Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti
Yüklə 1,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Gorizontal bo‘yicha
|
NOTA BENE !
Jinoyatning bevosita obyekti deyilganda, ijtimoiy xavfli tajovuz sodir etilayotganda bevosita tajovuz qaratilgan ijtimoiy munosabat tushuniladi. Aynan bevosita obyekt sud-tergov amaliyotida jinoyat tarkibining aniqlanishi lozim bo‘lgan qismidir. Bevosita obyekt JK Maxsus qismining moddalarida aks ettiriladi. Gorizontal bo‘yicha obyektlarni tasniflash jinoyatning bevosita obyekti bilan bog‘liqdir, ya’ni umumiydan xususiylik orqali alohidalikka yoki aksincha. Ushbu tasniflashga ko‘ra asosiy, qo‘shimcha va fakultativ obyektlar farqlanadi. Bunday tasniflashning nazariy va amaliy ahamiyati shundaki, jinoiy tajovuz bir vaqtning o‘zida bir yoki bir necha obyektga qaratilgan bo‘lishi mumkin (masalan, bosqinchilik jinoyatida tajovuz bir vaqtning o‘zida ham mulkka, ham shaxsga qarshi qaratiladi). Bunday holatlarda, ijtimoiy xavfli qilmish odatda ikkita obyektga tajovuz qilib, ulardan biri albatta, asosiy, ikkinchisi esa qo‘shimcha obyekt bo‘ladi. 151 NOTA BENE ! Asosiy obyekt – JK moddasini tuzishda ushbu norma bilan maxsus himoyalangan ijtimoiy munosabat turi. NOTA BENE ! Qo‘shimcha obyekt – JK Maxsus qismi tegishli moddalari bilan qo‘riqlanadigan asosiy obyektga tajovuz qilish natijasida xavf ostida qoladigan ijtimoiy munosabat turi. Bunday chegaralash obyektning muhimlik darajasiga ko‘ra emas, balki maxsus obyekt bilan bog‘liqligiga qarab amalga oshiriladi. JK 164- moddasidagi bosqinchilik jinoyatida asosiy obyekt mulk huquqini tashkil etib, bu modda JK Maxsus qismining «o‘zgalar mulkini talon-toroj qilish» deb nomlangan bobida joylashganligi uchun qo‘shimcha obyekt bo‘lib, shaxs, uning hayoti va sog‘liqi hisoblanadi. Yoki, masalan, JK 104-moddasi 3-qismi «d» bandida nazarda tutilgan jabrlanuvchining o‘lishiga sabab bo‘lgan qasddan badanga og‘ir shikast yetkazish jinoyatida tajovuz ikkita obyektga qaratiladi: shaxsning sog‘liqini ta’minlovchi ijtimoiy munosabat va shaxsning hayotini ta’minlovchi ijtimoiy munosabat. Bu obyektlarga nisbatan tajovuzning bo‘lmasligi moddaning aynan shu qismi va shu bandidagi jinoyat tarkibini istisno qiladi. Jabrlanuvchining o‘limi bir tomondan qo‘shimcha obyekt, ikkinchi tomondan aybdorning ijtimoiy xavfli qilmishi oqibati hisoblanadi. Qo‘shimcha obyekt qilmishning kvalifikatsiyasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri ahamiyatga ega. Masalan, bosqinchilik jinoyatining qo‘shimcha obyekti uni mulkka qarshi qaratilgan jinoyatning boshqa bir turi – talonchilikdan farqlash imkoniyatini beradi. Yüklə 1,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|