Turuz söZLÜGÜ 15-01-2017 1395- III 18 400 Başlıq Bey Hadi

atılıb -atılıb düşmək: sallanmaq.

atılımlar iqdamlar. -önəmli atılımlar, iqdamlar qaldırtmaq, qıldırtmaq: səksətmək. səksəndirtmək. sallatmaq. sallandırtmaq.

atılır - sıy atılır, sığ yox: üz, don dəğişir, iç yox. (sıy: saya. sayağ. sıya. sıyağ. dur. duruğ. tür. türük. bur. buruğ. bür. bürük. sifət. üz).

atılış atılma. atlama. atlaş. sıçraş. səkirəş. səkrəş. səkəş. səkirmə. səkrəmə. səkmə. səkirik. səkrik. - aşıra səkir: yenidən atıl. - doğru səkir: düz atıl.

atılqan 1. salaq. saldırqan. 1. saxda < çaxat. çaxtan. soxda. hobban. şişirən.

atılma 1. atlama. atılış. atlaş. sıçraş. səkirəş. səkrəş. səkəş. səkirmə. səkrəmə. səkmə. səkirik. səkrik. - aşıra səkir: yenidən atıl. - doğru səkir: düz atıl. 1. səkrək. - atılma səggisi: səkrək səggisi.

atılmaq 1. səkdirmək > sikdirmək. atlanmaq. hobbanmaq. - buda səkdirib gedsydi nə olardı. - sikdirə sikdirə nə qaçıb gəlib yığışmısız başıma. - uşağ ağac atın minib sikdirə sikdirə çıxıb geddi. 1. səkmək. səğmək. səğirmək. səğrimək. uçmaq. - qayadan qayıya səkərək yolun tutub geddi. 1. səkirmək. səkrəmək. səkmək. səksəmək. sıçramaq. saplamaq > zıplamaq. - aşıra səkir: yenidən atıl. - doğru səkir: düz atıl. 1. küsnəmək. köznəmək. qızmaq. qalxmaq. 1. saldırmaq. sıçramaq. 1. salınqırmaq. salğınmaq. sallanmaq. - ırmağın dərinlərinə (dərin yerlərinə) yekə qayalar salğındı. 1. bıraxılmaq. salınmaq. - sırqa salındı: açıldı. çıxarıldı . - sırqa salındı: asıldı. sancıldı. (# salınmaq: qoyunmaq. alınmaq. uyqulanmaq. bərqərar olunmaq). 1. səkmək.
-istəksiz, könülsüz sıçramaq, atılmaq: səksənmək. sisginmək. disginmək. diksinmək. səkinmək.
-birbirinə atılmaq: satğaşmaq. - satğaşmadan dinc oturun.
-birdənbirə sıçramaq, atılmaq: sapcamaq. sıpcamaq. çapcamaq. çıpdamaq. - yerindən sapcayıb, üzərinə daşlandı: cumdu.

atılmalı -seçindən arda qalan atılmalı nərsələr: saçma. səçmə. seçmə. seşmə. qırma. tullantı.

atılmış saltıq. saltuq. çaltıq. çaltuq. salınmış. bıraxılmış. ötrülmüş. (tərk edilmiş)
-yel, su ilə gətirilmiş, dağılmış, salınmış, atılmış olan:salıntı (atıntı). - salıntı küçələri qapamış.
-başı boş ağzı dolu, qarnıda tox könlü pozuq, neylirəm paslı atılmış köşəyə bir yaşamı.
-yaman yılxı satılmış, yaman qardaş qaçılmış, yaman arvad atılmış. (yılxı: heyvan).

atıltıqınta -sancılanan kəsəlin üstündən atıldığında iyiləşdiyinə inanılan əriş (atçılıq, həllac) çubuğu: sancı oxu.

atım -dəli könlüm talvasma, dincək yerim yurdumda, oxu öğrən çin içdən, adım sanım yurdumda, qış qutarıb gögərbən, coşub yazın, yazlanıban yurdumda.

atın -atın şaha qalxması, iki dal ayağ üsdə durması: sırıtmaq. şahlanmaq.
-atın qapmasın savlamaq, əngəlləmək üçün, ağzına vurulan dəmir: savlıq. sovluğ. suvluğ. gəmlik. dəhənə.

