50
V bob. Halqali chuvalchanglar tiрi
lan birga naychalarga o‘tadi va teridagi teshikchalar orqali chiqarib
yuboriladi.
Halqali chuvalchanglarning xilma-xilligi va ahamiyati.
Halqali
chuvalchanglar tabiatda katta ahamiyatga ega. Yomg‘ir chuvalchang-
larining 180 dan ortiq turi bor.
Ular tuproqni yumshatib, suv va
havo o‘tishini yaxshilaydi, chirindiga boyitadi.
Bir gektar maydonda
chuvalchanglar bir yil davomida 250–600 t tup
roqni qayta ishlab
berishi aniqlangan. Yomg‘ir chuvalchanglari
ning
ayrim turlaridan
chorvachilik va uy-ro‘zg‘or chiqindilarini qayta ishlab, sabzavot va
poliz ekinlari uchun qimmatli o‘g‘it
hisoblanadigan biogumus olishda
foydalaniladi. Yomg‘ir chuvalchanglarining o‘zi ham qushlar, ayrim
sutemizuvchilar
va tup
roq hayvonlari uchun oziq bo‘ladi. Ular uy
parrandalari uchun oqsilga boy bo‘lgan to‘yimli oziq hisoblanadi.
Parrandalar ozig‘iga chuvalchanglar qo‘shib berilganda ular ko‘p
tuxum qiladi.
Chuchuk suvlarda yashaydigan kam tukli
qizil chuvalchanglar
(28-rasm) suvni
har xil ifloslikdan tozalab, sanitarlik vazifasini baja-
radi. Ular turli suv hayvonlari,
shu jumladan, baliqlar uchun asosiy
oziq hisoblanadi. Chuchuk suv chuvalchanglari akvarium baliqlari
uchun yemish sifatida ko‘paytiriladi.
28-rasm. Har xil halqali
chuvalchanglar:
1 – nereida;
2 – o‘troq yashovchi den-
giz ko‘p tuklisi;
3 – qizil chu v alchang
3
2
Dostları ilə paylaş: 
