230
bo‘ladi. Tanlov vaziyatida, masalan, o‘yinchoqni tanlashda 4
-5 yoshli bolalar
o‘zlarini boshqacharoq tutadilar. U qo‘lini goh u o‘yinchoqqa,
goh bu
o‘yinchoqqa cho‘zadi. Bunday holda juda sodda bo‘lsa ham mo
tivlar kurashi
yuzaga keladi, bola qayli bir o‘yinchoqni olish haqida qarorga kelolmaydi.
Tanlovga «ishbilarmonlik» bilan yondashuv,
uzoq davom etmaydigan
ikkilanishlar kuzatiladi. Bolalar o‘z tanlovlarini asoslab, ayni vaqtda o‘zlarida
yo‘q bo‘lgan va ega bo‘lishni xohlayotgan narsani oladilar.
O‘rta va katta yoshdagi bog‘cha bolalarida ko‘rinadigan ba’zi iroda
sifatlari (qat’iylik, mustaqillik kabi) ko‘pincha epizodik
Xarakter kasb etadi.
Bu yoshdagi bolalar bajarayotgan ishlarida biron to‘sqinlik
uchrab
qolsa,
o‘zlari mustaqil ravishda bartaraf qilishga urinadilar. Lekin bu ishning ular
uchun og‘irlik qilayotganligi sezilib turadi. Shu sababli bunday to‘sqinliklar
chiqib qolgan paytda ular kattalarni yordamga chaqiradilar. Uzoqroq davom
etadigan to‘sqinl
iklarni
еngishga bog‘cha yoshidagi bolalarning sabrlari
е
tmaydi. Bajarayotgan
ishlari ularni juda qiziqtirsa, ular uzoq davom
etadigan to‘sqinliklarni ham chidam bilan
е
ngishga harakat qiladilar.
Mavzuni mustahkamlash uchun nazorat savollari:
1.
Kichik va o‘rta bog‘cha yoshida bola
shaxsining shakllanishida
ijtimoiy muhitning o‘rni nimada namoyon bo‘ladi?
2.
Kichik va o‘rta yosh davrida boshqa bolalar bilan o‘zaro munosabat
qoidalari nimalardan iborat?
3.
Bolalarning tengoshlari bilan munosabatlari qanday kechadi?
4.
Bola shaxsining rivojlanishida irodaviy harakatlar va nutqning
qanday o‘rni bor?
5.
Bola shaxsining shakllanishiga o‘yin faoliyatining ta’siri nimada?
6.
Bolaning axloq motivlari butun bolalik
davri davomida qanday
o‘zgaradi?
Dostları ilə paylaş: 
