Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински нясиман йагублу



Yüklə 1,88 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/21
tarix08.11.2019
ölçüsü1,88 Mb.
#29548
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   21
Ebdurrehman Fetelibeyli-Dudenginski


          
76
наиллийяти  Азярбайъанда  сыхышдырылмайаъаг.  Бцтцн  гафгазлылар 
Йени Азярбайъанда юзлярини евляриндяки кими щисс едяъякляр.   
Биз  азярбайъанлылар  йахшы  билирик  ки,  бу  мясяляляри  йалныз 
фядакарлыг вя эцълц ирадя иля щяйата кечиря билярик . 
 Биз  яминик  ки,  Гафгазын  вя  Азярбайъанын  азад  олунмасы 
йалныз бцтцн Гафгаз халгларынын ялиндя силащ бирляшмиш эцъц иля  
мцмкцндцр. 
Биз  бизя  мяняви  дястяк  верян,  бцтцн  щяйат  йолумузу 
ишыгландыран  азадлыг  вя  доьма  Гафгазын  наиллиййяти  вя  на-
мусу уьрунда мцбаризя йолуну тапдыг. 
Биз  Клаузерин  мювгейиндян  йанашырыг: «Халг  цчцн 
онун намусу вя азадлыьындан уъа щеч ня йохдур. О онлары 
сон  няфясиня  гядяр  горумалыдыр,  чцнки  онун  милли  наму-
суну  вя  азадлыьыны  горумасындан  мцгяддяс  боръу  йох-
дур».         
Щеч бир шцбщя йохдур ки, бцтцн гафгазлылар  юз мцгяд-
дяс боръуну йериня йетиряъяк вя сон няфясиня гядяр Алма-
нийа иля бирэя бяшяриййятин дцшмяни олан болшевизмля вуру-
шаъаг  вя  Гафгаз  халгларыны  болшевик  учурумундан  азад 
едяъякляр  
Вар олсун азад вя мустягил Азярбайъан! 
Вар олсун ващид,азад вя мцстягил Азярбайъан!» (2) 
Qurultayыn axшam toplantыsыnda чыxышlar davam etdиrиl-
dи. Berlиn nцmayяndяlяrиndяn Tuqay bяy, Abdulla Baba-
yev, Иsrafиl bяy, Fuad bяy, Molla Axundov, bюlцk koman-
danlarыndan Orucov, Balakишиyev vя SS hиssяlяrи adыndan 
Baьыrov, Яlиyev vя dиgяrlяrи чыxыш etdиlяr. 
Nиtqlяrdяn sonra Azяrbaycan Mиllи Qurultayы adыndan 
alman xalqыnыn fцrerиnя tяbrиk teleqramы gюndяrиldи. 10 dя-
qиqяlиk fasиlяdяn sonra ober-leytenan Rиdel alman xalqыnыn 
fцrerи Adolf Hиtler adыndan general Heyendorfun gюndяrdи-
yи  tяbrиk teleqramlarыnы oxudu. Tяbrиk teleqramыnda yazыl-
mышdы: «Mюhtяrяm mayor bяy! Legиonerlяr vя Azяrbaycan 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
77
vяtяnsevяrlяrи adыndan gюndяrdиyиnиz tяbrиk teleqramыna 
qarшы tяшяkkцr иzhar etmяyи vя hяmчиnиn sиzи qяlbяn tяbrиk 
etmяyи  Fцrer mяnя tapшыrdы. Sиzя sadиq mayor bяy Fяtяlи-
bяylи Dцdяngиnskиyя. Hюrmяtlяrlя (Fцrerиn adы иlя). Meиss-
ner. Kaиserhof otelи, Berlиn W8, Vosstr.1. 7.XЫ.43» (5). 
Mayor  Я.Fяtяlиbяylинин  Hиtlerя  gюndяrdиyи teleqram иsя 
aшaьыdakы mяzmunda иdи: «Bюyцk Almanиya xalqыnыn Fцrerи-
nя. Azяrbaycanlы legиoner vя vяtяnsevяrlяrи Sиzя, Bюyцk Al-
manиya dюvlяtиnиn Fцrerиnя, bяшяrиyyяt kulturunun яn qor-
xunc dцшmяnи olan bolшevиzmя qarшы xalqlarыn azadlыq 
mцъaщидяsиnиn baшчыsыna, bu qяtи vuruшmaq  иmkanыnы yarat-
dыьыna gюrя tяшяkkцrlяrиnи bиldиrmяyи шяrяf sanыrlar, юz vяtяn-
lяrиnиn vя bцtцn Qafqazыn azadlыьы vя иstиqlalы цчцn чarpышan 
azяrbaycanlыlar alman sиlahыnыn qяlяbяsиnя  vя yenи,  яdalяtlи 
nиzamыn qurulacaьыna яmиndиrlяr. Bцtцn azяrиlяr son nяfяrи-
mиz qalыncaya qяdяr vяzиfяlяrиmиzи шяrяflя yerиnя yetиrяcяyи-
mиzя vя sиzиn yцksяk etиmadыnыzы doьruldacaьымыza иnanma-
nыzы arzu edиrlяr. Dяrиn hюrmяtlяrlя, Mиllи Azяrbaycan Qu-
rultayы adыndan: Mayor Fяtяlиbяylи» (5). 
Sonra Qurultaya dяvяt olunmuш  mцhacиrяtdя yaшayan 
qonaqlara sюz verиldи. Шиmalи qafqazlыlar adыndan Яhmяdnя-
bи  bяy Maqoma, gцrcцlяr adыndan Qablиnaи, ermяnиlяr 
adыndan Camalyan, Tцrkцstanlыlar adыndan Vяlи  bяy Qяy-
yum, Иdиl-Urallыlar adыndan Шяfи bяy Elmas Mиllи Azяrbay-
can Qurultayыnы hяrarяtlя tяbrиk etdиlяr.  
Mиllи Azяrbaycan Qurultayыnыn axшam toplantыsы Azяr-
baycanыn mиllи marшы vя alman mиllи hиmnиnиn xor oxunmasы 
vя mиllи oyunlarыn иfasы иlя yekunlaшdы. 
Noyabrыn 8-dя  Mиllи Azяrbaycan Qurultayыnыn sяhяr 
toplantыsыnda ayrы-ayrы  mяsяlяlяrlя baьlы da bиr  чox  чыxышlar 
oldu. Axшam иsя qurultay nцmayяndяlяrиnя zиyafяt verиldи vя 
qurultay nцmayяndяlяrи bиr-bиrиnи salamlayaraq ayrыldыlar. 
Mиllи Azяrbaycan Qurultayы beш maddяdяn  иbarяt olan 
qяrar qяbul etdи: 1) 1918-cи иl, 28 Mayыs - 1920-cи иl 27 aprelя 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
78
(nиsan) qяdяr davam etmиш Mиllи Azяrbaycan hюkumяtи dюvrц 
шanlы tarиxmиzиn яn parlaq sяhиfяsиnи tяшkиl edиr; 2) Vяtяnиmиz 
bolшevиk иstиlasыna uьradыqdan sonra keчяn bu 23 иllиk mцddяt 
ичяrиsиndя, mиllяtиmиzиn  иstяr vяtяn daxиlиndя  vя  иstяr yad el-
lяrdя apardыьы (yцrцtdцyц) шanlы vя qanlы mцъaщидя yalnыz bu 
иstиqlalыn bяrpasы uьrunda olmuшdur; 3) Qurultay, bu aьыr шяr-
aиt daxиlиndя aparыlan mцъaдиляdя canlarыnы  vяtяnиn azadlыьы 
uьrunda fяda etmиш шяhиdlяrиn xatиrяsиnи hюrmяt vя ehtиramla 
yad edиr; 4) Dцnyanы sarsыdan bu Иkиncи Cahan mцharиbяsи 
nяtиcяsиndя  mиllи  mцqяddяratыmыzыn hяllиnя  vя  иstиqlalыmыzыn 
bяrpasыna sarsыlmaz bиr  иnamыmыz vardыr. Bunun иsя  иlk  шяrtи 
яzяlи vя яbяdи dцшmяnиmиzиn mяhvиndяn иbarяtdиr. Bunun цчцn 
dя mиllи mяnafeyиmиz bиzи bu gцn bolшevиzmя qarшы qяtи dюyцш 
aparan (yцrцdяn) vя tarиx boyu tцrk xalqlarыnыn dostu olan 
Almanиyaya baьlamышdыr; 5) Qurultay яsrlяr boyu olduьu kи-
mи bu gцn dя Azяrbaycan xalqы иlя Qafqaz qonшularы vя qar-
daш Шиmalи Qafqaz, Tцrkцstan, Иdиl-Ural vя Krыm xalqlarы иlя 
eynи qayя vя иdeal bиrlиyи mцшahиdя edиr vя onlarla ишbиrlиyиnи 
zяrurи sayыr» (1, s. 13). 
Mиllи Azяrbaycan Qurultayы azяrbaycanlыlarda bюyцk 
ruh yцksяklиyи yaratdы. Onlarыn qurultayda keчиrdиyи tяяssц-
ratlar legиonerlяrиn nяшr etdиyи «Azяrbaycan» qяzetиndя be-
lя tяsvиr olunurdu: «Bюyцk, lakиn Azяrbaycanыn цmumи sa-
hяsиnя gюrя яlbяttя чox kичиk olan bиr salonda, sankи bцtцn 
Azяrbaycan seyr edиlиr. Hяlя  rяsmиyyяtя keчиlmяmишdиr. 
Yurddaшlar topa-topa ora-burada danышыrlar. Danышыq tяrz-
lяrи haman Azяrbaycanыn mцxtяlиf hиssяlяrиnи adama xatыr-
ladыr. Budur Nuxalы  шиvяsи, budur, qarabaьlы, gяncяlи, qa-
zaxlы, шamaxыlы, bakыlы, saиrя vя saиrя...Vяtяnиn doьma oьul-
larыna nяzяr yetиrdиkcя, onun canlы  mяnzяrяlяrиnи  цmumи 
bиr  шяkиldя seyr etmяk olur. Hяr topadan ancaq vяtяn vя 
ana sяslяrи eшиdиlmяkdяdиr. Vяtяn vя ana!.. Bunlar necя bю-
yцk adlardыr. Fяqяt, hяlяlиk nя  qяdяr uzaq, uzaqdadыrlar. 
Vяtяndяn uzaqlaшdыqdan sonra bиr-bиrиlяrиnи  юlmцш,  иtmиш 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
79
hesab edяn bиr чox kюhnя tanышlar budur, tяsadцfяn tapышыr-
lar. Hяtta bиr чox yaxыn qohumlar dяxи tapышыb, olmazыn hя-
rarяtlя  gюrцшцrlяr. Gюrцшяn,  юpцшяn, qucaqlaшan dost-qo-
humlar yenя dя иlk sюz olaraq vяtяn, ana deyя xцsusи hallaш-
malardan  яvvяl, sюhbяtlяrиnя  иctиmaи  bиr mяzmun verиrlяr. 
Daha sonra azяrи  tцrkцnя  mяxsus olan mehrиban  иfadяlяr: 
Nuxa «ay, aьzыnы yeyиm»lяrи, Qarabaь «bыy, baшыna dю-
nцm»lяrи цmumи bиr gurultuya чevrиlяrяk, bцtцn salonu gu-
ruldadыr. Ruh verиcи  bиr ahяnglя  eшиdиlяn musиqи  sяslяrи bu 
шяn gurultularыn kяsиlmяsиnя anи bиr sяbяb olur. Qurultayыn 
xцsusи deyиlя  bиlяcяk hиssяsи  hяlяlиk qurtarыr. Rяsmи  tяntя-
nяlи hиssяlяrя baшlanыr. Necя bюyцk tяntяnя! 
23 иl яvvяlkи Gяncя qяhrяmanы bu gцn Berlиndяn sяslя-
nиr. Qurultayы Azяrbaycanыn sыnanmыш qocaman яsgяrlяrиn-
dяn olan Cahangиr bяy aчыr. Qurultay gцndяlиyиnиn яn яsas 
vя canlы  mяsяlяsиnя baшlanыr. Qяhrяmanlыqlarы  яsl dюyцш 
meydanlarыnda sцbut edиlmиш olan mayor Fяtяlиbяylиnиn ge-
nиш vя olduqca atяшиn mяruzяsи eшиdиlиr. 
Hamы onu dиqqяtlя dиnlяmяkdяdиr. Bцtцn gюzlяr cяsur 
mayora doьru  чevrиlmишdиr. Bцtцn nяzяrlяrdя  иsя, haman 
mяruzяnи tam hяvяslя tяqиb etmяk цzrя, uzun bиr tarиx can-
lanmaqdadыr. Qяdиm Azяrbaycan...Qяhrяman Babяklяr..-
.Юlmяz Nиzamиlяr...Шanlы  Шиrvanшahlar...Unudulmaz Cavad 
xanlar...Tarиxи  шяxslяr bиrяr-bиrяr xatыrlanыr. Tarиxи hadиsя-
lяr иsя sыra иlя nяzяrdяn keчиrиlиr... Lakиn, mяharяtlи natиq иlя 
bиrlиkdя bцtцn dиnlяyиcиlяr юz fиkиrlяrиnи иkи mяsяlя яtrafыnda 
daha da hяyяcan vя  tяsиrlя  bиrlяшdиrиrlяr: bu gцnkц Azяr-
baycan, sabahkы Azяrbaycan! 
Dиnlя, doьma yurd, dиnlя! Qorxmaz yurddaшlarыmыz hя-
lяlиk buradan sяslяnиrlяr. Lakиn, tarиxиn daha bюyцk xoш-
bяxt gцnцndя adи bиr salonu tиtrяdяn qurultay o zaman sя-
nиn genиш sahяn  цzяrиndя  юz  шanlы  иclaslarыnы  aчыq elan edя-
cяkdиr. Xalq юz dиlи  иlя danышacaq, Xalq юz  яlи  иlя yazacaq. 
O, nяdяn danышacaq?.. O, nяdяn yazacaqdыr?.. Ah, qocaman 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
80
Vяtяn, bиzиm aь saчlы qocalarыmыzdan kичиk balalarыmыza qя-
dяr bunu hяr kяs bиlиrmи? Tяsadцfяn bиlmяyяn vardыrsa, 
qoy vяtяndяn uzaqlardakы bu Mиllи Azяrbaycan Qurultayы 
salonundan yцksяlяn sяslяrи bиr daha dиnlяsиnlяr. O zaman 
яn uca sяsиn «Иstиqlal, иstиqlal!» olduьu eшиdиlяcяkdиr. Цrяk-
daш» (5). 
Qeyd edяk kи, Berlиndя  Mиllи Azяrbaycan Qurultayыnыn 
keчиrиlmяsи azяrbaycanlыlarыn vahиd bиr tяшkиlat яtrafыnda bиr-
lяшmяsиnя cиddи tяsиr gюstяrdи. 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
81
 
ЫВ ФЯСИЛ 
 
 
И
И
Н
Н
Э
Э
И
И
Л
Л
Т
Т
Я
Я
Р
Р
Я
Я
Н
Н
И
И
Н
Н
 
 
 
 
Б
Б
А
А
Ш
Ш
 
 
 
 
Н
Н
А
А
З
З
И
И
Р
Р
И
И
 
 
 
 
К
К
Л
Л
Е
Е
М
М
Е
Е
Н
Н
Т
Т
 
 
 
 
Е
Е
Т
Т
Л
Л
И
И
Й
Й
Я
Я
 
 
 
 
Й
Й
А
А
З
З
Д
Д
Ы
Ы
Ь
Ь
Ы
Ы
 
 
 
 
М
М
Я
Я
К
К
Т
Т
У
У
Б
Б
 
 
 
 
 
 
2
2
3
3
 
 
М
М
А
А
Р
Р
Т
Т
 
 
1
1
9
9
4
4
6
6
-
-
Ъ
Ъ
Ы
Ы
 
 
И
И
Л
Л
,
 
 
 
 
И
И
Т
Т
А
А
Л
Л
И
И
Й
Й
А
А
 
 
 
 
 
«Bu gцn Иngиltяrя vя Amerиkanыn gцcц bиr dя on-
dadыr kи, bцtцn mцtяrяqqи vя vяtяnиnи sevяn иnsanlar 
onlarыn tяrяfиndяdиr.  Иngиltяrя  vя Amerиkanыn  иttиfa-
qы, daha doьrusu Stalиnlя, SSRИ  vя kommunиzmlя 
baьlanmыш qanunsuz mцqavиlяdяn иmtиna etmяlяrи kи-
fayяtdиr kи, bolшevиzm tяrяfиndяn яzиlmиш bцtцn xalq-
lar юz azadlыqlarы vя mцstяqиllиklяrи uьrunda mцharи-
bяyя baшlasыnlar. Bиz hamыdan чox maraqlыyыq kи, bu 
mцharиbя daha чox sиyasи olmalы vя bolшevиzmиn яz-
dиyи xalqlar tяrяfиndяn aparыlmalыdыr. Bиz rus, ukray-
nalы, tцrk-mцsяlman, qafqaz, polyak, yuqoslav, bol-
qar, macar, fиn, baltиkyanы vя baшqa xalqlardan иba-
rяt xиlaskar ordular tяшkиl edяcяyиk». 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
82
 
 
 
