AZƏRBAYCAN DİLİNƏ
Tədqiqatçılar planetin əsas dillərinin bir-biri ilə əlaqə xəritəsini ya-
radaraq, müəyyən ediblər ki, Çin və ərəb dillərində çoxlu insanın da-
nışmasına baxmayaraq, bu dillər təsirinə görə həm ingilis, həm də bir
sıra Avropa dillərindən geri qalır. Yeni araşdırma "Proceedings of the
National Academy of Sciences" jurnalında dərc edilib.
Dünya dilləri arasında əlaqəni alimlər üç əsas məlumat tipi əsasın-
da müəyyənləşdiriblər. Bu, 1979-2011-ci illərdə YUNESKO-nun
"Index Translationum" məlumat bazasında qeydə alınan tərcümə
edilmiş 2,2 milyon kitab, "Wikipedia" internet ensiklopediyasının bir
neçə dildə məqalələrin yazılmasında iştirak edən redaktorlar (382 mil-
yon məqalə üzərində çalışan 2,5 milyon redaktor sayılıb) və 2011-ci
ilin dekabrından 2012-ci ilin fevralınadək "Twitter" sosial şəbə-
kəsində dərc edilən şərhlər (əlaqə bir "Twitter" akkauntunda iki və da-
ha çox dilin olması üzrə izlənilib) haqqında olan məlumatlardır.
Müəyyən edilib ki, dillərin qlobal təsir xəritəsi iyerarxik struktura
malikdir. Belə ki, ünsiyyətin əsas vasitəsi – ingilis dili ikinci dərəcəli
alman, fransız, ispan, rus və portuqal dilləri ilə əhatə olunub. Halbuki
ərəb, çin və hind dilləri daha əhəmiyyətli beynəlxalq dillər hesab edi-
lir. Çünki bu dillərdə, məsələn, alman və ya rus dillərində danışan in-
sanlardan daha çox insan danışır.
DÜNYADA
HANSI DİLLƏR DAHA
ƏHƏMİYYƏTLİDİR?
Alimlər dünyada insanların çoxunun ünsiyyəti üçün istifadə
olunan beynəlxalq dillərin qlobal əhəmiyyətini yeni üsulla
qiymətləndirməyi təklif ediblər
YENİ SÖZ DAXİL OLUB
250
-YƏ YAXIN
LİNQVİSTİKA
XƏZƏR XƏBƏR JURNAL |
56
PROZA
O, Ulapur kəndində poçtmeyster idi. Qulluğa bu işdən başlamışdı. Kənd çox balaca idi, ancaq kəndin
yaxınlığında rəng fabriki vardı, odur ki, sahibkar çalışıb fabrikin nəzdində poçt idarəsi açdırmışdı.
Bizim poçtmeyster əslən kəlküttəli idi, bu ucqar kənddə o özünü sudan çıxarılmış balıq kimi hiss
edirdi. Onun kontoru dörd tərəfini qalın kolluq basmış gölün qırağında, üstü küləşlə örtülü qaranlıq
daxmada idi. O, tək dolanırdı, çünki fabrik fəhlələrinin, demək olar ki, boş vaxtı olmurdu, bir də ki,
onlara qoşulmaq əməlli-başlı adama əl verməzdi. Bizim kəlküttəli dost tapmağı bacaran adam deyildi.
Yad məclislərdə o gah lovğalıq edər, gah da utancaq olardı. Bu qayda ilə poçtmeysterin nə dostları vardı,
nə də tanışları, üstəlik də, işi az idi.
Bəzən o, şeir yazmağa girişərdi, bu şeirlərdə demək istəyirdi ki, adam səhərdən axşama kimi
yarpaqların pıçıltısına qulaq asanda, göydəki buludlara tamaşa edəndə həyat ona xoş görünür. Lakin
təkcə o bir allah bilir ki, əgər gecənin birində ərəb nağıllarındakı qüvvələrdən biri bütün yaşıllıqları və
ağacları daş döşənmiş küçələrə, göydəki ağappaq buludların qabağını tutan cərgə-cərgə daş evlərə
çevirsəydi, yazıq poçtmeyster nə qədər sevinərdi.
Poçtmeysterin maaşı az idi. Buna görə də, yeməyini özü hazırlamağa məcbur idi, hələ o, bu kənddən
olan yetim, yazıq bir qız da saxlayırdı, qız ona qulluq edirdi. Qızın adı Roton idi, onun on iki-on üç yaşı
Benqal şairi, dramaturq, rəssam, bəstəkar və filosof, Hindistan və
Banqladeşin milli himnlərinin müəllifi, Asiya qitəsinin ilk Nobel
mükafatı laureatı Rabindranat Taqor 1861-il mayın 7-də Hindistanın
Kəlküttə şəhərində zəngin brahman ailəsində anadan olmuşdur. İlk
şeirlərini kiçik uşaq ikən – səkkiz yaşında yazmışdı. "Şairin tariхçəsi"
adlı ilk poeması 1878-ci ildə çap olunmuşdu. . "Aхşam nəğmələri"
(1882) və "Səhər nəğmələri" (1883) poetik məcmuələri ilə yetkin şair
kimi tanınmışdı. 1912-ci ildə şairin "Gitancali" ("Qurbanlıq
nəğmələri") kitabı Londonda çap edildikdən sonra Avropa və
Amerikada məşhurlaşmış, 1913-cü ildə Nobel mükafatı laureatı
olmuşdu. Mükafat ona "poetik təfəkkürün müstəsna bir ustalıqla əks
edildiyi və Qərb ədəbiyyatının bir hissəsinə çevrilən gözəl, orijinal,
hissiyyat dərinliyi ilə seçilən şeirlərinə görə" verilmişdi. Amerikan
şairi Ezra Paund "Qərb həyatının хaosu içərisində unudulan müdrük
həqiqətləri bir daha хatırlatdığına görə" Taqorun yaradıcılığına
olduqca yüksək qiymət vermişdi.
Qərbdə Taqor daha çoх şair kimi tanınsa da, o, çoхsaylı pyeslərin və
nəsr əsərlərinin, habelə ilk benqal romanının müəllifidir.
Rabindranat Taqor 70 yaşının astanasında özünü rəssam kimi sınamış və incəsənətin digər sahələrindəki kimi
burada da uğur qazanmışdı. Onun rəsm əsərlərindən ibarət sərgilər Nyu-York, Paris, Moskva, Münhen kimi
şəhərlərdə nümayiş etdirilmişdi. Taqor – bəstəkar 2 mindən çoх nəğmənin müəllifi idi. Həmin nəğmələr benqallar
arasında bu gün də məşhurdur. Bir sözlə, o, sağlığında ölkəsində və dünyada təmsil etdiyi хalqın simvoluna
çevrilməyi bacarmışdı.
Rabindranat Taqorun "Gitancali" kitabına daхil olan şeirlər, "Fəlakət" romanı və bir sıra nəsr əsərləri
Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuşdur.
Rabindranat Taqor 1941-ci il avqustun 7-də Kəlküttədə vəfat etmişdir.
POÇTMEYSTER
Rabindranat Taqor
(Hekayə)
| XƏZƏR XƏBƏR JURNAL
57
vardı, lakin ərə gedə biləcəyinə heç bir ümid yeri yox idi.
Axşamlar kənd pəyələrinin üstündən tüstü qalxanda, sisəylər kollarda cırıldayanda, uzaq kənddən
olan sərxoş vişnuitlər nağara çala-çala, ucadan mahnı oxuyanda və yarpaqların xışıltısının seyrinə
dalmış tənha şairin bədəninə üşütmə düşəndə, poçtmeyster daxmanın küncündəki zəif çırağı yandırır
və qızı çağırırdı:
- Roton!
Qız qapının dalında oturub, bu çağırışı gözləyirdi; ancaq çağırılanda içəri birdən-birə girməzdi.
Qız soruşardı:
- Babu, sən məni çağırdın?
- Nə iş görürsən?
- Ocağı qalamaq istəyirdim.
Poçtmeyster deyərdi:
- Ocağı sonra qalayarsan, hələ gəl, mənim qəlyanımı yandır.
Poçtmeyster qəlyanı qızın əlindən alıb soruşardı:
- Bura bax, Roton, anan yadına gəlir?
Bu barədə uzun-uzadı söhbət eləmək olardı. Bəzi şeylər qızın yadında qalmışdı, bəzi şeylər isə yox.
