― pul va banklar



Yüklə 4,42 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə158/266
tarix07.01.2024
ölçüsü4,42 Mb.
#212082
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   266
pul va banklar (2)

AQSH Federal Zaxira Tizimining bankining tahkiliy tuzilishini ko‘rib chiqilsa 
Federal zaxira Qonunining mualiflari, FZTning formal tuzilishi vakolatlarning 
taqsimlanishi regionlararo, xususiy sektor va davlat, shuningdek bankirlararo, 
biznesmenlar va axoli urtasida bo‘lishiga xarakat qilishgan. Bu birlamchi 
taksimlanish FZTning tuzilishiga olib keldi, bugunda uz ichiga federal rezerv 
banklarini, FZT boshkaruv kengashi, ochik bozordagi operatsiyalar federal 
komiteti (FOMC), federal konsultativ kengash va 4800ga yakin banklarni-FZT 
ishtirokchilarini oladi.
Federal Zaxira Banklari.
119
 
12ta federal zaxira tumanining xar birida bir nechta tumanlarda filiallarga 
ega 1tadan FZbanki mavjud. Tumanlarning, federal zaxira banlari va filiallarning 
joylashishi 1-rasmda kursatilgan. 3ta aktivы buyicha eng yirik banklar Nyu-
Yorkda, Chikagoda va San-fransiskoda joylashgan bulib, birgalikda ular 50%dan 
yukori FZTning aktivlariga ega. Nyu-Yorkdagi FZBanki aktivlarning 4/1kismiga 
egalik kilib, FZTdagi eng yirik bankdir.
FZTning Nyu-York Federal Zaxira Banki
.
120
 
119
―The economy theory of money, banks and financial markets.‖F.Mishkin 2006. p.420-421
120
―The economy theory of money, banks and financial markets.‖F.Mishkin 2006. p.420-421


Nyu-York Federal Zaxira Banki bir nechta sabablarga ko‘ra asosiy 
axamiyatga ega. Birinchidan butun amerika moliya tizimining xolatini xavfsizlik va 
farovonligini belgilovchi AQSHning kupchilik yirik xususiy banklar bu tumanda 
joylashgan. Nyu-York Federal Zaxira Banki barcha bank xolding kompaniyalari 
va uz tumanidagi shtat ma‘muriyati bilan litsenziyalangan banklarni, shuningdek 
AKSHning yirik moliya tizimi muassasalarini faoliyatini nazorat kiladi. 
Xayratlanarli emas, bank nazorat guruxi- Nyu-York Federal Zaxira Bankida va 
FZT eng yirik bulinmasi xisoblanadi. 
Nyu-York bankining asosiy o‘rin egalashining ikkinchi sababi - bu uning 
obligatsiyalar va valyuta bozorlaridagi aktiv faoliyati. Nyu-York Federal Zaxira 
Banki tarkibiga, ochiq bozordagi operatsiyalarni (obligatsiyalarni sotish va sotib 
olish) olib borish uchun javobgar savdo bo‘limi kiradi. Bu operatsiyalarni 
miqyosini bank tizimining zaxiralarining miqdori belgilab beradi. Xazina 
qimmatli qogozlari bozoridagi aktiv faoliyatiga binoan va Nyu-York va Amerika 
fond bozorlariga teritorial yaqinligi bo‘lgan, Nyu-York Federal Zaxira Banki 
boshliqlari, doimiy ravishda AQSHning asosiy moliya bozorlari bilan 
aloqadorlikni olib borishadi. Bundan tashqari bank valyuta bozoridagi 
operatsiyalar bo‘yicha bo‘linmalarini, valyuta intervensiyalarini FZT va AQSH 
g‘aznachiligi nomidan olib borilishini o‘z ichiga oladi. Bu moliya bozorlaridagi 
faoliyat Nyu-York Federal Zaxira Bankini mamlakatdagi va chet eldagi moliya 
bozorlaridagi tadbirlari xaqida, ayniqsa inqiroz vaqtida va FZTning 
boshqaruvchilari va boshqa bozor ishtirokchilarini aloqalari xaqida ma‘lumot 
bilan ta‘minlab turadi.
Nyu-York Federal Zaxira Bankining 3 asosiy o‘rin egalashining sababi, bu- 
xalqaro xisoblar Bankining (Bank for InternationalSettlements, BIS) ishtirokchisi 
bo‘lib xisoblanuvchi yagona FZbankidir. Shuning uchun FZB prezidenti, 
boshqarma kengashi ishtirokchilari bilan bir qatorda chet davlatlari asosiy 
banklari bilan birgalikda xar oylik majlislarda FZTni taqdim etadi. Chet davlatlari 
markaziy banklarining boshqaruvilari bilan yaqin aloqasi va valyuta bozorlaridagi 
faoliyati, Nyu-York Federal Zaxira Banki xalqaro aloqalarda markaziy banklararo 
va boshqa ishtirokchilari o‘rtasida asosiy o‘rin egalashini ko‘rsatadi. Undan 
tashqari Nyu-York Federal Zaxira Bankida 100mlrd.dollariga yaqin oltin zaxira 
mavjud – Fort Knoxdan ko‘prok. 
Nixoyat, Nyu-York Federal Zaxira Bankining presidenti - federal rezerv 
prezidentlari o‘rtasida yagona FOMC ning doimiy ishtirokchisi va shu 
kengashning vitse-prezidenti bo‘lib xisoblanadi. Shu sababli Nyu-York Federal 
Zaxira Bankining prezidenti, boshqarma kegashining prezidenti va vitse prezidenti 
– bu FZTdagi 3ta muxim shaxslar bo‘lib xisoblanadi. 


 
1. rasm. Federal zaxira tizimi.
121
 
FRS okrugi 
-
FRS boshqaruv Kengashi 
-
FRS Banklari 
-
FRS bank filiallari 
-
FRS Okrugi chegaralari 
(Alaska va Gavai 12 okrud ichiga kiradi) 
Barcha federal zaxira banklari- bu xususiy kvazi (ma‘lum kismi davlatga 
tegishli) muassasalari. Uning egalari – viloyat xususiy tijorat banklari FZTmi 
ishtirokchilari. Bu banklar FZBning uzining viloyatidagi aksiyalariga ega va shu 
aksiyalar buyicha dividentla yillik 6%dan oshmasligi kerak. Xar bir viloyatda 
ishtirokchi-banklar 6ta viloyat federal banki direktorini saylashadi; yana 3tasini 
FZT boshkarma kengashi tayinlaydi. Bu 9ta direktor bank prezidentini saylab 
so‘ngra uni boshqarma Kengashi tasdiqlaydi.
Viloyatlararo direktorlari 3ta kategoriyaga bo‘linadi. A kategoriyaning 3ta 
direktori (bank ishtirokchilari tomonidan tayinlagan) – bu professional bankirlar, 
yana 3ta B kategoriya direktorlari, - yirik sanoat kompaniyalari, qishlok xo‘jaligi 
yoki xizmat bo‘limi boshqaruvchilari. Boshqaruv kengash bilan tasdiklangan 3ta 
S kategoriya direktori, jamiyat manfaatlarini taqdim etib, boshqaruvchi, xizmatchi 
yoki bank aksioneri bo‘lla olmaydilar. Federal Zaxira Konuni mualliflari direktor 
tanloviga shunday yondashilganki xar bir federal zaxira banki direktorini 
amerikaning barcha viloyat bo‘linmalari taqdim qilishi shart. 

Yüklə 4,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   266




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin