Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining

Turdosh otlar (Cins Adlari).
Turdosh otlar, asosan, har xil, 
birdan ortiq turga ega b o ‘Igan predm et yoki hodisa nomidir. Turdosh 
otlar har tilda ot turkum iga oid so ‘zlarning asosiy qismini tashkil etadi. 
Ular asl m a ’noga ega va nutqda shu m a ’nolari bilan qoilan ad i: 
kitap
(kitob), eser fasar), dag (to g ), gem i (kema)
kabi.
Turdosh otlarning atoqli otlardan farqi shundaki, ularda so‘z 
bilan uning m a’nosi orasida uzviy b o g iiq lik , m unosabat mavjud. 
Tilshunoslikda turdosh otlar ikkiga b o iin a d i: birlik va k o ‘plik otlari.
B irlik otlari (Tekil Adlar)
faqat bir narsaga nom b o iib kelgan 
so'zlardir: 
bal (asal, bol), elm a (olma), qiqek(gul), kent (shahar)
kabi.
K o ‘plik otlari (Qogul Adlar)
bir xil jin sd a va m iqdori bittadan 
ortiq b o ig a n narsalarga nom b o iib kelgan so 'z lard ir. 
okullar
(maktablar), ku§lar (qushlar), m asallar (ertaklarj
kabi. К о 'p lik otlari 
birlik otlariga 
-ler (-lar)
q o ‘shim chasini q o ‘shish y o i i bilan yasaladi.
G uruh otlari (ToplulukAdlan).
B a’zi otlar k o ‘p lik q o ‘shimchasi 
olm asdan k o ‘plikni ifodalaydi: 
ordu (armiya, qo'shin), boltik
(bo ‘linma), takim (jamoa, guruh, jam lanm a), alay (diviziya, polk),
surii (suruv), dizi (tizim, serial), genqlik (yoshlik, yoshlar)
kabi. Turk 
tilida guruh otlariga k o ‘plik qo'shim chasi q o ‘shilishi ham mumkin. 
U nda bir nechta guruh anglashiladi: 
ordular (qo ‘shinlar), boltikler
(bo Tinmalar), takimlar (jamoalar, guruhlar), siiriiler (suruvlar)
kabi.
Sanab o ‘tilgan ot turlaridan faqat atoqli otlar k o ‘plik qo'shim chasi 
olmaydi. Lekin, ba’zan bir shaxs yoki narsaning o'xshashlarini anglatish 
uchun ularga k o ‘plik qo'shim chasi qo‘shilishi mumkin. K o'plik 
qo‘shim chasi m ashhur shaxs yoki asar qahram onlarining ism lariga 
q o ‘shilganda o ‘xshashlik m a ’nosini ifodalaydi: 
Bugiin Oguzlar sizde
misafir olacak
(Bugun O 'g 'u z la r siznikida m ehm on b o iish a d i). 
A lip r
N e v a i’ler, U lugbey’ler уа§ат ц bizim zeminde
(Alisher Navoiylar, 
U lug'beklar yashagan bizning zam inda) kabi. O tlar tuzilishi (o 'zak
va yasovchi qo'shim chalarning m avjudligi)ga k o ‘ra ikkiga b o iin a d i: 
sodda otlar 
(yalin adlar)
va yasam a otlar 
(tiiremis adlar).
Sodda otlar (Yalin Adlar)
birgina o ‘zakdan iborat b o ia d i va 
ularda hech qanday yasovchi affiks b o im ay d i: 
i§, giiq, ay, bit
va h.
Yasama otlar (Tiiremi§ Adlar)
esa negizdan iborat bo'lib, ular 
otlar va fe ila rd a n (otdan ot va fe id a n ot yasovchi affikslar vositasida) 
yasalgan b o'ladi: 
iyc i, bil-gi, goz-liik-qu, balta-ci, bilgi, bilim
va h.