Xalqaro jurnalistika nazariyasi va amaliyoti kafedrasi mavzu: uslublar tasnifi

adabiy til uslubi 
deyiladi. Uslub 
orqali so„zlovchi shaxs narsalarga, voqealarga shaxsiy munosabatini aks ettiradi. 
O„zbek adabiy tilida quyidagi asosiy nutq uslublari bor: 
so‘zlashuv uslubi, badiiy 
uslub, rasmiy uslub, ommabop uslub, ilmiy uslub
(ayrim darsliklarda so„zlashuv 
uslubidan boshqa barcha uslublar 
kitobiy uslub
degan umumiy nom ostida 
beriladi): 
durust, 
metro, 
ko„k, 
tuzuk 
(so„zlashuv 
uslubi); 
moviy, 
metropoliten 
(kitobiy). 
Har bir uslubni yaratuvchi vositalar mavjud. Bularni quyidagi turlarga bo„lish 
mumkin: 
1. Leksik vositalar: 
sinonim, omonim, antonim, paronim, ko„p ma‟nolilik, tag 
ma‟no (gapning tagida yashiringan ma‟no), sifatlash, o„xshatishlar, frazeologik 
birlik, sheva, noadabiy so„zlar (jargon, argo, so„kish, qarg„ish kabilar), kasb-hunar 
so„zlari, mubolag„a (giperbola), arxaik va tarixiy so„zlar, atamalar. 

---

2. Fonetik vositalar: 
nutq tovushlari, ohang, urg„u. 
3. Grammatik vositalar: 
a) morfologik vositalar: har bir so„z turkumi; b) sintaktik 
vositalar: gap bo„laklari, ritorik so„roq gaplar, undalma, kirish so„z, kirish birikma, 
sodda va qo„shma gaplar, ko„chirma va o„zlashtirma gaplar. 
Ma‟lum bir uslubga tegishli bo„lgan so„zlar uslubiy xoslangan so„zlar deb 
yuritiladi: 
yanglig‟ 
so„zi badiiy uslubga, 
omonim, 
sinonim 
so„zlari ilmiy 
uslubga, 
balli, ketvorgan 
kabi so„zlar so„zlashuv uslubiga, 
faollar yig„ilishi, siyosiy 
maydon 
kabi so„z birikmalari ommabop uslubga xosdir. So„zlashuv uslubida ham, 
kitobiy 
uslubda 
ham 
ishlatilaveradigan 
so„zlar