Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
AZƏRBAYCANDA İNSAN HÜQUQLARINA DAİR
2014-CÜ İL HESABATI
ÜMUMİ MƏLUMAT
Azərbaycan Konstitusiyasına görə ölkə prezidentli respublikadır. Qanunvericilik
səlahiyyəti Milli Məslisə məxsusdur (parlament). Prezident hökumətin icra,
qanunvericilik və məhkəmə qollarında hakim mövqeyə malikdir. 2013 və 2010-cu
illərdə həyata keçirilən parlament seçkiləri Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq
Təşkilatının (ATƏT) demokratik seçkilərlə bağlı bir sıra standartlarına cavab
verməmişdir. Ermənistanın dəstəyi ilə separatçılar Dağlıq Qarabağın əksər
hissəsinə və Azərbaycanın digər yeddi ərazisinə nəzarət etməkdə davam etmişdir.
BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının (BMT QAK) verdiyi məlumata görə,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll edilməməsi nəticəsində 622,892 məcburi
köçkün vardır. Dağlıq Qarabağın son statusu Rusiya, Birləşmiş Ştatlar və
Fransanın həmsədrlik etdiyi ATƏT-in Minsk Qrupu tərəfindən beynəlxalq
vasitəçiliyin mövzusu olaraq qalmışdır. Təmas xətti və Ermənistan-Azərbaycan
sərhədi boyu zorakılıq halları artmışdır. İyul, avqust və payız aylarında baş verən
hərbi hərəkatlar 1994-cü il atəşkəs sazişinin imzalanmasından bəri bir ildə ən
çoxsaylı ölüm halları ilə nəticələnmişdir. Hakimiyyət təhlükəsizlik qüvvələri
üzərində effektiv nəzarət saxlamışdır.
İl ərzində insan hüquqları ilə bağlı ən əsas problemlər aşağıdakılardan ibarət
olmuşdur:
1. Hakimiyyət müəyyən dinc müxalifət mitinqlərinə icazə versə də, söz, toplaşma
və birləşmə azadlığına dair hökumətin tətbiq etdiyi məhdudiyyətlər artmışdır.
Hədə-qorxu, mübahisəli ittihamlarla həbs etmə və insan hüquqları müdafiəçiləri,
vətəndaş cəmiyyətinin fəalları və jurnalistlər əleyhinə güc tətbiq etmə bu
məhdudiyyətlərə daxildir. Hakim orqanlar fəalların və qeyri-hökumət
təşkilatlarının (QHT-lər) fəaliyyət çərçivəsini daha da daraltmaq üçün
qanunvericilik, intensiv təzyiq və digər tədbirlərdən istifadə etmişdir. Hökumət
seçilmiş fəallarla dialoqa girmək üçün oktyabr ayında insan hüquqları
məsələlərinə dair işçi qrupun fəaliyyətini bərpa etsə də, bir sıra yerli və
beynəlxalq QHT-lər siyasi səbəblərdən korrupsiyada ittiham olunan işçilərə hədə-
qorxu gəlmək, onları həbs və məhkum etmək; onların fəaliyyətlərinə dair istintaq
axtarışı aparmaq; qanunvericiliyə məhdudlaşdırıcı düzəlişlər etmək və /ya bank
hesablarını dondurmaq daxil olmaqla ölkə üçün heç bir zaman görünməyən güc
tətbiqi barədə məlumat vermişdir. Bu cür təzyiq nəticəsində bir çox qruplar
fəaliyyət göstərə bilməyib, mövcud məlumata əsasən, təxminən 30 qrup öz
fəaliyyətlərini dayandırmış və ən azı üç təşkilat noyabr ayından etibarən öz
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
ofislərini bağlamışdır.