 БАШ НАЗИРЯ МЯКТУБ 
 
Ы. 
Cяnabыnыza mяlumdur kи, bolшevиzmиn tarиxи sat-
qыnчыlыq, mцharиbя vя soyьunчuluq tarиxиdиr. 1917-
cи иldя onlar rus xalqыnыn kцrяyиnя bычaq sancdыlar, onu mц-
harиbяdяn  чыxardыlar vя bu xalqы satdыlar. Onlar eynи za-
manda Rusиyanыn mцttяfиqlяrи olan Иngиltяrяnи, Fransanы, 
Amerиkanы  vя s. gцdaza verdиlяr. 1939-cu иldя bolшevиzm 
Hиtlerlя mцqavиlя baьlayaraq, Yer kцrяsиnиn 1/6 hиssяsиnиn, 
Иngиltяrяnиn, Fransanыn vя  dиgяr sцlhsevяr xalqlarыn mяna-
feyиnи satdы vя mцharиbяnиn яsas sяbяbkarы oldu. Bolшevиk-
lяrиn mцharиbя qabaьы planlarы hяr kяsя mяlumdur: Alma-
nиya,  Иngиltяrя, Fransa vя  dиgяr Avropa юlkяlяrиnи  bиr-bиrи 
иlя toqquшdurmaq vя hяr иkи tяrяfя qan tюkmяyя иmkan ve-
rяrяk, sonra bolшevиk чяkmяlяrи иlя onlarыn qanlы bяdяnlяrи-
nи tapdalamaq. Belя asanlыqla Stalиn dцnya xarabalыьы  цzя-
rиndя  hюkmranlыq etmяk  иstяyиrdи. Bolшevиzmиn bu taktиkasы 
Lenиn, Stalиn tяrяfиndяn yaradыlыb vя onlar heч vaxt bunu gиz-
lяtmяyиblяr. Tяяssцf kи, heч olmasa, bиr nяfяr demokrat xa-
dиm tapыlmadы kи, bu barяdя bцtцn dцnyanы aчыq-aydыn xяbяr-
dar etsиn. Aydыndыr kи, 1941-cи  иldя  Hиtler tяhlцkяsи altыnda 
Stalиn mяcburяn  Иngиltяrя  vя Amerиkanыn «mцttяfиqи» oldu. 
Hяlя cяnab Чюrчиl onu «yoldaш» adlandыrыr. Иstяmяdяn «yol-
daш» deyиlsяydи, daha doьru olardы. Yerиn 1/6 hиssяsиndя yaшa-
yan xalqlar bolшevиk nяzяrиyyячиlяrи  tяrяfиndяn  иngиlиs vя 
amerиkalыlara nиfrяt ruhunda tяrbиyяlяndиrиlиblяr. Stalиn cя-
nab Чюrчиlя cavabыnda bolшevиzmиn иngиlиs dцnyasыna olan nиf-
rяt vя kиnиnи цмуми шяkиldя gюstяrиrdи. Stalиn kommunиzmиn 
heч vaxt uьur qazanmadыьы vя qazanmayacaьы иngиlиs dцnyasы-
na ona gюrя  nиfrяt etmиrmи? Stalиn  иngиlиs zяhmяtkeшlяrиnиn 
onu «ata» adlandыrmaq иstяmяdиklяrиnя gюrя qяzяblяnmиrmи? 
Stalиn иngиlиs xalqыnыn seчkиlяrdя Harrи Polpиtиn zяhmяtkeш-
lяrя  hяr kяsиn qabиlиyyяtиnя  gюrя  ишlяyяcяyи  vя  tяlяbatыna 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
83