Atası onu anasından çox istəyərdi, qız bunu bilirdi, ancaq atası yadında yaxşı qalmamışdı. O, həmişə
işdən gec qayıdardı. Qızın xatirində belə axşamlardan yalnız bir neçəsi qalmışdı. Bu söhbət düşəndə
Roton poçtmeysterin ayaq tərəfində, yerdə oturardı. Qız kiçik qardaşını xatırlayardı, bir dəfə də lap
çoxdan, dumanlı bir gündə o, qardaşı ilə körpünün qırağında balıq tutmaq oyunu oynayırdı. Tilovu
ağacdan qoparılmış bir çubuqdan qayırmışdılar. Bu cür əhəmiyyətsiz hadisələr qızın xatirində
həyatının ən ağır dəqiqələrindən yaxşı qalmışdı. Başları söhbətə elə qızışardı ki, gecə yarı olardı, daha
poçtmeyster şam hazırlamağa tənbəllik edərdi. Bu zaman Roton tez ocaq qalayar, bir neçə kökə
bişirərdi, səhərdən qalmış sousla bu kökələr onların ikisinə də bəs eləyərdi.
Ancaq bəzən də axşamlar poçtmeyster daxmanın bir küncündə oturub doğma evlərini, balaca
qardaşını, anasını, didisini - onu burada, bu qürbət yerdə taleləri narahat edən, həyəcanlandıran
adamları xatırlayardı. Bu fikirlər onun yaxasından əl çəkmək bilmirdi, lakin fabrikdə dərdini danışa
biləcəyi bir adam yox idi, odur ki, poçtmeyster ürəyindəkiləri qətiyyən utanmadan, bu nadan qıza
danışırdı, axırı iş o yerə çatdı ki, qız onun qohum-qardaşlarına, onları çoxdan tanıyırmış kimi, ana, didi,
dada deməyə başladı. Bir də ki, əslində, Roton öz kiçik qəlbində artıq bu adamların surətlərini
yaratmışdı.
Bir gün poçtmeyster bekar idi. Buludlar dağılmışdı, göyün üstü ayazımışdı, xəfif, isti, xoş meh əsirdi;
qızmar günəşin şüalarına qərq olmuş şehli otların və bitkilərin ətri yorğun torpağın nəfəsini andırır və
sanki adamın bədənini yandırırdı. Bir zəhlətökən quş səhərdən axşama kimi elə hey qəmli-qəmli,
yeknəsəq tərzdə dünyadan şikayətlənirdi. Bu gün poçtmeysterin işi yox idi, o sanki bütün varlığı ilə
yağışın yuyub təmizlədiyi hamar yarpaqların xışıltısına qulaq kəsilmiş, gur yağışın dağıtdığı, günəşin
işığına qərq olmuş bulud parçalarının seyrinə dalmışdı. Poçtmeyster buludlara baxır və fikirləşirdi:
“Kaş indi yanımda bircə nəfər yaxın adamım olaydı! Bağrıma basa biləcəyim bir istəkli adam
olaydı...” Cavan oğlana elə gəlirdi ki, bu gün susmaq bilməyən quşlar məhz bunu oxuyurdular, ins-cins
gözə dəyməyən kölgəli günorta çağı ağacların yarpaqları bu barədə pıçıldaşırdılar... Əlbəttə, heç kim
güman eləməz ki, səhərdən axşama kimi işsiz keçən bir gündə, bürkülü, sakit günorta çağında balaca
kənddə işləyən, az maaş alan poçtmeysterin ağlına belə fikirlər gələr.
Poçtmeyster dərindən köks ötürdü və qızı səslədi:
- Roton!
Qız meyvə ağacının altında uzanıb kal meyvə yeyirdi. Səsi eşidib, o saat daxmaya tərəf yüyürdü və
yüyürməkdən təngnəfəs halda soruşdu:
- Dada, sən məni çağırdın?
XƏZƏR XƏBƏR JURNAL |
58
Poçtmeyster dedi:
- Mən istəyirəm ki, sənə bir az oxumaq öyrədim.
O, günlərlə qıza əlifba öyrədirdi. Bir neçə gündən sonra qız hərfləri birləşdirib oxumağı öyrəndi.
Srabon ayında yağış elə yağırdı ki, elə bil, heç bu ay kəsilməyəcəkdi. Arxları, xəndəkləri, çalaları su
basmışdı. Gecə-gündüz şırhaşır leysan tökür, qurbağalar quruldaşırdı. Kəndin küçələrindən keçmək
mümkün deyildi, adamlar bazara qayıqlarda gedirdilər.
Belə günlərdən birində, obaşdan bərk yağış yağan vaxt Roton qapının dalında bir xeyli oturub,
poçtmeysterin onu çağırmasını gözlədi. Ancaq qız əvvəllər olduğu kimi tanış səsi eşitməyib, səhifələri
qaralmış kitabını götürdü və yavaşca otağa girdi. O, poçtmeysteri çarpayıda uzanmış gördü. Qız cavan
oğlanın dincəldiyini fikirləşdi. O dönüb yavaşca daxmadan çıxmaq istəyirdi ki, birdən çağırıldığını
eşitdi:
- Roton!
Qız tez qanrılıb soruşdu:
- Dada, yatmısan?
- Mən, deyəsən, xəstələnmişəm, bir əlini başıma vur, - deyə, poçtmeyster zəif səslə cavab verdi.
Onun təklikdən və havaların pisliyindən üzülmüş canı qayğı istəyirdi. Xatırlayırdı ki, bir vaxt
qızdırmadan od kimi yananda alnına zərif, balıqqulağı qolbaqlar dolanmış əllər toxunurdu. O, həmin
sevimli qayğıkeş qadınların, anasının, bacısının burada, bu qaranlıq otaqda, onun yanında olduğunu
fikirləşmək istəyirdi... Sürgünün qəribə arzusu yerinə yetdi! Roton artıq əvvəlki balaca qız deyildi, o,
cavan oğlana analıq etdi. Qız həkim çağırdı, xəstəyə vaxtlı-vaxtında dərman verdi, gecələr səhərə kimi
xəstənin yanını kəsdirdi, xörəyi özü bişirdi, özü də gündə yüz dəfə soruşurdu:
- Dada, deyəsən, bir az yaxşısan, eləmi?
Nəhayət, xəstəlikdən zəifləmiş poçtmeyster yataqdan qalxdı.
O, özlüyündə belə qərara gəldi: “Yox, hər nə cür olsa da, buradan getmək lazımdır”. Kəlküttəyə ərizə
göndərib başqa yerə köçürülməsini xahiş etdi, səbəb kimi isə buraların havasının pis olmasını göstərdi.
Roton daha xəstəyə qulluq eləmirdi. Yenə qapının dalına, həmişəki yerinə keçmişdi. Ancaq
poçtmeyster daha onu əvvəlki kimi çağırmırdı. Hərdənbir qız sakitcə içəri baxır və onun ya stulun
üstündə oturub, laqeyd-laqeyd göyə baxdığını, ya da çarpayıda uzandığını görürdü. Roton
poçtmeysterin onu çağırıb-çağırmadığını bilmək üçün diqqətlə içəri qulaq verdiyi vaxt, cavan oğlan
səbirsizliklə ərizəsinin cavabını gözləyirdi. Qız qapının dalında oturub dönə-dönə dərslərini oxuyurdu:
qorxurdu ki, qəfil içəri çağırılanda öyrəndiklərinin hamısını unutmuş olar.
Bir həftə belə keçdi. Nəhayət, bir axşam onu çağırdılar. Roton ürəyi əsə-əsə tez otağa girib soruşdu:
- Dada, sən məni çağırdın?
Poçtmeyster dedi:
- Roton, sabah gedirəm.
- Hara, dada?
- Evimizə.
- Bəs nə vaxt qayıdacaqsan?
- Bir də buraya qayıtmayacağam.
Roton daha heç bir şey soruşmadı. Hər şeyi ona poçtmeyster özü danışdı: o, başqa yerə
köçürülməsinə dair ərizə yazdığını da, rədd cavabı aldığını da danışdı, buna görə indi işdən çıxıb
evlərinə gedirdi. Onlar xeyli vaxt danışmadılar. Lampa pis yanırdı, yağış evin deşik-deşik damından
içəri tökülür, döşəməyə qoyulmuş saxsı qabı dınqıldadırdı.
Bir qədər keçəndən sonra Roton yavaş-yavaş yerindən qalxdı və çörək bişirmək üçün mətbəxə getdi.
Ancaq bu dəfə işi əvvəllər olduğu kimi yaxşı getmirdi. Onun beynində min cür fikir dolaşırdı. Şam
yeməyindən sonra qız gözlənilmədən soruşdu:
- Dada, məni də özünlə aparacaqsanmı?
Poçtmeyster güldü:
| XƏZƏR XƏBƏR JURNAL
59
- Bu, mümkün olan işdirmi?
Cavan oğlan qıza onu nə üçün aparmaq istəmədiyinin səbəbini izah etməyi lazım bilmədi; amma
poçtmeysterin istehzalı “Bu, mümkün olan işdirmi?” sözləri səhərə kimi Rotonun qulaqlarında
cingildədi.
Ertəsi gün poçtmeyster yatağından qalxanda gördü ki, əl-üzünü yumaq üçün su hazırlanmışdır. O,
Kəlküttə adəti ilə, içəridə yuyunurdu. Qız ondan nə vaxt yola düşəcəyini soruşmağa ürək eləmirdi,
buna görə də, hər şeyi qabaqcadan hazırlamaq üçün gecə su daşımışdı. Poçtmeyster əl-üzünü yuyub,
Rotonu çağırdı. Qız sakitcə otağa girdi və ağasına dinməzcə baxa-baxa onun nə buyuracağını gözlədi.
- Roton, - deyə cavan oğlan dilləndi, - mən yerimə gələn adama tapşıracağam ki, səndən muğayat
olsun. Sən heç bir şey sarıdan narahat olma.
Heç bir şübhə yoxdur ki, o, bu sözləri təmiz ürəklə, xoş niyyətlə dedi, ancaq qadınlar n qəlbindən kim
ı
baş çıxarar? Ağası onu tez-tez danlayırdı, qız buna cınqırını da çıxarmadan dözürdü, ancaq bu xoş
sözlərə dözə bilmədi.
- Yox, yox, mənim barəmdə heç kimə heç bir şey deməyin! Mən burada qalmaq istəmirəm, - deyə qız
,
hönkür-hönkür ağladı.
Poçtmeyster heç bir zaman Rotonu belə həyəcanlı görməmişdi, ona görə də qızın bu hala düşməsi
,
onu təəccübləndirdi.
Nəhayət, təzə poçtmeyster gəldi, cavan oğlan işləri ona təhvil verib yola düşməyə hazırlaşdı. Yola
çıxmazdan qabaq o, qızı yanına cağ rdı:
ı
- Roton, mən sənə heç bir vaxt, heç bir şeylə kömək edə bilmərəm. Mənim indi sənə verəcəyim, sənə
yalnız bir neçə günlüyə çatar...
O, cibindən maaşını çıxartdı, yalnız yol xərcini götürüb, qalanını qıza uzatdı, lakin Roton onun
qabağında diz çökdü, onun ayaqlarını qucaqlayıb:
- Dada, yalvarıram, mənə heç bir şey, heç bir şey lazım deyil. Heç kim mənim qayğıma qalmasın, -
dedi və hönkürə-hönkürə qaçıb getdi.
Poçtmeyster dərindən ah cəkdi; torbasını qoluna keçirtdi, çətirini götürdü, göy və ağ xətlərlə
bəzənmiş alabəzək çamadanını hambalın başına qoyub, ağır-ağır qayığa tərəf getdi.
Elə ki qayıq sahildən tərpəndi və yağışdan qabarmış çayın dalğaları, yerin tərkindən çıxan göz
yaşları kimi qaynamağa başladı, cavan oğlanın qəlbini kəskin bir ağrı bürüdü. Sadə kəndli qızının
iztirabdan dəyişmiş sifəti onun gözünün qabağından getmirdi, sanki bütün dünyanın kədəri bu üzdə
cəmlə mişdi. Bir anlığa poçtmeysterin qəlbində çox güclü bir arzu oyandı: qayıdıb kimsəsiz, heç kimin
ş
yadına düşməyən bu yetim qızı özü ilə aparmaq istədi. Lakin bu zaman yağış başladı, külək yelkənləri
şişirtdi və qayıq sürətlə üzdü. Tezliklə kənddən xeyli uzaqlaşdılar, çayın sahilindəki qəbiristanlıq
göründü ti axan çayın seyrinə dalmış daş ürəkli poçtmeyster əsl həqiqəti anladı: dünyada nə qədər
. İ
görüşlər, nə qədər ölüm var. Qayıtmağın nə mənası? Dünyada heç kim heç kimin deyil.