atış atığ. 1. sevik. sevi. coşu. şovq. yaxım. çaxım. əğilim. 1. səriş. sürüş. kef. mutluluq. eşq. sürün. coşu. şovq. xoşluq. xoşallıq. çatlıq. şadlıq. şənlik. yarğaşlıq. sevinc. sevginc. seviş. sevgiş. sevginiş. sövünc. sövgünc. sövüş. sövgüş. sövünüş. söyünc. söygünc. söyüş. söyüş. söygüş. söyünüş. sevələ. səvələ. ( - oynuyub gülüb, sevələnğni dartıb geddi) xursəndlik. sərxoşluq. behcət. neşə. mehr. məhbbət. ibtihac. məsərrət. zovq. eyş. səadət. xoşnudluğ. həzz. fərəh. nişat. bəşşaşlıq. 1. salqı. coşu. zovq. şovq. 1. atığ. coşu. şovq. sürür. surur. xoşluq. xoşlanma. sovu. hovu. tova. döğü. qovu. qoğu. qor. qoğ. sulum. kef. sevinc. seviş. sevit. sevik. sevgi. sövünc. sövüş. sövüt. sövgü. söyünc. söyüş. söygü. söyüt. səfa. inbisat. həyəcan. həzz. ləzzət. fərəh. nişat
-boş, havayı atış, çalış: sapa. sopa. sava. sova. amaca dəğməyən, isabət edməyən atış. - sova düşmək: boşa gedma.
-amaca dəğməyən, isabət edməyən atış:sapa. sopa. sava. sova. boş, havayı atış, çalış. - sova düşmək: boşa gedma.

atqı saçım. gecim (< 1. keçə. 1. < saçım) yəhərin altına qoyulan keçə, parça.

atlaqutamaq atlağutamaq. altağıtmaq. altaşıtmaq. atlaşıtmaq. təkburatmaq. dikburatmaq. (> təkapu editmək (fars)}. çablağıtmaq. çalqaşıtmaq. (cəst o xiz) axdatıb ağdarıtmaq.

atlama 1. atılma. atılış. atlaş. sıçraş. səkirəş. səkrəş. səkəş. səkirmə. səkrəmə. səkmə. səkirik. səkrik. - aşıra səkir: yenidən atıl. - doğru səkir: düz atıl. 1. səhv. səhiv. < səkiv. səkrəmə. səkirmə. kırıxma. karıxma. qırıxma. yanılma.

atlamaq sərmək. sərimək. salmaq. yerdə bıraxmaq. unutmaq. üzərində durmamaq. dışında tutmaq. qarışdırmamaq. velləmək. sərf nəzər edmək. - heç bir incəliyi sərmədən işi bitirdilər.
-bir kilası atlamaq, qırmaq, asmaq. səkmək.
-sıx sıx atlamaq: səknəmək. səğnəmək.

atlan -nərsədən nərsə azalan, düşən, soğuyan, savılan, atlan: siləgən. silpən. sələgən. səlpən. salığan. salpan. - siləgən yaşam sürü (uzunluğu) siləgən gecə. - gəlir çoxalmır, gedəri silkət. - ged gedə qızqınlığı silkədi. - siləgən para. - siləgən qayğı.

atlanan -yazmış başdan boşuna, baş yazısı adlanan şey bir nədir, hər kim gəlir kəndi yazır başyazısın başına.

atlanmaq səkdirmək > sikdirmək. atılmaq. hobbanmaq. - buda səkdirib gedsydi nə olardı. - sikdirə sikdirə nə qaçıb gəlib yığışmısız başıma. - uşağ ağac atın minib sikdirə sikdirə çıxıb geddi.
-nərsədən nərsəni azalmaq, düşürünmək, soğunmaq, savınmaq, atlanmaq: silkənmək. silpənmək. səlpənmək. səlgənmək. salpınmaq. salqınmaq.

atlantırmaq atlandırmaq. səkdirtmək > sikdirtmək. atlatmaq. hobbatmaq. - atı cola üzərindən səkdirtdi.

atları -atları edişə, törgəşə, törgüşə, idmana, yarışa öğrətmək üçün, ara ara düzülən enli taxdaların hər biri: sək. səkə. səxsə.

atlarıntan -tanrı adlarından: saltan. - güvəndiyim o saltandır.

atlaş atılma. atlama. atılış. sıçraş. səkirəş. səkrəş. səkəş. səkirmə. səkrəmə. səkmə. səkirik. səkrik. - aşıra səkir: yenidən atıl. - doğru səkir: düz atıl.

