aparan sapa. sopa. sava. sova. (sapan. savan. sopan. sovan). gidərən. qaytaran. qoğan. silən. arıdan. arçaqıl. arçıqul. arçaqır. arçıqır. təmizləyən. sayladan. pakadan. pakladan. - sapagil: bir yerin, nərsənin gilin, palçığın arıdan. - sapaçor: pis gözə, göz dəğmiyə qarşı, üzərlik, göz mıncığı kimi nərsələr. - sapaçqı: gözlük silən. - sapasu: su qoğan. - sapakir: kir qaytaran. sayladan. pakladan. - sapapul: çox para istəyən. bahalı. (xəş götürən. tükətgən) - sapaduz: duz gidərən. - işəyə aparan dava:siydirgən darı. -aparan bıraxmaz, bıraxan aparmaz. -baş beyin aparan: sağsağan. çox danışan. gəvəzə. vərrac.
aparmaq -güman, zənn aparmaq: sezik sezikmək, sezinmək. güman gümmək. bir ehtimal, fikir qavramaq. -süt, mənfəət aparmaq: sarlamaq. qazanmaq. -birbirinin baş beynin aparmaq: sağrışmaq. -kef, ləzzət, hal aparmaq: sağırmaq. sağurmaq. gözəl yaşam sürmək. -əksikliyin gidərmək, götürmək, aparmaq: saplamaq. sapıtmaq. çaplamaq. çapıtmaq. sapdırtmaq. çapdırtmaq. yamamaq. qoşub bütünləmək. -dərinliyinə aparmaq: sınğıtmaq. basıtmaq. çökütmək. boğutmaq. qərq edmək. - söz gətirib aparmaq: söz daşımaq.
aparmaz -aparan bıraxmaz, bıraxan aparmaz.
ar saçıtıq. saçıtqı. saçratıq. saçratqı. sıçıtıq. sıçıtqı. sıçratıq. sıçratıq. eyb. əğib. nəng. azərm. -pozuq olunca aşıc, nə ar tarnır nə yaşıc. (aşıc: maya). (yaşıc: ut. utanc. həya) -boynuvu çox uzadıb ördəyikən qaz olma, nazlı qıza göz süzütüb kişilərə ar olma.
ara 1. fürsət . -dosluq bilən, ara güdəndə gördüm, dosda qurban ara pozandan oldum. (ara güdəndə fürsəttələb) . 1. salım. vaxt. - bir salımdan son iğnə salmağa yer bul. - arasalmaq: 1. ilişgi qurmaq. 1. ortağ olmaq. -aman, ara vermədən nərsiyə saldırmaq:quyul düşmək. quyulu düşmək. quylu düşmək. -ara qızışdırılıb qarışdırılmaq: kuyqaçlanmaq. kuycənmək. küyqaçlanmaq. küycənmək. küydürünmək. -ara, meydan qızışdırmaq: kuyqaçlamaq. kuycətmək. küyqaçlamaq. küycətmək. küydürmək. -ara vermək: dayanmaq. salğaşmaq. səlgişmək. sərgişmək. sərpilmək. seygəşmək. seyrəlmək. - yağış sərpildisə, ablaquşağı doğar. -arapozan: salğınçı. soğquntu. soyğuntu. aranı birbirinə salan, birbirindən soğudan, açan. - ara açılış: sayxaş. -atları edişə, törgəşə, törgüşə, idmana, yarışa öğrətmək üçün, ara ara düzülən enli taxdaların hər biri: sək. səkə. səxsə. - deyəcək ara, yer bulmamaq: sözü ağzında qalmaq -qırx ağızlıq el pozar, ara sözü ev pozar. -ara vermək: solumaq. sovlamaq. nəfəs çəkmək. dayanıb dincəlmək. - ara sıra: ara tirə. yer yer. bə’zən. - gerçəkligi başda ara, dışda deyil, düzgünlügü içdə ara, gözdə deyil.
araba -araba otağı, sığnağı: quruluq. -araba, faytun otağı. saldığ. -üç təkərli daşqa, araba: saçayaq. - sarqınaraba. (sarqın: axarlı. bir durumun uyqunu, iyi gedişi).
aralasınta -(suğarmaq üçün) kərdilərin aralasında açılan ilişik arxlar: güdür. mürtəbit araxlar. kəriz. kəhriz. - güdürün dəngərin yarçıq aç. - güdür açmaq: kərdilər, quylar, neçə su qaynağı arasında su yolu açmaq.
aralı aralı. ıraqdan . -çox gəzməsən aralı, tez tapılar yaralı, dərmanın qıl dərdin al, yaxcı bilə yaxcı işi aralı. -atdım araları çox aralı olan: uzun bacağlı, qıçlı. seyrək basan. seyrək bacaq. seyrək ayaq. -söyəkə (çarpayaya) asılan qazanın od üsdə havarlı, aralı saxlama üçün qurulan dayağ: söykə. saçayağ. sapay. səpəy. savba. savğa. savayaq. -kim aralı: kim üsdə. kim ilə. kimin təriqiylə. - pulu kim üsdə salğadın. (salğamaq: salağmaq. salmaq. göndərmək). -çox gəzməsən aralı, tez tapılar yaralı, dərmanın qıl dərdin al, yaxcı bilə yaxcı işi aralı. (aralı: ıraqdan).
aralıq -ayaq altı, aralıq işləri görən: padov. salağ. pa dov. -iki qat arasında qoyulan aralıq: . salğat. - dam salğatında qular yuva qurub. -gözlənənlə, gərəkənlə oluşanın arasında düşən uzaqlıq, aralıq, ayrılıq, dalqıc, fərq, təfavüt: bir tutşdurma, düzləmə biriminə, ölçüsünə görə oluşan azlıq, çoxluq. sapma. saçma. çapma. ox qabı. - sizin ölçüzə görə burda heç bir sapma görünmədi. - iki nümrə sapma ilə sınavdan düşdü. - qurşun iki metr sapma ilə imə (amaca) çatmayıb yerə düşdü. - iki dosd ara sapma düşməsin. - keçən dəprəmdə bu evin eşik duvarına yekə sapma (çat) düşdü. -açıq duran baş barmaqla ikinci barmağın arasında olan aralıq: sərə. (< sərmək. sərəmək) -aralıq vermək: səğmək. kəsintiyə uğramaq. -iki nərsənin arasında sığav, şikaf, yarıq, aralıq: sığra. dərə.
aralıq - iş arasında qılınan aralıq: savağ. sovağ. çatığ. tənəffüs. sinğiş. siniş. sınğış. sınış. istirahət. - çatığalmaq: azacığ dincəlmək. yorqunluğun almaq. - çatığvermək: azacığ dincəltmək. yorqunluğun aldırmaq.
araraq azaraq. ayaraq. seyrək. səğrək. səkrək. seydəm. saldan. sayğan. kəm kəm. aralıqlı. arada bir. endik. endər. az tapılan, bulunan, görünən. nadir. çox az. tənik. (# tünük) dar. qıt. qırtaq. nüdrətən. nadir halda. nadirən. ziyq. kovarğan (moğol) (# tovarğan: toğarğan: doğarğan: bolarğan. bol bol. sıx sıx. sulumlu. bərəkətli. saysız) (sınırlı. qısıtlı).
arası -olum ağ boya, ölüm qarası, bir evrəndir ekiz arası -yaşam dedin iki dodaq arası, iyi olmaz dost dilinin yarası, yol dedigin uzaq değil şurası, gec qalmasan indi dursan yoluva, amac yolun başa yürüb yetərsən. -arası dəğmək: sallaşmaq. düz gəlməmək. - niyə dosdunla sallaşdın. -günün çıxandan batana dək olan arası, salımı, sürümü: sabah. sapağ. savağ. (< sapmaq: çıxmaq) yarın. (< yarınmaq: açılmaq) açılan gün. gündüz. -danla (səhərlə) öğlə arası:quşluq. -arası kəsilmək: səkləmək. durmaq.
arasına -ağac, odun yarmada çatıq arasına sığdırılıb, qoyulub güpsənən dilim: siy. siğ. - dəmir siğ. - ağac siğ. -pişirilən nərsə ilə od, alovun arasına qoyulan əngəl, ayrıq, yayıq, yaypaq, dalıc, vərəq: saç. saçqa < savaç. savca. saçağ. -döşəmə ilə qalının arasına salınan örtük: təkəlti. təkaltı.
arasınta -iki nərsənin arasında sığav, şikaf, yarıq, aralıq: sığra. dərə. -el içində, tanış tunuş arasında, sırayla savılan, verilən qonağlıq: gəzəgən, dolambac qonağlıq. soğduc. sovduc. - quyruğu qapı arasında qalmaq: quyruğu qapana qısılmaq, sıxışmaq. gərgin, dar düğünə düşmək. - kərdilər, quylar, neçə su qaynağı arasında su yolu açmaq:güdür açmaq. { güdür:(suğarmaq üçün) kərdilərin aralasında açılan ilişik arxlar. mürtəbit araxlar. kəriz. kəhriz}. -iki saç arasında pişirilən yeməklər: saçarası. -bir qolun (çayın. nərsənin) neçə qola ayrıldığı yerində, ayrılan qolların arasında qalan bölüm: salavan. salıvan. çalavan. çalasal > çalasər. delta. -iki qat arasında qoyulan aralıq: . salğat. - dam salğatında qular yuva qurub. -gəlir gedirin arasında olan ayrım, tanal, fərq: salma. salmıq. salda. -iki nərsə arasında qalan boş yer: salma. salmıq. salda. -gözlənənlə, gərəkənlə oluşanın arasında düşən uzaqlıq, aralıq, ayrılıq, dalqıc, fərq, təfavüt: bir tutşdurma, düzləmə biriminə, ölçüsünə görə oluşan azlıq, çoxluq. sapma. saçma. çapma. ox qabı. - sizin ölçüzə görə burda heç bir sapma görünmədi. - iki nümrə sapma ilə sınavdan düşdü. - qurşun iki metr sapma ilə imə (amaca) çatmayıb yerə düşdü. - iki dosd ara sapma düşməsin. - keçən dəprəmdə bu evin eşik duvarına yekə sapma (çat) düşdü. -açıq duran baş barmaqla ikinci barmağın arasında olan aralıq: sərə. (< sərmək. sərəmək) -bir budağ, səğənin iki düğün arasında qalan bölümlərin hər biri: səksə. bənd.
arasıntaqi - baş barmaqla işarə barmağı arasındaki uzunluq: bir sökəm: bir süyəm (sıyam. siyə. sövəm) (sox: işarə). :