcıra. salsıra. hövsələsiz.

tayamlı -qabığı qalın, dayamlı qabağ çeşiti: suqabağ. suqavağ. bu qabağdan yasanmış qab.
-çatıda işlənən, yük altına qoyulan, iri, yoğun, dayamlı dirək: salma.

tayan -dayan, dirən, döz, yaşamında olmaz söz.

tayanc dayanc. dayaş. duranc. duraş. qapınc. qapıc. qabırqa. salınc. salış. sarınc. sarış. tapınc. tapış. qayınc. qayış. (qatlanma) dözünc. dözüş. cıdam. təhəmmül. səbr. səbir. qərar.

tayanıb -dayanıb dincəlmək: solumaq. sovlamaq. nəfəs çəkmək. ara vermək.

tayanıqlanmaq dayanıqlanmaq. sağlamlaşmaq. sıxlışmaq. qızlaşmaq. qıslaşmaq. qıylaşmaq. qızlacmaq. qıslacmaq. qıylacmaq. qəviləşmək. qoratmaq. qoratdırmaq. gücləndirmək. quvvətləndirmək. sağdınlaşdırmaq. möhkəmləşmək. ağırlaşmaq. qoyacışmaq. qoytacışmaq. quyacışmaq. quytacışmaq. mətinləşmək.

tayanıqlı dayanıqlı. 1. durnaqlı. durnuqlı. kürsülü. oturaqlı. sağlam. 1. sıxı. qızlac. qıslac. qıylac. qəvi. qıyınqır. qınqır. qıvraq. qurt. gürt. sağlam. möhkəm. qatı. ağır. qusqa. qozqa. qoyac. qoytac. quyac. quytac. salğar. mətin.
- lap dayanıqlı, mökhkəm. sap söykəm: sağ söykəm: (sap: lap) .

tayanmaq dayanmaq. 1. saxlanmaq. saxatlanmaq. gözlənmək. 1. ara vermək. salğaşmaq. səlgişmək. sərgişmək. sərpilmək. seygəşmək. seyrəlmək. - yağış sərpildisə, ablaquşağı doğar. 1. dirsəkləmək. sövə. söyə. süyə. süvə. uzanmaq. təkyələnmək. 1. durunmaq. sarmaq. sarınmaq. sarılmaq. qatlanmaq. tutunmaq. ummaq. umursunmaq. umursanmaq. sanmaq. sağınmaq. sağanmaq. düşünmək. səbr edmək. bəkləmək. gözətləmək. can atmaq. dözmək.
-üzə salıb dayanmaq:siğinsimək. sirinsimək. sırınsımaq. çiğinsimək. (siğ < çiğ: bərk. boş, gəvşək olmayan) artığına çiğləşmək, ciqləşmək, tıxlaşmaq, bərkimək. sırtılmaq.

tayanmasın -qapı arxasına vurulan, nərsənin bərk dayanmasın sağlamaq vurulan dayaq, dəsdək: quşaq. qoşaq.

tayanmaz -seçimlərdə gec qalma, karvan sürər dayanmaz, uzun arzu qıt ömür, barğacına çatanmaz. (barğacına : mənzilinə).

tayaş dayaş. dayanc. duranc. duraş. qapınc. qapıc. qabırqa. salınc. salış. sarınc. sarış. tapınc. tapış. qayınc. qayış. (qatlanma) dözünc. dözüş. cıdam. təhəmmül. səbr. səbir. qərar.

tayaşla dayaşla. duraşla. tapışla. qayışla. qatlanma. qapıncla. qapıcla. salışla. sarışla. dözüşlə. cıdamla. sıydırığla. sığdırığla. sığrıtla. sığırtla. sırığla. təhəmmüllə. səbirlə. səbrlə. qərarla.

tayaşlı dayaşlı. duraşlı. qapıclı. qapıçlı. qabırqalı. salışlı. sarışlı. tapışlı. qayışlı. (qatlanma) dözüşlü. cıdamlı. təhəmmüllü. səbrli. səbirli. qərarlı.

tayaşsız dayaşsız. duraşsız. qapırsız. qapıcsız. qabırqasız. salışsız. sarışsız. tapışsız. qayışsız. (qatlanma) dözüşsüz. cıdamsız. sıydırığsız. sığrıtsız. sığırsız. sırığsız. səbrsiz. səbirsiz. qərarsız. təhəmmülsüz.

tayaşsızlıq dayaşsızlıq. duraşsızlıq. qapırsızlıq. qapıcsızlıq. salışsızlıq. sarışsızlıq. tapışsızlıq. qayışsızlıq. (qatlanma) dözüşsüzlük. cıdamsızlıq. sıydırığsızlıq. sığrıtsızlıq. sığırsızlıq. sırığsızlıq. səbrsizlik. səbirsizlik. qərarsızlıq. təhəmmülsüzlük.