atlaşıtmaq altaşıtmaq. altağıtmaq. atlağutamaq. təkburatmaq. dikburatmaq. (> təkapu editmək (fars)}. çablağıtmaq. çalqaşıtmaq. (cəst o xiz) axdatıb ağdarıtmaq.

atlatan səkəgər. səkrəgər. saxtakar. dolandıran. mütəqəllib.

atlatmaq 1. sıçratmaq. saplatmaq > zıplatmaq. səkirtmək. səkrətmək. səkətmək. səksətmək. 1. şellikləmək < salqatmaq. saltatmaq. salatmaq. atşamaq. 1. uçutmaq. səktirmək. səğdirmək. səğirtmək. səğritmək. - tufan qayaları səkdirdi. 1. səkdirtmək > sikdirtmək. atlandırmaq. hobbatmaq. - atı cola üzərindən səkdirtdi. 1. səkitmək. salıtmaq. işdən çıxartmaq, salmaq. fələc edmək. 1. səkritmək. səkirtmək. qaçırtmaq. salmaq. rədd olmaq. - tam sayıları birbir, səkirtmədən oxudu.
-birdənbirə sıçratmaq, atlatmaq: sapcatmaq. sıpcıtmaq. çapcıtmaq. çıpdatmaq. - onun səsi uşağı yuxudan sapcatdı.

atlı -atlı oldun yayanlığı unutma. (yayanlığı: piyadalığı)
-atlı qarışqa tikişi: sırıç. sırç (< saç. saçı) iri tikiş. kök tikişi.
-varlı adlı: sanmallı.

atlım - adlım, məşhur qıyıq, bəla: sayılı fırtına. sayılı qaramat. (sayılı: yayılı: bir topluğda adı yayılmış, saysanlı olan).

atlu -köçər oba keçər kərvan, atlu olda azu yayvan, mal davardan nə vardan, sözdən başqa heç bir neden iz qalmaz. (azu : yaxud). (yayvan: yaya. piyada).

atma -rezin, ip, bir haçadan düzəlinən, uşağların daş atma oyuncağı:sallama sapan.
-taş atma ayqıtı: sapan. savan. > süpəh. qavan. qovan. qoğan. atan. (# qapan: tutan) .