(xцsusяn, vиskи  tяlяbatыna) gюrя alacaьы kommunиst cяmиy-
yяtи qurmaq vяdlяrиnя baxmayaraq, kommunиstlяrя  sяs 
vermяdиklяrиnя  gюrя  hиrslяnmиrmи? Stalиn deyиr: «Xalqlar 
ona gюrя mцбaризя aparmayыblar kи, bиr kюlяlиkdяn dиgяrиnя 
keчsиnlяr: гыса olaraq ися Hиtler kюlяlиyиndяn иngиlиs-amerиk-
an kюlяlиyиnя». Bиz dя deyиrиk kи, xalqlar mяhz ona gюrя 
mцбaризя aparmayыblar kи, Stalиn-kommunиst kюlяlиyиnя 
dцшsцnlяr». Stalиn Avropanыn xиlasы namиnя 7 mиlyon  иtkи 
verdиyиnи  sюylяyиr.  Яgяr o, Avropanы  xиlas etmяk  иstяsяydи, 
bunu Иngиltяrя vя Fransa иlя иttиfaqda edяrdи, Hиtlerlя yox. 7 
mиlyon demяklя Stalиn  иtkиlяrиn sayыnы  kяskиn azaldыr. Axы 
bиzиm xalqlarыn Stalиn rejиmиnя nиfrяtи o qяdяr bюyцkdцr kи, 
onlarыn heч bиrи Stalиn uьrunda vuruшmaq иstяmиrdи: иlk nюv-
bяdя ися ruslar, ukraynalыlar, tцrk-mцsяlmanlar. Yalnыz bu-
na gюrя Almanиya mцharиbяnиn  иlk gцnlяrиndя  mиlyonlarla 
hяrbи яsиr tuta bиlmишdи. Ы Dцnya mцharиbяsиndя mцharиbяnи 
чar Rusиyasы aparanda bиr nяfяr dя olsun rus, ukraynalы, 
hяtta tцrk-mцsяlman da Almanиya tяrяfя keчmяmишdи. An-
caq bu mцharиbяdя Sиzя mяlum olduьu kиmи, Almanиya tя-
rяfdя юz legиonerlяrиnи tяшkиl edяn vя bolшevиzmя qarшы vuru-
шan mиlyonlarla rus, ukraynalы, mцsяlman tцrk vя s. vardы. 
Mяgяr bцtцn bunlar Stalиn rejиmиnиn vяhшиlиk vя antиxalqчы-
lыьыna, onun bиzиm xalqlarыn atasы deyиl, atalыьы olmasыna dя-
lalяt etmиrmи? 
Nя цчцn bиr nяfяr dя olsun иngиlиs, ya amerиkalы alman-
larla bиrgя vuruшmadы? Чцnkи, onlarыn иngиlиs tarиxиnиn иnkишafы 
nяtиcяsиndя, dюvlяtчиlиk  яn’яnяlяrи  цzяrиndя  юz xalqlarыnыn 
oьullarы tяrяfиndяn иdarя olunan vяtяnlяrи var. Чцnkи, Иngиltя-
rяnи Kral, Ettlи, чюrчиllяr, bevиnlяr, aleksandrlar, krиppsиlяr vя 
baшqa xalqыn qanыndan, kюkцndяn olmayanlar, baшqa юlkяlяr-
dя leyborиstlяr vя ya konservatorlar partиyasы yaratmaq иstя-
mяyяnlяr иdarя edиrlяr. Sиz dцnya leyborиstlяr иnqиlabы namи-
nя nя bиr pendяn, nя dя bиr nяfяr иngиlиsdяn sюz yox ки, keч-