2. Dövlət rəsmiləri tərəfindən təhlükə kimi qəbul edilən dünyəvi və dindar
şəxslərin dinc fikir ayrılığı hallarında cəza tətbiq etmək üçün hökumət məhkəmə
sistemindən istifadə etmişdir – məhkəmə həbsləri və saxlanma halları barədə
verilən məlumatların, siyasi səbəblərdən həbslərin, məhkəmədə ədalətli davranışın
olmaması və məhkəmə öncəsi həbs hallarının artması bura daxildir, halbuki bu
şəxslərə və onların ailə üzvlərinə qarşı həyata keçirilən cinayətlər cəzasız
qalmışdır. Eyni zamanda, həssas işləri qəbul etmək istəyən və qəbul edə bilən
müdafiəçi hüquqşünasların sayı hakimiyyətin təzyiqləri səbəbindən azalmışdır.
Hakimiyyət əsas azadlıqlarından istifadə etdiyinə görə həbs edilmiş bəzi şəxsləri
azadlığa buraxmışdır.
3. Azad və ədalətli seçkilərdə səsvermə hüququ ilə vətəndaşların öz
hökumətini dəyişdirmə imkanına dair tətbiq olunan məhdudiyyətlər.
İnsan hüquqlarına dair məlum olan digər problemlərə aşağıdakılar daxildir: hərbi
xidmətdə fiziki zorakılıq halları; həbsxanalarda işgəncə və ya digər sui-istifadə
halları; sərt və bəzən həyat üçün təhlükəli olan həbsxana şəraitləri; və order
olmadan və ya təcrid edilmiş formada bir neçə günlük saxlanma halları.
Hakimiyyət əmlak hüquqları ilə əlaqədar məhkəmələrdə ədalətli davranış nümayiş
etdirməmişdir və bu da məcburi şəkildə əmlakdan məhrum edilmə, şübhəli
malikanələrin torpaq sahələrində mövcud olan tikililərin sökülməsi və dövlət
tərəfindən müsadirə edilmiş əmlaka görə qeyri-münasib kompensasiya halları ilə
nəticələnmişdir. Məhkəmə yolu ilə dövlətin digər şəxslərin məxfilik hüququna
davamlı şəkildə toxunması, din xadimlərinin həbs edilməsi, qeydiyyatdan
keçməmiş bəzi müsəlman və xristian qruplarının dini azadlığına dair
məhdudiyyətlərin olması hallarına dair məlumatlar daxil olmuşdur. Bəzən
hakimiyyət xüsusilə də vətəndaş cəmiyyətinin istintaq altında olan üzvlərinin bir
yerdən digər yerə sərbəst şəkildə getməyini məhdudlaşdırmışdır. Siyasətdə iştiraka
tətbiq edilən məhdudiyyətlər qalmışdır. Bəzi dövlət orqanlarının yerli səviyyədə
xırda korrupsiyanın azaldılması istiqamətində atdığı addımlara baxmayaraq,
hökumət üzrə bütün səviyyələrdə korrupsiyanın geniş yayılması barədə məlumatlar
əldə edilmişdir. İnsan hüquqları, qadınlara qarşı zorakılıq, cinsi ayrı-seçkilik və
insan alverinə qarşı mübarizə üzrə fəaliyyət göstərən QHT-lərin qeydə alınması
üçün rəsmi maneələrin olması haqqında davamlı məlumatlar daxil olmuşdur. Cinsi
oriyentasiya və gender identikliyi əsasında sosial dözülməzlik, zorakılıq və ayrı-
seçkilik halları problem olaraq qalmışdır.
HİV/AİDS xəstəliklərinə yoluxan şəxslərə qarşı sosial bədnamlıq, işə götürmə və
ya məşğulluqda ayrı-seçkiliyi qadağa edən əmək qanunvericiliyinin dövlət
tərəfindən icra edilməməsi halları haqqında da məlumatlar verilmişdir.
Hökumət insan hüquqları ilə əlaqədar sui-istifadə hallarına yol vermiş bir çox
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
məmurların məhkəməyə cəlb edilməsi və ya cəzalandırılması istiqamətində
lazımi addımları atmamış və cəzanın verilməməsi halları bir problem olaraq
qalmışdır.
Bölmə 1. İnsan toxunulmazlığına hörmət, o cümlədən:
a. Əsassız və ya qeyri-qanuni şəkildə ölüm cəzası tətbiq etmək
Hökumət və onun nümayəndələri tərəfindən məhkəmə yolu ilə və ya qeyri-
qanuni şəkildə qətl törətməsi barədə heç bir məlumat daxil olmamışdır.
“Dedovşina” hallarının azalması kimi bəzi müsbət dəyişikliklər barədə verilən
məlumatlara baxmayaraq, hərbi xidmətdə əsgərlərə qarşı fiziki təzyiq halları
problem olaraq qalmış və bəzən ölümlə nəticələnmişdir. İnsan hüquqları üzrə
fəaliyyət göstərən yerli təşkilatların 1 noyabr tarixinə verdiyi məlumata görə,
hərbidə ən azı 75 ölüm halı olmuşdur ki, bunun da 48-i döyüş zamanı baş
verməmiş, sui-qəsd hallarını və hərbi xidmətdə olan digər şəxslər tərəfindən
əsgərlərin öldürülməsi hallarını ehtiva etmişdir. Məsələn, 11 aprel tarixində Nural
Bünyadlı əsgər yoldaşı olan Tariyel Məmmədova ölümcül zərbə endirmişdir. Hərbi
Prokurorluq noyabr ayından bəri davam edən cinayət işi açmışdır. Digər bir
instansiyada 3 noyabr tarixində gizir Xalid Şirəliyevin ailəsi bildirmişdir ki, onun
ölümü xidməti icazəsiz tərk etdiyi üçün hərbi polis tərəfindən tutulduqdan sonra
ona verilən işgəncə və qeyri-insani davranışın nəticəsi olmuşdur. Sui-istifadə
hallarına görə cəzanın tətbiq edilməməsi davam etmişdir.
Ermənistanın dəstəyi ilə separatçılar Dağlıq Qarabağın əksər hissəsinə və
Azərbaycanın digər yeddi ərazisinə nəzarət etməkdə davam etmişdir. Dağlıq
Qarabağın son statusu Rusiya, Birləşmiş Ştatlar və Fransanın həmsədrlik etdiyi
ATƏT-in Minsk Qrupu tərəfindən beynəlxalq vasitəçiliyin mövzusu olaraq
qalmışdır. Təmas Xətti və Ermənistan-Azərbaycan sərhədi boyu zorakılıq
hallarında artım olmuşdur. İyul, avqust və payızda baş verən hərbi hərəkatlar
1994-cü il atəşkəs sazişinin imzalanmasından bəri bir ildə ən çoxsaylı ölüm halları
ilə nəticələnmişdir.
b. İtkin düşmə
İl ərzində siyasi motivlər səbəblərdən itkin düşmə hallarına dair heç bir məlumat
daxil olmamışdır.
Əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət
Komissiyasının 10 dekabr tarixinə olan məlumatına görə, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsi nəticəsində 4,009 vətəndaş itkin düşmüş şəxs kimi qeydiyyatdan
keçmişdir.
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi (BQXK) Dağlıq Qarabağ münaqişəsi
nəticəsində itkin düşmüş şəxslərlə bağlı işləri araşdırmağa davam etmiş və itkin
düşmüş şəxslərin vahid siyahısının hazırlanması üçün hökumətlə birgə işləmişdir.