atmaq 1. saçmaq. səkmək. 1. saltmaq. - bu bulaşıqları silib siltəyin. - geriyə saltamaq: dalı atmaq. yubatmaq. sürütləmək. sütürləmək. tə'xirə salmaq. 1. sapmaq. sapımaq. sapıtmaq. vurmaq. sallamaq. - qara (böhtan) sapma onun işidir. 1. saçmaq. əl çəkmək. əldən qoymaq. tərk edmək. bıraxmaq. - gecə keçmiş yarıya, çapıl (əcəl) gəlmiş qapıya, güman qalmış qaçıya, indi ev davarın saçqılan. 1. salmaq. tullamaq. - pəncəriyə daşı kim saldı. 1. salmaq. almaq. aşırmaq. (yemək. içmək). - üç istəkan salıb başın atıb yatmış. 1. salmaq. ayırmaq. saxlamaq. - heç nə salmadan bir bir söylədi. 1. salmaq. sıyırmaq. ayırmaq. soymaq. - əğnivi salda dinc yat. - o moda çoxdandı salınmış. 1. savmaq. (# avmaq: tutmaq) 1. -yana atmaq: səkətləmək. səktələtmək. səkələtmək. (< səkmək: atılmaq). yetgisin (tanlığ, səlahiyyət, təsdiq, kart, əhliyyət) almaq. alı qoymaq. işdən salmaq. fələc, məfluc edmək.
- gözün qapağı atmaq: göz vurmaq. səyirmək. sayımaq. sayırmaq.
-söz atmaq: söz salmaq. sözlə sataşmaq.
- təmrənli ox atmaq: soğar (soxar) salma.
-söz atmaq: sallaşmaq. salraşmaq. salrışmaq. sarlışmaq. sarsıtmaq. sataşmaq. icəşmək. incitmək. əl itişmək, ataşmaq.
-qar, topraq kimiləri sıyırayaq atmaq: kürüşmək. kütümək. kürüləmək. kürələmək. kürümək. kürəmək.
- quyuya daş atmaq: (quyu:qoyu. tuman. duman. tutqunluq. qaranlıq). qaranlığı oxlamaq. güman, fərziyyə ilə davranmaq.
- dan atmaq: saça düşmək. (saça:şəfəq).
-əl atmaq: salmaq. başvurmak. dəğinmək. - güc salmaq: zorlamaq.
-nərsəni bir yönə doğrultmaq, fırlatmaq, atmaq, qoymaq:salmaq. - suya daş salmaq. - işə salmaq. yada salmaq.
-qoşulan işləmlərə '' istəmək, çalışmaq, çabalamaq, qoşumaq, can atmaq, qeyrət, cəhd, sə'y edmək'' anlamın artırır: samaq. səmək. sımaq. (< sınmaq. sınanmaq). sınanışmaq. sınanışıqmaq. - qaçısamaq: qaçmaq istəmək. qaçmağa çabamaq. - çalışsamaq: işiksəmək: çalışmağa, işləməyə can atmaq.
-ağız suyun atmaq: sağurmaq. suğurmaq. tüpürmək.
-başdan eləmək, atmaq: savanlamaq. savlamaq. savsaqlamaq. savqarlanmaq.
-can atmaq: sarmaq. sarınmaq. sarılmaq. qatlanmaq. tutunmaq. ummaq. umursunmaq. umursanmaq. sanmaq. sağınmaq. sağanmaq. düşünmək. səbr edmək. bəkləmək. gözətləmək. dözmək. dayanmaq. durunmaq.
-nərsəni uçurur kimi uzağa fırlatıb atmaq: saldırmaq.
-dışarı atmaq: sərmək. sərimək. nak avt edmək. - oyundan sərildi.
- sıpancıq atmaq: sıpaşlamaq. patinaj edmək.
- söz atmaq: sataşmaq. sözlə sarkıtmaq, müzahimət edmək.
- öcətlə (nifrətlə) silib, itələyib atmaq: sıyqırıb salmaq
-nərsəni başında açmaq, atmaq, savmaq: sıypatmaq. sıpatmaq. sırbatmaq. sıyrıtmaq.
-sırıt atmaq: sırt, dal çevirmək. saymamaq.
-birbirinə soncuq, şıllaq atmaq: soncuşmaq. soncuqlaşmaq.
-çallaq, şıllaq atmaq: şıltaqlamaq. şıllaqlamaq. şaltaqlamaq. çaltaqlamaq. saltaqlamaq. daltaqlamaq.
-sillə vurmaq, atmaq: siltəmək. (sallamaq. saltamaq: nərsəni atmaq)
-silkələyib atmaq: silkib daşlamaq.
-südük (süydük, sıydık) atmaq: sıydınmaq. işəmək.

atmalar -qabırqaların altına düzülən əğrik atmalar, ağaclar: sallama. dallama. (qabırqa: dama sərilən saxsı tikələri). - bu evin çatısın örtməyə yüzdən çox sallama gərəkdir. - damın sallamasının biri qırılıb.

atmatan - dan atmadan saçğanmaz: ışınmaz, gün çıxmaz.

atmış -tıxanıbdır boğazım, dadsız ağız, yox gümanım atmış ola birdə danım, yarı can düşmüşəm əldən quruyub əl ayağım, duvağımda yıxılıb yox dayağım. (qocalıqla yalnızlıq)
- sıyın atmış, sığın yox: üzün, donun dəğişmiş, için yox. (sıy: saya. sayağ. sıya. sıyağ. dur. duruğ. tür. türük. bur. buruğ. bür. bürük. sifət. üz).
-rəhrufu atmış: saçıtıq. saçıtqı. saçratıq. saçratqı. sıçıtıq. sıçıtqı. sıçratıq. sıçratıq. - saçratıq parça.

atraşlıq gürlük. gurluq. hirslilik. inadçılıq.

atsana -yolda yoldaş tapsana, yol üsündə atsana.

atşamaq şellikləmək < salqatmaq. saltatmaq. salatmaq. atlatmaq.

atta -atda güclə yeriş, ərdə başla iş (sayılır, hesaba gəlir).
-yapınc atda ər yatar. (geyimlə kişi ölçülməz). (yapınc: örtük) .

attı -unutqanlıq tapanmadı əl dosluğu poza, atdı tulladı yad olanları qoymadı yoza. (tapanmadı əl : bacaranmadı). (yoza: sapıta. münhərif edə). (kişi dünyasında qutsal qalan, ölünməz dönülməz olan nəsnə dosluq olub).