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
84
mяzsиnиz. Leyborиzm vя hяmчиnиn konservatиzm tяmиz иngи-
lиs яsиllиdиr, иngиlиslяr tяrяfиndяn иngиlиs zяmиnиndя yaradыlыb 
vя иngиlиs xalqыna xиdmяt edиr.Бяс кommunиzm vя dцnya pro-
letar иnqиlabы haqqыnda nя demяk olar? Kommunиzm rus, uk-
rayna vя xцsusяn tцrk-mцsяlman gerчяklиyиnя, tarиx vя яn’я-
nяlяrиnя yad vя yabanчы иdeyadыr. Цmumиyyяtlя иsя, kommu-
nиzmиn heч  bиr xalqыn gerчяklиyи  иlя  цmumи  nюqtяsи  mюvcud 
deyиl,  чцnkи  kommunиzmиn vяtяnи yoxdur. Kommunиzm  юz 
xalqыnыn, vяtяnиnиn mяnafeyиnи satmaq, dцnya proletar иnqиla-
bы namиnя mиlyonlarla hяyatы qurban vermяkdиr. Mяgяr dюrd 
иllиk vяtяndaш mцharиbяsи bиzиm xalqlarыn mяnafeyиnя, sиnfи 
mцбaризя alovlarыnda mиlyonlarla  виъданлы  zяhmяtkeшиn 
mяhv edиlmяsиnя  vя yaxud bиzиm xalqlarыn baшqa xalqlar-
dan vя  dцnya bazarыndan tяcrиdиnя, 1939-cu иldя  Hиtlerlя 
mцqavиlя baьlanmasыna uyьun  иdиmи? Bu, Yer цzцnцn 1/6 
hиssяsиndя yaшayan xalqlarыn mяnafeyиnиn tarиxdя mиslи gю-
rцnmяmиш satыlmasы deyиldиmи? 1939-cu иldя bиzиm xalqlarыn 
mяnafeyи  tяlяb edиrdи  kи, mцharиbяnиn dяf edиlmяsи  цчцn 
Fransa vя Иngиltяrя иlя mцqavиlя baьlansыn. Yaxud mцharи-
bя baшlanarsa, 1-cи  gцndяn onlarыn tяrяfиndяn  ишtиrak edиl-
sиn. Яgяr bиzdя demokratиk hюkumяt vя xalq rяhbяrlяrи ol-
saydы, onlar elя belя  dя  hяrяkяt edяrdиlяr.  Bиzиm  юlkяlяr 
mиllи  rяhbяrlяr tяrяfиndяn  иdarя olunmur. Яvяzиndя  dцnya 
proletar иnqиlabы maraqlarыndan чыxыш edяrяk, Иngиltяrя, Fran-
sa vя bцtцn dцnya xalqlarыnыn axыdыlmыш qanы цzяrиndя kom-
munиst dиktaturasы qurmaq vя yenи qцvvяlяrlя чыxыш etmяk fиk-
rи иlя dцnya yanьыnы alovlandыrmaq цчцn Hиtlerlя иttиfaq baь-
layan bиr dяstя beynяlmиlяl fыrыldaqчы  hюkmranlыq edиr.  Иndи 
bиzиm hяmvяtяnlяr Polшa, Rumыnиya, Macarыstan, Bolqarыs-
tan, Yuqoslavиya, Чexoslovakиya, Fиnlandиya, Estonиya, Lat-
vиya, Lиtva, Avstrиya, Almanиya, hяmчиnиn  Чиn xalqlarы  цzя-
rиndя jandarm rolunu oynayыr vя юz sцngцlяrи иlя bu юlkяlяrdя 
kommunиzmи yaymaq mяcburиyyяtиndяdиrlяr. Bцtцn bunlar 
bиzиm xalqlarыn, иlk nюvbяdя rus, ukraynalы, tцrk-mцsяlman-

