Planetar dişli çarx mexanizmləri--hərəkətlik dərəcəsinə malik satellitli dişli çarx mexanizmləri planetar mexanizmlər adlanır.Planetar dişli çarx mexanizmlərdən reduktorun aparan və aparılan valları arasında tələb olunan ötürmə nisbətlərini almağa imkan verən mexanizmlərdə istifadə olunur.
3.Dişli çarx mexanizmləri,təyinati və təsnfatı a) Üçbəndli dişli çarx mexanizmləri.b)Öz dişləri ilə ilişmədə olan iki dişli çarx dişli çarx mexanizmi əmələ gətirir. Dişli çarx mexanizmlərimüxtəlif sinif maşınlarda və cihaz qurğularında tətbiq edilir. Dişli çarx mexanizmləri xarici və daxili ilişmə olmaqla iki sinfə bölünür.
- Xarici ilişməli dişli çarx mexanizmlərində dişli çarxlar əks istiqamətdə hərəkət edərək əks işarəli olur (şəkil 1a)
- Daxili ilişməli dişli çarx mexanizmlərində dişli çarxların hərəkət istiqamətləri eyni istiqamətli olur (şək.1b)
8. ali kinematik cutlərdə yaranan reaksiya qüvvələri IV sinif, ali kinematik cütlərdə reaksiya qüvvəsi 1 və 2 bəndlərinin C toxunma nöqtəsinə tətbiq edilməklə, ümumi N – N normalı üzrə yönəlir (şəkil 11.3). IV sinif kinematik cütlərdə qüvvənin istiqaməti və tətbiq nöqtəsi məlumdur, qiyməti məlum deyil.
IV sinif ali kinematik cütlərdə reaksiya qüvvəsinin təyin olunmasında yalnız bir məchulun təyin olunması tələb olunur.
4.Mexanizm bəndərinə təsir edən qüvvələrin təsnifatı
-müsbət iş görən hərəkət etdirici qüvvələr
-mənfi iş görən müqavimət qüvvələri
Müqavimət qüvvələrinin təsnifatı :
-tələb olunan texnoloji proses üçün zəruri iş görən qüvvələr xeyirli müqavimət qüvvələri adlanır .
-xeyirli müqavimət qüvvələrinin dəf edilməsinə sərf olunan işdən əlavə iş göülməsi tələb olunan qüvvələr zərərli müqavimət qüvvələri adlanır. Həm müqavimət həm də hərəkətetdirici qüvvələr maşının mexanizmin fiziki və xarakteriskalarindan aslı olaraq müxtəlif kinematik parametrlərin : yerdəyişmənin ,süətin,təcilin və zamanin funksiyalari ola bilər . Mexanizmlər nəzəriyyəsində bu qüvvələrin analitik və ya qrafik üsulla verildikləri qəbul olunur ikinci halda bu aslılıqlar –qüvvə , iş vı güc diaqramları adlanır.