BQXK müharibə dustaqları və nəzarət altında saxlanılanlara yardım etməyə davam
etmişdir və dustaqların beynəlxalq humanitar qanunvericilik çərçivəsində
mühafizəsini təmin etmək üçün il ərzində aylıq səfərlər etmişdir. BQXK əlaqələrin
yenidən qurulması və davam etdirilməsinə yardım göstərmək məqsədi ilə müharibə
dustaqları/nəzarət altında saxlanılanlarla onların ailələri arasındakı məlumat
mübadiləsini müntəzəm şəkildə dəstəkləmişdir.
c. İşgəncə və digər qəddar, qeyri-insani, yaxud ləyaqəti alçaldan rəftar və cəza
Konstitusiya və cinayət məcəlləsi belə təcrübəni qadağan etməsi və 10 ilə qədər
azadlıqdan məhrum etmə cəzası tətbiq etsə də, insan hüquqları üzrə ölkədə aparılan
monitorinqlər göstərir ki, il ərzində təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən tətbiq edilən
sui-istifadə halları barədə 324 şikayət daxil olmuşdur (işgəncələr daxil olmaqla).
Məlumata görə, dörd belə halda verilən işgəncə ölümlə nəticələnmişdir. Məsələn,
sərt rəftarın fiziki əlamətlərini təsvir edən bacısının sözlərinə görə, 22 dekabrda
dustaq Elşad Babayev ona verilən işgəncə nəticəsində həyatını itirmişdir. Həbsxana
səlahiyyətliləri bu ittihamı təkzib etmiş və ilin sonuna kimi davam edən cinayət
işinin açıldığını bəyan etmişdir.
Məlumatlar göstərir ki, pis davranışın əksəriyyəti həbsdə olan şəxslər polis
kameralarında saxlanıldıqda baş verir. Həmçinin məlumatlara görə, bəzən
hakimiyyət etirafa məcbur etmək üçün işgəncə və digər təhqiredici metodlardan
istifadə etmişdir. Məsələn, məlumata görə, 11 avqustda Daxili İşlər Nazirliyinin
məmurları müxalif Xalq Cəbhəsi Partiyasının üzvü və partiyanın sədri, jurnalist
Natiq Adilovun qardaşı Murad Adilovun evində və onun valideynlərinin evində
guya narkotik maddələr aşkar etdikdən sonra narkotik maddə saxladığını etiraf
etməsi üçün onu döyüblər.
Məlumata görə, məcburi yolla etirafların əldə edilməsi hallarına bəzən zorlama
hədə-qorxuları da daxil olmuşdur. İnsan hüquqları müdafiəçisi və Sülh və
Demokratiya İnstitutunun direktoru Leyla Yunusun verdiyi məlumata görə, 28-29
aprel tarixlərində rəsmi şəkildə dustaqxanada olarkən hakim orqanlar ona və həyat
yoldaşı Arif Yunusova zorlama və yuxudan məhrum etmə kimi təzyiq etmiş və
onlara qarşı qeyri-düzgün rəftar etmişdir.
Məlumata görə, həbsdə olan şəxslər məhkəmədən öncəki saxlanma yerlərinə
keçdikdə sui-istifadə hallarına son qoyulur. Burada iki diqqətəlayiq istisna
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
olmuşdur – hüquqşünaslar və QHT-lərin məlumatına görə, məhkəmədən öncəki
saxlanma yerində Leyla Yunus və Arif Yunusova tətbiq edilən sui-istifadə halları
davam etmişdir (həmçinin bax 1.d. və 1.e. bölmələrinə). Yunusun hüquqşünasının
verdiyi məlumata görə, Kürdəxanı həbsxanasının rəisi Mayor Yaqubov 23
sentyabrda onu yerə itələmiş, saçını dartmış və böyrəklərinə zərbələr endirmişdir.
Onun vəkilləri də bildirmişdir ki, səlahiyyətli orqanlar onun kamera yoldaşı
tərəfindən ona yetirilən fiziki təzyiqlə bağlı araşdırma aparmaqdan və yaxud otaq
yoldaşından ayırmaqdan imtina etmişdir.
N!DA-nın yeddi üzvü (Azərbaycan dilində “nida” işarəsi deməkdir”) (Bəxtiyar
Quliyev, Məmməd Əzizov, Rəşad Həsənov, Rəşadət Axundov, Şahin Novruzlu,
Üzeyir Məmmədli və Zaur Qurbanlı) və Azad Gənclər fəalı İlkin Rüstəmzadə
qəsdən kütləvi iğtişaş törətmə ittihamı ilə məhkəməyə cəlb olunarkən onlara qarşı
qeyri-düzgün davranışların nümayiş etdirilməsi haqqında məlumatlar daxil
olmuşdur.
Məlumata görə, 24 oktyabrda Kürdəxanı həbsxanasının səlahiyyətliləri hüquqşünas
İntiqam Əliyevi zəif havalandırılan nəqliyyat vasitəsində məhkəməyə gətirdikdən
sonra o, tənəffüs və sinir-əzələ problemləri yaşamış və gəzə bilməmişdir.
Məlumata görə, hakimiyyət özünə qarşı qeyri-düzgün davranış nümayiş etdirildiyi
və vəkilləri ilə görüşün gecikdirildiyi iddiasını qaldırmış dustaqların müstəqil
məhkəmə ekspertizasına de-fakto qadağa tətbiq etmişdir. Belə təcrübələrlə cəzanın
tətbiq edilməməsi halları problem olaraq qalmışdır.
“Dedovşina” hallarının azalması barədə məlumatlar daxil olsa da, yerli
müşahidəçilərin məlumatına görə, il ərzində hərbi bölmələrdə xuliqanlıq və təzyiq
halları geniş yayılmışdır.
Həbsxana və Saxlanma Mərkəzlərinin Şəraiti
Həbsxanaların şəraiti sərt və bəzən də həyat üçün təhlükəli olmuşdur. Sakinlərin
çoxluğu, qeyri-düzgün qidalanma, istilik və havalandırmanın çatışmazlığı və
zəif tibbi xidmət bəzi yerlərdə yoluxucu xəstəliklərin yayılması problemini
meydana gətirmişdir. Hökumət yeni həbsxana yerləri tiksə də, Sovet dövründən
qalmış bəzi yerlər beynəlxalq standartlara uyğun gəlməmişdir.
Fiziki şərait: Ədliyyə Nazirliyinin verdiyi məlumata görə, həbsxananın sakinləri
632 nəfəri qadın olmaqla 22,526 nəfər olmuşdur. Bunlardan 137 –si qadın olmaqla
3,814 nəfəri məhkəmə prosesi başlayana qədər həbs altında olmuşdur.
Səlahiyyətlilər kişi və qadınları məhkəmə prosesi başlayana qədər eyni yerdə həbs
altında saxlamış, lakin mühakimə edildikdən sonra qadınları ayrı həbsxanaya
aparmışdır. İnsan hüquqları müdafiəçisi Leyla Yunusla bağlı diqqətəlayiq istisnanı
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
çıxmaqla yerli QHT müşahidəçiləri məlumat vermişdir ki, qadın dustaqlar kişi
dustaqlarla müqayisədə daha yaxşı şəraitdə yaşamış, daha müntəzəm şəkildə
nəzarət edilmiş, təlim və digər fəaliyyətlərdən daha geniş şəkildə istifadə edə
bilmişdir. Sentyabra olan məlumata görə, yaşı yeddidən az olan dörd uşaq həbs
edilmiş anaları ilə birlikdə böyüklərə aid olan həbsxanalarda qalmışdır. İttiham edilən
yeniyetmə cinayətkarlar 20 yaşı tamam olana qədər yeniyetmələrə aid müəssisələrdə
saxlana bilər.
Ədliyyə Nazirliyi nazirliyin müəssisələrində 104 ölüm halı barədə məlumat
vermişdir, bunların 79-u tibbi müalicə müəssisələrində baş vermişdir. Daxili İşlər
Nazirliyi ilin ilk doqquz ayında nazirliyin saxlanma müəssisələrində iki ölüm faktı
barədə məlumat vermişdir. Ölkə prokurorunun sözlərinə görə, bu insan ölümləri
tibbi şərait səbəbindən baş vermişdir.
Səlahiyyətli orqanlar dustaqlar üçün müvafiq fiziki təlimlərin təmin edilməsi
cəhdlərinin və onların təlimlərdə iştirak etmə imkanlarının artdığı barədə məlumat
versələr də, dustaqlar bəzən təlim imkanları olmadan uzun müddət həbsxanada
saxlanılır. Həmçinin, həbsxanalar dar olur və orada saxlanılanların sayı həddən artıq
çox olur; həbsxanalarda qeyri-düzgün havalandırma, zəif sanitariya qovşağı vardır,
tibbi xidmət kifayət deyildir. Məsələn, məlumata əsasən, ciddi sağlamlıq
problemləri və ağrıya baxmayaraq, səlahiyyətli orqanlar Leyla Yunusun müstəqil
tibbi müayinə və xidmət müraciətini rədd etmişdir. Yunus həmçinin bildirmişdir ki,
səlahiyyətlilər onun zəruri dərmanlarla təmin edilməsinə də imkan verməmişdir.
Qanunvericilik dustaqların əlavə ərzaq qəbul etməsinə imkan versə də, məlumata
görə, bəzən səlahiyyətlilər Leyla Yunus və onun həyat yoldaşı daxil olmaqla dustaq
və saxlanılan şəxslərin ərzaq bağlaması almasını məhdudlaşdırmışdır. Həbsxana və
saxlanma mərkəzlərinin əksəriyyətində içməli su təmin edilmişdir.
Dustaqların verdiyi məlumata görə, gözətçilər dustaqları döyərək və ya onları
təcrid edilmiş kameralarda saxlayaraq onlara cəza verir. Yerli və beynəlxalq
monitorinqlər göstərir ki, ciddi rejimli Qobustan Həbsxanasında daha pis şərait
mövcuddur.
İdarəçilik: Həbsxanada sənədlərin saxlanması məqsədəuyğun olmuşdur. Bəzən
səlahiyyətlilər xüsusən də siyasi motivlər səbəbindən həbs edilməsi güman
edilən dustaqların yanına vəkil və ailə üzvlərinin gəlməsini
məhdudlaşdırmışdır. Səlahiyyətlilər dini ayinlərin icrasına icazə vermişdir.
Əksər dustaqların bildirmişdir ki, onlar nəzarət olmadan öz şikayətlərini məhkəmə
orqanlarına və Ombudsmana göndərə bilir, lakin həbsxana səlahiyyətliləri
dustaqların yazışmasını müntəzəm şəkildə oxumuşdur, yerli QHT-lərin verdiyi
məlumata görə, çox ciddi rejimli müəssisələrdə bəzi dustaqlar öz şikayətlərini
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
təqdim etməkdə çətinliklər yaşamışdır. Ombudsman idarəsi müntəzəm şəkildə
həbsxanalara səfər edilməsi və şikayətlərin araşdırılması barədə məlumat versə də,
QHT-lər dustaqların şikayətlərinə hərtərəfli şəkildə baxılmasında idarənin
marağının az olduğunu bildirmişdir.
Müstəqil Monitorinq: Hökumət BQXK, Avropa Şurası Parlament
Assambleyasının prezidenti və İşgəncələrə qarşı Azərbaycan Komitəsi daxil
olmaqla beynəlxalq və yerli təşkilatların müəyyən həbsxanalara səfər etməsinə
icazə vermişdir. 18 iyunda qadınlara qarşı zorakılıq, onun səbəb və nəticələri üzrə
BMT-nin xüsusi müxbiri məlumat vermişdir ki, 2013-cü ilin noyabr-dekabr ayları
ərzində məhkəmədən öncə saxlanma mərkəzinə girişi səlahiyyətli orqanlar
tərəfindən qadağa edilmişdir. Ədliyyə Nazirliyi öz müəssisələrinə səfər etməzdən
öncə ilkin məlumatın əldə edilməsini İşgəncələrə qarşı Azərbaycan Komitəsindən
tələb etsə də, Daxili İşlər Nazirliyi komitəyə onun məhkəmədən öncəki saxlanma
mərkəzlərinə birbaşa giriş etməyə imkan verməkdə davam etmişdir. Səlahiyyətli
orqanlar, ümumiyyətlə, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar müharibə
dustaqları/nəzarət altında saxlanılan şəxslər, habelə Ədliyyə Nazirliyi, Daxili İşlər
Nazirliyi və Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin səlahiyyəti altında olan müəssisələrdə
saxlanılan şəxslərlə BQXK-nın görüşməsinə icazə vermişdir.
İctimai Komitə kimi tanınan müştərək hökumət-insan hüquqları icması həbsxana
monitorinq qrupunun penitensiar xidməti əvvəlcədən məlumatlandırmadan
həbsxanalara girməsinə icazə verilmişdir. Bununla belə, bəzi hallarda digər qruplar
hətta əvvəlcədən məlumat verdikləri təqdirdə belə, müəssisələrə girməkdə
çətinliklərlə üzləşmişdir. Bundan başqa, İşgəncələrin Qarşısının Alınması üzrə
BMT-nin Alt Komitəsinin müstəqil ekspertləri bəyan etmişdir ki, səlahiyyətli
orqanlar onların bəzi saxlanma mərkəzlərinə səfər etməsinə imkan vermədiklərinə
görə öz missiyalarını sentyabrın 17-də yarıda kəsməli olmuşdur.
İrəliləyişlər: BQXK-nın verdiyi məlumata görə, hökumət yeni müəssisələr inşa
etməklə və mövcud saxlanma mərkəzlərini müasirləşdirməklə həbs yerlərinin
şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün mühüm addımlar atmışdır. Daxili İşlər Nazirliyi il
ərzində 24 yeni saxlanma müəssisəsi inşa etmiş və 11 rayonda mövcud olan
müəssisələri təmir etmişdir. Ədliyyə Nazirliyi beş penitensiar müəssisənin inşasını
davam etdirmişdir.
d. Əsassız həbs və ya saxlama
Əsassız həbs və ya saxlama qanunla qadağan olunsa da, hökumət bu qadağalara,
ümumiyyətlə, əməl etməmiş və cəzanın tətbiq edilməməsi problem olaraq
qalmışdır.
Polis və Təhlükəsizlik Orqanlarının Rolu
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
Daxili İşlər Nazirliyi və Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi daxili təhlükəsizliyin təmin
edilməsi üçün cavabdehdir və birbaşa prezidentə hesabat verir. Daxili İşlər
Nazirliyi yerlərdə polis qüvvələrinə nəzarət edir və daxili mülki müdafiə
qoşunlarını saxlayır. Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat
fəaliyyətlərinə nəzarət edir və özünün daxili təhlükəsizlik qüvvələri vardır. QHT-
lərin verdiyi məlumata görə, söz azadlığı daxil olmaqla əsas azadlıq
hüquqlarından istifadə etmiş şəxslər hər iki nazirlik tərəfindən saxlanılmışdır.
Polis nəzarət taktikaları il ərzində fərqli olmuşdur. Bəzi yerlərdə polis dinc
nümayişçiləri saxlamış və onlara qarşı güc tətbiq etmişdir.
Təhlükəsizlik qüvvələri, ümumiyyətlə, bu kimi məsələlərə görə cəzasız qalsa da,
Daxili İşlər Nazirliyi bildirmişdir ki, il ərzində vətəndaşlarla qeyri-düzgün davranışla
əlaqədar 98 hadisəyə görə, 20 əsassız saxlanma halına görə və 30 əsassız həbs halına
görə 190 işçiyə qarşı nizam-intizam tədbirləri görülmüşdür. Nazirlik məlumat
vermişdir ki, vətəndaşların hüquqlarını pozmaqda ittiham olunan 237 nazirlik işçisinə
qarşı qeyri-düzgün davranış ilə bağlı 192 iş açılmışdır.
Dostları ilə paylaş: |