attım - atdım başı: atdımsayın. (sayın:hər).
-atdım araları çox aralı olan: uzun bacağlı, qıçlı. seyrək basan. seyrək bacaq. seyrək ayaq.

attımın -bir nəyə başlamağın ilkin atdımın götürmək: bir işi ilkin kərə görmək. saçınmaq. saçdamaq. süfdə edmək.

attımsayın atdımsayın. atdım başı. (sayın:hər).

attırmaq atdırmaq. sapağmaq. sapığlamaq. ərşitmək. ərşətmək. həllaclıq edmək. hallaclamaq.

attırtmaq -sıxıntısın atdırtmaq: savrutmaq. sərinlətmək. baş sağlığı vermək.

av - sağır av: savır av: avları çevrələyib bir ortaya savırıb, qoğub tutma, avlamaq. (sağır: səğir. dağınıq nərsəni sağdırıb, axdırıb bir yerə yığmaq, bir yerdə sarıtmaq, ortalamaq, mahasirə edmək).

aval -savrulduqan arda qalan aval, axal, oğal, oğuntu:kəpək. kəvək (moğol) xəvəh (moğol) kəvəl. səbus < savus.

avanaq quşbaşı. axmaq. saya. sadə.

avara 1. çəpələk. səmələk. səvgət. savğat. səhvət. səpə. çapa. səmə. səvsəx. savsax. axmaq. gic. 1. savığ. səltə. şəltə. < salta. {> səlitə (fars)}. sələy. sələyən. sallayı. salayan. salağanda. salıvər. səlivər. səllim. işsiz. boşalaq. - salıvar gəzməkdən nə çıxır. - şəltə qulpu: darqaşayırd. 1. sərgək. (əsrilmək. sərilmək. səkilmək. sallanmaq. salğanmaq). sərgərdan. 1. sapağ. savağ. çapaq. 1. salbar. sallağ. asalaq. 1. sərsəm < sərpəm. sərləm. sərcəm. sərgəm. sərgək. sərpik. salsağ. sarsağ. sərək. sərsərəm. sərəsərpə. dəngəsiz, olçüsüz, dalğaq, dağınağ kimsə. əsrik, kefilyə tay davranan. 1. sollama. sallama. sərgərdan. 1. sərsəri. salvaş. salavarı. sələvəri. boş bekar.
-avara govara gəzib dolaşmaq: sırsıraqlamaq. sərsərəkləmək.
-avara avara gəzmək: səğirtilənmək. səkirtilənmək. siyirtilənmək. səyirtilənmək. oyalanmaq. qurddalanmaq. - bir iş görmədən səğirtilənmək.
-avara dolanmaq: sərğildəmək. sərildəmək. səlgildəmək. sənğildəmək. > sərgərdan dolanmaq. işsiz gücsüz dolaşmaq.
-boş təkər (bekar) avara: sırlab. sürləb. işsiz gücsüz. - sırlab gəzməkdən nə çıxar.

avaralıq sapağlıq.

avaz -avaz, nəğmə söyləmək: sayramaq. sağramaq. səyrəmək. səyrəmək. ötmək. oxumaq.

avçı - bu gün avçı yarın dönür avına, yalan dünya çoxun qoyar oyuna.

avçısı -dil avçısı:siyinçi. sinçi. ayğaqçı. ayğac. casus.

avına - bu gün avçı yarın dönür avına, yalan dünya çoxun qoyar oyuna.

avlayan -qıynaqları ilə ovuna sancılaraq avlayan quş: səncər. sancar. ovçu. qartal.

avlu -eyvan, köpü, avlu kimilərin qıraqlarına taxılan qoruqluq: saçtağ. satağ. nərdə. barmaqlıq. mə'cər. mərcər.

avmaq tutmaq. (# savmaq. atmaq) .

avmaqlamaq avmağlamaq. axmağlamaq. sarsamlamaq. sarsağlamaq. salsağlamaq. savsağlamaq. sərsəmləmək. səfehləmək.

avmaqlıq avmağlıq. axmağlıq. sarsamlıq. sərsəmlik. savsağ. səfehlik.

avranan - yavaş davranan: səkincən. səğincən. sərincən. sağıncan. saxıncan. sakıncan. səkinsən. səğinsən. sərinsən. sağınsan. saxınsan. sakınsan. duraqsayan. quşqulanan. sağınan. sağanan. düşünən. tərətdüd, şəgg edən. ehtiatlı. möhtat. səhlənkar olmayan.

