Turuz söZLÜGÜ 15-01-2017 1395- III 18 400 Başlıq Bey Hadi

tösi -siçantösi: siçan boyasın andıran tozsu (> tusi) boya.

töş -hind qadın geyimlənə tay, bir ucu belə sarıb, öbür ucu döş üzərindən keçib, çiğindən aşan don: sarı. (< sarmaq) .

töşə -kötü gördün üz vermə, yaman gördün yol vermə, iyi tapsan qolun dola boynuna, yala yolun ipək döşə yoluna.

töşəq -hər nəyi yorqan döşək kimi, içi yünlü, parça qatlı olan qalın nərsələri, sırım sırım, rədif rədif hər yanın iğnəsaplamaq, tikmək:sırımaq. sırınan nərsənin incə qalınlığına görə tikişləri işgə, iri olur.
- döşək salmaq: yataq sərmək, açmaq.

töşəqaqı döşəkağı. döşək savrığı. döşək savruğu. döşək saruğu. döşək mələfəsi.

töşəqcəsi -çörək döşəkcəsi: səpic. (1. < sərmək. sərpmək) üstün açılmış yoğuru sərib, təndirə çırpma, yapma döşəkcəsi.

töşəqcəsi -üstün açılmış yoğuru sərib, təndirə çırpma, yapma döşəkcəsi: səpic. (1. < sərmək. sərpmək) çörək döşəkcəsi.

töşəqin döşəgin. sərgin. sərili. açqın. sərilmiş. açıla. yayqın. döşənmiş.

töşəmə döşəmə. 1. sərgi. açılan, sərilən hər nə. yayqı. 1. salı. salu. (> zilu) qalı. fərş. 1. salma.
-döşəmə ilə qalının arasına salınan örtük: təkəlti. təkaltı.
-hər çeşit döşəmə daşı, taxdası: sal.

töşəmək döşəmək. 1. sallamaq. 1. salmaq. sərmək. - orun salmaq: (1. yer, yatağ salmaq. 1. yerin bərkitmək. yerləşmək). 1. salmaq. salbamaq. qurbamaq. qurmaq. yerləşdirmək. yerə bıraqmaq. inşa' edmək. - qapqa salbamaq: düzaq qurmaq. - yol, tikinti salbamaq. 1. salmaq. sallamaq. qılmaq. uyqulamaq. başarmaq. icra edmək. 1. sırımaq. sərimək. nərsəni nərsiyə çırpmaq, vurmaq. - şallağa sırıdı.
-birbiri üsdə qoymayıb, aralıqlı, seyrək bıraxmaq, sürmək, dağıtmaq, döşəmək, açmaq, yaymaq: sərmək. - tuxumu toprağda sərmək gərək.

töşəmənin -tavan, döşəmənin örtüyü: salduvağ. salduv. saltuğ. saldığ. (> sandığ). pərdi.

töşən -hey döşən döyüb mən mənəm demə, ölüm çatsa qırqınından qurtulam demə, hər işin var qıl ayaqdasan, köç çağı qaçar gücün qılaram demə.

töşənmiş döşənmiş. sərgin. sərili. açqın. sərilmiş. açıla. yayqın. döşəgin.
-daş döşənmiş yer: salbat. salqat.

töşər quzarişçi.

töşətmə döşətmə. sırıtma. səritmə. nərsəni nərsiyə çırpıtma.

töşəyən -bir yeri bəziyən, döşəyən, düzücü: sərgiçi. dekorçu.

tövəc dövəc. döğəş. sarqıt. zəhmət.

tövənməz dövənməz. döğənməz. qaşınmaz. acığlanmaz. acığınmaz. sıpqılmaz. sezilməz. sezgilməz. sızılmaz. sızqılmaz. təhrik olunmaz. vakoniş göstərməz. əsəbilənməz. münfəil.

tövənmiş dövənmiş. döğənmiş. sarsık. salsık. çalsıq. təhrik olunmuş.

tövərəq dövərək. dövrək. devərək. devrək. çövərək. çövrək. çevərək. çevrək. səbət. çəpət. sərbət. quşaq. şərayit. mühit.

tövəş dövəş. döğəş. sakınc. dərdsər. nasazqar. cür olmayan. namünasib.

tövlə sarça. dam.

tövmə -yün, pambığ dövmə dəğnəyi: sabu. sapu. çapı. (<> çapmaq. çıpmaq).

tövmək dövmək. vurmaq. sabamaq. sabmaq. çapmaq. çapamaq.

tövr -dövr vuraraq: dolayıbən. dönük verərək. -sansız yaman tuşlayacaq yaşamın, hünər odur dolayıbən keçəsən, bəs bəllidir yaman basar eyini, sinə gərib döğüşünə girəsən. (sansız :saysız).

tövrə -nərsədən bir dövrə: sırasır. sırsıra. silsilə. salsala. sıra. seri. salqa. burlaq. birlək. dizi. ( məcmuə'. rədə. rədif. səf)
- dövrə vurub pul yığmaq: parsayı toplamq
-bir nərsə üçün qoyulan, bəllətilən sürə, dövrə: kür. qor. çillə. çiğlə.

tövrəq dövrək. dövərək. devərək. devrək. çövərək. çövrək. çevərək. çevrək. səbət. çəpət. sərbət. quşaq. şərayit. mühit.

tövrələmək dövrələmək. sınclamaq. sincləmək. qurşamaq. həlqəyə salmaq.

tövüb -dövüb əzmək. əzişdirmək. sabaşdırmaq. sapaşdırmaq. çapaşdırmaq.

tövüq -esgi küyzə, dövük qulpu man deyil. (çalışqanın yanılması man deyil).

tövül - dövül salmaq: ürkü salmaq.

tövülən - dövülən uşaq uyatsız, övülən uşaq soyatsız. (uyatsız: vicdansız) (soyatsız: nəcabətsiz. qurra ).

tövülmək dövülmək. devilmək. təpəlmək. sabalmaq. sapalmaq. çapalmaq.

tövülmüş dövülmüş. sabalğan.

töyüb -hey döşən döyüb mən mənəm demə, ölüm çatsa qırqınından qurtulam demə, hər işin var qıl ayaqdasan, köç çağı qaçar gücün qılaram demə.

töyülüb -döyülüb bərkimək: bərkimək. sıkılmaq < sık. (s <> ç - k <> ğ) çiğrəmək. sıkramaq.

töz öz. sins. anlam. utuq. utçuq. uçuğ (ruh). içik. içrik. - sözün uçuğu: sözün ruhu. - uçurun çıxarmaq: uçuğun çıxarmaq: anlamın açıqlamaq. - uçursuz: anlamsız.
-dayan, dirən, döz, yaşamında olmaz söz.

tözəmək dözəmək. singirmək. sinğirəmək. qəbul edmək. - heç çətinliyə singirəmir. - hər nə gəldi başıma singirdim.

tözətmək dözətmək. dözdürtmək. bəklətmək. gözlətmək. salıtmaq. sanıtmaq. sarıtmaq. sağıtmaq. səritmək. uzatmaq. uzandırmaq. süründürmək. sürtündürmək. sütründürmək. - axşamacan sarıtdı bizi. - bir belə sarıtdın bəsdi artıq.

tözmək dözmək. 1. sərmək. cıdamaq. cıdaşıqmaq. səbr edmək. dartmaq. çəkmək. (açılmaq. durmaq). -sərmədən geddi. - o bu sözlərə sərməz. 1. sanmaq. ağırlamaq. anlamaq. arıtmaq. bağışmaq. bağşamaq. bəkləmək. duruzmaq. düşünmək. gərəkləmək. götürmək. gözləmək. sarqırmaq. onarmaq. önləmək. saltamaq. sayğımaq. saymaq. sıylamaq. yoğlamaq. yoğurlamaq. ummaq. güvənmək. güdmək. inanmaq. qaldırmaq. qıldıqmaq. qılmaq. - qabağdan onanmış ölüm güc gəlir. - eşitmək, onamaq deyil. - sorunu eşitmək, o demək deyir ki onadın. 1. sarmaq. sarınmaq. sarılmaq. qatlanmaq. tutunmaq. ummaq. umursunmaq. umursanmaq. sanmaq. sağınmaq. sağanmaq. düşünmək. səbr edmək. bəkləmək. gözətləmək. can atmaq. dayanmaq. durunmaq. 1. uzamaq. uzanmaq. bəkləmək. gözləmək. salımaq. salınmaq. salışmaq. sarımaq. sarınmaq. sarışmaq. sağımaq. sağınmaq. sağışmaq. sərimək. sərinmək. sərişmək. - onun yolun sarımağa can qalmadı. - sarının indilərə gələr.
-çətinliyə dözmək: salımsımaq. səlinsimək. burdbar olmaq.

töztürtmək dözdürtmək. dözətmək. bəklətmək. gözlətmək. salıtmaq. sanıtmaq. sarıtmaq. sağıtmaq. səritmək. uzatmaq. uzandırmaq. süründürmək. sürtündürmək. sütründürmək. - axşamacan sarıtdı bizi. - bir belə sarıtdın bəsdi artıq.

tözüm dözüm. sın. sin. səbr.
-artıq məndə dözüm yox, uzun yaşa gözüm yox, gedir gedsin, qalır qalsın sözüm yox.

tözümlü dözümlü. sınlı. sınığ. sinik. sinli. səbrli.

tözümsüz dözümsüz. sınsız. sinsiz. səbrsiz.

tözünc dözünc. dözüş. qapınc. qapıc. qabırqa. salınc. salış. sarınc. sarış. tapınc. tapış. dayanc. dayaş. duranc. duraş. qayınc. qayış. (qatlanma) cıdam. təhəmmül. səbr. səbir. qərar.

tözünlüq dözünlük. bordbarlıq.

tözüş dözüş. dözünc. qapınc. qapıc. qabırqa. salınc. salış. sarınc. sarış. tapınc. tapış. dayanc. dayaş. duranc. duraş. qayınc. qayış. (qatlanma) cıdam. təhəmmül. səbr. səbir. qərar.

tözüşlə dözüşlə. qapıncla. qapıcla. salışla. sarışla. tapışla. dayaşla. duraşla. qayışla. qatlanma cıdamla. sıydırığla. sığdırığla. sığrıtla. sığırtla. sırığla. təhəmmüllə. səbirlə. səbrlə. qərarla.

tözüşlü dözüşlü. qapıclı. qapıçlı. qabırqalı. salışlı. sarışlı. tapışlı. dayaşlı. duraşlı. qayışlı. (qatlanma) cıdamlı. təhəmmüllü. səbrli. səbirli. qərarlı.

tözüşsüz dözüşsüz. qapırsız. qapıcsız. qabırqasız. salışsız. sarışsız. tapışsız. dayaşsız. duraşsız. qayışsız. (qatlanma) cıdamsız. sıydırığsız. sığrıtsız. sığırsız. sırığsız. səbrsiz. səbirsiz. qərarsız. təhəmmülsüz.

tözüşsüzlüq dözüşsüzlük. qapırsızlıq. qapıcsızlıq. salışsızlıq. sarışsızlıq. tapışsızlıq. dayaşsızlıq. duraşsızlıq. qayışsızlıq. (qatlanma) cıdamsızlıq. sıydırığsızlıq. sığrıtsızlıq. sığırsızlıq. sırığsızlıq. səbrsizlik. səbirsizlik. qərarsızlıq. təhəmmülsüzlük.

trqlaq durğalaq. sərgiçi. mütəzahir. riyakar.

tufan 1. burquş. burğan. (''quc. qoc. qoş'': ək olaraq ''ma. mə'' anlamın verir). 1. çoğun. çovun. sırğan. sıyırğan.

tuq tuğ. 1. sarc. gərdənbənd. 1. tuqa. tox. coq. coqa. kopa. sürəv. sürü. axar. axır. kürək. gürək. gürüv. qurul. quruh. tüməv. kümə. küməv. cuq. cuqa. cuxa. çoxa. gürəm. gürəv. gürüm. gürüv. gürüp. guram. gurav. gurum. guruv. gurup. qurav. quruv. qurup. kürən. gürən. guran. qafilə. - gürüv gürüv: sürü sürü. axar axır. axır axar. kürək kürək. gürək gürək.

tuqa 1. tuka. tuta. saluq. saluğ. salığ. çalığ. qalıb. 1. tuq. tox. coq. coqa. kopa. sürəv. sürü. axar. axır. kürək. gürək. gürüv. qurul. quruh. tüməv. kümə. küməv. cuq. cuqa. cuxa. çoxa. gürəm. gürəv. gürüm. gürüv. gürüp. guram. gurav. gurum. guruv. gurup. qurav. quruv. qurup. kürən. gürən. guran. qafilə. - gürüv gürüv: sürü sürü. axar axır. axır axar. kürək kürək. gürək gürək.

tuqalı -budur yasa duğalı: təbii qayda budur . -yanlışımız, doğruqumuz yaşam içrə olalı, üzülsəndə, süzülsəndə budur yasa duğalı.

tuqan tuğan. toğan. soğan. (< tuğ: düğmə. girdə) tuğ, top biçimli olduğan bu adı almış.

tuqqac tuğqac. sarqac. fırqac. topara. qərqərə. mağara. bobin. məkik.

tuqsalanmaq tuxsalanmaq. tıxsalanmaq. sıtqamaq. için çəkmək. munğlanmaq. büksələnmək. tüstələnmək. tütsələnmək (< düd: tüstü) oysalanmaq. qussələnmək. könüklənmək. mütəəssir olmaq. kədərlənmək. kitirlənmək. darılmaq.

tuqsalı tuxsalı. tıxsalı. sıtqalı. oysalı. qussəli. büksəli. tüstəli. tütsəli (< düd: tüstü) munğlu. darqın. könük. kədərli. matəmli. təəssüflü.

tuqsasız tuxsasız. tıxsasız. tüstəsiz. tütsəsiz (< düd: tüstü). səvigil. səpigil. tasasız. qaysız. munğsız. büksəsiz. oysasız. qussəsiz. qeydsiz. laqeyd. fikirsiz. (səbük bar) .

tuqum - tuxum alda yerə var, hər nə səpsən ol gögər.
- tuxum səpən qayağ, maşın: səğəlğə. saçalqa.
-tuxum əkildikdən son birinci suvarış: səpsuvar.
-tuxum səpmə ayqııtı: səyəlgə. seyəlgə. səpəlgə.
-tuxum, dənə tökmək: səritmək. yumurtlamaq.
- tuxum salmaq: 1. tuxuma düşmək. tuxumlanmaq. 1. tuxum əkmək.

tuquma - tuxuma düşmək: tuxum salmaq. tuxumlanmaq.

tuqumlanmaq tuxumlanmaq. - tuxum salmaq. tuxuma düşmək.

tuqumlu -çox törütlü, törüklülü, tuxumlu: sırdüşüt. sıxdüşüt. sıxtöküt. çox oğladlı.

tul dul. qutuz. < qutsuz. əri ölmüş qadın.
-yetim qoduq söyüşgən, dul arvadlar deyişgən.

tulalı -başı çəkməyən bilməz, tulalı arvad nədir, hər ikisin doyursan, sonu deyər bu nədir.

tulalıtan -boşanmış arvad alma tulalıdan uzaq dur, boşanmış alsa biri, ensəsindən birin vur.