Ancaq Roton fəlsəfə ilə təsəlli tapa bilmirdi. O ağlaya-ağlaya poçt kontorunun dörd tərəfinə
dolanırdı. Qızın qəlbində hələ də zəif bir ümid vardı, ona elə gəlirdi ki, dada qayıdacaqdır, buna görə də
evdən heç cür uzaqlaşa bilmirdi...
Tərcümə:
Mehdi Mirkişiyev
XƏZƏR XƏBƏR JURNAL |
60
SOSİAL
Bunu yanvarın 17-də jurnalistlərə açıqlamasında Azərbaycanın
rabitə və yüksək texnologiyalar naziri Əli Abbasov bildirib: “Yəqin
ki, Milli Məclisdə bu qanun layihəsi müzakirə olunacaq və qəbul edi-
ləcək”.
Nazir qeyd edib ki, bu qanunun qəbul olunması ölkədə mobil da-
nışıq və internetin qiymətlərinə, eləcə də keyfiyyətinə təsir edəcək:
“Qanun qəbul edilsə, mobil operatorların abunəçilər qarşısında olan
öhdəliklərinin daha da sərtləşməsi istiqamətində işlər görüləcək. O
cümlədən, mobil operatorlar tərəfindən əhaliyə lazım olmayan SMS
və reklamların göndərilməsi və abunəçilərin narahatlığına səbəb
olması həmin qanuna dəyişikliklərdə əksini tapıb”.
SON QOYULACAQ
Azərbaycanda “Telekommunikasiya haqqında”
qanuna dəyişikliklər ediləcək
Dövlət Statistika Komitəsindən yanvarın 19-da
verilən məlumata görə, əhalinin sıxlığı bir kvadrat
kilometrə 111 nəfər olub. Hazırda hər 1000 nəfər kişiyə
1011 qadın düşür. Ümumi əhali arasında şəhər əhalisinin
xüsusi çəkisi 53,2 faiz, kənd əhalisinin xüsusi çəkisi isə
46,8 faiz təşkil edir.
Komitədən bildirilib ki, son illər doğum səviyyəsi
yüksək olaraq qalmaqdadır. Belə ki, cari ilin 11 ayı
ərzində ölkədə 156,2 min körpə dünyaya göz açıb.
Əhalinin hər 1000 nəfərinə hesabı ilə doğulanların sayı 18
təşkil edib.
Doğulanların 53,6 faizi oğlan, 46,4 faizi isə qız
uşaqlarıdır.
Ötən ilin əvvəlindən ölkədə 50,9 min ölüm halı qeydə
alınıb və əhalinin hər 1000 nəfərinə hesabı ilə bu göstərici
5,9 olub.
Ötən il dekabr ayının 1-nə olan vəziyyətə görə,
Azərbaycan əhalisinin sayı 106,1 min nəfər və ya
1,1 faiz artaraq 9 583,2 min nəfərə çatıb
ÖLKƏ ƏHALİSİNİN SAYI
Bu barədə yanvarın 18-də jurnalistlərə məlumat
verən rabitə və yüksək texnologiyalar naziri Əli
Abbasov bildirib ki, ölkəmizdə internetin qiyməti
Avrasiya məkanında olan orta qiymətlərdən aşağıdır.
İnternetdən istifadənin reytinqinə görə isə Beynəlxalq
Telekommunikasiya İttifaqının cədvəlində respublika
üzrə 38-ci yerdəyik. Bu, yüksək göstəricidir.
Ə.Abbasov internet tariflərinin ucuzlaşdırılması və
keyfiyyətinin yüksəldilməsi istiqamətində mütəmadi
tədbirlər görüldüyünü diqqətə çatdırıb. Qeyd edib ki,
ölkədə internetin istifadə sıxlığı 73 faiz təşkil edib.
Genişzolaqlı istifadəçilərin sıxlığı isə 55 faizi ötüb.
Dünya İqtisadi Forumunun qlobal texnoloji
hesabatında Azərbaycan internetin istifadə sıxlığına
görə, yenə də MDB ölkələri arasında birincidir.
