Mühazirə 9 coğrafiyanin təDRİSİ metodikasi

---

1 

 

                                      

      

 

 

                                         MÜHAZIRƏ 9 

 

COĞRAFİYANIN TƏDRİSİ METODİKASI 

KAFEDRA:  Azərbaycan  coğrafiyası  və  coğrafiyanın  tədrisi  metodikası 

kafedrası  

MÜƏLLİM:  Dos. Nərminə Seyfullayeva  

TARIX: 2018 

 

MÖVZU:  Coğrafiyanin tədrisinin başlica prinsipləri  

 

MÜHAZİRƏNİN PLANI  

1. Prinsip nədir 

2. Prinsiplərin əhəmiyyəti 

3. Prinsiplərin təsnifatı 

4. Prinsiplərin mahiyyəti  

 

 

 

 

 

Əsas məqamlar

 

 Tədris  prosesinin  əsas  prinsipləri.  Qloballaşma,  iqtisadi,  ekoloji,  peşəyönümü 

prinsipləri. Məktəb coğrafiyasında diyarşünaslıq və vətənpərvərlik tərbiyəsi   

 

Fəaliyyət  prosesi  hər  hansı  prinsip  üzərində  qurulur.    Prinsip-  insaların  

fəaliyyəti    prosesində  istinad  etdiyi  ,  rəhbər  tutduğu    qaydalar  sistemidir.    Bu 

qaydalar    cəmiyyət  tərəfindən  qəbul  edilir.  Onların  qəbul  edilməsi  üçün 

əsaslandırılır.  Təlim prinsipləri haqqında söynəlinən əksər fikirlər mahiyyət etibarı 

ilə  eyni  məqsədə  -  yəni  müəllim  və  şagirdlərin  birgə  fəaliyyətini    səmərəli  

qurmağa,  təlimin  keyfiyyətinin  yüksəldilməsinə  xidmət  edir.    Təlim  prinsipləri 

öyrədənin (müəllimin) öyrətmə prosesində əsaslandığı qayda və qanunlardır. Təlim 

prinsipləri    təlimin  məqsədindən  asılı  olaraq  dəyişir.  Məsələn  XVII  əsrdə 

Komenski tərəfindən irəli sürülmüş  tədrisin təbiətvarilik  prinsipi artıq XIX əsrdə 

və sonrakı  dövrlərdə yaramamışdır.

 

Prinsiplər  XXI  əsrin  tələbi  olan    kriteriyalara  malik  olan  şəxsiyyəti  yetişdirməyi 

qarşıya məqsəd qoyur. 

- Yaradıcı və müstəqil düşünmə qabilliyəti olan 

- Fəal və ətrafa maraq göstərən  

"Bizim gələcəyimiz indi gördüyümüz işlərdən asılıdır." 

                                                                                          



 

                                                   Mahatma Qandi

 

 

                                                                               Albert Eynşteyn 

 

---

2 

 

- Müstəqil olaraq biliklərə yiyələnmək bacarığı olan 

- Təşəbbüskar olan  şəxsiyyətlər yetişdirməkdir 

Təhsil  pillələrə  ayrılsa  da  təhsil    nəticələri    bir-birini  tamamlayır  .  Ona  görə  də 

təhsilə  bir  sistem  kimi  baxılır.  Bu  zaman  demokratikləşmə,  humanistləşdirmə, 

differensasiya,  fərdiləşmə,  sosiallaşdırma,  variativlilik  və  inkluzivlik  aparıcı 

prinsiplər kimi əsas rol oynayır.

 

                                   Təlim prinsiplərin təsnifatı

 

Prinsiplərin    dəqiq təsnifatı  yoxdur. Lakin  ilk  baxışdan onları ümumi  pedaqoji  və 

fənlər üzrə olmaqla qruplaşdırmaq olar. 

 

1. Pedaqoji prinsiplər- Təlimin təşkili prinsipləri

 

1. 

Özünütəşkil

 

2. 

Kollektivçilik

 

3. 

Müstəqillik

 

4. 

Aparıcılıq

 

5. 

Məsuliyyətlilik

 

6. 

Psixoloji təhcizat

 

7. 

Fərdi yanaşma   

 

2. Pedaqoji prinsiplər- Fəal təlim prinsipləri 

 

1. Şəxsiyyətyönülük

 

2. İnkişafetdirici

 

3. Qabaqlayıcı

 

4.Çeviklik

 

5. Dioloji

 

6. Əməkdaşlıq

 

7. Optimal təşkil

 

8. Fəal idrak

 

3. Pedaqoji prinsiplər- Təhsilverici prinsiplər

 

1. Əyanilik

 

2. Həyatla əlaqəlilik

 

3. Elmilik

 

 

4. Bilik və bacarıqların möhkəmləndirilməsi

 

5. Sistematiklik

 

6. Ardıcıllıq

 

7. Müvafiqlik

 

8. Nəticəyönümlük

 

Coğrafiya  təliminin  təşkili  «Ümumi  təhsil  pilləsinin  dövlət  standartları  və 

proqramları(  kurikulumları)  sənədində  qəbul  edilən  prinsiplər  əsasında 

qurulmuşdur. 

 

---

3 

 

Onlar aşağıdakılardır