tulambarçı tüntab. külxanbəyi. kuyqaç. kuyçu. kuydurucu. küyqaç. küyçü. küydürücü.

tulla tulla!. səkir!. at!.
-kirli ürək düşüncə, tulla uzaq gücüncə.

tullamaq 1. salmaq. atmaq. - pəncəriyə daşı kim saldı. 1. salvaylamaq. salbamaq. sambamaq. samlamaq. sallamaq.

tullan tullan!. səkril!. atıl!.

tullantı saçma. səçmə. seçmə. seşmə. qırma. seçindən arda qalan atılmalı nərsələr.

tullatı -unutqanlıq tapanmadı əl dosluğu poza, atdı tulladı yad olanları qoymadı yoza. (tapanmadı əl : bacaranmadı). (yoza: sapıta. münhərif edə). (kişi dünyasında qutsal qalan, ölünməz dönülməz olan nəsnə dosluq olub).

tuluq - sudan keçmək üçün uzatılan tuluğ, təxdə, dirək: sal salmaq. (salmaq: uzatmaq) .

tuluqtur -kişi dediyin tuluğdur, ağzın açsan dağılır (yıxılır). (kişi gücü dilində). (dilində: sözündə).

tum sum. səm. təm. tim. qapalı. susqun. səssiz. - tim ol: sus. qapan. - tim ed: susdur.

tumaq tumağ. tüməğ (kəllə içində yumulu qalan yuvar bölüm) damağ. dəmağ. tingə. tınqa. tınağ. mingə. beyin (brain (ingilis). kəllə. qavrayış. mox. məğz. us. fəhm. fəhim. zəka'. zəkavət. huş. ağıl. dərrakə.

tuman duman. quyu. qoyu. tutqunluq. qaranlıq. - quyu gecə. - tuman gecə. - quyuya daş atmaq: qaranlığı oxlamaq. güman, fərziyyə ilə davranmaq.

tumansız - dağın başı dumansız, ərin başı gümansız. (gümansız: xiyalsız). (dağlar başı dumansız, ərlər başı gümansız).

tumar > timar. sığac.

tumarlamaq tımarlamaq. sıvazlamaq. sıvatlamaq. sıyazlamaq. sıyatlamaq. sığazlamaq. sığatlamaq. sığəçləmək. sıvazlamaq. sivəzləmək. sivətləmək. siğəzləmək. siğətləmək. oxşamaq. nazlamaq. sımarlamaq. şımarlamaq.

tumruş sitrik. sıtrığ. sığtırığ. salrığ. sınğın. singin. (turşru. əxmu) .

tumsuq tumsuğ. - soğuq tumsuğ: soğuq burun: soğuq sıray: soğuq çıray: açığ, xoş üzlü, səmimi olmayan.

tumuq dumuğ. (durmuğ). dımığ. bürc. göydələn.

tunuş -el içində, tanış tunuş arasında, sırayla savılan, verilən qonağlıq: gəzəgən, dolambac qonağlıq. soğduc. sovduc.

tupturu dupduru. duru. silmə.

tur dur. 1. duruğ. tür. türük. saya. sayağ. sıya. sıyağ. silət. yalıt. bur. buruğ. bür. bürük. sifət. vəsf. 1. duruğ. tür. türük. saya. sayağ. sıya. sıyağ. sıy. bur. buruğ. bür. bürük. sifət. üz. - sıy sığat: üz iç. - sıyın atmış, sığın yox: üzün, donun dəğişmiş, için yox. - sıy atılır, sığ yox: üz, don dəğişir, iç yox. - sıylı sıysız: durlu dursuz. türlü ttürsüz. burlubursuz. sifətli sifətsiz. - sıxıylı: qalın durlu, türlü, burlu, duruğlu. türüklü, buruğlu, bürlü, bürüklü, sifətli. - sıyı sıyrılmış: üzü tökülmüş. - sıyıva lə'nət: üzüvə tüpürüm. 1. sapan. saplan. istop.
-sağman dur: sağdur. sağman qal. səlamət ol.
-qanmamazlıq qaldı bir ‘çıxmaz quyu’ hər çağ ıraq, qanmamazlardan uzaq dur çaşmasın durmuş yolun
-boşanmış arvad alma tulalıdan uzaq dur, boşanmış alsa biri, ensəsindən birin vur.
-utanmazdan ıraq dur, yoxunlaşsan ut qalmaz. (ut: həya)
-yamanlardan uzaq dur, qarşılınsa belin qır.

tura dura durmadan. - atalar dedi, bizdə dinlədik, vermədik qulaq, dura inlədik. (dura: durmadan)
-uzanan. evrə evrə, mərhələ mərhələ, tuta tuta, dura dura uzanıb gedən: səğrik. səğrək. səğrə. səyrə.
-ürək sevə, əl gedmiyə, ayaq dura, ağzın aşa, başın daşa dəğməli.

tura dura. -atalar dedi, bizdə dinlədik, vermədik qulaq, dura inlədik. (dura: durmadan).

turac -durac orac: saysana. hesab kitab. ölçübiç. qıyrat. qıyrac. qıyran.
-durac oraclı: saysanalı. hesab kitablı. ölçübiçli. qıyratlı. qıyraclı. qıyranlı.

turacaq -güvənən özgüyə çox tez sınacaq, güvənin olsun özənki ölənə dək duracaq. (özənki : özüvəki).

turaq durağ. duraqlı. dəvamlı. həmməşəlik . -qay qadası uzaq olsun, gülüş diriş durağ olsun. (diriş: yaşam. oluş. həyat). (qız oğlan köçürəndə, birisin yola salanda iyi diləkdə bulunma sözü).

turaqlı duraqlı. durağ. dəvamlı. həmməşəlik . -qay qadası uzaq olsun, gülüş diriş durağ olsun. (diriş: yaşam. oluş. həyat). (qız oğlan köçürəndə, birisin yola salanda iyi diləkdə bulunma sözü).

turaqsama duraqsama. duraqsayış. səkiniş. səkinc. səğiniş. səğinc. səriniş. sərinc. sağınış. sağınc. saxınış. saxınc. sakınış. sakınc. quşqulanış. quşqulanma. sağınış. sağanış. sağınma. sağanma. düşünüş. düşünmə. tərətdüd. şəgg. (tərətdüd, şəgg edmə) .

turaqsamaq duraqsamaq. 1. sərinsirəmək. sağınsıramaq. saxınsıramaq. sakınsıramaq. səkinmək. səğinmək. sərinmək. sağınmaq. saxınmaq. sakınmaq. səkinsirəmək. səğinsirəmək. quşqulanmaq. sağınmaq. sağanmaq. düşünmək. tərətdüd, şəgg edmək. - sərinmədən işə girdi. - burda səkinməli bir nə yox. 1. saxıdamaq. saxıdmaq. səkidmək. səkidəmək. salıdamaq. sallanıb qalmaq. - səkimədən keç sözə. - istəyib istəməyib, saxıdıb səğidib olan qalan yarıları, tutu, larıda əldən verdi. 1. saxınmaq. saxsınmaq. sərinmək. (məəttəl olmaq). - yolda saxınmaq. - saxsınma, hara gedəcəsin ged.

turaqsaya - duraqsaya duraqsaya. səkinə səkinə. səğinə səğinə. sərinə sərinə. sağına sağına. saxına saxına. sakına sakına. quşqulana quşqulana. sağına sağına. sağana sağana. sağna sağna. düşünə düşünə. şəggili şəggili. şəggilə. məşkuk. ehtiatlı ehtiatlı. möhtat möhtat. yavaş yavaş.