Azərbaycanda internetin inkişafına xüsusi diqqət yetirilir; informasiya-kommunikasiya
texnologiyaları sahəsində əldə olunan uğurlar bunu bir daha təsdiq edir
AZƏRBAYCAN İNTERNETİN İSTİFADƏ SIXLIĞINA GÖRƏ
MDB-DƏ BİRİNCİDİR
MOBİL OPERATORLARIN REKLAM SMS-LƏRİNƏ
| XƏZƏR XƏBƏR JURNAL
61
"ITAR-TASS"-ın verdiyi məlumata əsasən, "Google"ın rəh-
bəri Erik Şmidt bir çox güclü platformanın peyda olmasına diqqət
yetirib.
"İnternet qeyb olacaq. Sizin istifadə etdiyiniz o qədər çox IP-
ünvan, qurğu, verici, əşya olacaq ki, siz artıq bunu hiss etməyə-
cəksiniz", - deyə Erik Şmidt şəbəkənin gələcəyi haqda sualı şərh
edib.
O bildirib ki, hazırda mobil əlavələrin infrastrukturunun necə
olacağını demək olmaz, çünki tərkibinə görə artıq superkompüter
olan smartfonların gücünü artıran yeni iştirakçı qoşunu bazara
çıxır.
"Hazırda bu bazar çox açıq və dinamikdir", - deyə Erik Şmidt
bildirib.
"Google" şirkətinin rəhbəri Davosda Dünya İqtisadi Forumunun
müzakirələrində internetin sonunun yaxınlaşdığını bəyan edib
RƏHBƏRİ
İNTERNETİN SONUNUN YAXINLAŞDIĞINI BİLDİRİB
Nəqliyyat departamentinin rəhbəri Pol Trombi-
no bildirib ki, sürücülər smartfonla yanaşı plastik
kartlardan da istifadə edəcəklər. Ancaq yol polisi mü-
fəttişləri onları saxlayarkən, smartfonlarını da gös-
tərə biləcəklər. Bunun üçün isə xüsusi mobil tətbiq
hazırlanıb.
Tətbiqin təhlükəsizliyini xüsusi şifrə təmin
edəcək. Gələcəkdə isə barmaq şifrəsindən də istifa-
də ediləcək.
ABŞ-ın Ayova ştatının nəqliyyat departamenti
plastik sürücülük vəsiqələrini smartfonla
əvəzləmək qərarına gəlib
SÜRÜCÜLÜK VƏSİQƏSİNİ SMARTFON ƏVƏZLƏYƏCƏK
“The Boston Consulting Group” (BCG) şirkətinin
məlumatına görə, dünyada 25 ən uğurlu şirkətdən 6-sı
mobil texnologiyalar sahəsində qazanır: “Apple”,
“Google”, “China Mobile”, “Alibaba”, “Facebook” və
“Verizon”.
"ICTnews" elektron xəbər xidməti “apptractor.ru”
saytına istinadən bildirir ki, bu halda mobil
texnologiyalar inkişaf edən ölkələrlə müqayisədə inki-
şaf etməkdə olan ölkələrdə insanların həyatını daha
çox dəyişdirir.
Mobil texnologiyalar çoxlu iş yerlərinin
yaranmasına səbəb olub: “BCG” tə rə findən
araşdırılmış 6 ölkədə (ABŞ, Almaniya, Çin, Cənubi
Koreya, Braziliya və Hindistan) 11 milyon iş yeri
yaradıb.
İş yerlərinin yaradılması və gəlir əldə edilməsi hər
bir ölkə üçün fərqlidir. Məsələn, “BCG” Çində
“Alipay” xidmətinin xüsusi rolu var. Sözügedən servis
müştərilərə yerləşdiyi ərazidən asılı olmayaraq alış-
verişin pulunu ödəməyə imkan verir. “BCG”-nin
hesablamalarına görə, ötən il “Alipay” vasitəsilə 500
milyard dollardan çox ödəniş edilib.
Yeni tədqiqata əsasən, ötən il mobil sənaye 3.3 trilyon dollar qazanıb. Bu, o deməkdir ki, hər bir kişi,
qadın və uşağa 400 dollardan çox düşür
Dostları ilə paylaş: |