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
                                        
 
 
      
 
–  
85
larыn mяnafeyиnя uyьun deyиl. Rus torpaqlarы vя onlarыn var-
dюvlяtи 300 mиlyon rus цчцn kиfayяtdиr. Ukrayna torpaqlarы-
nы vя var-dюvlяtиnи sayыb qurtarmaq olmaz. Bиz tцrk-mцsяl-
manlara vя qafqazlыlara gяldиkdя иsя, bиzиm torpaqlarыn ge-
nишlиyи vя zяngиnlиyи sюzя gяlmиr. Odur kи, bиzиm xalqlarыn ac 
vя sыx яhalиsи olan Avropanыn torpaqlarыna ehtиyacы yoxdur. 
Yuxarыda adlarы  чяkиlяn Avropa xalqlarыnыn torpaqlarы  vя 
onlarыn zorla bolшevиklяшdиrиlmяsи  dцnya proletar иnqиlabы 
maraqlarыna uyьun olaraq, beynяlmиlяl fыrыldaqчыlar dяstяsи-
nя иngиlиs-amerиkanlara qarшы yenи mцharиbяyя hazыrlaшmaq 
цчцn lazыmdыr. Bиz tцrk-mцsяlmanlarы, hяmчиnиn rus vя uk-
raynalыlarы dцnya proletar иnqиlabы maraqlandыrmыr. Bиz bиr 
qяpиk, ya da bиzиm oьullarыn bиr damcы qanыnы belя bu иш 
цчцn kюnцllц surяtdя vermяdиk. Bиz heч vaxt bцtцn dцnya-
dan tяcrиd olunmaq vя on иllяrlя «kapиtalиst mцhasиrяsи»ndя 
qalmaq иstяmяmишиk. Bиz dя иngиlиslяr kиmи иstяyиrdиk kи, bи-
zиm dя hюkumяt vя rяhbяrlяr xalqыmыzыn ичиndяn чыxsыn. Bиz 
hяm dя parlamentиmиzи  sяrbяst surяtdя  юzцmцz seчmяk  иs-
tяyиrиk. Bиz dцnyanыn bцtцn xalqlarы иlя dostluq vя sыx цnsиy-
yяt  шяraиtиndя yaшamaq  иstяyиrиk. Bиz  иstяmиrиk kи, bцtцn 
dцnya kommunиstlяrи bиzиm ata vя oьullarыmыzыn qanы, ana--
bacыlarыmыzыn, arvad-uшaqlarыmыzыn gюz yaшы hesabыna yaшa-
sыnlar. Cяnab Baш nazиr, bиz bunun цчцn bolшevиzmя qarшы vu-
ruшurduq. Vlasov vя heч bиr rus heч vaxt Rusиyanы, rus xalqы-
nы, mиllи  hюkumяtи, mиllи  rяhbяrlиyи satmayыb. Ukraynalыlar 
da, xцsusяn tцrk-mцsяlmanlar da vяtяnlяrиnя  mцnasиbяtdя 
elя belя  dя  hяrяkяt edяrdиlяr. Heч olmasa bиr nяfяr  иngиlиs 
Stalиnи doьma ata, Berиya, Mиkoyan, Tevosyan, Bela-Kuna, 
Kusиnena vя onlar kиmи dиgяr cиnayяtkarlarы rяhbяr adlandы-
rarmы? Яlbяttя yox. Bяs onda nиyя Иngиltяrя vя Amerиka bunu 
bиzиm xalqlardan tяlяb edиr? Kиm, harda, nя vaxt gюrцb, ya-
xud eшиdиb kи, rus, ukraynalы  vя  tцrk-mцsяlmanlarыn atalarы-
nыn ad vя soyadlarы Soso Cuqaшvиlи (Иosиf Stalиn), Anastas Mи-
koyan, Mkыrtыч Tevosyan, Malиko Qoqlиdze, Bela-Kuna vя s. 

Ябдцррящман Фятялибяйли-Дцдянэински 
 
          
86
Yüklə 1,88 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin