Jipslik
— guruh a ’zolarining bir-biriga yoki
guruhga nisbatan
intiluvchanligidir. Guruhiy h am fik rlik — bu alohida shaxs tom onidan
o ‘zining haqiqiy qarashlarini b iro r-b ir hodisaga guruh garm oniyasini
buzm aslik uchun ta’sir ettirish tendensiyasi.
G uruh faoliyatining sam arasini aniqlaydigan eng asosiy omil
bu har bir a ’zosining xatti-harakati. N orm al faoliyat k o ‘rsatadigan
guruhni tashkil etish uchun ro llam i 2 xil y o ‘naltirish m um kin.
M aqsadli rollar. Bular shunday tarqatilishi kerakki,
bunda guruh
vazifalarini tanlash va bajarish im koni b o isin . Q o‘llab-quvvatlovchi
rollar
guruh
faoliyatini
aktivlash
va
q o‘llab-quvvatlashga
ko'm aklashuvchi xatti-harakat tushuniladi.
Qo ‘mita
— tashkilot ichidagi guruh b o ‘lib, unga biron-
bir vazifani yoki vazifalar kom pleksini bajarish uchun vakolatlar
topshirilgan. Q o‘mita har qanday
yirik tashkiliy tizim bilan
m os keladi. Maxsus q o ‘m ita — aniq m aqsadni bajarish uchun
shakllantirilgan vaqtinchalik guruh. Doim iy q o ‘m ita — tashkilot
ichidagi aniq maqsadga ega b o ‘Igan m uttasil amal qilayotgan guruh.
M asalan, doim iy qo ‘m ita bo‘lib D irektorlar K engashi hisoblanadi.
13.3. Liderlik
Liderlik
— maqsadlarga erishishda individum lar va odam lar
guruhiga ishlash hissini uyg‘otish uchun ta ’sir k o ‘rsatish qobili-
yatidir. Bixeyviorist olimlar sam arali liderlikning
asosiy om illarini
aniklashda 3 ta yondashuvni q o ‘llaydilar: shaxsiy fazilatlar nuqtai
nazaridan yondashuv;
xatti-harakat yondashuvi; va vaziyatli yon-
doshuv.
Shaxsiy fazilatlar nuqtai nazaridan yondoshuv.
L iderlikning
shaxsiy nazariyasi, shuningdek, buyuk insonlar nazariyasiga asosan,
eng yaxshi rahbarlar xam m a uchun umumiy b o ‘Igan shaxsiy
fazilatlam ing to ‘plamiga ega b o ‘ladi. A gar ushbu fazilatlam i e ’lon
qilish imkoniyati b o‘lganda, o d am lar ularni o ‘zlarida tarbiya qilishni
o ‘rganib, samarali rahbar b o ‘lishni o ‘rganishgan b o ‘lar edilar.
Bunday xususiyatlam ing ba’zilari quyidagilar: intellekt (zakovat)
va
bilim darajasi, taassurot qoldiradigan tashqi k o ‘rinish, halollik,
235
so g ‘lom fikr, ijtimoiy va iqtisodiy m a’lumot, tashabbuskorlik va o ‘ta
yuqori ishonuvchanlik darajasi.
1940-yillarda olim lar shaxsiy fazilatlar va liderlik nisbati
to ‘g ‘risidagi yig ‘ilgan m a’lum otlam i o ‘rgana boshlashdi. Stogdild
liderlik borasida tadqiqotlar olib bordi
va hozirgi bixeyviorist-
o lim lar ham tan oladigan xulosaga keldi: odam bir qancha shaxsiy
fazilatlar to ‘plami evaziga rah bar bo‘la olmaydi.
Dostları ilə paylaş: 