avranmaq -uçar kimi davranmaq: savrulmaq. sovrulmaq. (bir yerdə duramamaq. yerdə göydə durmamaq) yellənmək. uçarımaq. şişinmək. - geyinib keçinib savrulan qızlar oğlar. - savrulanında bir gün qol qanadı qırılır.

avuc sıxım.
- avuc avuc. ovuc ovuc. güpül güpül. gürül gürül. gurul gurul. bol bol. bolaq bolaq. qolaç qolaç. kürək kürək.
-bir avuc topraq, birazda suyum ben, nəyimlə övünəyim, işdə buyum ben. (mevlana).

avuca -içə doğru çıxıq, yığıq, avuca, belə yerləşən düğün, qopa: somut (# tomut: dışa doğru çəkik, yığıq, düğün).

avut səkmə. qoruq. yasaq bölgə.

avutma -yıxılan uşağı avutma, oyalama, qıncıqlama üçün söylənən söz: quş tuttu.

avutmaq ovutmaq. sıvazlamaq. sıvatlamaq. sıyazlamaq. sıyatlamaq. sığazlamaq. sığatlamaq. sığəçləmək. sıvazlamaq. sivəzləmək. sivətləmək. siğəzləmək. siğətləmək. təsəlli vermək.

ay - tamay: tomay: somay: bütün ay. (som. tom. sam. tam: bütün).
-ay, örtüklə qapanmaz, qurçamasan bulaq suyu bulanmaz.

aya sav. (çav) say. sap. saf. - sav gün: bulutdan sıyıq, arıq gün. - sav göy: bulutsuz göy. - sav söz: açığ söz. - sav su: damıt, süzmə, tanğış, (təsfiyələnmiş) muqəttər su.

ayaq ayağ. son. tamam.
- saç ayağ > saçağ. bağdalaq. sepaya. - saçı saçağ qırılmış.
-ayağ üsdü: saçüsdü. at üsdü. tələsik.
- seyrək ayaq: seyrək basan: seyrək bacaq: uzun bacağlı, qıçlı. atdım araları çox aralı olan.
- kimsə sezməz, qulaq duymaz, ağız dinməz, ayaq gedməz, əl dəğməz, könlə sığmaz.
-saçayaq: 1. üçlük. - saçayaq yaşamaq: üçlükdə yaşamaq. 1. üç təkərli daşqa, araba.
-ayaq altı, aralıq işləri görən: padov. salağ. pa dov.
- ayaq salmaq: ayaq uzatmaq. (salmaq: uzatmaq)
-atın şaha qalxması, iki dal ayağ üsdə durması: sırıtmaq. şahlanmaq.
-ayağ boşaldan:ayağın açan. sıyırqan. sıyırğan. sıyırdan. siyirən. siyirgən. > sırağan. sıradan. sürgü. sürüdən. sürgüdən. sürgütün. ötürüc. isala aparan. yörgüc. müshil.
-yaşın aşsa altmışı, tez görərsin yetmişi, bassan ayaq yetmişə, qatılmışlar keçmişə.
-göz yolu uzaq görər ayaq yaxın.
-ürək sevə, əl gedmiyə, ayaq dura, ağzın aşa, başın daşa dəğməli.
-yağmış yağış cücərməmiş ayağ altda qalan gül. {ayağ altda qalmağın büktüsü budur. (büktüsü: hükmü)}.

ayaqa -gövdədə butdan ayağa dək olan bölüm: sağan. saçan. satan. qıç. bacağ.

ayaqı -ayağı saf: sarayaq sağayaq.
-ins cin ayağı çatmamış yer: quşuçmaz. quşqonmaz. quşsəkməz. çıpıt gəzməz. tanınmamış, açılmamış, itgin, yumuq, əlçatmaz, qorxunc yer.
-əl ayağı titrəyən kimsə: sarsık. salsık. çalsıq.
-ayağı nərsiyə ilişib səndələmək, düşə yazmaq: satıcmaq. səkicmək.
-ayağı taxılmaq: səkmək. toqazlamaq. taxazlamaq. tökəzləmək.

ayaqım -tıxanıbdır boğazım, dadsız ağız, yox gümanım atmış ola birdə danım, yarı can düşmüşəm əldən quruyub əl ayağım, duvağımda yıxılıb yox dayağım. (qocalıqla yalnızlıq).

ayaqın - ayağın sındırmaq: ayağın kəsmək.
-ayağın açan: ayağ boşaldan. sıyırqan. sıyırğan. sıyırdan. siyirən. siyirgən. > sırağan. sıradan. sürgü. sürüdən. sürgüdən. sürgütün. ötürüc. isala aparan. yörgüc. müshil.
-əl ayağın yığışdırmaq: quyruğun yığmaq. quyruq qısmaq. öz yerinə çəkilmək.
-əl ayağın itirmiş: sarsık. salsık. çalsıq. sarsuq. salsuq. çalsuq. sarasunğ. salasunğ. çalasunğ. (gic. məng) dağınıq. pərişan. aşüfdə. sərasimə.

ayaqınta -ötənləri daşısan ayağında güc qalmaz, ötənlərə qayıtsan, yarınlara yol qalmaz.

ayaqqabı -ayaqqabı civisi: sancıq. kiçik çivi.

ayaqsız -əlsiz ayaqsız:sısqa. çısqa. tısqa. pısqa. çusqa. çuşqa. püsgə.

ayaqta -yoxsa gücün ayaqda, başmaqda suç arama.

ayaqtasan -hey döşən döyüb mən mənəm demə, ölüm çatsa qırqınından qurtulam demə, hər işin var qıl ayaqdasan, köç çağı qaçar gücün qılaram demə.

ayanmaq ayqanmaq. uyqanmaq. uyanmaq. saçılmaq. sınğınmaq. dağılmaq. pərişan olmaq.

ayar aytar. deyər. -eşşək ayar başım olsa , dənizdən su içərəm. (yekə arzular üçün, uzun yaşam istəyən) .

ayaraq azaraq. araraq. seyrək. səğrək. səkrək. seydəm. saldan. sayğan. kəm kəm. aralıqlı. arada bir. endik. endər. az tapılan, bulunan, görünən. nadir. çox az. tənik. (# tünük) dar. qıt. qırtaq. nüdrətən. nadir halda. nadirən. ziyq. kovarğan (moğol) (# tovarğan: toğarğan: doğarğan: bolarğan. bol bol. sıx sıx. sulumlu. bərəkətli. saysız) (sınırlı. qısıtlı).

ayaş -ayaş uyaş: ayqaş uyqaş. tör töküntü. salıntı (atıntı). - salıntı ev eşiyi alıb gedir.
-ayaş uyaş: ayqaş uyqaş. saçıq. dağınıq. sınğın. pərişan.
-ayaş uyaş: ayqaş uyqaş. səlpik. sölpük. soluğ. sınğın. saçın. saçğın. pərişan. julidə.

ayaz -ayaz, sərin, əsməkli, yelintili olan yer, hava: sarqan. sarqın.

aybaşı -qızlarda, qadınlarda aybaşı olmaq: şırlanmaq.

ayıblamayasan manlamasan. - yıxılırsa biri əldən tutasan sən kişisən, düşənə vurmuyasan taqqa təkə sən kişisən, varasan malla davara yoluvu azmıyasan sən kişisən, əzilib ya əzələr olsana topraq təki bərk sən kişisən, istəyin salmaya əldən ələ, ovsarlıyasan sən kişisən, kar koru kəl keçəli manlamasan sən kişisən (istəyin: həvəsin. nəfsin).

ayıbsız 1. sağa. yaxcı. eyi. mansız. 1. salım. salim. sağ. salğım > sağlam. sağlım. sağdım. qusursuz. qısrıtsız. qıtsırsız. nüqsansız.

ayıq 1. ayiq. saval. soval. özündəkini eşiyə verməyən, dışdakıni özünə almayan. 1. səkə. (səçə) sıva. saysığ. açığgöz. - bu gecə yolun gözləyib səkə yatdım. - saysığ kişi. - saysığ yağdayda: ayığ durumda.

ayıqlanış ayıqlanma. ayqış. seçiş. seleksiyon.

ayıqlanma ayıqlanış. ayqış. seçiş. seleksiyon
-doğal ayıqlanma: seçənək. tənazöi bəqa'. seleksiyon. selekşın.

ayıqlıq ayiqlik. savallıq. sovallıq. özündəkini eşiyə verməməzlik, dışdakın özünə almamazlıq.

ayiqliq ayiqlik. ayıqlıq. savallıq. sovallıq. özündəkini eşiyə verməməzlik, dışdakın özünə almamazlıq.