tayatmaq dayatmaq. dayamaq. yaslamaq. yaslatmaq. söyəmək. söyətmək. sökətmək. kökətmək. tükətmək. yükətmək. butatmaq. isnad edmək. - uzun bağdatı altına dirək yükətilir. - öz sözlərin nəyə sökətir. - arxavı duvara tükət.

tayaz -sıyız dayaz: sayaz. sığ < sıy. dərinliyi az olan. (# sıx. sığ. dar. qatı. yoğun. bükük) .

tayaz dayaz. 1. say. seyrək. 1. say. sığ. - bəxdi yatan sayda boğulur. 1. saya. 1. saysu. 1. sırnaq. sıyvan. sıyağ. sıyaz. sayağ. sayaz. sıxrığ. sıyrığ. sıy > sıv > sığ. dərin olmayan su. - bir sıyrığ bulseydik suyu aşardığ. 1. sığ < sıyığ.

tayazlamaq dayazlamaq. sayızlamaq. sayuzlamaq. sayazlamaq. seyizləmək.

tayazlaşmaq dayazlaşmaq. 1. seyizləşmək. sayızlaşmaq. sayazlaşmaq. sığlaşmaq. dərinliyi azalmaq. 1. sayramaq. {< say. dayaz. seyrək}. səzrəmək. sayırlaşmaq. seyrəlmək. savrılmaq. 1. sayazlaşmaq. sığlaşmaq < sıylaşmaq. dərinliyi azalmaq. 1. sayqallaşmaq. sıypalaşmaq. sıypaşmaq. sığpalaşmaq. sığpaşmaq. sıyqalaşmaq.

taycanı - küt küt yeyər yoncanı, yada salmaz daycanı. (küt küt:kürt kürt. xırt xırt. xıt xıt. xırp xırp. xıp xıp. qırç qırç) .

tayfalı - çox qollu, tayfalı millət: saçalı el: (saça: qol. budaq. şö'bə. inşiab. firqə).

tayıntan -kotun, paltovun, əbanın iki tayından hər biri: sıyıq. sızıq.

tayqan dayqan. daynaq. dadnaq. dadqan. sağ. sağlam. onğ. önğ. doğru. dorut. doruc. durut. duruc. onğat. oğat. onat. iyi. güclü. acar. çağal. çağqal. sağlı. sağal. sağqal.

tayqanmaq dayqanmaq. sırınsımaq. sıyrınsımaq. sıyğınsımaq. sığınsımaq. (əsnək olaraq) güclənmək. qayımlanmaq. bərkinmək.

taynaq daynaq. dayqan. dadnaq. dadqan. sağ. sağlam. onğ. önğ. doğru. dorut. doruc. durut. duruc. onğat. oğat. onat. iyi. güclü. acar. çağal. çağqal. sağlı. sağal. sağqal.

taynaqlı -istəyində çox daynaqlı olan: saltaq. salanc. saltağan. dirsənc. basanc. aşırı istək ibram, təqaza.

taza 1. . sındıdan çıxma. yeni biçilmiş. acar. yeni. 1. saya > sərə. ən iyi. seçgin.
-tər taza: solmaz. şadab.

tazalamaq 1. . sayalamaq> sərələmək. iyilətmək. seçmək. tanlamaq. yeniləmək. 1. . silgəmək. silgələmək. silgətmək. siləmək. silmək. sığallamaq. sırasıtmaq. cilalamaq. parlatmaq. pərdaxlamaq.

tazası -hər nəyin yep yenisi, təptəzəsi, tap tazası: saçısıcağı. tavtavırma. tavqavırma.

tazısız -tülküsüz topraq, öz tazısız yurd olmaz.

tazqan tazğan. sazğan. sezğan. sızğan. süzğan. yügrük. ütük. iti. çapığ.

teqeritir -bilim insanlığın ortaq değeridir. (bayram özdemir).

teqən -sevgi degən qıpı yox, dişi degən bığı yox.

teqiliz -değiliz kimlər kimi sıradan, sağuş olsun türk yaratmış yaradan. (sağuş: şükr. həmd).

teqinən -mənə bax düz oturub düz deginən, tökdüyün hər nə aşan ol çıxacaqdur qaşığan
-çox hay küylü, çalçanağ, değingən olan: sığqarqaşa. sığarqaşa .

teqirman -degirman sırayladı, devir dönər, sıra düşər bizədə, bu gün dönür tərsinə, bu tərsinə, tərsə gedər genədə.