turaqsayan duraqsayan. səkincən. səğincən. sərincən. sağıncan. saxıncan. sakıncan. səkinsən. səğinsən. sərinsən. sağınsan. saxınsan. sakınsan. quşqulanan. sağınan. sağanan. düşünən. tərətdüd, şəgg edən. ehtiatlı. möhtat. səhlənkar olmayan. yavaş davranan.

turaqsayaraq -düşünə düşünə, duraqsayaraq davranmaq: sərinsirəmək. sağınsıramaq. saxınsıramaq. sakınsıramaq. səkinmək. səğinmək. sərinmək. sağınmaq. saxınmaq. sakınmaq. səkinsirəmək. səğinsirəmək.

turaqsayış duraqsayış. duraqsama. səkiniş. səkinc. səğiniş. səğinc. səriniş. sərinc. sağınış. sağınc. saxınış. saxınc. sakınış. sakınc. quşqulanış. quşqulanma. sağınış. sağanış. sağınma. sağanma. düşünüş. düşünmə. tərətdüd. şəgg. (tərətdüd, şəgg edmə) .

turaqsıya duraqsıya. səkin. səğin. səngi. sərin. sərən. sağın. saxın. sakın. səyin. seyin. saram. aram. asta. yavaş. nərm. (tədrici) (gücsüz zorsuz) (küt. şitabsız) (ehtiatlı. möhtat) .

turamamaq - sevincindən yerdə göydə duramamaq: qutruşmaq.

turan -səqqəl tükləri təkə tük olub, biz biz duran kimsə: soxasəqqəl: soxsəqqəl. .
-bir düzə görə əğri duran: sesi < çaşı.
-həmməşə göy, canlı, olduğun, yeniliyin itirmədən qalan, duran: həmməşə bahar. göyçağay. göycəğay. solmaz. solsamaz. sönməz. sönsəməz. cavidan.
-gənəbol, sallağ duran geyim: salvırağan geyim. (salvıramaq: sallanmaq).
-aslağ duran nərsə: salındı.
-üzü aşağı duran: salbar. sallağ. - salbar buğlu.

turanc duranc. 1. duraş. dayanc. dayaş. qapınc. qapıc. qabırqa. salınc. salış. sarınc. sarış. tapınc. tapış. qayınc. qayış. (qatlanma) dözünc. dözüş. cıdam. təhəmmül. səbr. səbir. qərar. 1. qorqusuzluq. qorxusuzluq. korxusuzluq. korusuzluq. koruqsuzluq. güvən. güvənc. güvəş. əmniyyət. təhlükəsizlik.

turanq duranğ. salbasal. salqasal. parayapay. tuş. tuşuş. məadil. maadil. musavi.

turanmayıb -düz duranmayıb dəbərcələnmək: sarlınmaq. salrınmaq. təlvənmək. təlbənmək. səndələnmək.

turanmaz -yetimdə ut duranmaz, utsuzda üz qızrmaz. (ut : utanış. utanma. həya).

turar -itlə yatan, bitlə durar
-qapatsansa keçmişin, açıq durar yarınlara yolların, açıq keçmiş ıraq qoğar yarının. (keçmişindən qırmadan, yarına yol tapılma).

turaş duraş. duranc. dayanc. dayaş. qapınc. qapıc. qabırqa. salınc. salış. sarınc. sarış. tapınc. tapış. qayınc. qayış. (qatlanma) dözünc. dözüş. cıdam. təhəmmül. səbr. səbir. qərar.

turaşla duraşla. dayaşla. tapışla. qayışla. qatlanma. qapıncla. qapıcla. salışla. sarışla. dözüşlə. cıdamla. sıydırığla. sığdırığla. sığrıtla. sığırtla. sırığla. təhəmmüllə. səbirlə. səbrlə. qərarla.

turaşlı duraşlı. dayaşlı. qapıclı. qapıçlı. qabırqalı. salışlı. sarışlı. tapışlı. qayışlı. (qatlanma) dözüşlü. cıdamlı. təhəmmüllü. səbrli. səbirli. qərarlı.

turaşsız duraşsız. dayaşsız. qapırsız. qapıcsız. qabırqasız. salışsız. sarışsız. tapışsız. qayışsız. (qatlanma) dözüşsüz. cıdamsız. sıydırığsız. sığrıtsız. sığırsız. sırığsız. səbrsiz. səbirsiz. qərarsız. təhəmmülsüz.

turaşsızlıq duraşsızlıq. dayaşsızlıq. qapırsızlıq. qapıcsızlıq. salışsızlıq. sarışsızlıq. tapışsızlıq. qayışsızlıq. (qatlanma) dözüşsüzlük. cıdamsızlıq. sıydırığsızlıq. sığrıtsızlıq. sığırsızlıq. sırığsızlıq. səbrsizlik. səbirsizlik. qərarsızlıq. təhəmmülsüzlük.

turca durca. dəğişməz. sabit . -yaş keçər sevgi ötər durca qalanmaz kimsə, kişi oldur o günə qılsın özüçün yarağın. (durca : dəğişməz. sabit).

turq durğ. duruğ. bürgək. üzüş. üsbaş. üzgöz. sıva. sarığ. sarqı. üslük. üzlük. nərsənin dış qaplaması, örtüyü. qaplağ. qapağ. yayıq. yayqı. duvağ (> doğab (fars)}. sürək. sürük. yalca. yalcı. yaxı. boya. üz (üs) qat, təbəqə. geyim. geyiz. taxım. paltar. libas. qiyafə. rukeş. puşeş. sətr. kisvət.

turq durğ. 1. duruğ. qınıq. zahir. rixt. qiyafə. 1. duruğ. siyn. siyin. dış görnüş. zahir. surət. 1. duruğ. sırt (< yırt. qırt). nərsənin dış üzü. yaxıt. (# sığıt) çaxıt. çaxt. saxt. çıxda. çıxat. nəma. numa. çehrə. zahir. - savıq salıt: soyuq üz. - yağışdan çaxtı pozqun ev, iç toxusu sağlam dururu.

turqıl durqıl. sirgil. sırqıl. ucuq.
-əti acı daş yesə, gedməz üzdən üzü çox, uzaq durqıl olardan, asdarı yox üzü yox.

turqonaqmaq durqonaqmaq. durqunaqmaq. durqunaqlanmaq. sığınmaq. oturmaq. yatmaq. iqamət edmək.

turqu durqu. yaşam . -əmgəksizin durqu yox, munda tamu. (qayğısız yaşam yoxdu, bu dünya cəhənnəmdi).

turqun durğun. sillik_. silgik. silli. silik. sağın. sakin. qarqaşasız. atağsız. təhlükəsiz. -bu silliyi saxlamaq gərək. - sudan silli çıxmaq: bir olaydan sağın, toxunsuz qurtulmaq.

turqunaqlanmaq durqunaqlanmaq. durqunaqmaq. durqonaqmaq. sığınmaq. oturmaq. yatmaq. iqamət edmək.

turqunaqmaq durqunaqmaq. durqonaqmaq. durqunaqlanmaq. sığınmaq. oturmaq. yatmaq. iqamət edmək.

turqunluq -sönmə, durqunluq, qaranlıq, geriləmə, dönüşmə: sönləm.

turqunmaq durqunmaq. utanmaq. tutqunmaq. sıxınmaq. sifinmək. sıxcınmaq. sıxışmaq. sifcinmək. sifişmək. çəkinmək. -sənə nə olub belə sifinirsin. - sıxın:sifin: çəkin. utan.

turqurun durğurun. duruğun. sırtdan. sırıtdan. sırdan. sırtın. sırtqı. üzdən. öcürki görünür. zahirən.

turqusuz durğusuz. duruğsuz. qınıqsız. zahirsiz. rixtsiz. bədqiyafə.