teqirmanlar -degirmanlar sırayla, sıra düşər bizədə.

tel 1. . sapağ. sabaq. (<> çap). məftul. 1. sıyım. sım. sim.
-saçağ saçağ, tel tel edmək: saçaxlamaq.

telə -saçların ucu neçə telə bölünmə kəsəli: saçat. saç çat. saçağ kəsəli.

teli -kas teli: sınır. sırmıq. çırmıq. çımrıq. kiriş.
-topara, qərqərə sapı, teli: sapqıl. tək qat sap.

telim -telim telim, darma dağın edmək:tarım tarım edmək.

tellərini -birquşam bir qəfəs içrə dururam, qırasan tellərini bu qəfəsin el bağırar sən kişisən.

tellərtən -oğuq, oğulmuş, döğülmüş nərsənin irisin narınından ayıran, incə tellərdən toxunub, qasnağa çəkilmiş ayqıt: sıvalağ. sıvalqaq. (sıvdıran, süzdürən asac). ələk.

teltən -neçə teldən tovlanıb yasalan nərsə: sarqac. qamçı. şallaq.

tem -dem olmayan: sıvarı. suvarı. sıvarma. suvarma. (# dem) .

temə -hey döşən döyüb mən mənəm demə, ölüm çatsa qırqınından qurtulam demə, hər işin var qıl ayaqdasan, köç çağı qaçar gücün qılaram demə.

temək demək. söyləmək. savırmaq. xəbərləmək. sorağlatmaq. sorğalatmaq. anlatmaq. tanlatmaq. tanıtmaq. bildirmək. bilgitmək. oxuymaq. çağırmaq. ixbar edmək. rapor vermək.
-olana yox demək olmazdı gülüm, nə bileydim çiçək açmaz solacaqdırdı gülüm.
-yoxdu gücün eyləməyə yaxcılıq, olsun gücün kötülüyə yox demək!
-sanına gəlib gəlməyəni ötrüşmək, demək: sandırışmaq.

teməzlər -dəvəçiyə xıx deməzlər, kor birinə bax deməzlər.
-dəvəçiyə xıx deməzlər, kor birinə bax deməzlər.

temiş -ayrı düşmə karvandan, böylə demiş yaradan, yağu basar tez səni, tez gedərsən aradan.

tesəm desəm. aytsam. -aytsam söz olar, aytmasam dərd olar.

teşici deşici. dəlici. savan. savın. (təpici. iti). nafiz.

teşiq -dəlik deşik: sav sov.
- kiçik deşik: quşgözü.

teşiqli -piçlə piçlənən nərsənin ortasına qoyulan, piçin kəlləsindən kiçik deşikli bölüm:quşgözü. qayıq. qaycıq. kiçik möhrə.

teşiqtən -qonaq gələr eşikden, zumar çıxar deşikdən. (qonaqçıllığa çağrılar söz) .

teşmək deşmək. (dalmaq) dəlmək. sancmaq. salmaq.

teti -dedi çalış duru saxla gönlüvü, keçən sönmüş, doğan günə güllü ol.
- atalar dedi, bizdə dinlədik, vermədik qulaq, dura inlədik. (dura: durmadan).

tetiqin -yaşam dedin iki dodaq arası, iyi olmaz dost dilinin yarası, yol dedigin uzaq değil şurası, gec qalmasan indi dursan yoluva, amac yolun başa yürüb yetərsən.

tetiqlərinə -kişilərin ilk dediklərinə yox, son etdiklərinə bax. (kişilərin: adamların).

tetiqtə tetikdə. sınçılıq. sinçilik. sınaclıq. dəqiqlik. uyanıq. nuktə bin. qurdaçı. sinsidən. imalə. vasvası.

tetin -yaşam dedin iki dodaq arası, iyi olmaz dost dilinin yarası, yol dedigin uzaq değil şurası, gec qalmasan indi dursan yoluva, amac yolun başa yürüb yetərsən.

tetitməz -toxluq nə deditməz, para nə editməz, aclıq nə yeditməz.

tetiyin -əş dediyin dərdə sevincə ortaq, yaman günündə yartaq
-kişi dediyin tuluğdur, ağzın açsan dağılır (yıxılır). (kişi gücü dilində). (dilində: sözündə)
-dediyin işivə uysun, duyduğun içivə. (içivə: diləyivə. niyyətivə)
-yanan ilə kül olma, hər tikana gül olma, qaçsa əlindən bəxdin, bırax bəxdin qoy qaça, qaçan bəxdə qul olma, bəx dediyin əlində, biri öldü biri doğar, quyla itsin öləni, əlində tut doğanı.

Yüklə 13,47 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   171




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin